| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / कङ्खावितरणी-अभिनव-टीका • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
८. नावाभिरुहनसिक्खापदवण्णना
8. Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā
कीळापुरेक्खारोति लोकस्सादमित्तसन्थववसेन कीळापुरेक्खारो। तथेवाति कीळावसेनेव। अगामकतीरपस्सेनाति अद्धयोजनब्भन्तरे गामानं अभावतो अगामकतीरपस्सेन। पाळियं ‘‘उद्धंगामिनिं वा अधोगामिनिं वा’’ति (पाचि॰ १८६) वचनतो पन वापिसमुद्दादीसु कीळापुरेक्खारतायपि गच्छन्तस्स अनापत्ति। तेनाह ‘‘समुद्दे पन यथासुखं गन्तुं वट्टती’’ति। विसङ्केतेनाति इधापि कालविसङ्केतेनेव अनापत्ति, तित्थविसङ्केतेन, पन नावाविसङ्केतेन वा गच्छन्तस्स आपत्तियेव।
Kīḷāpurekkhāroti lokassādamittasanthavavasena kīḷāpurekkhāro. Tathevāti kīḷāvaseneva. Agāmakatīrapassenāti addhayojanabbhantare gāmānaṃ abhāvato agāmakatīrapassena. Pāḷiyaṃ ‘‘uddhaṃgāminiṃ vā adhogāminiṃ vā’’ti (pāci. 186) vacanato pana vāpisamuddādīsu kīḷāpurekkhāratāyapi gacchantassa anāpatti. Tenāha ‘‘samudde pana yathāsukhaṃ gantuṃ vaṭṭatī’’ti. Visaṅketenāti idhāpi kālavisaṅketeneva anāpatti, titthavisaṅketena, pana nāvāvisaṅketena vā gacchantassa āpattiyeva.
सेसन्ति सद्धिं समुट्ठानादीहि अवसेसं, केचि पन ‘‘कीळापुरेक्खारो ‘संविदहित्वा’ति (सारत्थ॰ टी॰ पाचित्तिय ३.१८८) वचनतो इमं सिक्खापदं अकुसलचित्तं लोकवज्जं, तस्मा सेसं नाम ठपेत्वा ‘पण्णत्तिवज्जं तिचित्त’न्ति इदं द्वयं अवसेस’’न्ति वदन्ति, तं न गहेतब्बं। कीळापुरेक्खारताय हि अभिरुहित्वापि गामन्तरोक्कमने, अद्धयोजनातिक्कमे वा संवेगं पटिलभित्वा अरहत्तं वा सच्छिकरेय्य, निद्दं वा ओक्कमेय्य, कम्मट्ठानं वा मनसि करोन्तो गच्छेय्य, कुतो चस्स अकुसलचित्तसमङ्गिता, येनिदं सिक्खापदं अकुसलचित्तं, लोकवज्जञ्च सियाति।
Sesanti saddhiṃ samuṭṭhānādīhi avasesaṃ, keci pana ‘‘kīḷāpurekkhāro ‘saṃvidahitvā’ti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.188) vacanato imaṃ sikkhāpadaṃ akusalacittaṃ lokavajjaṃ, tasmā sesaṃ nāma ṭhapetvā ‘paṇṇattivajjaṃ ticitta’nti idaṃ dvayaṃ avasesa’’nti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ. Kīḷāpurekkhāratāya hi abhiruhitvāpi gāmantarokkamane, addhayojanātikkame vā saṃvegaṃ paṭilabhitvā arahattaṃ vā sacchikareyya, niddaṃ vā okkameyya, kammaṭṭhānaṃ vā manasi karonto gaccheyya, kuto cassa akusalacittasamaṅgitā, yenidaṃ sikkhāpadaṃ akusalacittaṃ, lokavajjañca siyāti.
नावाभिरुहनसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
