Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā

    ၃. နယမုခမာတိကာဝဏ္ဏနာ

    3. Nayamukhamātikāvaṇṇanā

    . နယာနံ ပဝတ္တိဒ္ဝာရဘူတာ သင္ဂဟာသင္ဂဟဝိယောဂီသဟယောဂီဓမ္မာ နယမုခာနီတိ တေသံ ဥဒ္ဒေသော နယမုခမာတိကာ။ စုဒ္ဒသပိ ဟိ သင္ဂဟာသင္ဂဟသမ္ပယောဂဝိပ္ပယောဂာနံ ဝောမိသ္သကတာဝသေန ပဝတ္တာတိ ယေဟိ တေ စတ္တာရောပိ ဟောန္တိ, တေ ဓမ္မာ စုဒ္ဒသန္နမ္ပိ နယာနံ မုခာနိ ဟောန္တီတိ။ တတ္ထ သင္ဂဟိတေနအသင္ဂဟိတပဒာဒီသု သစ္စာဒီဟိပိ ယထာသမ္ဘဝံ သင္ဂဟာသင္ဂဟော ယဒိပိ ဝုတ္တော, သော ပန သင္ဂာဟကဘူတေဟိ တေဟိ ဝုတ္တော, န သင္ဂဟဘူတေဟိ, သောပိ ‘‘စက္ခာယတနေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓသင္ဂဟေန သင္ဂဟိတာ အာယတနသင္ဂဟေန အသင္ဂဟိတာ’’တိအာဒိနာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗဝိသ္သဇ္ဇိတဗ္ဗဓမ္မုဒ္ဓာရေ တတ္ထာပိ ခန္ဓာဒီဟေဝ သင္ဂဟေဟိ နိယမေတ္ဝာ ဝုတ္တော, တသ္မာ ‘‘တီဟိ သင္ဂဟော, တီဟိ အသင္ဂဟော’’တိ ဝုတ္တံ။ ပုစ္ဆိတဗ္ဗဝိသ္သဇ္ဇိတဗ္ဗဓမ္မုဒ္ဓာရေပိ ပန ပုစ္ဆာဝိသ္သဇ္ဇနေသု စ ရူပက္ခန္ဓာဒီနံ အရဏန္တာနံ ယထာသမ္ဘဝံ သမ္ပယောဂဝိပ္ပယောဂာ စတူဟေဝ ခန္ဓေဟိ ဟောန္တီတိ ‘‘စတူဟိ သမ္ပယောဂော, စတူဟိ ဝိပ္ပယောဂော’’တိ ဝုတ္တံ။

    3. Nayānaṃ pavattidvārabhūtā saṅgahāsaṅgahaviyogīsahayogīdhammā nayamukhānīti tesaṃ uddeso nayamukhamātikā. Cuddasapi hi saṅgahāsaṅgahasampayogavippayogānaṃ vomissakatāvasena pavattāti yehi te cattāropi honti, te dhammā cuddasannampi nayānaṃ mukhāni hontīti. Tattha saṅgahitenaasaṅgahitapadādīsu saccādīhipi yathāsambhavaṃ saṅgahāsaṅgaho yadipi vutto, so pana saṅgāhakabhūtehi tehi vutto, na saṅgahabhūtehi, sopi ‘‘cakkhāyatanena ye dhammā khandhasaṅgahena saṅgahitā āyatanasaṅgahena asaṅgahitā’’tiādinā pucchitabbavissajjitabbadhammuddhāre tatthāpi khandhādīheva saṅgahehi niyametvā vutto, tasmā ‘‘tīhi saṅgaho, tīhi asaṅgaho’’ti vuttaṃ. Pucchitabbavissajjitabbadhammuddhārepi pana pucchāvissajjanesu ca rūpakkhandhādīnaṃ araṇantānaṃ yathāsambhavaṃ sampayogavippayogā catūheva khandhehi hontīti ‘‘catūhi sampayogo,catūhi vippayogo’’ti vuttaṃ.

    နနု စ ဝိပ္ပယောဂော ရူပနိဗ္ဗာနေဟိပိ ဟောတိ, ကသ္မာ ‘‘စတူဟိ ဝိပ္ပယောဂော’’တိ ဝုတ္တန္တိ? ရူပနိဗ္ဗာနေဟိ ဘဝန္တသ္သပိ စတူဟေဝ ဘာဝတော။ န ဟိ ရူပံ ရူပေန နိဗ္ဗာနေန ဝာ ဝိပ္ပယုတ္တံ ဟောတိ, နိဗ္ဗာနံ ဝာ ရူပေန, စတူဟေဝ ပန ခန္ဓေဟိ ဟောတီတိ စတုန္နံ ခန္ဓာနံ ရူပနိဗ္ဗာနေဟိ ဝိပ္ပယောဂောပိ ဝိပ္ပယုဇ္ဇမာနေဟိ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ နိယမိတော တေဟိ ဝိနာ ဝိပ္ပယောဂာဘာဝတော။ သော စာယံ ဝိပ္ပယောဂော အနာရမ္မဏသ္သ, အနာရမ္မဏအနာရမ္မဏမိသ္သကေဟိ မိသ္သကသ္သ စ န ဟောတိ, အနာရမ္မဏသ္သ ပန မိသ္သကသ္သ စ သာရမ္မဏေန, သာရမ္မဏသ္သ သာရမ္မဏေန အနာရမ္မဏေန မိသ္သကေန စ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

    Nanu ca vippayogo rūpanibbānehipi hoti, kasmā ‘‘catūhi vippayogo’’ti vuttanti? Rūpanibbānehi bhavantassapi catūheva bhāvato. Na hi rūpaṃ rūpena nibbānena vā vippayuttaṃ hoti, nibbānaṃ vā rūpena, catūheva pana khandhehi hotīti catunnaṃ khandhānaṃ rūpanibbānehi vippayogopi vippayujjamānehi catūhi khandhehi niyamito tehi vinā vippayogābhāvato. So cāyaṃ vippayogo anārammaṇassa, anārammaṇaanārammaṇamissakehi missakassa ca na hoti, anārammaṇassa pana missakassa ca sārammaṇena, sārammaṇassa sārammaṇena anārammaṇena missakena ca hotīti veditabbo.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ဓာတုကထာပာဠိ • Dhātukathāpāḷi / ၃. နယမုခမာတိကာ • 3. Nayamukhamātikā

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ၃. နယမုခမာတိကာဝဏ္ဏနာ • 3. Nayamukhamātikāvaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၃. နယမုခမာတိကာဝဏ္ဏနာ • 3. Nayamukhamātikāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact