| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi |
នវកម្មទានកថា
Navakammadānakathā
៣២៣. ភណ្ឌិកាដ្ឋបនមត្តេនាតិ ឯត្ថ ភណ្ឌិកាដ្ឋបនំ នាម ភណ្ឌិកយោជនន្តិ អាហ ‘‘កបោតភណ្ឌិកយោជនមត្តេនា’’តិ។ អស្សាតិ ភិក្ខុស្ស។ ចិតកធូមោតិ ចិតកេ ឧដ្ឋិតោ ធូមោ។ ឯតស្សេវាតិ ភិក្ខុស្ស ឯវ វិហារោតិ សម្ពន្ធោ។ ធូមកាលេតិ ធូមស្ស ឧដ្ឋិតកាលេ។ ‘‘អបលោកេត្វា’’តិ ឥមិនា ធូមកាលេ អបលោកិតំ ធូមកាលិកំ។ ធូមកាលិកំ ហុត្វាតិ អត្ថយោជនំ កត្វា បាឡិយំ ‘‘បរិយោសិតវិហារ’’ន្តិ បទេន សម្ពន្ធិតព្ពភាវំ ទស្សេតិ។ កតបរិយោសិតវិហារន្តិ កតបរិយោសិតោ វិហារោ ឥមស្ស នវកម្មស្សាតិ កតបរិយោសិតវិហារំ។ ឥទំ នវកម្មំ ទេន្តីតិ សម្ពន្ធោ។ យាវ គោបានសិយោ ន អារោហន្តិ, តាវ វិប្បកតោ នាមាតិ យោជនា។ តតោតិ គោបានសិអារោហនតោ។ កញ្ចិទេវ សមាទបេត្វា ការេស្សតីតិ វិហារសាមិកោយេវ កញ្ចិ ភិក្ខុំសមាទបេត្វា ការេស្សតិ។ បញ្ចហត្ថេ វិហារេតិ សម្ពន្ធោ។ ឆវស្សិកំ នវកម្មន្តិ សម្ពន្ធោ។ ឯត្ថាតិ អឌ្ឍយោគេ។ សោតិ អឌ្ឍយោគោ។ មហល្លកំ និយាមេត្វា ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘ទសហត្ថេ ឯកាទសហត្ថេ’’តិ។ ទសវស្សិកំ វា ឯកាទសវស្សិកំ វា នវកម្មន្តិ សម្ពន្ធោ។ តតោតិ ទ្វាទសហត្ថតោ។ លោហបាសាទសទិសេបិ បាសាទេតិ សម្ពន្ធោ។ តតោតិ ទ្វាទសវស្សិកនវកម្មតោ។
323.Bhaṇḍikāṭṭhapanamattenāti ettha bhaṇḍikāṭṭhapanaṃ nāma bhaṇḍikayojananti āha ‘‘kapotabhaṇḍikayojanamattenā’’ti. Assāti bhikkhussa. Citakadhūmoti citake uṭṭhito dhūmo. Etassevāti bhikkhussa eva vihāroti sambandho. Dhūmakāleti dhūmassa uṭṭhitakāle. ‘‘Apaloketvā’’ti iminā dhūmakāle apalokitaṃ dhūmakālikaṃ. Dhūmakālikaṃ hutvāti atthayojanaṃ katvā pāḷiyaṃ ‘‘pariyositavihāra’’nti padena sambandhitabbabhāvaṃ dasseti. Katapariyositavihāranti katapariyosito vihāro imassa navakammassāti katapariyositavihāraṃ. Idaṃ navakammaṃ dentīti sambandho. Yāva gopānasiyo na ārohanti, tāva vippakato nāmāti yojanā. Tatoti gopānasiārohanato. Kañcideva samādapetvā kāressatīti vihārasāmikoyeva kañci bhikkhuṃsamādapetvā kāressati. Pañcahatthe vihāreti sambandho. Chavassikaṃ navakammanti sambandho. Etthāti aḍḍhayoge. Soti aḍḍhayogo. Mahallakaṃ niyāmetvā dassento āha ‘‘dasahatthe ekādasahatthe’’ti. Dasavassikaṃ vā ekādasavassikaṃ vā navakammanti sambandho. Tatoti dvādasahatthato. Lohapāsādasadisepi pāsādeti sambandho. Tatoti dvādasavassikanavakammato.
