| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
236. ඤත්‌තිවිපන්‌නකම්‌මාදිකථා
236. Ñattivipannakammādikathā
385. අඤ්‌ඤත්‍රාපි ධම්‌මාති එත්‌ථ ධම්‌මාති උපයොගත්‌ථෙ නිස්‌සක්‌කවචනමෙතන්‌ති ආහ ‘‘අඤ්‌ඤත්‍ර ධම්‌ම’’න්‌ති. ‘‘අඤ්‌ඤත්‍රා’’ති නිපාතපයොගෙ දුතියාතතියාපඤ්‌චමීසු අඤ්‌ඤතරස්‌ස සම්‌භවතො උපයොගවචනම්‌පි හොති. තස්‌මා වුත්‌තං ‘‘අයමෙව වා පාඨො’’ති. ‘‘භූතෙන වත්‌ථුනා’’ති ඉමිනා ධම්‌මසද්‌දස්‌ස සච්‌චත්‌ථං දස්‌සෙති. ‘‘එසෙව නයො’’ති ඉමිනා සද්‌දසභාවමෙව සන්‌ධාය අතිදිසති, න අත්‌ථං. තෙන වුත්‌තං ‘‘එත්‌ථ පනා’’තිආදි. සත්‌ථුසාසනන්‌ති සත්‌ථු ආණා. සත්‌ථුආණා නාම ඤත්‌තිඅනුසාවනානං සම්‌පදාති ආහ ‘‘ඤත්‌තිසම්‌පදා අනුසාවනසම්‌පදා චා’’ති. ‘‘පටිකුට්‌ඨඤ්‌චෙව කතඤ්‌චා’’ති ඉමිනා පටිකුට්‌ඨකතන්‌ති පදස්‌ස ද්‌වන්‌දවාක්‍යං දස්‌සෙති. පටිකුසිතබ්‌බන්‌ති පටිකුට්‌ඨං, කත්‌තබ්‌බන්‌ති කතං, කම්‌මං. තමෙවත්‌ථං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘යං අඤ්‌ඤෙසූ’’තිආදි. තත්‌ථ යන්‌ති කම්‌මං.
385.Aññatrāpi dhammāti ettha dhammāti upayogatthe nissakkavacanametanti āha ‘‘aññatra dhamma’’nti. ‘‘Aññatrā’’ti nipātapayoge dutiyātatiyāpañcamīsu aññatarassa sambhavato upayogavacanampi hoti. Tasmā vuttaṃ ‘‘ayameva vā pāṭho’’ti. ‘‘Bhūtena vatthunā’’ti iminā dhammasaddassa saccatthaṃ dasseti. ‘‘Eseva nayo’’ti iminā saddasabhāvameva sandhāya atidisati, na atthaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘ettha panā’’tiādi. Satthusāsananti satthu āṇā. Satthuāṇā nāma ñattianusāvanānaṃ sampadāti āha ‘‘ñattisampadā anusāvanasampadā cā’’ti. ‘‘Paṭikuṭṭhañceva katañcā’’ti iminā paṭikuṭṭhakatanti padassa dvandavākyaṃ dasseti. Paṭikusitabbanti paṭikuṭṭhaṃ, kattabbanti kataṃ, kammaṃ. Tamevatthaṃ dassento āha ‘‘yaṃ aññesū’’tiādi. Tattha yanti kammaṃ.
387. පාළියාති විනයපාළියා. යන්‌ති කම්‌මං, න කරියතීති සම්‌බන්‌ධො. එත්‌ථාති අට්‌ඨකථායං. සො ච ඛොති සො ච විත්‌ථාරො, ආගතොති සම්‌බන්‌ධො. කස්‌මා ඤත්‌තිදුතියඤත්‌තිචතුත්‌ථකම්‌මානමෙව වසෙන ආගතො, නනු ඤත්‌තිඅපලොකනකම්‌මවසෙනපි ආගතෙන භවිතබ්‌බන්‌ති ආහ ‘‘යස්‌මා පනා’’තිආදි. ඤත්‌තිදුතියඤත්‌තිචතුත්‌ථෙසු හාපනං වා අඤ්‌ඤථා කරණං වා අත්‌ථි විය ඤත්‌තිකම්‌මෙ නත්‌ථීති යොජනා. ඤත්‌තිකම්‌මෙ ඤත්‌තිට්‌ඨපනතො අඤ්‌ඤකිච්‌චස්‌ස අසම්‌භවතො හාපනං වා අඤ්‌ඤථා කරණං වා නත්‌ථීති අධිප්‌පායො. තානීති ඤත්‌තිකම්‌මඅපලොකනකම්‌මානි. සබ්‌බෙසම්‌පි කම්‌මානන්‌ති සබ්‌බෙසම්‌පි චතුන්‌නං කම්‌මානං. පරතොති පරස්‌මිං පරිවාරාවසානෙ (පරි. අට්‌ඨ. 482).
387.Pāḷiyāti vinayapāḷiyā. Yanti kammaṃ, na kariyatīti sambandho. Etthāti aṭṭhakathāyaṃ. So ca khoti so ca vitthāro, āgatoti sambandho. Kasmā ñattidutiyañatticatutthakammānameva vasena āgato, nanu ñattiapalokanakammavasenapi āgatena bhavitabbanti āha ‘‘yasmā panā’’tiādi. Ñattidutiyañatticatutthesu hāpanaṃ vā aññathā karaṇaṃ vā atthi viya ñattikamme natthīti yojanā. Ñattikamme ñattiṭṭhapanato aññakiccassa asambhavato hāpanaṃ vā aññathā karaṇaṃ vā natthīti adhippāyo. Tānīti ñattikammaapalokanakammāni. Sabbesampi kammānanti sabbesampi catunnaṃ kammānaṃ. Paratoti parasmiṃ parivārāvasāne (pari. aṭṭha. 482).
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 236. ඤත්‌තිවිපන්‌නකම්‌මාදිකථා • 236. Ñattivipannakammādikathā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / කස්‌සපගොත්‌තභික්‌ඛුවත්‌ථුකථා • Kassapagottabhikkhuvatthukathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ඤත්‌තිවිපන්‌නකම්‌මාදිකථාවණ්‌ණනා • Ñattivipannakammādikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / කස්‌සපගොත්‌තභික්‌ඛුවත්‌ථුකථාදිවණ්‌ණනා • Kassapagottabhikkhuvatthukathādivaṇṇanā
