| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
8. නාවාභිරුහනසික්‌ඛාපදං
8. Nāvābhiruhanasikkhāpadaṃ
188. අට්‌ඨමෙ සහ අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං ථවනං අභිත්‌ථවනං සන්‌ථවො, සඞ්‌ගමොති වුත්‌තං හොති. මිත්‌තභාවෙන සන්‌ථවො මිත්‌තසන්‌ථවො, ලොකෙහි අස්‌සාදෙතබ්‌බො ච සො මිත්‌තසන්‌ථවො චෙති ලොකස්‌සාදමිත්‌තසන්‌ථවො, තස්‌ස වසො පභූ, තෙන වා ආයත්‌තොති ලොකස්‌සාදමිත්‌තසන්‌ථවවසො, තෙන. උද්‌ධං ගච්‌ඡතීති උද්‌ධංගාමිනීති දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘උද්‌ධ’’න්‌තිආදි. උද්‌ධන්‌ති ච ඉධ පටිසොතො. තෙනාහ ‘‘නදියා පටිසොත’’න්‌ති. ‘‘උද්‌ධංගාමිනි’’න්‌තිමාතිකාපදං ‘‘උජ්‌ජවනිකායා’’තිපදභාජනියා සංසන්‌දෙන්‌තො ආහ ‘‘යස්‌මා පනා’’තිආදි. යොති භික්‌ඛු. උද්‌ධං ජවනතොති පටිසොතං ගමනතො. තෙනාති තෙන හෙතුනා. අස්‌සාති ‘‘උද්‌ධංගාමිනි’’න්‌තිපදස්‌ස. අනුසොතං ඉධ අධො නාමාති ආහ ‘‘අනුසොත’’න්‌ති. අස්‌සපීති පිසද්‌දො පුරිමාපෙක්‌ඛො. තත්‌ථාති ‘‘උද්‌ධංගාමිනිං වා අධොගාමිනිං වා’’තිවචනෙ. යන්‌ති නාවං හරන්‌තීති සම්‌බන්‌ධො. සම්‌පටිපාදනත්‌ථන්‌ති සම්‌මා පටිමුඛං පාදනත්‌ථං, උජුපජ්‌ජාපනත්‌ථන්‌ති අත්‌ථො. එත්‌ථාති නාවායං. ‘‘ඨපෙත්‌වා’’තිපදභාජනිමපෙක්‌ඛිත්‌වා ‘‘උපයොගත්‌ථෙ නිස්‌සක්‌කවචන’’න්‌ති ආහ. ‘‘අඤ්‌ඤත්‍රා’’ති මාතිකාපදෙ අපෙක්‌ඛිතෙ නිස්‌සක්‌කත්‌ථෙ නිස්‌සක්‌කවචනම්‌පි යුජ්‌ජතෙව.
188. Aṭṭhame saha aññamaññaṃ thavanaṃ abhitthavanaṃ santhavo, saṅgamoti vuttaṃ hoti. Mittabhāvena santhavo mittasanthavo, lokehi assādetabbo ca so mittasanthavo ceti lokassādamittasanthavo, tassa vaso pabhū, tena vā āyattoti lokassādamittasanthavavaso, tena. Uddhaṃ gacchatīti uddhaṃgāminīti dassento āha ‘‘uddha’’ntiādi. Uddhanti ca idha paṭisoto. Tenāha ‘‘nadiyā paṭisota’’nti. ‘‘Uddhaṃgāmini’’ntimātikāpadaṃ ‘‘ujjavanikāyā’’tipadabhājaniyā saṃsandento āha ‘‘yasmā panā’’tiādi. Yoti bhikkhu. Uddhaṃ javanatoti paṭisotaṃ gamanato. Tenāti tena hetunā. Assāti ‘‘uddhaṃgāmini’’ntipadassa. Anusotaṃ idha adho nāmāti āha ‘‘anusota’’nti. Assapīti pisaddo purimāpekkho. Tatthāti ‘‘uddhaṃgāminiṃ vā adhogāminiṃ vā’’tivacane. Yanti nāvaṃ harantīti sambandho. Sampaṭipādanatthanti sammā paṭimukhaṃ pādanatthaṃ, ujupajjāpanatthanti attho. Etthāti nāvāyaṃ. ‘‘Ṭhapetvā’’tipadabhājanimapekkhitvā ‘‘upayogatthe nissakkavacana’’nti āha. ‘‘Aññatrā’’ti mātikāpade apekkhite nissakkatthe nissakkavacanampi yujjateva.
189. එකං තීරං අගාමකං අරඤ්‌ඤං හොතීති යොජනා. අද්‌ධයොජනගණනාය පාචිත්‌තියානි හොන්‌තීති සම්‌බන්‌ධො. මජ්‌ඣෙන ගමනෙපීති පිසද්‌දො අගාමකඅරඤ්‌ඤතීරපස්‌සෙන ගමනෙ කා නාම කථාති දස්‌සෙති. න කෙවලං නදියාති කෙවලං නදියා එව අනාපත්‌ති නාති යොජනා, අඤ්‌ඤෙසුපි සමුද්‌දාදීසු අනාපත්‌තීති අධිප්‌පායො. යොපි භික්‌ඛු ගච්‌ඡතීති සම්‌බන්‌ධො. හීති සච්‌චං, යස්‌මා වා.
189. Ekaṃ tīraṃ agāmakaṃ araññaṃ hotīti yojanā. Addhayojanagaṇanāya pācittiyāni hontīti sambandho. Majjhena gamanepīti pisaddo agāmakaaraññatīrapassena gamane kā nāma kathāti dasseti. Na kevalaṃ nadiyāti kevalaṃ nadiyā eva anāpatti nāti yojanā, aññesupi samuddādīsu anāpattīti adhippāyo. Yopi bhikkhu gacchatīti sambandho. Hīti saccaṃ, yasmā vā.
191. කාලවිසඞ්‌කෙතො, තිත්‌ථවිසඞ්‌කෙතො, නාවාවිසඞ්‌කෙතොති තිවිධො විසඞ්‌කෙතො. තත්‌ථ කාලවිසඞ්‌කෙතෙන අනාපත්‌තිං සන්‌ධාය ‘‘විසඞ්‌කෙතෙන අභිරුහන්‌තී’’ති වුත්‌තං. අඤ්‌ඤෙන විසඞ්‌කෙතෙන ආපත්‌තියෙව, තමත්‌ථං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘ඉධාපී’’තිආදීති. අට්‌ඨමං.
191. Kālavisaṅketo, titthavisaṅketo, nāvāvisaṅketoti tividho visaṅketo. Tattha kālavisaṅketena anāpattiṃ sandhāya ‘‘visaṅketena abhiruhantī’’ti vuttaṃ. Aññena visaṅketena āpattiyeva, tamatthaṃ dassento āha ‘‘idhāpī’’tiādīti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 3. ඔවාදවග්‌ගො • 3. Ovādavaggo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 8. නාවාභිරුහනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 8. Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 8. නාවාභිරුහනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 8. Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 8. නාවාභිරුහනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 8. Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 8. නාවාභිරුහනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 8. Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā
