Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / నేత్తిప్పకరణపాళి • Nettippakaraṇapāḷi

    నయసముట్ఠానం

    Nayasamuṭṭhānaṃ

    ౭౯. తత్థ కతమం నయసముట్ఠానం? పుబ్బా కోటి న పఞ్ఞాయతి అవిజ్జాయచ భవతణ్హాయ చ, తత్థ అవిజ్జానీవరణం తణ్హాసంయోజనం. అవిజ్జానీవరణా సత్తా అవిజ్జాసంయుత్తా 1 అవిజ్జాపక్ఖేన విచరన్తి, తే వుచ్చన్తి దిట్ఠిచరితాతి. తణ్హాసంయోజనా సత్తా తణ్హాసంయుత్తా తణ్హాపక్ఖేన విచరన్తి, తే వుచ్చన్తి తణ్హాచరితాతి. దిట్ఠిచరితా ఇతో బహిద్ధా పబ్బజితా అత్తకిలమథానుయోగమనుయుత్తా విహరన్తి. తణ్హాచరితా ఇతో బహిద్ధా పబ్బజితా కామేసు కామసుఖల్లికానుయోగమనుయుత్తా విహరన్తి.

    79. Tattha katamaṃ nayasamuṭṭhānaṃ? Pubbā koṭi na paññāyati avijjāyaca bhavataṇhāya ca, tattha avijjānīvaraṇaṃ taṇhāsaṃyojanaṃ. Avijjānīvaraṇā sattā avijjāsaṃyuttā 2 avijjāpakkhena vicaranti, te vuccanti diṭṭhicaritāti. Taṇhāsaṃyojanā sattā taṇhāsaṃyuttā taṇhāpakkhena vicaranti, te vuccanti taṇhācaritāti. Diṭṭhicaritā ito bahiddhā pabbajitā attakilamathānuyogamanuyuttā viharanti. Taṇhācaritā ito bahiddhā pabbajitā kāmesu kāmasukhallikānuyogamanuyuttā viharanti.

    తత్థ కింకారణం యం దిట్ఠిచరితా ఇతో బహిద్ధా పబ్బజితా అత్తకిలమథానుయోగమనుయుత్తా విహరన్తి, తణ్హాచరితా ఇతో బహిద్ధా పబ్బజితా కామేసు కామసుఖల్లికానుయోగమనుయుత్తా విహరన్తి? ఇతో బహిద్ధా నత్థి సచ్చవవత్థానం, కుతో చతుసచ్చప్పకాసనా వా సమథవిపస్సనాకోసల్లం వా ఉపసమసుఖప్పత్తి వా! తే ఉపసమసుఖస్స అనభిఞ్ఞా విపరీతచేతా ఏవమాహంసు ‘‘నత్థి సుఖేన సుఖం, దుక్ఖేన నామ సుఖం అధిగన్తబ్బ’’న్తి. యో కామే పటిసేవతి, సో లోకం వడ్ఢయతి, యో లోకం వడ్ఢయతి, సో బహుం పుఞ్ఞం పసవతీతి తే ఏవంసఞ్ఞీ ఏవందిట్ఠీ దుక్ఖేన సుఖం పత్థయమానా కామేసు పుఞ్ఞసఞ్ఞీ అత్తకిలమథానుయోగమనుయుత్తా చ విహరన్తి కామసుఖల్లికానుయోగమనుయుత్తా చ, తే తదభిఞ్ఞా సన్తా రోగమేవ వడ్ఢయన్తి, గణ్డమేవ వడ్ఢయన్తి, సల్లమేవ వడ్ఢయన్తి, తే రోగాభితున్నా గణ్డపటిపీళితా సల్లానువిద్ధా నిరయతిరచ్ఛానయోనిపేతాసురేసు ఉమ్ముజ్జనిముజ్జాని కరోన్తా ఉగ్ఘాతనిగ్ఘాతం పచ్చనుభోన్తా రోగగణ్డసల్లభేసజ్జం న విన్దన్తి. తత్థ అత్తకిలమథానుయోగో కామసుఖల్లికానుయోగో చ సంకిలేసో, సమథవిపస్సనా వోదానం. అత్తకిలమథానుయోగో కామసుఖల్లికానుయోగో చ రోగో, సమథవిపస్సనా రోగనిగ్ఘాతకభేసజ్జం. అత్తకిలమథానుయోగో కామసుఖల్లికానుయోగో చ గణ్డో, సమథవిపస్సనా గణ్డనిగ్ఘాతకభేసజ్జం . అత్తకిలమథానుయోగో కామసుఖల్లికానుయోగో చ సల్లో, సమథవిపస్సనా సల్లుద్ధరణభేసజ్జం.

    Tattha kiṃkāraṇaṃ yaṃ diṭṭhicaritā ito bahiddhā pabbajitā attakilamathānuyogamanuyuttā viharanti, taṇhācaritā ito bahiddhā pabbajitā kāmesu kāmasukhallikānuyogamanuyuttā viharanti? Ito bahiddhā natthi saccavavatthānaṃ, kuto catusaccappakāsanā vā samathavipassanākosallaṃ vā upasamasukhappatti vā! Te upasamasukhassa anabhiññā viparītacetā evamāhaṃsu ‘‘natthi sukhena sukhaṃ, dukkhena nāma sukhaṃ adhigantabba’’nti. Yo kāme paṭisevati, so lokaṃ vaḍḍhayati, yo lokaṃ vaḍḍhayati, so bahuṃ puññaṃ pasavatīti te evaṃsaññī evaṃdiṭṭhī dukkhena sukhaṃ patthayamānā kāmesu puññasaññī attakilamathānuyogamanuyuttā ca viharanti kāmasukhallikānuyogamanuyuttā ca, te tadabhiññā santā rogameva vaḍḍhayanti, gaṇḍameva vaḍḍhayanti, sallameva vaḍḍhayanti, te rogābhitunnā gaṇḍapaṭipīḷitā sallānuviddhā nirayatiracchānayonipetāsuresu ummujjanimujjāni karontā ugghātanigghātaṃ paccanubhontā rogagaṇḍasallabhesajjaṃ na vindanti. Tattha attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca saṃkileso, samathavipassanā vodānaṃ. Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca rogo, samathavipassanā roganigghātakabhesajjaṃ. Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca gaṇḍo, samathavipassanā gaṇḍanigghātakabhesajjaṃ . Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca sallo, samathavipassanā salluddharaṇabhesajjaṃ.

    తత్థ సంకిలేసో దుక్ఖం, తదభిసఙ్గో తణ్హా సముదయో, తణ్హానిరోధో దుక్ఖనిరోధో, సమథవిపస్సనా దుక్ఖనిరోధగామినీ పటిపదా, ఇమాని చత్తారి సచ్చాని. దుక్ఖం పరిఞ్ఞేయ్యం, సముదయో పహాతబ్బో, మగ్గో భావేతబ్బో, నిరోధో సచ్ఛికాతబ్బో.

    Tattha saṃkileso dukkhaṃ, tadabhisaṅgo taṇhā samudayo, taṇhānirodho dukkhanirodho, samathavipassanā dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.

    ౮౦. తత్థ దిట్ఠిచరితా రూపం అత్తతో ఉపగచ్ఛన్తి. వేదనం…పే॰… సఞ్ఞం…పే॰… సఙ్ఖారే…పే॰… విఞ్ఞాణం అత్తతో ఉపగచ్ఛన్తి. తణ్హాచరితా రూపవన్తం అత్తానం ఉపగచ్ఛన్తి. అత్తని వా రూపం, రూపస్మిం వా అత్తానం, వేదనావన్తం…పే॰… సఞ్ఞావన్తం…పే॰… సఙ్ఖారవన్తం…పే॰… విఞ్ఞాణవన్తం అత్తానం ఉపగచ్ఛన్తి, అత్తని వా విఞ్ఞాణం, విఞ్ఞాణస్మిం వా అత్తానం, అయం వుచ్చతి వీసతివత్థుకా సక్కాయదిట్ఠి.

