| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มิลินฺทปญฺหปาฬิ • Milindapañhapāḷi |
๖. นาวาลคฺคนกงฺคปโญฺห
6. Nāvālagganakaṅgapañho
๖. ‘‘ภเนฺต นาคเสน, ‘นาวาลคฺคนกสฺส เทฺว องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ เทฺว องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, นาวาลคฺคนกํ พหุอูมิชาลากุลวิโกฺขภิตสลิลตเล มหติมหาสมุเทฺท นาวํ ลเคฺคติ ฐเปติ, น เทติ ทิสาวิทิสํ หริตุํ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ราคโทสโมหูมิชาเล มหติมหาวิตกฺกสมฺปหาเร จิตฺตํ ลเคฺคตพฺพํ, น ทาตพฺพํ ทิสาวิทิสํ หริตุํฯ อิทํ, มหาราช, นาวาลคฺคนกสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ
6. ‘‘Bhante nāgasena, ‘nāvālagganakassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, nāvālagganakaṃ bahuūmijālākulavikkhobhitasalilatale mahatimahāsamudde nāvaṃ laggeti ṭhapeti, na deti disāvidisaṃ harituṃ, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena rāgadosamohūmijāle mahatimahāvitakkasampahāre cittaṃ laggetabbaṃ, na dātabbaṃ disāvidisaṃ harituṃ. Idaṃ, mahārāja, nāvālagganakassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, นาวาลคฺคนกํ น ปฺลวติ 1 วิสีทติ, หตฺถสเตปิ อุทเก นาวํ ลเคฺคติ ฐานมุปเนติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ลาภยสสกฺการมานนวนฺทนปูชนอปจิตีสุ ลาภคฺคยสเคฺคปิ น ปฺลวิตพฺพํ, สรีรยาปนมตฺตเก เยว จิตฺตํ ฐเปตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, นาวาลคฺคนกสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตเมฺปตํ, มหาราช, เถเรน สาริปุเตฺตน ธมฺมเสนาปตินา –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, nāvālagganakaṃ na plavati 2 visīdati, hatthasatepi udake nāvaṃ laggeti ṭhānamupaneti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena lābhayasasakkāramānanavandanapūjanaapacitīsu lābhaggayasaggepi na plavitabbaṃ, sarīrayāpanamattake yeva cittaṃ ṭhapetabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, nāvālagganakassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –
‘‘‘ยถา สมุเทฺท ลคฺคนกํ, น ปฺลวติ วิสีทติ;
‘‘‘Yathā samudde lagganakaṃ, na plavati visīdati;
ตเถว ลาภสกฺกาเร, มา ปฺลวถ วิสีทถา’’’ติฯ
Tatheva lābhasakkāre, mā plavatha visīdathā’’’ti.
นาวาลคฺคนกงฺคปโญฺห ฉโฎฺฐฯ
Nāvālagganakaṅgapañho chaṭṭho.
Footnotes:
