| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੫. ਨਤ੍ਥਿਦਿਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
5. Natthidinnasuttavaṇṇanā
੨੧੦. ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸੀਸੇਨ ਦਾਨਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਫਲਾਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ, ਦਿਨ੍ਨਂ ਪਨ ਅਨ੍ਨਾਦਿવਤ੍ਥੁਂ ਕਥਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ। ਏਸ ਨਯੋ ‘‘ਯਿਟ੍ਠਂ ਹੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ। ਮਹਾਯਾਗੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਂ ਮਹਾਦਾਨਂ। ਪਹੇਣਕਸਕ੍ਕਾਰੋਤਿ ਪਾਹੁਨਕਾਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਸਕ੍ਕਾਰੋ। ਫਲਨ੍ਤਿ ਆਨਿਸਂਸਫਲਂ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਫਲਞ੍ਚ। વਿਪਾਕੋਤਿ ਸਦਿਸਫਲਂ। ਪਰਲੋਕੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਰਲੋਕੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬੋ ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਨ ਹੋਤਿ। ਇਧਲੋਕੇ ਠਿਤਸ੍ਸਪਿ ਪਰਲੋਕੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਧਲੋਕੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬੋ ਪਰਲੋਕੋ ਨ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ – ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇવ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਭવੇ ਯੋਨਿਆਦੀਸੁ ਚ ਠਿਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇવ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਦਯવਿਨਾਸવਸੇਨ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਫਲਾਭਾવવਸੇਨਾਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤੀਨਂ ਫਲਸ੍ਸ ਅਭਾવવਸੇਨ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਮਾਤਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਿਤਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਨ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ, ਨਾਪਿ ਤੇਸੁ ਇਦਾਨਿ ਕਰਿਯਮਾਨਸਕ੍ਕਾਰਾਸਕ੍ਕਾਰਾਨਂ ਅਭਾવવਸੇਨ ਤੇਸਂ ਲੋਕਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤ੍ਤਾ। ਪੁਬ੍ਬੁਲ਼ਕਸ੍ਸ વਿਯ ਇਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਨਾਮ ਕੇવਲੋ, ਨ ਭવਤੋ ਚવਿਤ੍વਾ ਆਗਮਨਪੁਬ੍ਬਕੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਸਤ੍ਤਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਚવਿਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ। ਸਮਣੇਨ ਨਾਮ ਯਾਥਾવਤੋ ਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਕਥੇਤ੍વਾ ਸਞ੍ਞਤੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਆਹੋਪੁਰਿਸਿਕਾ ਨਾਮ ਸਿਯਾ। ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਾਦਨਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅવਸ੍ਸਯੋ ਏવ ਨ ਸਿਯਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇવ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੇ ਇਮਞ੍ਚ…ਪੇ॰… ਪવੇਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
210.Dinnanti deyyadhammasīsena dānaṃ vuttanti āha ‘‘dinnassa phalābhāvaṃ sandhāyā’’ti, dinnaṃ pana annādivatthuṃ kathaṃ paṭikkhipanti. Esa nayo ‘‘yiṭṭhaṃ huta’’nti etthāpi. Mahāyāgoti sabbasādhāraṇaṃ mahādānaṃ. Paheṇakasakkāroti pāhunakānaṃ kātabbasakkāro. Phalanti ānisaṃsaphalaṃ nissandaphalañca. Vipākoti sadisaphalaṃ. Paraloke ṭhitassa ayaṃ loko natthīti paraloke ṭhitassa kammunā laddhabbo ayaṃ loko na hoti. Idhaloke ṭhitassapi paraloko natthīti idhaloke ṭhitassa kammunā laddhabbo paraloko na hoti. Tattha kāraṇamāha – ‘‘sabbe tattha tattheva ucchijjantī’’ti. Ime sattā yattha yattha bhave yoniādīsu ca ṭhitā, tattha tattheva ucchijjanti nirudayavināsavasena nassanti. Phalābhāvavasenāti mātāpitūsu sammāpaṭipattimicchāpaṭipattīnaṃ phalassa abhāvavasena ‘‘natthi mātā, natthi pitā’’ti vadanti, na mātāpitūnaṃ, nāpi tesu idāni kariyamānasakkārāsakkārānaṃ abhāvavasena tesaṃ lokapaccakkhattā. Pubbuḷakassa viya imesaṃ sattānaṃ uppādo nāma kevalo, na bhavato cavitvā āgamanapubbakoti dassanatthaṃ ‘‘natthi sattā opapātikā’’ti vuttanti āha – ‘‘cavitvā uppajjanakasattā nāma natthī’’ti. Samaṇena nāma yāthāvato jānantena kassaci akathetvā saññatena bhavitabbaṃ, aññathā āhopurisikā nāma siyā. Kiñhi paro parassa karissati, tathā ca attano sampādanassa kassaci avassayo eva na siyā tattha tattheva ucchijjanatoti āha ‘‘ye imañca…pe… pavedentī’’ti.
