| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ធម្មសង្គណី-មូលដីកា • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
នវមចិត្តវណ្ណនា
Navamacittavaṇṇanā
៤១៣. វិសប្បនអនិដ្ឋរូបសមុដ្ឋានវសេន អត្តនោ បវត្តិអាការវសេន ច វិសប្បនរសោ។ ទោសោ ឧបយោគផលេសុ អនិដ្ឋត្តា វិសសំសដ្ឋបូតិមុត្តំ វិយ ទដ្ឋព្ពោ។ អនភិរតិរសាតិ ឯវំបការេសុ បដិក្ខេបេន រសវចនេសុ តំតំបដិបក្ខកិច្ចគហណំ ទដ្ឋព្ពំ។ កដុកាការគតិ កដុកញ្ចុកតា, អត្តសម្បត្តិ អាវាសាទិ, បរាយត្តតាយ ទាសព្យំ វិយ ទដ្ឋព្ពំ។ យថា ហិ ទាសព្យេ សតិ ទាសោ បរាយត្តោ ហោតិ, ឯវំ កុក្កុច្ចេ សតិ តំសមង្គី។ ន ហិ សោ អត្តនោ ធម្មតាយ បវត្តិតុំ សក្កោតិ កុសលេតិ។ អថ វា កតាកតាកុសលកុសលានុសោចនេ អាយត្តតាយ តទុភយវសេន កុក្កុច្ចេន តំសមង្គី ហោតីតិ ទាសព្យំ វិយ តំ ហោតិ។
413. Visappanaaniṭṭharūpasamuṭṭhānavasena attano pavattiākāravasena ca visappanaraso. Doso upayogaphalesu aniṭṭhattā visasaṃsaṭṭhapūtimuttaṃ viya daṭṭhabbo. Anabhiratirasāti evaṃpakāresu paṭikkhepena rasavacanesu taṃtaṃpaṭipakkhakiccagahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Kaṭukākāragati kaṭukañcukatā, attasampatti āvāsādi, parāyattatāya dāsabyaṃ viya daṭṭhabbaṃ. Yathā hi dāsabye sati dāso parāyatto hoti, evaṃ kukkucce sati taṃsamaṅgī. Na hi so attano dhammatāya pavattituṃ sakkoti kusaleti. Atha vā katākatākusalakusalānusocane āyattatāya tadubhayavasena kukkuccena taṃsamaṅgī hotīti dāsabyaṃ viya taṃ hoti.
៤១៨. វិរុទ្ធាការោតិ វិរុទ្ធស្ស បុគ្គលស្ស, ចិត្តស្ស វា អាការោ វិរុទ្ធភាវោ។ តេន វិរុជ្ឈនំ វិរោធោតិ ទស្សេតិ។ វចនន្តិ ឯតំ និទស្សនមត្តំ ទដ្ឋព្ពំ។ សព្ពមេវ ហិ កិច្ចំ ឯតេន ករិយមានំ សុរោបិតំ សុជនិតំ ន ហោតីតិ។ រោបសទ្ទវចនត្ថមេវ កេចិ វណ្ណេន្តិ។ តំ អប្បមាណន្តិ កោធស្ស តថាបវត្តនសភាវាភាវា អញ្ញេន កេនចិ ការណេន បរិបុណ្ណតា សិយាតិ សន្ធាយ វុត្តំ។
418. Viruddhākāroti viruddhassa puggalassa, cittassa vā ākāro viruddhabhāvo. Tena virujjhanaṃ virodhoti dasseti. Vacananti etaṃ nidassanamattaṃ daṭṭhabbaṃ. Sabbameva hi kiccaṃ etena kariyamānaṃ suropitaṃ sujanitaṃ na hotīti. Ropasaddavacanatthameva keci vaṇṇenti. Taṃ appamāṇanti kodhassa tathāpavattanasabhāvābhāvā aññena kenaci kāraṇena paripuṇṇatā siyāti sandhāya vuttaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / ធម្មសង្គណីបាឡិ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ទ្វាទស អកុសលានិ • Dvādasa akusalāni
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / អភិធម្មបិដក (អដ្ឋកថា) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ធម្មសង្គណិ-អដ្ឋកថា • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / នវមចិត្តំ • Navamacittaṃ
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ធម្មសង្គណី-អនុដីកា • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / នវមចិត្តវណ្ណនា • Navamacittavaṇṇanā