នវកម្មិកោតិ នវកម្មេ យុត្តបយុត្តោ។ ឧតុកាលេតិ ហេមន្តគិម្ហកាលេ។ បដិពាហិតុន្តិ អញ្ញេសំ សម្បត្តភិក្ខូនំ បដិសេធេតុំ។ អាវាសសាមិកស្សាតិ អាវាសទាយកស្ស។ តស្សាតិ អាវាសសាមិកស្ស។ វំសេតិ អន្វយេ។ តេតិ តវ។ សោតិ អាវាសសាមិអាទិកោ។ ភិក្ខូហិ ជគ្គិតព្ពោតិ សម្ពន្ធោ។ តេបីតិ ញាតិឧបដ្ឋាកាបិ។ តស្មិម្បីតិ សង្ឃិកបច្ចយេបិ។ ពហូ អាវាសេតិ សម្ពន្ធោ។ ឯកំ អាវាសន្តិ យោជនា។
Navakammikoti navakamme yuttapayutto. Utukāleti hemantagimhakāle. Paṭibāhitunti aññesaṃ sampattabhikkhūnaṃ paṭisedhetuṃ. Āvāsasāmikassāti āvāsadāyakassa. Tassāti āvāsasāmikassa. Vaṃseti anvaye. Teti tava. Soti āvāsasāmiādiko. Bhikkhūhi jaggitabboti sambandho. Tepīti ñātiupaṭṭhākāpi. Tasmimpīti saṅghikapaccayepi. Bahū āvāseti sambandho. Ekaṃ āvāsanti yojanā.
ឯកំ វា អាវាសន្តិ សម្ពន្ធោ។ តតោតិ វិសជ្ជិតាវាសេហិ, ឧប្បន្នានីតិ សម្ពន្ធោ។ កុរុន្ទិយំ បន វុត្តំ, កិន្តិ វុត្តន្តិ យោជនា។ ឯកំ មញ្ចដ្ឋានំ គហេត្វាតិ ឯកំ មញ្ចដ្ឋានំ បុគ្គលិកភាវេន គហេត្វា។ តិភាគន្តិ តតិយភាគំ។ អយមេវ វា បាឋោ។ ឯត្ថាតិ នដ្ឋវិហារេ។ បុគ្គលិកមេវាតិ បុគ្គលិកំ ឯវ, បុគ្គលិកំ ឥវ វា។ ជគ្គាតិ ជគ្គាហិ។ ហីតិ ផលជោតកោ។ ឯវំ ជគ្គិតោ បនាតិ ឯវំ ជគ្គិតោ វិហារោ បន។ តស្មិន្តិ ជគ្គន្តេ។ សទ្ធិវិហារិកាទីនំ ទាតុកាមោ ហោតីតិ សង្ឃស្ស ភណ្ឌដ្ឋបនំ វា នវកានំ វសនដ្ឋានំ វា អទត្វា អត្តនោយេវ សទ្ធិវិហារិកាទីនំ ទាតុកាមោ ហោតិ។ សទ្ធិវិហារិកាទីនំ ទាតុំ លព្ភតីតិ សព្ពវិហារំ បុគ្គលិកភាវេន អគ្គហេត្វា ឯកទេសស្សេវ គហិតត្តា សទ្ធិវិហារិកាទីនំ ទាតុំ លព្ភតីតិ អត្ថោ។ ជគ្គាបេតព្ពោ ឥតិ វុត្តន្តិ យោជនា។ ឯត្ថ ‘‘វុត្ត’’ន្តិ បាឋោ អត្ថិ, សោ អបាឋោយេវ ‘‘កុរុន្ទិយំ បន វុត្ត’’ន្តិ បទស្ស អាការត្តា។
Ekaṃ vā āvāsanti sambandho. Tatoti visajjitāvāsehi, uppannānīti sambandho. Kurundiyaṃ pana vuttaṃ, kinti vuttanti yojanā. Ekaṃ mañcaṭṭhānaṃ gahetvāti ekaṃ mañcaṭṭhānaṃ puggalikabhāvena gahetvā. Tibhāganti tatiyabhāgaṃ. Ayameva vā pāṭho. Etthāti naṭṭhavihāre. Puggalikamevāti puggalikaṃ eva, puggalikaṃ iva vā. Jaggāti jaggāhi. Hīti phalajotako. Evaṃ jaggito panāti evaṃ jaggito