    80. Tattha diṭṭhicaritā rūpaṃ attato upagacchanti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato upagacchanti. Taṇhācaritā rūpavantaṃ attānaṃ upagacchanti. Attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ, vedanāvantaṃ…pe… saññāvantaṃ…pe… saṅkhāravantaṃ…pe… viññāṇavantaṃ attānaṃ upagacchanti, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ, ayaṃ vuccati vīsativatthukā sakkāyadiṭṭhi.

    తస్సా పటిపక్ఖో లోకుత్తరా సమ్మాదిట్ఠి, అన్వాయికా సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాచా సమ్మాకమ్మన్తో సమ్మాఆజీవో సమ్మావాయామో సమ్మాసతి సమ్మాసమాధి, అయం అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో. తే తయో ఖన్ధా సీలక్ఖన్ధో సమాధిక్ఖన్ధో పఞ్ఞాక్ఖన్ధో. సీలక్ఖన్ధో సమాధిక్ఖన్ధో చ సమథో, పఞ్ఞాక్ఖన్ధో విపస్సనా. తత్థ సక్కాయో దుక్ఖం, సక్కాయసముదయో దుక్ఖసముదయో, సక్కాయనిరోధో దుక్ఖనిరోధో, అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో దుక్ఖనిరోధగామినీ పటిపదా, ఇమాని చత్తారి సచ్చాని. దుక్ఖం పరిఞ్ఞేయ్యం, సముదయో పహాతబ్బో, మగ్గో భావేతబ్బో, నిరోధో సచ్ఛికాతబ్బో.

    Tassā paṭipakkho lokuttarā sammādiṭṭhi, anvāyikā sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi, ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Te tayo khandhā sīlakkhandho samādhikkhandho paññākkhandho. Sīlakkhandho samādhikkhandho ca samatho, paññākkhandho vipassanā. Tattha sakkāyo dukkhaṃ, sakkāyasamudayo dukkhasamudayo, sakkāyanirodho dukkhanirodho, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.

    తత్థ యే రూపం అత్తతో ఉపగచ్ఛన్తి. వేదనం…పే॰… సఞ్ఞం…పే॰… సఙ్ఖారే…పే॰… విఞ్ఞాణం అత్తతో ఉపగచ్ఛన్తి. ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘ఉచ్ఛేదవాదినో’’తి. యే రూపవన్తం అత్తానం ఉపగచ్ఛన్తి. అత్తని వా రూపం, రూపస్మిం వా అత్తానం. యే వేదనావన్తం…పే॰… యే సఞ్ఞావన్తం…పే॰… యే సఙ్ఖారవన్తం…పే॰… యే విఞ్ఞాణవన్తం అత్తానం ఉపగచ్ఛన్తి, అత్తని వా విఞ్ఞాణం, విఞ్ఞాణస్మిం వా అత్తానం. ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘సస్సతవాదినో’’తి, తత్థ ఉచ్ఛేదసస్సతవాదా ఉభో అన్తా, అయం సంసారపవత్తి. తస్స పటిపక్ఖో మజ్ఝిమా పటిపదా అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో, అయం సంసారనివత్తి. తత్థ పవత్తి దుక్ఖం, తదభిసఙ్గో తణ్హా సముదయో, తణ్హానిరోధో దుక్ఖనిరోధో, అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో దుక్ఖనిరోధగామినీ పటిపదా, ఇమాని చత్తారి సచ్చాని. దుక్ఖం పరిఞ్ఞేయ్యం, సముదయో పహాతబ్బో, మగ్గో భావేతబ్బో, నిరోధో సచ్ఛికాతబ్బో.

