| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๕. นตฺถิทินฺนสุตฺตวณฺณนา
5. Natthidinnasuttavaṇṇanā
๒๑๐. นตฺถิ ทินฺนนฺติอาทีสุ นตฺถิ ทินฺนนฺติ ทินฺนสฺส ผลาภาวํ สนฺธาย วทนฺติฯ ยิฎฺฐํ วุจฺจติ มหายาโคฯ หุตนฺติ ปเหณกสกฺกาโร อธิเปฺปโตฯ ตมฺปิ อุภยํ ผลาภาวเมว สนฺธาย ปฎิกฺขิปนฺติฯ สุกตทุกฺกฎานนฺติ สุกตทุกฺกตานํ, กุสลากุสลานนฺติ อโตฺถฯ ผลํ วิปาโกติ ยํ ผลนฺติ วา วิปาโกติ วา วุจฺจติ, ตํ นตฺถีติ วทนฺติฯ นตฺถิ อยํ โลโกติ ปรโลเก ฐิตสฺส อยํ โลโก นตฺถิฯ นตฺถิ ปโร โลโกติ อิธ โลเก ฐิตสฺสปิ ปโร โลโก นตฺถิ, สเพฺพ ตตฺถ ตเตฺถว อุจฺฉิชฺชนฺตีติ ทเสฺสนฺติฯ นตฺถิ มาตา นตฺถิ ปิตาติ เตสุ สมฺมาปฎิปตฺติมิจฺฉาปฎิปตฺตีนํ ผลาภาววเสน วทนฺติฯ นตฺถิ สตฺตา โอปปาติกาติ จวิตฺวา อุปฺปชฺชนกสตฺตา นาม นตฺถีติ วทนฺติฯ นตฺถิ โลเก สมณพฺราหฺมณาติ โลเก สมฺมาปฎิปนฺนา สมณพฺราหฺมณา นาม นตฺถีติ วทนฺติฯ
210.Natthidinnantiādīsu natthi dinnanti dinnassa phalābhāvaṃ sandhāya vadanti. Yiṭṭhaṃ vuccati mahāyāgo. Hutanti paheṇakasakkāro adhippeto. Tampi ubhayaṃ phalābhāvameva sandhāya paṭikkhipanti. Sukatadukkaṭānanti sukatadukkatānaṃ, kusalākusalānanti attho. Phalaṃ vipākoti yaṃ phalanti vā vipākoti vā vuccati, taṃ natthīti vadanti. Natthi ayaṃ lokoti paraloke ṭhitassa ayaṃ loko natthi. Natthi paro lokoti idha loke ṭhitassapi paro loko natthi, sabbe tattha tattheva ucchijjantīti dassenti. Natthi mātā natthi pitāti tesu sammāpaṭipattimicchāpaṭipattīnaṃ phalābhāvavasena vadanti. Natthi sattā opapātikāti cavitvā uppajjanakasattā nāma natthīti vadanti. Natthi loke samaṇabrāhmaṇāti loke sammāpaṭipannā samaṇabrāhmaṇā nāma natthīti vadanti.
จาตุมหาภูติโกติ จตุมหาภูตมโยฯ ปถวี ปถวีกายนฺติ อชฺฌตฺติกา ปถวีธาตุ พาหิรํ ปถวีธาตุํฯ อนุเปตีติ อนุยาติฯ อนุปคจฺฉตีติ ตเสฺสว เววจนํ, อนุคจฺฉตีติปิ อโตฺถฯ อุภเยนาปิ อุเปติ อุปคจฺฉตีติ ทเสฺสนฺติฯ อาปาทีสุปิ เอเสว นโยฯ อินฺทฺริยานีติ มนจฺฉฎฺฐานิ อินฺทฺริยานิฯ สงฺกมนฺตีติ อากาสํ ปกฺขนฺทนฺติฯ อาสนฺทิปญฺจมาติ นิปนฺนมเญฺจน ปญฺจมา, มโญฺจ เจว, จตฺตาโร มญฺจปาเท คเหตฺวา ฐิตา จตฺตาโร ปุริสา จาติ อโตฺถฯ ยาว อาฬาหนาติ ยาว สุสานาฯ ปทานีติ ‘‘อยํ เอวํ สีลวา อโหสิ, เอวํ ทุสฺสีโล’’ติอาทินา นเยน ปวตฺตานิ คุณาคุณปทานิฯ สรีรเมว วา เอตฺถ ปทานีติ อธิเปฺปตํฯ กาโปตกานีติ กโปตกวณฺณานิ, ปาราวตปกฺขวณฺณานีติ อโตฺถฯ ภสฺสนฺตาติ ภสฺมนฺตาฯ อยเมว วา ปาฬิฯ อาหุติโยติ ยํ ปเหณกสกฺการาทิเภทํ ทินฺนทานํ, สพฺพํ ตํ ฉาริกาวสานเมว โหติ, น ตโต ปรํ ผลทายกํ หุตฺวา คจฺฉตีติ อโตฺถฯ ทตฺตุปญฺญตฺตนฺติ ทตฺตูหิ พาลมนุเสฺสหิ ปญฺญตฺตํฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ – พาเลหิ อพุทฺธีหิ ปญฺญตฺตมิทํ ทานํ, น ปณฺฑิเตหิฯ พาลา เทนฺติ, ปณฺฑิตา คณฺหนฺตีติ ทเสฺสนฺติฯ
Cātumahābhūtikoti catumahābhūtamayo. Pathavī pathavīkāyanti ajjhattikā pathavīdhātu bāhiraṃ pathavīdhātuṃ. Anupetīti anuyāti. Anupagacchatīti tasseva vevacanaṃ, anugacchatītipi attho. Ubhayenāpi upeti upagacchatīti dassenti. Āpādīsupi eseva nayo. Indriyānīti manacchaṭṭhāni indriyāni. Saṅkamantīti ākāsaṃ pakkhandanti. Āsandipañcamāti nipannamañcena pañcamā, mañco ceva, cattāro mañcapāde gahetvā ṭhitā cattāro purisā cāti attho. Yāva āḷāhanāti yāva susānā. Padānīti ‘‘ayaṃ evaṃ sīlavā ahosi, evaṃ dussīlo’’tiādinā nayena pavattāni guṇāguṇapadāni. Sarīrameva vā ettha padānīti adhippetaṃ. Kāpotakānīti kapotakavaṇṇāni, pārāvatapakkhavaṇṇānīti attho. Bhassantāti bhasmantā. Ayameva vā pāḷi. Āhutiyoti yaṃ paheṇakasakkārādibhedaṃ dinnadānaṃ, sabbaṃ taṃ chārikāvasānameva hoti, na tato paraṃ phaladāyakaṃ hutvā gacchatīti attho. Dattupaññattanti dattūhi bālamanussehi paññattaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – bālehi abuddhīhi paññattamidaṃ dānaṃ, na paṇḍitehi. Bālā denti, paṇḍitā gaṇhantīti dassenti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๕. นตฺถิทินฺนสุตฺตํ • 5. Natthidinnasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๕. นตฺถิทินฺนสุตฺตวณฺณนา • 5. Natthidinnasuttavaṇṇanā
