| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
නාවට්‌ඨකථාවණ්‌ණනා
Nāvaṭṭhakathāvaṇṇanā
99. නාවට්‌ඨකථායං පන යා බන්‌ධනා මුත්‌තමත්‌තෙ ඨානා න චවතීති ඉමිනා චණ්‌ඩසොතෙ බද්‌ධනාවං පටික්‌ඛිපති. තාව දුක්‌කටන්‌ති ‘‘බන්‌ධනං මොචෙති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සා’’ති එවං මොචෙන්‌තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌තං දුක්‌කටං සන්‌ධාය වුත්‌තං. ථුල්‌ලච්‌චයම්‌පි පාරාජිකම්‌පි හොතීති එත්‌ථ පඨමං ඨානා අචාවෙත්‌වා මුත්‌තෙ ථුල්‌ලච්‌චයං, පඨමං ඨානා චාවෙත්‌වා මුත්‌තෙ පාරාජිකන්‌ති වෙදිතබ්‌බං.
99. Nāvaṭṭhakathāyaṃ pana yā bandhanā muttamatte ṭhānā na cavatīti iminā caṇḍasote baddhanāvaṃ paṭikkhipati. Tāva dukkaṭanti ‘‘bandhanaṃ moceti, āpatti dukkaṭassā’’ti evaṃ mocentassa paññattaṃ dukkaṭaṃ sandhāya vuttaṃ. Thullaccayampi pārājikampi hotīti ettha paṭhamaṃ ṭhānā acāvetvā mutte thullaccayaṃ, paṭhamaṃ ṭhānā cāvetvā mutte pārājikanti veditabbaṃ.
‘‘පාසෙ බද්‌ධසූකරො වියා’’තිආදිනා වුත්‌තං සන්‌ධායාහ ‘‘තත්‌ථ යුත්‌ති පුබ්‌බෙ වුත්‌තා එවා’’ති. විප්‌පනට්‌ඨා නාවාති විසමවාතාදීහි විනාසං පත්‌වා උදකෙ නිමුජ්‌ජිත්‌වා හෙට්‌ඨා භූමිතලං අප්‌පත්‌වා මජ්‌ඣෙ ඨිතං සන්‌ධාය වදති. තෙනෙව ‘‘අධො වා ඔපිලාපෙන්‌තස්‌ස…පෙ.… නාවාතලෙන ඵුට්‌ඨොකාසං මුඛවට්‌ටිං අතික්‌කන්‌තමත්‌තෙ පාරාජික’’න්‌ති වුත්‌තං. ඔපිලාපෙන්‌තස්‌සාති ඔසීදාපෙන්‌තස්‌ස. අතික්‌කන්‌තමත්‌තෙති ඵුට්‌ඨොකාසං අතික්‌කන්‌තමත්‌තෙ. එසෙව නයොති මුත්‌තමත්‌තෙ පාරාජිකන්‌ති දස්‌සෙති.
‘‘Pāse baddhasūkaro viyā’’tiādinā vuttaṃ sandhāyāha ‘‘tattha yutti pubbe vuttā evā’’ti. Vippanaṭṭhā nāvāti visamavātādīhi vināsaṃ patvā udake nimujjitvā heṭṭhā bhūmitalaṃ appatvā majjhe ṭhitaṃ sandhāya vadati. Teneva ‘‘adho vā opilāpentassa…pe… nāvātalena phuṭṭhokāsaṃ mukhavaṭṭiṃ atikkantamatte pārājika’’nti vuttaṃ. Opilāpentassāti osīdāpentassa. Atikkantamatteti phuṭṭhokāsaṃ atikkantamatte. Eseva nayoti muttamatte pārājikanti dasseti.
නාවාකඩ්‌ඪනයොග්‌ගමහායොත්‌තතාය යොත්‌තකොටිතො පට්‌ඨාය සකලම්‌පි ‘‘ඨාන’’න්‌ති වුත්‌තං.
Nāvākaḍḍhanayoggamahāyottatāya yottakoṭito paṭṭhāya sakalampi ‘‘ṭhāna’’nti vuttaṃ.
අසතිපි වාතෙ යථා වාතං ගණ්‌හාති, තථා ඨපිතත්‌තා ‘‘වාතං ගණ්‌හාපෙතී’’ති වුත්‌තං. බලවා ච වාතො ආගම්‌මාති ඉමිනා අසති වාතෙ අයං පයොගො කතොති දස්‌සෙති. තෙනෙව ‘‘පුග්‌ගලස්‌ස නත්‌ථි අවහාරො’’ති වුත්‌තං. සති පන වාතෙ කතො පයොගො ඨානාචාවනපයොගොයෙවාති මාතිකාඋජුකරණෙ විය අත්‌ථෙව අවහාරොති දට්‌ඨබ්‌බං. ඨානාචාවනපයොගො න හොතීති සුක්‌ඛමාතිකාඋජුකරණෙ විය අසති වාතෙ කතපයොගත්‌තා. භණ්‌ඩදෙය්‍යං පන හොතීති නාවාසාමිකස්‌ස භණ්‌ඩදෙය්‍යං හොති.
Asatipi vāte yathā vātaṃ gaṇhāti, tathā ṭhapitattā ‘‘vātaṃ gaṇhāpetī’’ti vuttaṃ. Balavā ca vāto āgammāti iminā asati vāte ayaṃ payogo katoti dasseti. Teneva ‘‘puggalassa natthi avahāro’’ti vuttaṃ. Sati pana vāte kato payogo ṭhānācāvanapayogoyevāti mātikāujukaraṇe viya attheva avahāroti daṭṭhabbaṃ. Ṭhānācāvanapayogo na hotīti sukkhamātikāujukaraṇe viya asati vāte katapayogattā. Bhaṇḍadeyyaṃ pana hotīti nāvāsāmikassa bhaṇḍadeyyaṃ hoti.
නාවට්‌ඨකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Nāvaṭṭhakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 2. දුතියපාරාජිකං • 2. Dutiyapārājikaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 2. දුතියපාරාජිකං • 2. Dutiyapārājikaṃ
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / භූමට්‌ඨකථාදිවණ්‌ණනා • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / නාවට්‌ඨකථාවණ්‌ණනා • Nāvaṭṭhakathāvaṇṇanā
