| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ನವಕಮ್ಮದಾನಕಥಾ
Navakammadānakathā
೩೨೩. ಭಣ್ಡಿಕಾಟ್ಠಪನಮತ್ತೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಭಣ್ಡಿಕಾಟ್ಠಪನಂ ನಾಮ ಭಣ್ಡಿಕಯೋಜನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಕಪೋತಭಣ್ಡಿಕಯೋಜನಮತ್ತೇನಾ’’ತಿ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ। ಚಿತಕಧೂಮೋತಿ ಚಿತಕೇ ಉಟ್ಠಿತೋ ಧೂಮೋ। ಏತಸ್ಸೇವಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಏವ ವಿಹಾರೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಧೂಮಕಾಲೇತಿ ಧೂಮಸ್ಸ ಉಟ್ಠಿತಕಾಲೇ। ‘‘ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಧೂಮಕಾಲೇ ಅಪಲೋಕಿತಂ ಧೂಮಕಾಲಿಕಂ। ಧೂಮಕಾಲಿಕಂ ಹುತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥಯೋಜನಂ ಕತ್ವಾ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಪರಿಯೋಸಿತವಿಹಾರ’’ನ್ತಿ ಪದೇನ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಕತಪರಿಯೋಸಿತವಿಹಾರನ್ತಿ ಕತಪರಿಯೋಸಿತೋ ವಿಹಾರೋ ಇಮಸ್ಸ ನವಕಮ್ಮಸ್ಸಾತಿ ಕತಪರಿಯೋಸಿತವಿಹಾರಂ। ಇದಂ ನವಕಮ್ಮಂ ದೇನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಯಾವ ಗೋಪಾನಸಿಯೋ ನ ಆರೋಹನ್ತಿ, ತಾವ ವಿಪ್ಪಕತೋ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ತತೋತಿ ಗೋಪಾನಸಿಆರೋಹನತೋ। ಕಞ್ಚಿದೇವ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ಕಾರೇಸ್ಸತೀತಿ ವಿಹಾರಸಾಮಿಕೋಯೇವ ಕಞ್ಚಿ ಭಿಕ್ಖುಂಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ಕಾರೇಸ್ಸತಿ। ಪಞ್ಚಹತ್ಥೇ ವಿಹಾರೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಛವಸ್ಸಿಕಂ ನವಕಮ್ಮನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏತ್ಥಾತಿ ಅಡ್ಢಯೋಗೇ। ಸೋತಿ ಅಡ್ಢಯೋಗೋ। ಮಹಲ್ಲಕಂ ನಿಯಾಮೇತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ದಸಹತ್ಥೇ ಏಕಾದಸಹತ್ಥೇ’’ತಿ। ದಸವಸ್ಸಿಕಂ ವಾ ಏಕಾದಸವಸ್ಸಿಕಂ ವಾ ನವಕಮ್ಮನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತತೋತಿ ದ್ವಾದಸಹತ್ಥತೋ। ಲೋಹಪಾಸಾದಸದಿಸೇಪಿ ಪಾಸಾದೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತತೋತಿ ದ್ವಾದಸವಸ್ಸಿಕನವಕಮ್ಮತೋ।
323.Bhaṇḍikāṭṭhapanamattenāti ettha bhaṇḍikāṭṭhapanaṃ nāma bhaṇḍikayojananti āha ‘‘kapotabhaṇḍikayojanamattenā’’ti. Assāti bhikkhussa. Citakadhūmoti citake uṭṭhito dhūmo. Etassevāti bhikkhussa eva vihāroti sambandho. Dhūmakāleti dhūmassa uṭṭhitakāle. ‘‘Apaloketvā’’ti iminā dhūmakāle apalokitaṃ dhūmakālikaṃ. Dhūmakālikaṃ hutvāti atthayojanaṃ katvā pāḷiyaṃ ‘‘pariyositavihāra’’nti padena sambandhitabbabhāvaṃ dasseti. Katapariyositavihāranti katapariyosito vihāro imassa navakammassāti katapariyositavihāraṃ. Idaṃ navakammaṃ dentīti sambandho. Yāva gopānasiyo na ārohanti, tāva vippakato nāmāti yojanā. Tatoti gopānasiārohanato. Kañcideva samādapetvā kāressatīti vihārasāmikoyeva kañci bhikkhuṃsamādapetvā kāressati. Pañcahatthe vihāreti sambandho. Chavassikaṃ navakammanti sambandho. Etthāti aḍḍhayoge. Soti aḍḍhayogo. Mahallakaṃ niyāmetvā dassento āha ‘‘dasahatthe ekādasahatthe’’ti. Dasavassikaṃ vā ekādasavassikaṃ vā navakammanti sambandho. Tatoti dvādasahatthato. Lohapāsādasadisepi pāsādeti sambandho. Tatoti dvādasavassikanavakammato.
