| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
नवकम्मदानकथावण्णना
Navakammadānakathāvaṇṇanā
३२३. पाळियं पिण्डनिक्खेपनमत्तेनातिआदीसु खण्डफुल्लट्ठाने मत्तिकापिण्डट्ठपनं पिण्डनिक्खेपनं नाम। नवकम्मन्ति नवकम्मसम्मुति। अग्गळवट्टि नाम कवाटबन्धो। छादनं नाम तिणादीहि गेहच्छादनं। बन्धनं नाम दण्डवल्लिआदीहि छदनबन्धनमेव। चतुहत्थविहारेति वित्थारप्पमाणतो वुत्तं। उब्बेधतो पन अनेकभूमकत्ता वड्ढकीहत्थेन वीसतिहत्थोपि नानासण्ठानविचित्तोपि होति। तेनस्स चतुवस्सिकं नवकम्मं वुत्तं। एवं सेसेसुपि।
323. Pāḷiyaṃ piṇḍanikkhepanamattenātiādīsu khaṇḍaphullaṭṭhāne mattikāpiṇḍaṭṭhapanaṃ piṇḍanikkhepanaṃ nāma. Navakammanti navakammasammuti. Aggaḷavaṭṭi nāma kavāṭabandho. Chādanaṃ nāma tiṇādīhi gehacchādanaṃ. Bandhanaṃ nāma daṇḍavalliādīhi chadanabandhanameva. Catuhatthavihāreti vitthārappamāṇato vuttaṃ. Ubbedhato pana anekabhūmakattā vaḍḍhakīhatthena vīsatihatthopi nānāsaṇṭhānavicittopi hoti. Tenassa catuvassikaṃ navakammaṃ vuttaṃ. Evaṃ sesesupi.
पाळियं सब्बे विहारेति भुम्मत्थे उपयोगबहुवचनं। एकस्स सब्बेसु विहारेसु नवकम्मं देतीति अत्थो। सब्बकालं पटिबाहन्तीति नवकम्मिका अत्तनो गाहितं वरसेय्यं सम्पत्तानं यथावुड्ढं अकत्वा उतुकालेपि पटिबाहन्ति।
Pāḷiyaṃ sabbe vihāreti bhummatthe upayogabahuvacanaṃ. Ekassa sabbesu vihāresu navakammaṃ detīti attho. Sabbakālaṃ paṭibāhantīti navakammikā attano gāhitaṃ varaseyyaṃ sampattānaṃ yathāvuḍḍhaṃ akatvā utukālepi paṭibāhanti.
‘‘सचे सो आवासो जीरती’’तिआदि पाळिमुत्तकविनिच्छयो। मञ्चट्ठानं दत्वाति मञ्चट्ठानं पुग्गलिकं दत्वा। तिभागन्ति ततियभागं। एवं विस्सज्जनम्पि थावरेन थावरपरिवत्तनट्ठाने एव पविसति, न इतरथा सब्बसेनासनानं विनस्सनतो। सचे सद्धिविहारिकानं दातुकामो होतीति सचे सो सङ्घस्स भण्डकट्ठपनट्ठानं वा अञ्ञेसं भिक्खूनं वसनट्ठानं वा दातुं न इच्छति, अत्तनो सद्धिविहारिकानञ्ञेव दातुकामो होति, तादिसस्स तुय्हं पुग्गलिकमेव कत्वा जग्गाति न सब्बं तस्स दातब्बन्ति अधिप्पायो। तत्थ पन कत्तब्बविधिं दस्सेन्तो आह ‘‘कम्म’’न्तिआदि। एवञ्हीतिआदिम्हि वयानुरूपं ततियभागे वा उपड्ढभागे वा गहिते तं भागं दातुं लभतीति अत्थो।
‘‘Sace so āvāso jīratī’’tiādi pāḷimuttakavinicchayo. Mañcaṭṭhānaṃ datvāti mañcaṭṭhānaṃ puggalikaṃ datvā. Tibhāganti tatiyabhāgaṃ. Evaṃ vissajjanampi thāvarena thāvaraparivattanaṭṭhāne eva pavisati, na itarathā sabbasenāsanānaṃ vinassanato. Sace saddhivihārikānaṃ dātukāmo hotīti sace so saṅghassa bhaṇḍakaṭṭhapanaṭṭhānaṃ vā aññesaṃ bhikkhūnaṃ vasanaṭṭhānaṃ vā dātuṃ na icchati, attano saddhivihārikānaññeva dātukāmo hoti, tādisassa tuyhaṃ puggalikameva katvā jaggāti na sabbaṃ tassa dātabbanti adhippāyo. Tattha pana kattabbavidhiṃ dassento āha ‘‘kamma’’ntiādi. Evañhītiādimhi vayānurūpaṃ tatiyabhāge vā upaḍḍhabhāge vā gahite taṃ bhāgaṃ dātuṃ labhatīti attho.
येनाति तेसु द्वीसु भिक्खूसु येन। सो सामीति तस्सा भूमिया विहारकरणे सोव सामी, तं पटिबाहित्वा इतरेन न कातब्बन्ति अधिप्पायो। सो हि पठमं गहितो। अकतट्ठानेति चयादीनं अकतपुब्बट्ठाने। चयं वा पमुखं वाति सङ्घिकसेनासनं निस्साय ततो बहि चयं बन्धित्वा, एकं सेनासनं वा। बहिकुट्टेति कुट्टतो बहि, अत्तनो कतट्ठानेति अत्थो।
Yenāti tesu dvīsu bhikkhūsu yena. So sāmīti tassā bhūmiyā vihārakaraṇe sova sāmī, taṃ paṭibāhitvā itarena na kātabbanti adhippāyo. So hi paṭhamaṃ gahito. Akataṭṭhāneti cayādīnaṃ akatapubbaṭṭhāne. Cayaṃ vā pamukhaṃ vāti saṅghikasenāsanaṃ nissāya tato bahi cayaṃ bandhitvā, ekaṃ senāsanaṃ vā. Bahikuṭṭeti kuṭṭato bahi, attano kataṭṭhāneti attho.
नवकम्मदानकथावण्णना निट्ठिता।
Navakammadānakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi / नवकम्मदानकथा • Navakammadānakathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / नवकम्मदानकथा • Navakammadānakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / नवकम्मदानकथावण्णना • Navakammadānakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / नवकम्मदानकथावण्णना • Navakammadānakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / नवकम्मदानकथा • Navakammadānakathā
