Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්චපකරණ-අට්ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
2. නත්ථි අරහතො අකාලමච්චූතිකථාවණ්ණනා
2. Natthi arahato akālamaccūtikathāvaṇṇanā
780. ඉදානි නත්ථි අරහතො අකාලමච්චූතිකථා නාම හොති. තත්ථ ‘‘නාහං, භික්ඛවෙ, සඤ්චෙතනිකානං කම්මානං කතානං උපචිතානං අපටිසංවෙදිත්වා බ්යන්තීභාවං වදාමී’’ති (අ. නි. 10.217) සුත්තස්ස අත්ථං අයොනිසො ගහෙත්වා ‘‘අරහතා නාම සබ්බකම්මවිපාකං පටිසංවෙදයිත්වාව පරිනිබ්බායිතබ්බං, තස්මා නත්ථි, අරහතො අකාලමච්චූ’’ති යෙසං ලද්ධි, සෙය්යථාපි රාජගිරිකානඤ්චෙව සිද්ධත්ථිකානඤ්ච; තෙ සන්ධාය පුච්ඡා සකවාදිස්ස, පටිඤ්ඤා ඉතරස්ස. අථ නං ‘‘සචෙ තස්ස නත්ථි අකාලමච්චු, අරහන්තඝාතකෙන නාම න භවිතබ්බ’’න්ති චොදෙතුං නත්ථි අරහන්තඝාතකොති ආහ. ඉතරො ආනන්තරියකම්මස්ස චෙව තාදිසානඤ්ච පුග්ගලානං සබ්භාවතො පටික්ඛිපති.
780. Idāni natthi arahato akālamaccūtikathā nāma hoti. Tattha ‘‘nāhaṃ, bhikkhave, sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ upacitānaṃ apaṭisaṃveditvā byantībhāvaṃ vadāmī’’ti (a. ni. 10.217) suttassa atthaṃ ayoniso gahetvā ‘‘arahatā nāma sabbakammavipākaṃ paṭisaṃvedayitvāva parinibbāyitabbaṃ, tasmā natthi, arahato akālamaccū’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi rājagirikānañceva siddhatthikānañca; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘sace tassa natthi akālamaccu, arahantaghātakena nāma na bhavitabba’’nti codetuṃ natthi arahantaghātakoti āha. Itaro ānantariyakammassa ceva tādisānañca puggalānaṃ sabbhāvato paṭikkhipati.
781. විසං න කමෙය්යාති පඤ්හෙ ‘‘යාව පුබ්බෙ කතකම්මං පරික්ඛයං න ගච්ඡති, තාව න කමතී’’ති ලද්ධියා පටික්ඛිපති. සෙසමෙත්ථ යථාපාළිමෙව නිය්යාති.
781. Visaṃ na kameyyāti pañhe ‘‘yāva pubbe katakammaṃ parikkhayaṃ na gacchati, tāva na kamatī’’ti laddhiyā paṭikkhipati. Sesamettha yathāpāḷimeva niyyāti.
782. නාහං, භික්ඛවෙති සුත්තං ඉදං සන්ධාය වුත්තං – සඤ්චෙතනිකානං කම්මානං කතානං විපාකං අපටිසංවෙදිත්වා අවින්දිත්වා අනනුභවිත්වා බ්යන්තීභාවං තෙසං කම්මානං පරිවටුමපරිච්ඡින්නභාවං න වදාමි, තඤ්ච ඛො දිට්ඨධම්මවෙදනීයානං දිට්ඨෙව ධම්මෙ, න තතො පරං, උපපජ්ජවෙදනීයානං අනන්තරං උපපත්තිං උපපජ්ජිත්වාව න තතො පරං, අපරාපරියවෙදනීයානං යදා විපාකොකාසං ලභන්ති, තථාරූපෙ අපරාපරෙ වා පරියායෙ. එවං සබ්බථාපි සංසාරපවත්තෙ සති ලද්ධවිපාකවාරෙ කම්මෙ න විජ්ජතෙසො ජගතිප්පදෙසො, යත්ථට්ඨිතො මුච්චෙය්ය පාපකම්මාති. එවං සන්තෙ යදෙතං ‘‘අලද්ධවිපාකවාරම්පි කම්මං අවස්සං අරහතො පටිසංවෙදිතබ්බ’’න්ති කප්පනාවසෙන ‘‘නත්ථි අරහතො අකාලමච්චූ’’ති ලද්ධිපතිට්ඨාපනං කතං, තං දුක්කටමෙවාති.
782. Nāhaṃ,bhikkhaveti suttaṃ idaṃ sandhāya vuttaṃ – sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ vipākaṃ apaṭisaṃveditvā avinditvā ananubhavitvā byantībhāvaṃ tesaṃ kammānaṃ parivaṭumaparicchinnabhāvaṃ na vadāmi, tañca kho diṭṭhadhammavedanīyānaṃ diṭṭheva dhamme, na tato paraṃ, upapajjavedanīyānaṃ anantaraṃ upapattiṃ upapajjitvāva na tato paraṃ, aparāpariyavedanīyānaṃ yadā vipākokāsaṃ labhanti, tathārūpe aparāpare vā pariyāye. Evaṃ sabbathāpi saṃsārapavatte sati laddhavipākavāre kamme na vijjateso jagatippadeso, yatthaṭṭhito mucceyya pāpakammāti. Evaṃ sante yadetaṃ ‘‘aladdhavipākavārampi kammaṃ avassaṃ arahato paṭisaṃveditabba’’nti kappanāvasena ‘‘natthi arahato akālamaccū’’ti laddhipatiṭṭhāpanaṃ kataṃ, taṃ dukkaṭamevāti.
නත්ථි අරහතො අකාලමච්චූතිකථාවණ්ණනා.
Natthi arahato akālamaccūtikathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (167) 2. නත්ථි අරහතො අකාලමච්චූතිකථා • (167) 2. Natthi arahato akālamaccūtikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 2. නත්ථිඅරහතොඅකාලමච්චූතිකථාවණ්ණනා • 2. Natthiarahatoakālamaccūtikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 2. නත්ථිඅරහතොඅකාලමච්චූතිකථාවණ්ණනා • 2. Natthiarahatoakālamaccūtikathāvaṇṇanā