ਚਤੂਸੁ ਮਹਾਭੂਤੇਸੁ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕੋ। ਯਥਾ ਪਨ ਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਭਾਜਨਂ ਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਂ, ਏવਮਯਂ ਚਤੂਹਿ ਮਹਾਭੂਤੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਮਯੋ’’ਤਿ। ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਪਥવੀਧਾਤੂਤਿ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਗਤਾ ਪਥવੀਧਾਤੁ। ਬਾਹਿਰਂ ਪਥવੀਧਾਤੁਨ੍ਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਮਹਾਪਥવਿਂ। ਅਨੁਯਾਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਭਾવੇਨ ਯਾਤਿ ਉਪੇਤਿ। ਉਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬਾਹਿਰਪਥવੀਕਾਯਤੋ ਤਦੇਕਦੇਸਭੂਤਾ ਪਥવੀ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਭਾવਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਭਾવੇਨ ਸਣ੍ਠਿਤਾ ਇਦਾਨਿ ਘਟਾਦਿਪਥવੀ વਿਯ ਤਮੇવ ਬਾਹਿਰਪਥવੀਕਾਯਂ ਉਪੇਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਸਤਂ ਏਕੀਭਾવਮੇવ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਪਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਜ੍ਜੁਨ੍ਨੇਨ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਗਹਿਤਆਪੋ વਿਯ વਸ੍ਸੋਦਕਭਾવੇਨ ਪੁਨਪਿ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ, ਸੂਰਿਯਰਂਸਿਤੋ ਗਹਿਤਇਨ੍ਦਗ੍ਗਿਸਙ੍ਖਾਤਤੇਜੋ વਿਯ ਪੁਨਪਿ ਸੂਰਿਯਰਂਸਿਂ, ਮਹਾવਾਯੁਖਨ੍ਧਤੋ ਨਿਗ੍ਗਤਮਹਾવਾਯੋ વਿਯ ਤਮੇવ વਾਯੁਖਨ੍ਧਂ ਉਪੇਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਸਯਮੇવ ਅਤ੍ਤਨੋ વਾਦਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ। ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਪਚ੍ਛਿਸਦਿਸਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਦਸ੍ਸਨਂ। ਮਨਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਆਕਾਸਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ વਿਸਯਭਾવਾ વਿਸਯਾਪੀਤਿ વਦਤਿ। વਿਸਯਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਹਿ વਿਸਯਾ ਗਹਿਤਾ ਏવ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ। ਗੁਣਾਗੁਣਪਦਾਨੀਤਿ ਗੁਣਦੋਸਕੋਟ੍ਠਾਸਾ। ਸਰੀਰਮੇવ ਪਦਾਨੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਸਰੀਰੇਨ ਤਂਤਂਕਿਰਿਯਾਯ ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ। ਦਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਦਤ੍ਤੂ, ਮੂਲ਼੍ਹਪੁਗ੍ਗਲਾ। ਤੇਹਿ ਦਤ੍ਤੂਹਿ ਬਾਲਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ।
Catūsu mahābhūtesu niyuttoti cātumahābhūtiko. Yathā pana mattikāya nibbattaṃ bhājanaṃ mattikāmayaṃ, evamayaṃ catūhi mahābhūtehi nibbattoti āha ‘‘catumahābhūtamayo’’ti. Ajjhattikā pathavīdhātūti sattasantānagatā pathavīdhātu. Bāhiraṃ pathavīdhātunti bahiddhā mahāpathaviṃ. Anuyātīti tassa anurūpabhāvena yāti upeti. Upagacchatīti pubbe bāhirapathavīkāyato tadekadesabhūtā pathavī āgantvā ajjhattikabhāvappattiyā sattabhāvena saṇṭhitā idāni ghaṭādipathavī viya tameva bāhirapathavīkāyaṃ upeti upagacchati, sabbaso tena nibbisesataṃ ekībhāvameva gacchatīti attho. Āpādīsupi eseva nayoti ettha pajjunnena mahāsamuddato gahitaāpo viya vassodakabhāvena punapi mahāsamuddaṃ, sūriyaraṃsito gahitaindaggisaṅkhātatejo viya punapi sūriyaraṃsiṃ, mahāvāyukhandhato niggatamahāvāyo viya tameva vāyukhandhaṃ upeti upagacchatīti diṭṭhigatiko sayameva attano vādaṃ bhindati. Ummattakapacchisadisañhi diṭṭhigatikadassanaṃ. Manacchaṭṭhāni indriyāni ākāsaṃ pakkhandanti tesaṃ visayabhāvā visayāpīti vadati. Visayiggahaṇena hi visayā gahitā eva hontīti. Guṇāguṇapadānīti guṇadosakoṭṭhāsā. Sarīrameva padānīti adhippetaṃ sarīrena taṃtaṃkiriyāya pajjitabbato. Dabbanti muyhantīti dattū, mūḷhapuggalā. Tehi dattūhi bālamanussehi paññattaṃ.
ਨਤ੍ਥਿਦਿਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Natthidinnasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੫. ਨਤ੍ਥਿਦਿਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Natthidinnasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੫. ਨਤ੍ਥਿਦਿਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Natthidinnasuttavaṇṇanā
