Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවිභඞ්ග-අට්ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
8. නාවාභිරුහනසික්ඛාපදවණ්ණනා
8. Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā
188. අට්ඨමසික්ඛාපදෙ – සංවිධායාති ලොකස්සාදමිත්තසන්ථවවසෙන කීළාපුරෙක්ඛාරා සංවිදහිත්වා. උද්ධංගාමිනින්ති උද්ධං නදියා පටිසොතං ගච්ඡන්තිං. යස්මා පන යො උද්ධං ජවනතො උජ්ජවනිකාය නාවාය කීළති, සො ‘‘උද්ධංගාමිනිං අභිරුහතී’’ති වුච්චති. තෙනස්ස පදභාජනෙ අත්ථමෙව දස්සෙතුං ‘‘උජ්ජවනිකායා’’ති වුත්තං. අධොගාමිනින්ති අධො අනුසොතං ගච්ඡන්තිං. යස්මා පන යො අධො ජවනතො ඔජවනිකාය නාවාය කීළති, සො ‘‘අධොගාමිනිං අභිරුහතී’’ති වුච්චති. තෙනස්සාපි පදභාජනෙ අත්ථමෙව දස්සෙතුං ‘‘ඔජවනිකායා’’ති වුත්තං. තත්ථ යං තිත්ථසම්පටිපාදනත්ථං උද්ධං වා අධො වා හරන්ති, එත්ථ අනාපත්ති. තිරියං තරණායාති උපයොගත්ථෙ නිස්සක්කවචනං.
188. Aṭṭhamasikkhāpade – saṃvidhāyāti lokassādamittasanthavavasena kīḷāpurekkhārā saṃvidahitvā. Uddhaṃgāmininti uddhaṃ nadiyā paṭisotaṃ gacchantiṃ. Yasmā pana yo uddhaṃ javanato ujjavanikāya nāvāya kīḷati, so ‘‘uddhaṃgāminiṃ abhiruhatī’’ti vuccati. Tenassa padabhājane atthameva dassetuṃ ‘‘ujjavanikāyā’’ti vuttaṃ. Adhogāmininti adho anusotaṃ gacchantiṃ. Yasmā pana yo adho javanato ojavanikāya nāvāya kīḷati, so ‘‘adhogāminiṃ abhiruhatī’’ti vuccati. Tenassāpi padabhājane atthameva dassetuṃ ‘‘ojavanikāyā’’ti vuttaṃ. Tattha yaṃ titthasampaṭipādanatthaṃ uddhaṃ vā adho vā haranti, ettha anāpatti. Tiriyaṃ taraṇāyāti upayogatthe nissakkavacanaṃ.
189. ගාමන්තරෙ ගාමන්තරෙති එත්ථ යස්සා නදියා එකං තීරං කුක්කුටසම්පාදගාමෙහි නිරන්තරං, එකං අගාමකං අරඤ්ඤං, තස්සා සගාමකතීරපස්සෙන ගමනකාලෙ ගාමන්තරගණනාය පාචිත්තියානි, අගාමකතීරපස්සෙන ගමනකාලෙ අද්ධයොජනගණනාය. යා පන යොජනවිත්ථතා හොති, තස්සා මජ්ඣෙන ගමනෙපි අද්ධයොජනගණනාය පාචිත්තියානි වෙදිතබ්බානි. අනාපත්ති තිරියං තරණායාති එත්ථ න කෙවලං නදියා, යොපි මහාතිත්ථපට්ටනතො තාමලිත්තිං වා සුවණ්ණභූමිං වා ගච්ඡති, තස්සාපි අනාපත්ති. සබ්බඅට්ඨකථාසු හි නදියංයෙව ආපත්ති විචාරිතා, න සමුද්දෙ.
189.Gāmantare gāmantareti ettha yassā nadiyā ekaṃ tīraṃ kukkuṭasampādagāmehi nirantaraṃ, ekaṃ agāmakaṃ araññaṃ, tassā sagāmakatīrapassena gamanakāle gāmantaragaṇanāya pācittiyāni, agāmakatīrapassena gamanakāle addhayojanagaṇanāya. Yā pana yojanavitthatā hoti, tassā majjhena gamanepi addhayojanagaṇanāya pācittiyāni veditabbāni. Anāpatti tiriyaṃ taraṇāyāti ettha na kevalaṃ nadiyā, yopi mahātitthapaṭṭanato tāmalittiṃ vā suvaṇṇabhūmiṃ vā gacchati, tassāpi anāpatti. Sabbaaṭṭhakathāsu hi nadiyaṃyeva āpatti vicāritā, na samudde.
191. විසඞ්කෙතෙනාති ඉධාපි කාලවිසඞ්කෙතෙනෙව අනාපත්ති, තිත්ථවිසඞ්කෙතෙන පන නාවාවිසඞ්කෙතෙන වා ගච්ඡන්තස්ස ආපත්තියෙව. සෙසං පඨමසික්ඛාපදසදිසමෙව සද්ධිං සමුට්ඨානාදීහීති.
191.Visaṅketenāti idhāpi kālavisaṅketeneva anāpatti, titthavisaṅketena pana nāvāvisaṅketena vā gacchantassa āpattiyeva. Sesaṃ paṭhamasikkhāpadasadisameva saddhiṃ samuṭṭhānādīhīti.
නාවාභිරුහනසික්ඛාපදං අට්ඨමං.
Nāvābhiruhanasikkhāpadaṃ aṭṭhamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්ග • Mahāvibhaṅga / 3. ඔවාදවග්ගො • 3. Ovādavaggo
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 8. නාවාභිරුහනසික්ඛාපදවණ්ණනා • 8. Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 8. නාවාභිරුහනසික්ඛාපදවණ්ණනා • 8. Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 8. නාවාභිරුහනසික්ඛාපදවණ්ණනා • 8. Nāvābhiruhanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 8. නාවාභිරුහනසික්ඛාපදං • 8. Nāvābhiruhanasikkhāpadaṃ