| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
ਨવਮਚਿਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
Navamacittavaṇṇanā
੪੧੩. વਿਸਪ੍ਪਨਅਨਿਟ੍ਠਰੂਪਸਮੁਟ੍ਠਾਨવਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪવਤ੍ਤਿਆਕਾਰવਸੇਨ ਚ વਿਸਪ੍ਪਨਰਸੋ। ਦੋਸੋ ਉਪਯੋਗਫਲੇਸੁ ਅਨਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ વਿਸਸਂਸਟ੍ਠਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਂ વਿਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਅਨਭਿਰਤਿਰਸਾਤਿ ਏવਂਪਕਾਰੇਸੁ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਰਸવਚਨੇਸੁ ਤਂਤਂਪਟਿਪਕ੍ਖਕਿਚ੍ਚਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਕਟੁਕਾਕਾਰਗਤਿ ਕਟੁਕਞ੍ਚੁਕਤਾ, ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਆવਾਸਾਦਿ, ਪਰਾਯਤ੍ਤਤਾਯ ਦਾਸਬ੍ਯਂ વਿਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਥਾ ਹਿ ਦਾਸਬ੍ਯੇ ਸਤਿ ਦਾਸੋ ਪਰਾਯਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੇ ਸਤਿ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀ। ਨ ਹਿ ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਪવਤ੍ਤਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਕੁਸਲੇਤਿ। ਅਥ વਾ ਕਤਾਕਤਾਕੁਸਲਕੁਸਲਾਨੁਸੋਚਨੇ ਆਯਤ੍ਤਤਾਯ ਤਦੁਭਯવਸੇਨ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੇਨ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀ ਹੋਤੀਤਿ ਦਾਸਬ੍ਯਂ વਿਯ ਤਂ ਹੋਤਿ।
413. Visappanaaniṭṭharūpasamuṭṭhānavasena attano pavattiākāravasena ca visappanaraso. Doso upayogaphalesu aniṭṭhattā visasaṃsaṭṭhapūtimuttaṃ viya daṭṭhabbo. Anabhiratirasāti evaṃpakāresu paṭikkhepena rasavacanesu taṃtaṃpaṭipakkhakiccagahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Kaṭukākāragati kaṭukañcukatā, attasampatti āvāsādi, parāyattatāya dāsabyaṃ viya daṭṭhabbaṃ. Yathā hi dāsabye sati dāso parāyatto hoti, evaṃ kukkucce sati taṃsamaṅgī. Na hi so attano dhammatāya pavattituṃ sakkoti kusaleti. Atha vā katākatākusalakusalānusocane āyattatāya tadubhayavasena kukkuccena taṃsamaṅgī hotīti dāsabyaṃ viya taṃ hoti.
੪੧੮. વਿਰੁਦ੍ਧਾਕਾਰੋਤਿ વਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਾ ਆਕਾਰੋ વਿਰੁਦ੍ਧਭਾવੋ। ਤੇਨ વਿਰੁਜ੍ਝਨਂ વਿਰੋਧੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। વਚਨਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਸਬ੍ਬਮੇવ ਹਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਏਤੇਨ ਕਰਿਯਮਾਨਂ ਸੁਰੋਪਿਤਂ ਸੁਜਨਿਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ। ਰੋਪਸਦ੍ਦવਚਨਤ੍ਥਮੇવ ਕੇਚਿ વਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਕੋਧਸ੍ਸ ਤਥਾਪવਤ੍ਤਨਸਭਾવਾਭਾવਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤਾ ਸਿਯਾਤਿ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ।
418. Viruddhākāroti viruddhassa puggalassa, cittassa vā ākāro viruddhabhāvo. Tena virujjhanaṃ virodhoti dasseti. Vacananti etaṃ nidassanamattaṃ daṭṭhabbaṃ. Sabbameva hi kiccaṃ etena kariyamānaṃ suropitaṃ sujanitaṃ na hotīti. Ropasaddavacanatthameva keci vaṇṇenti. Taṃ appamāṇanti kodhassa tathāpavattanasabhāvābhāvā aññena kenaci kāraṇena paripuṇṇatā siyāti sandhāya vuttaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀਪਾਲ਼ਿ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ਦ੍વਾਦਸ ਅਕੁਸਲਾਨਿ • Dvādasa akusalāni
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣਿ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ਨવਮਚਿਤ੍ਤਂ • Navamacittaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ਨવਮਚਿਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • Navamacittavaṇṇanā
