| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
೧. ಮಾತಿಕಾವಣ್ಣನಾ
1. Mātikāvaṇṇanā
೧. ನಯಮಾತಿಕಾವಣ್ಣನಾ
1. Nayamātikāvaṇṇanā
೧. ಚುದ್ದಸವಿಧೇನಾತಿ ಚುದ್ದಸಪ್ಪಕಾರೇನ, ಚುದ್ದಸಹಿ ಪದೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತತ್ಥ ‘‘ಸಙ್ಗಹೋ ಅಸಙ್ಗಹೋ’’ತಿ ಇದಮೇಕಂ ಪದಂ, ತಥಾ ‘‘ಸಮ್ಪಯೋಗೋ ವಿಪ್ಪಯೋಗೋ’’ತಿ। ‘‘ಸಙ್ಗಹಿತೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ವಿಪ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ ಪನ ತೀಣಿ ತೀಣಿ ಪದಾನಿ ಏಕೇಕಂ ಪದಂ। ಇತರೇಸು ಪದವಿಭಾಗೋ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋವ। ಏತೇಹೀತಿ ಸಙ್ಗಹಾದಿಪ್ಪಕಾರೇಹಿ। ನಯನಂ ಪಾಪನಂ, ತಂ ಪನ ಪವತ್ತನಂ ಞಾಪನಞ್ಚ ಹೋತೀತಿ ‘‘ಪವತ್ತೀಯತಿ ಞಾಯನ್ತೀ’’ತಿ ಚ ದ್ವಿಧಾಪಿ ಅತ್ಥೋ ವುತ್ತೋ। ನಯಾ ಏವ ಉದ್ದಿಸಿಯಮಾನಾ ಮಾತಿಕಾ। ಅತ್ಥದ್ವಯೇಪಿ ಪವತ್ತನಞಾಣಕಿರಿಯಾನಂ ಕರಣಭಾವೇನ ಸಙ್ಗಹಾದಿಪ್ಪಕಾರಾ ನಯಾತಿ ವುತ್ತಾ। ತೇನಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಇಮಿನಾ ಸಙ್ಗಹಾದಿಕೇನ ನಯೇನಾ’’ತಿ (ಧಾತು॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧)। ಪದಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥದೀಪಕಾನಂ ವಚನಾನಂ। ಪಜ್ಜತಿ ಏತೇನ ಅತ್ಥೋತಿ ಹಿ ಪದಂ। ಪದಾನನ್ತಿ ಚ ಸಂಸಾಮಿಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಸಾಮಿವಚನಂ, ಪಕರಣಸ್ಸಾತಿ ಪನ ಅವಯವಾವಯವೀಸಮ್ಬನ್ಧೇ।
1. Cuddasavidhenāti cuddasappakārena, cuddasahi padehīti attho. Tattha ‘‘saṅgaho asaṅgaho’’ti idamekaṃ padaṃ, tathā ‘‘sampayogo vippayogo’’ti. ‘‘Saṅgahitena sampayuttaṃ vippayutta’’ntiādīni pana tīṇi tīṇi padāni ekekaṃ padaṃ. Itaresu padavibhāgo suviññeyyova. Etehīti saṅgahādippakārehi. Nayanaṃ pāpanaṃ, taṃ pana pavattanaṃ ñāpanañca hotīti ‘‘pavattīyati ñāyantī’’ti ca dvidhāpi attho vutto. Nayā eva uddisiyamānā mātikā. Atthadvayepi pavattanañāṇakiriyānaṃ karaṇabhāvena saṅgahādippakārā nayāti vuttā. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘iminā saṅgahādikena nayenā’’ti (dhātu. aṭṭha. 1). Padānanti atthadīpakānaṃ vacanānaṃ. Pajjati etena atthoti hi padaṃ. Padānanti ca saṃsāmisambandhe sāmivacanaṃ, pakaraṇassāti pana avayavāvayavīsambandhe.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಧಾತುಕಥಾಪಾಳಿ • Dhātukathāpāḷi / ೧. ನಯಮಾತಿಕಾ • 1. Nayamātikā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ೧. ನಯಮಾತಿಕಾವಣ್ಣನಾ • 1. Nayamātikāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೧. ನಯಮಾತಿಕಾವಣ್ಣನಾ • 1. Nayamātikāvaṇṇanā
