| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
५. नत्थिदिन्नसुत्तवण्णना
5. Natthidinnasuttavaṇṇanā
२१०. नत्थि दिन्नन्तिआदीसु नत्थि दिन्नन्ति दिन्नस्स फलाभावं सन्धाय वदन्ति। यिट्ठं वुच्चति महायागो। हुतन्ति पहेणकसक्कारो अधिप्पेतो। तम्पि उभयं फलाभावमेव सन्धाय पटिक्खिपन्ति। सुकतदुक्कटानन्ति सुकतदुक्कतानं, कुसलाकुसलानन्ति अत्थो। फलं विपाकोति यं फलन्ति वा विपाकोति वा वुच्चति, तं नत्थीति वदन्ति। नत्थि अयं लोकोति परलोके ठितस्स अयं लोको नत्थि। नत्थि परो लोकोति इध लोके ठितस्सपि परो लोको नत्थि, सब्बे तत्थ तत्थेव उच्छिज्जन्तीति दस्सेन्ति। नत्थि माता नत्थि पिताति तेसु सम्मापटिपत्तिमिच्छापटिपत्तीनं फलाभाववसेन वदन्ति। नत्थि सत्ता ओपपातिकाति चवित्वा उप्पज्जनकसत्ता नाम नत्थीति वदन्ति। नत्थि लोके समणब्राह्मणाति लोके सम्मापटिपन्ना समणब्राह्मणा नाम नत्थीति वदन्ति।
210.Natthidinnantiādīsu natthi dinnanti dinnassa phalābhāvaṃ sandhāya vadanti. Yiṭṭhaṃ vuccati mahāyāgo. Hutanti paheṇakasakkāro adhippeto. Tampi ubhayaṃ phalābhāvameva sandhāya paṭikkhipanti. Sukatadukkaṭānanti sukatadukkatānaṃ, kusalākusalānanti attho. Phalaṃ vipākoti yaṃ phalanti vā vipākoti vā vuccati, taṃ natthīti vadanti. Natthi ayaṃ lokoti paraloke ṭhitassa ayaṃ loko natthi. Natthi paro lokoti idha loke ṭhitassapi paro loko natthi, sabbe tattha tattheva ucchijjantīti dassenti. Natthi mātā natthi pitāti tesu sammāpaṭipattimicchāpaṭipattīnaṃ phalābhāvavasena vadanti. Natthi sattā opapātikāti cavitvā uppajjanakasattā nāma natthīti vadanti. Natthi loke samaṇabrāhmaṇāti loke sammāpaṭipannā samaṇabrāhmaṇā nāma natthīti vadanti.
चातुमहाभूतिकोति चतुमहाभूतमयो। पथवी पथवीकायन्ति अज्झत्तिका पथवीधातु बाहिरं पथवीधातुं। अनुपेतीति अनुयाति। अनुपगच्छतीति तस्सेव वेवचनं, अनुगच्छतीतिपि अत्थो। उभयेनापि उपेति उपगच्छतीति दस्सेन्ति। आपादीसुपि एसेव नयो। इन्द्रियानीति मनच्छट्ठानि इन्द्रियानि। सङ्कमन्तीति आकासं पक्खन्दन्ति। आसन्दिपञ्चमाति निपन्नमञ्चेन पञ्चमा, मञ्चो चेव, चत्तारो मञ्चपादे गहेत्वा ठिता चत्तारो पुरिसा चाति अत्थो। याव आळाहनाति याव सुसाना। पदानीति ‘‘अयं एवं सीलवा अहोसि, एवं दुस्सीलो’’तिआदिना नयेन पवत्तानि गुणागुणपदानि। सरीरमेव वा एत्थ पदानीति अधिप्पेतं। कापोतकानीति कपोतकवण्णानि, पारावतपक्खवण्णानीति अत्थो। भस्सन्ताति भस्मन्ता। अयमेव वा पाळि। आहुतियोति यं पहेणकसक्कारादिभेदं दिन्नदानं, सब्बं तं छारिकावसानमेव होति, न ततो परं फलदायकं हुत्वा गच्छतीति अत्थो। दत्तुपञ्ञत्तन्ति दत्तूहि बालमनुस्सेहि पञ्ञत्तं। इदं वुत्तं होति – बालेहि अबुद्धीहि पञ्ञत्तमिदं दानं, न पण्डितेहि। बाला देन्ति, पण्डिता गण्हन्तीति दस्सेन्ति।
Cātumahābhūtikoti catumahābhūtamayo. Pathavī pathavīkāyanti ajjhattikā pathavīdhātu bāhiraṃ pathavīdhātuṃ. Anupetīti anuyāti. Anupagacchatīti tasseva vevacanaṃ, anugacchatītipi attho. Ubhayenāpi upeti upagacchatīti dassenti. Āpādīsupi eseva nayo. Indriyānīti manacchaṭṭhāni indriyāni. Saṅkamantīti ākāsaṃ pakkhandanti. Āsandipañcamāti nipannamañcena pañcamā, mañco ceva, cattāro mañcapāde gahetvā ṭhitā cattāro purisā cāti attho. Yāva āḷāhanāti yāva susānā. Padānīti ‘‘ayaṃ evaṃ sīlavā ahosi, evaṃ dussīlo’’tiādinā nayena pavattāni guṇāguṇapadāni. Sarīrameva vā ettha padānīti adhippetaṃ. Kāpotakānīti kapotakavaṇṇāni, pārāvatapakkhavaṇṇānīti attho. Bhassantāti bhasmantā. Ayameva vā pāḷi. Āhutiyoti yaṃ paheṇakasakkārādibhedaṃ dinnadānaṃ, sabbaṃ taṃ chārikāvasānameva hoti, na tato paraṃ phaladāyakaṃ hutvā gacchatīti attho. Dattupaññattanti dattūhi bālamanussehi paññattaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – bālehi abuddhīhi paññattamidaṃ dānaṃ, na paṇḍitehi. Bālā denti, paṇḍitā gaṇhantīti dassenti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ५. नत्थिदिन्नसुत्तं • 5. Natthidinnasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ५. नत्थिदिन्नसुत्तवण्णना • 5. Natthidinnasuttavaṇṇanā
