| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
७. नतुम्हसुत्तवण्णना
7. Natumhasuttavaṇṇanā
३७. न तुम्हाकन्ति कायस्स अनत्तनियभावदस्सनमेव पनेतन्ति या तस्स अनत्तनियता, तं दस्सेतुं ‘‘अत्तनि ही’’तिआदि वुत्तं। यदि न अत्तनियं, परकियं नाम सियाति, तम्पि नत्थीति दस्सेन्तो ‘‘नापि अञ्ञेस’’न्ति आह। नयिदं पुराणकम्ममेवाति ‘‘इदं कायो’’ति वुत्तसरीरं पुराणकम्ममेव न होति। न हि कायो वेदनासभावो। पच्चयवोहारेनाति कारणोपचारेन। अभिसङ्खतन्तिआदि नपुंसकलिङ्गवचनं। पुरिमलिङ्गसभागतायाति ‘‘पुराणमिदं कम्म’’न्ति एवं वुत्तपुरिमनपुंसकलिङ्गसभागताय। अञ्ञमञ्ञाभिमुखेहि समेच्च पच्चयेहि कतो अभिसङ्खतोति आह ‘‘पच्चयेहि कतोति दट्ठब्बो’’ति। अभिसञ्चेतयितन्ति तथा अभिसङ्खतत्तसङ्खातेन अभिमुखभावेन चेतयितं पकप्पितं, पवत्तितन्ति अत्थो। चेतनावत्थुकोति चेतनाहेतुको। वेदनियन्ति वेदनाय हितं वत्थारम्मणभावेन वेदनाय पच्चयभावतो। तेनाह ‘‘वेदनियवत्थू’’ति।
37.Natumhākanti kāyassa anattaniyabhāvadassanameva panetanti yā tassa anattaniyatā, taṃ dassetuṃ ‘‘attani hī’’tiādi vuttaṃ. Yadi na attaniyaṃ, parakiyaṃ nāma siyāti, tampi natthīti dassento ‘‘nāpi aññesa’’nti āha. Nayidaṃ purāṇakammamevāti ‘‘idaṃ kāyo’’ti vuttasarīraṃ purāṇakammameva na hoti. Na hi kāyo vedanāsabhāvo. Paccayavohārenāti kāraṇopacārena. Abhisaṅkhatantiādi napuṃsakaliṅgavacanaṃ. Purimaliṅgasabhāgatāyāti ‘‘purāṇamidaṃ kamma’’nti evaṃ vuttapurimanapuṃsakaliṅgasabhāgatāya. Aññamaññābhimukhehi samecca paccayehi kato abhisaṅkhatoti āha ‘‘paccayehi katoti daṭṭhabbo’’ti. Abhisañcetayitanti tathā abhisaṅkhatattasaṅkhātena abhimukhabhāvena cetayitaṃ pakappitaṃ, pavattitanti attho. Cetanāvatthukoti cetanāhetuko. Vedaniyanti vedanāya hitaṃ vatthārammaṇabhāvena vedanāya paccayabhāvato. Tenāha ‘‘vedaniyavatthū’’ti.
नतुम्हसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Natumhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ७. नतुम्हसुत्तं • 7. Natumhasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ७. नतुम्हसुत्तवण्णना • 7. Natumhasuttavaṇṇanā