ನವಕಮ್ಮಿಕೋತಿ ನವಕಮ್ಮೇ ಯುತ್ತಪಯುತ್ತೋ। ಉತುಕಾಲೇತಿ ಹೇಮನ್ತಗಿಮ್ಹಕಾಲೇ। ಪಟಿಬಾಹಿತುನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸಮ್ಪತ್ತಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಟಿಸೇಧೇತುಂ। ಆವಾಸಸಾಮಿಕಸ್ಸಾತಿ ಆವಾಸದಾಯಕಸ್ಸ। ತಸ್ಸಾತಿ ಆವಾಸಸಾಮಿಕಸ್ಸ। ವಂಸೇತಿ ಅನ್ವಯೇ। ತೇತಿ ತವ। ಸೋತಿ ಆವಾಸಸಾಮಿಆದಿಕೋ। ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಜಗ್ಗಿತಬ್ಬೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತೇಪೀತಿ ಞಾತಿಉಪಟ್ಠಾಕಾಪಿ। ತಸ್ಮಿಮ್ಪೀತಿ ಸಙ್ಘಿಕಪಚ್ಚಯೇಪಿ। ಬಹೂ ಆವಾಸೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏಕಂ ಆವಾಸನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।
Navakammikoti navakamme yuttapayutto. Utukāleti hemantagimhakāle. Paṭibāhitunti aññesaṃ sampattabhikkhūnaṃ paṭisedhetuṃ. Āvāsasāmikassāti āvāsadāyakassa. Tassāti āvāsasāmikassa. Vaṃseti anvaye. Teti tava. Soti āvāsasāmiādiko. Bhikkhūhi jaggitabboti sambandho. Tepīti ñātiupaṭṭhākāpi. Tasmimpīti saṅghikapaccayepi. Bahū āvāseti sambandho. Ekaṃ āvāsanti yojanā.
ಏಕಂ ವಾ ಆವಾಸನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತತೋತಿ ವಿಸಜ್ಜಿತಾವಾಸೇಹಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಕುರುನ್ದಿಯಂ ಪನ ವುತ್ತಂ, ಕಿನ್ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಏಕಂ ಮಞ್ಚಟ್ಠಾನಂ ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಏಕಂ ಮಞ್ಚಟ್ಠಾನಂ ಪುಗ್ಗಲಿಕಭಾವೇನ ಗಹೇತ್ವಾ। ತಿಭಾಗನ್ತಿ ತತಿಯಭಾಗಂ। ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ। ಏತ್ಥಾತಿ ನಟ್ಠವಿಹಾರೇ। ಪುಗ್ಗಲಿಕಮೇವಾತಿ ಪುಗ್ಗಲಿಕಂ ಏವ, ಪುಗ್ಗಲಿಕಂ ಇವ ವಾ। ಜಗ್ಗಾತಿ ಜಗ್ಗಾಹಿ। ಹೀತಿ ಫಲಜೋತಕೋ। ಏವಂ ಜಗ್ಗಿತೋ ಪನಾತಿ ಏವಂ ಜಗ್ಗಿತೋ ವಿಹಾರೋ ಪನ। ತಸ್ಮಿನ್ತಿ ಜಗ್ಗನ್ತೇ। ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಾದೀನಂ ದಾತುಕಾಮೋ ಹೋತೀತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಣ್ಡಟ್ಠಪನಂ ವಾ ನವಕಾನಂ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ವಾ ಅದತ್ವಾ ಅತ್ತನೋಯೇವ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಾದೀನಂ ದಾತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ। ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಾದೀನಂ ದಾತುಂ ಲಬ್ಭತೀತಿ ಸಬ್ಬವಿಹಾರಂ ಪುಗ್ಗಲಿಕಭಾವೇನ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕದೇಸಸ್ಸೇವ ಗಹಿತತ್ತಾ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಾದೀನಂ ದಾತುಂ ಲಬ್ಭತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಜಗ್ಗಾಪೇತಬ್ಬೋ ಇತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಏತ್ಥ ‘‘ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಾಠೋ ಅತ್ಥಿ, ಸೋ ಅಪಾಠೋಯೇವ ‘‘ಕುರುನ್ದಿಯಂ ಪನ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ಆಕಾರತ್ತಾ।