vihāro pana. Tasminti jaggante. Saddhivihārikādīnaṃ dātukāmo hotīti saṅghassa bhaṇḍaṭṭhapanaṃ vā navakānaṃ vasanaṭṭhānaṃ vā adatvā attanoyeva saddhivihārikādīnaṃ dātukāmo hoti. Saddhivihārikādīnaṃ dātuṃ labbhatīti sabbavihāraṃ puggalikabhāvena aggahetvā ekadesasseva gahitattā saddhivihārikādīnaṃ dātuṃ labbhatīti attho. Jaggāpetabbo iti vuttanti yojanā. Ettha ‘‘vutta’’nti pāṭho atthi, so apāṭhoyeva ‘‘kurundiyaṃ pana vutta’’nti padassa ākārattā.
អញ្ញំ ឥទម្បិ ច វក្ខមានវចនំ តត្ថេវ កុរុន្ទិយំ វុត្តន្តិ យោជនា។ កិន្តិ វុត្តន្តិ អាហ ‘‘ទ្វេ ភិក្ខូ’’តិអាទិ។ ទ្វេ ភិក្ខូ ករោន្តីតិ សម្ពន្ធោ។ យេនាតិ ភិក្ខុនា។ សោយេវ សាមីតិ យេន សា ភូមិ បឋមំ គហិតា, សោយេវ សាមីតិ អត្ថោ។ បតិរូបេ ឋានេតិ បតិរូបេ សេនាសនដ្ឋានេ។ តន្តិ បុគ្គលិកករណំ។ យំ បន វយកម្មន្តិ យោជនា។ ឯត្ថ ច វយកម្មន្តិ តស្មិំ វិហារេ កតស្ស កម្មស្ស មូលំ។ វិហារស្ស មូលំ ទាតព្ពន្តិ វុត្តំ ហោតិ។ តស្សាតិ សង្ឃិកំ ករោន្តស្ស។ តត្ថេវាតិ កតវិហារេ ឯវ។ កតាវាសេតិ សមីបត្ថេ ភុម្មវចនំ, កតាវាសសមីបេតិ វុត្តំ ហោតិ។ ឆាយូបគផលូបគាតិ ឆាយំ ឧបគច្ឆន្តា ច ផលំ ឧបគច្ឆន្តា ច, ឆាយាផលានិ ឧបហរន្តាតិ អត្ថោ។ អបលោកេត្វាតិ សង្ឃំ អបលោកេត្វា។ សាមិកាតិ រុក្ខសាមិកា។ ហារេតព្ពាតិ អបនេតព្ពា។
Aññaṃ idampi ca vakkhamānavacanaṃ tattheva kurundiyaṃ vuttanti yojanā. Kinti vuttanti āha ‘‘dve bhikkhū’’tiādi. Dve bhikkhū karontīti sambandho. Yenāti bhikkhunā. Soyeva sāmīti yena sā bhūmi paṭhamaṃ gahitā, soyeva sāmīti attho. Patirūpe ṭhāneti patirūpe senāsanaṭṭhāne. Tanti puggalikakaraṇaṃ. Yaṃ pana vayakammanti yojanā. Ettha ca vayakammanti tasmiṃ vihāre katassa kammassa mūlaṃ. Vihārassa mūlaṃ dātabbanti vuttaṃ hoti. Tassāti saṅghikaṃ karontassa. Tatthevāti katavihāre eva. Katāvāseti samīpatthe bhummavacanaṃ, katāvāsasamīpeti vuttaṃ hoti. Chāyūpagaphalūpagāti chāyaṃ upagacchantā ca phalaṃ upagacchantā ca, chāyāphalāni upaharantāti attho. Apaloketvāti saṅghaṃ apaloketvā. Sāmikāti rukkhasāmikā. Hāretabbāti apanetabbā.
