| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๕. ญาติกสุตฺตวณฺณนา
5. Ñātikasuttavaṇṇanā
๔๕. ปญฺจเม ญาติเกติ ทฺวินฺนํ ญาตกานํ คาเมฯ คิญฺชกาวสเถติ อิฎฺฐกาหิ กเต มหาปาสาเทฯ ธมฺมปริยายนฺติ ธมฺมการณํฯ อุปสฺสุตีติ อุปสฺสุติฎฺฐานํ, ยํ ฐานํ อุปคเตน สกฺกา โหติ ภควโต สทฺทํ โสตุํ, ตตฺถ ฐิโตติ อโตฺถฯ โส กิร คนฺธกุฎิปริเวณสมฺมชฺชนตฺถํ อาคโต อตฺตโน กมฺมํ ปหาย ภควโต ธมฺมโฆสํ สุณโนฺต อฎฺฐาสิฯ อทฺทสาติ ตทา กิร ภควโต อาทิโตว ปจฺจยาการํ มนสิกโรนฺตสฺส ‘‘อิทํ อิมินา ปจฺจเยน โหติ, อิทํ อิมินา’’ติ อาวชฺชโต ยาว ภวคฺคา เอกงฺคณํ อโหสิ, สตฺถา มนสิการํ ปหาย วจสา สชฺฌายํ กโรโนฺต ยถานุสนฺธินา เทสนํ นิฎฺฐเปตฺวา, ‘‘อปิ นุ โข อิมํ ธมฺมปริยายํ โกจิ อโสฺสสี’’ติ อาวเชฺชโนฺต ตํ ภิกฺขุมทฺทสฯ เตน วุตฺตํ ‘‘อทฺทสา โข ภควา’’ติฯ
45. Pañcame ñātiketi dvinnaṃ ñātakānaṃ gāme. Giñjakāvasatheti iṭṭhakāhi kate mahāpāsāde. Dhammapariyāyanti dhammakāraṇaṃ. Upassutīti upassutiṭṭhānaṃ, yaṃ ṭhānaṃ upagatena sakkā hoti bhagavato saddaṃ sotuṃ, tattha ṭhitoti attho. So kira gandhakuṭipariveṇasammajjanatthaṃ āgato attano kammaṃ pahāya bhagavato dhammaghosaṃ suṇanto aṭṭhāsi. Addasāti tadā kira bhagavato āditova paccayākāraṃ manasikarontassa ‘‘idaṃ iminā paccayena hoti, idaṃ iminā’’ti āvajjato yāva bhavaggā ekaṅgaṇaṃ ahosi, satthā manasikāraṃ pahāya vacasā sajjhāyaṃ karonto yathānusandhinā desanaṃ niṭṭhapetvā, ‘‘api nu kho imaṃ dhammapariyāyaṃ koci assosī’’ti āvajjento taṃ bhikkhumaddasa. Tena vuttaṃ ‘‘addasā kho bhagavā’’ti.
อโสฺสสิ โนติ อโสฺสสิ นุฯ อถ วา อโสฺสสิ โนติ อมฺหากํ ภาสนฺตานํ อโสฺสสีติฯ อุคฺคณฺหาหีติอาทีสุ สุตฺวา ตุณฺหีภูโตว ปคุณํ กโรโนฺต อุคฺคณฺหาติ นามฯ ปทานุปทํ ฆเฎตฺวา วาจาย ปริจิตํ กโรโนฺต ปริยาปุณาติ นามฯ อุภยถาปิ ปคุณํ อาธารปฺปตฺตํ กโรโนฺต ธาเรติ นามฯ อตฺถสํหิโตติ การณนิสฺสิโตฯ อาทิพฺรหฺมจริยโกติ มคฺคพฺรหฺมจริยสฺส อาทิ ปติฎฺฐานภูโตฯ อิติ ตีสุปิ อิเมสุ สุเตฺตสุ วฎฺฎวิวฎฺฎเมว กถิตํฯ ปญฺจมํฯ
Assosinoti assosi nu. Atha vā assosi noti amhākaṃ bhāsantānaṃ assosīti. Uggaṇhāhītiādīsu sutvā tuṇhībhūtova paguṇaṃ karonto uggaṇhāti nāma. Padānupadaṃ ghaṭetvā vācāya paricitaṃ karonto pariyāpuṇāti nāma. Ubhayathāpi paguṇaṃ ādhārappattaṃ karonto dhāreti nāma. Atthasaṃhitoti kāraṇanissito. Ādibrahmacariyakoti maggabrahmacariyassa ādi patiṭṭhānabhūto. Iti tīsupi imesu suttesu vaṭṭavivaṭṭameva kathitaṃ. Pañcamaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๕. ญาติกสุตฺตํ • 5. Ñātikasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๕. ญาติกสุตฺตวณฺณนา • 5. Ñātikasuttavaṇṇanā