Ekaṃ vā āvāsanti sambandho. Tatoti visajjitāvāsehi, uppannānīti sambandho. Kurundiyaṃ pana vuttaṃ, kinti vuttanti yojanā. Ekaṃ mañcaṭṭhānaṃ gahetvāti ekaṃ mañcaṭṭhānaṃ puggalikabhāvena gahetvā. Tibhāganti tatiyabhāgaṃ. Ayameva vā pāṭho. Etthāti naṭṭhavihāre. Puggalikamevāti puggalikaṃ eva, puggalikaṃ iva vā. Jaggāti jaggāhi. Hīti phalajotako. Evaṃ jaggito panāti evaṃ jaggito vihāro pana. Tasminti jaggante. Saddhivihārikādīnaṃ dātukāmo hotīti saṅghassa bhaṇḍaṭṭhapanaṃ vā navakānaṃ vasanaṭṭhānaṃ vā adatvā attanoyeva saddhivihārikādīnaṃ dātukāmo hoti. Saddhivihārikādīnaṃ dātuṃ labbhatīti sabbavihāraṃ puggalikabhāvena aggahetvā ekadesasseva gahitattā saddhivihārikādīnaṃ dātuṃ labbhatīti attho. Jaggāpetabbo iti vuttanti yojanā. Ettha ‘‘vutta’’nti pāṭho atthi, so apāṭhoyeva ‘‘kurundiyaṃ pana vutta’’nti padassa ākārattā.
ಅಞ್ಞಂ ಇದಮ್ಪಿ ಚ ವಕ್ಖಮಾನವಚನಂ ತತ್ಥೇವ ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಕಿನ್ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿಆದಿ। ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಯೇನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ। ಸೋಯೇವ ಸಾಮೀತಿ ಯೇನ ಸಾ ಭೂಮಿ ಪಠಮಂ ಗಹಿತಾ, ಸೋಯೇವ ಸಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪತಿರೂಪೇ ಠಾನೇತಿ ಪತಿರೂಪೇ ಸೇನಾಸನಟ್ಠಾನೇ। ತನ್ತಿ ಪುಗ್ಗಲಿಕಕರಣಂ। ಯಂ ಪನ ವಯಕಮ್ಮನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಏತ್ಥ ಚ ವಯಕಮ್ಮನ್ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಕತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಮೂಲಂ। ವಿಹಾರಸ್ಸ ಮೂಲಂ ದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸಾತಿ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ಕತವಿಹಾರೇ ಏವ। ಕತಾವಾಸೇತಿ ಸಮೀಪತ್ಥೇ ಭುಮ್ಮವಚನಂ, ಕತಾವಾಸಸಮೀಪೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಛಾಯೂಪಗಫಲೂಪಗಾತಿ ಛಾಯಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಾ ಚ ಫಲಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಾ ಚ, ಛಾಯಾಫಲಾನಿ ಉಪಹರನ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾತಿ ಸಙ್ಘಂ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ। ಸಾಮಿಕಾತಿ ರುಕ್ಖಸಾಮಿಕಾ। ಹಾರೇತಬ್ಬಾತಿ ಅಪನೇತಬ್ಬಾ।
Aññaṃ idampi ca vakkhamānavacanaṃ tattheva kurundiyaṃ vuttanti yojanā. Kinti vuttanti āha ‘‘dve bhikkhū’’tiādi. Dve bhikkhū karontīti sambandho. Yenāti bhikkhunā. Soyeva sāmīti yena sā bhūmi paṭhamaṃ gahitā, soyeva sāmīti attho. Patirūpe ṭhāneti patirūpe senāsanaṭṭhāne. Tanti puggalikakaraṇaṃ. Yaṃ pana vayakammanti yojanā. Ettha ca vayakammanti tasmiṃ vihāre katassa kammassa mūlaṃ. Vihārassa mūlaṃ dātabbanti vuttaṃ hoti. Tassāti saṅghikaṃ karontassa. Tatthevāti katavihāre eva. Katāvāseti samīpatthe bhummavacanaṃ, katāvāsasamīpeti vuttaṃ hoti. Chāyūpagaphalūpagāti chāyaṃ upagacchantā ca phalaṃ upagacchantā ca, chāyāphalāni upaharantāti attho. Apaloketvāti saṅghaṃ apaloketvā. Sāmikāti rukkhasāmikā. Hāretabbāti apanetabbā.