‘‘សង្ឃិកវល្លិមត្តម្បិ អគ្គហេត្វា’’តិ ឥមិនា សង្ឃិកំ គហេត្វា សង្ឃិកាយ ភូមិយា សចេ វិហារំ ករោតិ, សង្ឃិកមេវាតិ ទស្សេតិ។ ទ្វិភូមកតិភូមកាទីសុ បាសាទេសុ ឧបឌ្ឍភាគំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘បាសាទោ ចេវ ហោតី’’តិអាទិ។ ឧបរិ បាសាទោតិ សម្ពន្ធោ។ សោតិ វិហារការកោ ភិក្ខុ, តស្ស ហេដ្ឋាបាសាទោតិ សម្ពន្ធោ។ វិហារេតិ សង្ឃិកវិហារេ, វិហារសមីបេតិ អត្ថោ។ អកតដ្ឋានេតិ ចយបមុខានំ អកតបុព្ពដ្ឋានេ។ ចយំ វា បមុខំ វាតិ សង្ឃិកវិហារស្ស ចយំ វា បមុខំ វា។ ពហិកុដ្ដេតិ កុដ្ដស្ស, កុដ្ដតោ វា ពហិ។ តស្សាតិ ចយបមុខការកស្ស ភិក្ខុស្ស ហោតីតិ សម្ពន្ធោ ។ វិសមំ បព្ពតកន្ទរាទិន្តិ សម្ពន្ធោ។ អបទេតិ សុករស្ស អការណេ។ កតំ ហោតីតិ ចយំ វា បមុខំ វា កតំ ហោតិ។ តត្ថាតិ ចយបមុខេសុ, សង្ឃោ អនិស្សរោ ឥតិ វុត្តន្តិ យោជនា។
‘‘Saṅghikavallimattampi aggahetvā’’ti iminā saṅghikaṃ gahetvā saṅghikāya bhūmiyā sace vihāraṃ karoti, saṅghikamevāti dasseti. Dvibhūmakatibhūmakādīsu pāsādesu upaḍḍhabhāgaṃ dassento āha ‘‘pāsādo ceva hotī’’tiādi. Upari pāsādoti sambandho. Soti vihārakārako bhikkhu, tassa heṭṭhāpāsādoti sambandho. Vihāreti saṅghikavihāre, vihārasamīpeti attho. Akataṭṭhāneti cayapamukhānaṃ akatapubbaṭṭhāne. Cayaṃ vā pamukhaṃ vāti saṅghikavihārassa cayaṃ vā pamukhaṃ vā. Bahikuṭṭeti kuṭṭassa, kuṭṭato vā bahi. Tassāti cayapamukhakārakassa bhikkhussa hotīti sambandho . Visamaṃ pabbatakandarādinti sambandho. Apadeti sukarassa akāraṇe. Kataṃ hotīti cayaṃ vā pamukhaṃ vā kataṃ hoti. Tatthāti cayapamukhesu, saṅgho anissaro iti vuttanti yojanā.
វរសេយ្យំ គហេតុន្តិ សម្ពន្ធោ។
Varaseyyaṃ gahetunti sambandho.
បុន អាគន្ត្វាតិ បក្កមិត្វា បុន អាគន្ត្វា។ តស្សាតិ នវកម្មគាហកស្ស ភិក្ខុស្ស។ ឯតន្តិ សេនាសនំ។
Puna āgantvāti pakkamitvā puna āgantvā. Tassāti navakammagāhakassa bhikkhussa. Etanti senāsanaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi / នវកម្មទានកថា • Navakammadānakathā
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / នវកម្មទានកថា • Navakammadānakathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / នវកម្មទានកថាវណ្ណនា • Navakammadānakathāvaṇṇanā