‘‘ಸಙ್ಘಿಕವಲ್ಲಿಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಿಕಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಸಚೇ ವಿಹಾರಂ ಕರೋತಿ, ಸಙ್ಘಿಕಮೇವಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ದ್ವಿಭೂಮಕತಿಭೂಮಕಾದೀಸು ಪಾಸಾದೇಸು ಉಪಡ್ಢಭಾಗಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಪಾಸಾದೋ ಚೇವ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿ। ಉಪರಿ ಪಾಸಾದೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸೋತಿ ವಿಹಾರಕಾರಕೋ ಭಿಕ್ಖು, ತಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾಪಾಸಾದೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ವಿಹಾರೇತಿ ಸಙ್ಘಿಕವಿಹಾರೇ, ವಿಹಾರಸಮೀಪೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಕತಟ್ಠಾನೇತಿ ಚಯಪಮುಖಾನಂ ಅಕತಪುಬ್ಬಟ್ಠಾನೇ। ಚಯಂ ವಾ ಪಮುಖಂ ವಾತಿ ಸಙ್ಘಿಕವಿಹಾರಸ್ಸ ಚಯಂ ವಾ ಪಮುಖಂ ವಾ। ಬಹಿಕುಟ್ಟೇತಿ ಕುಟ್ಟಸ್ಸ, ಕುಟ್ಟತೋ ವಾ ಬಹಿ। ತಸ್ಸಾತಿ ಚಯಪಮುಖಕಾರಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ । ವಿಸಮಂ ಪಬ್ಬತಕನ್ದರಾದಿನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಪದೇತಿ ಸುಕರಸ್ಸ ಅಕಾರಣೇ। ಕತಂ ಹೋತೀತಿ ಚಯಂ ವಾ ಪಮುಖಂ ವಾ ಕತಂ ಹೋತಿ। ತತ್ಥಾತಿ ಚಯಪಮುಖೇಸು, ಸಙ್ಘೋ ಅನಿಸ್ಸರೋ ಇತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।
‘‘Saṅghikavallimattampi aggahetvā’’ti iminā saṅghikaṃ gahetvā saṅghikāya bhūmiyā sace vihāraṃ karoti, saṅghikamevāti dasseti. Dvibhūmakatibhūmakādīsu pāsādesu upaḍḍhabhāgaṃ dassento āha ‘‘pāsādo ceva hotī’’tiādi. Upari pāsādoti sambandho. Soti vihārakārako bhikkhu, tassa heṭṭhāpāsādoti sambandho. Vihāreti saṅghikavihāre, vihārasamīpeti attho. Akataṭṭhāneti cayapamukhānaṃ akatapubbaṭṭhāne. Cayaṃ vā pamukhaṃ vāti saṅghikavihārassa cayaṃ vā pamukhaṃ vā. Bahikuṭṭeti kuṭṭassa, kuṭṭato vā bahi. Tassāti cayapamukhakārakassa bhikkhussa hotīti sambandho . Visamaṃ pabbatakandarādinti sambandho. Apadeti sukarassa akāraṇe. Kataṃ hotīti cayaṃ vā pamukhaṃ vā kataṃ hoti. Tatthāti cayapamukhesu, saṅgho anissaro iti vuttanti yojanā.
ವರಸೇಯ್ಯಂ ಗಹೇತುನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
Varaseyyaṃ gahetunti sambandho.
ಪುನ ಆಗನ್ತ್ವಾತಿ ಪಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪುನ ಆಗನ್ತ್ವಾ। ತಸ್ಸಾತಿ ನವಕಮ್ಮಗಾಹಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ। ಏತನ್ತಿ ಸೇನಾಸನಂ।
Puna āgantvāti pakkamitvā puna āgantvā. Tassāti navakammagāhakassa bhikkhussa. Etanti senāsanaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi / ನವಕಮ್ಮದಾನಕಥಾ • Navakammadānakathā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ನವಕಮ್ಮದಾನಕಥಾ • Navakammadānakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ನವಕಮ್ಮದಾನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Navakammadānakathāvaṇṇanā