    Tattha ye rūpaṃ attato upagacchanti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato upagacchanti. Ime vuccanti ‘‘ucchedavādino’’ti. Ye rūpavantaṃ attānaṃ upagacchanti. Attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Ye vedanāvantaṃ…pe… ye saññāvantaṃ…pe… ye saṅkhāravantaṃ…pe… ye viññāṇavantaṃ attānaṃ upagacchanti, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Ime vuccanti ‘‘sassatavādino’’ti, tattha ucchedasassatavādā ubho antā, ayaṃ saṃsārapavatti. Tassa paṭipakkho majjhimā paṭipadā ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, ayaṃ saṃsāranivatti. Tattha pavatti dukkhaṃ, tadabhisaṅgo taṇhā samudayo, taṇhānirodho dukkhanirodho, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.

    తత్థ ఉచ్ఛేదసస్సతం సమాసతో వీసతివత్థుకా సక్కాయదిట్ఠి, విత్థారతో ద్వాసట్ఠి దిట్ఠిగతాని, తేసం పటిపక్ఖో తేచత్తాలీసం బోధిపక్ఖియా ధమ్మా అట్ఠ విమోక్ఖా దస కసిణాయతనాని. ద్వాసట్ఠి దిట్ఠిగతాని మోహజాలం అనాదిఅనిధనప్పవత్తం. తేచత్తాలీసం 3 బోధిపక్ఖియా ధమ్మా ఞాణవజిరం మోహజాలప్పదాలనం. తత్థ మోహో అవిజ్జా, జాలం భవతణ్హా, తేన వుచ్చతి ‘‘పుబ్బా కోటి న పఞ్ఞాయతి అవిజ్జాయ చ భవతణ్హాయ చా’’తి.

    Tattha ucchedasassataṃ samāsato vīsativatthukā sakkāyadiṭṭhi, vitthārato dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni, tesaṃ paṭipakkho tecattālīsaṃ bodhipakkhiyā dhammā aṭṭha vimokkhā dasa kasiṇāyatanāni. Dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni mohajālaṃ anādianidhanappavattaṃ. Tecattālīsaṃ 4 bodhipakkhiyā dhammā ñāṇavajiraṃ mohajālappadālanaṃ. Tattha moho avijjā, jālaṃ bhavataṇhā, tena vuccati ‘‘pubbā koṭi na paññāyati avijjāya ca bhavataṇhāya cā’’ti.

    ౮౧. తత్థ దిట్ఠిచరితో అస్మిం సాసనే పబ్బజితో సల్లేఖానుసన్తతవుత్తి భవతి సల్లేఖే తిబ్బగారవో. తణ్హాచరితో అస్మిం సాసనే పబ్బజితో సిక్ఖానుసన్తతవుత్తి భవతి సిక్ఖాయ తిబ్బగారవో. దిట్ఠిచరితో సమ్మత్తనియామం ఓక్కమన్తో ధమ్మానుసారీ భవతి. తణ్హాచరితో సమ్మత్తనియామం ఓక్కమన్తో సద్ధానుసారీ భవతి, దిట్ఠిచరితో సుఖాయ పటిపదాయ దన్ధాభిఞ్ఞాయ ఖిప్పాభిఞ్ఞాయ చ నియ్యాతి. తణ్హాచరితో దుక్ఖాయ పటిపదాయ దన్ధాభిఞ్ఞాయ ఖిప్పాభిఞ్ఞాయ చ నియ్యాతి.

    81. Tattha diṭṭhicarito asmiṃ sāsane pabbajito sallekhānusantatavutti bhavati sallekhe tibbagāravo. Taṇhācarito asmiṃ sāsane pabbajito sikkhānusantatavutti bhavati sikkhāya tibbagāravo. Diṭṭhicarito sammattaniyāmaṃ okkamanto dhammānusārī bhavati. Taṇhācarito sammattaniyāmaṃ okkamanto saddhānusārī bhavati, diṭṭhicarito sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti. Taṇhācarito dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti.

    తత్థ కింకారణం, యం తణ్హాచరితో దుక్ఖాయ పటిపదాయ దన్ధాభిఞ్ఞాయ ఖిప్పాభిఞ్ఞాయ చ నియ్యాతి, తస్స హి కామా అపరిచ్చత్తా భవన్తి, సో కామేహి వివేచియమానో దుక్ఖేన పటినిస్సరతి దన్ధఞ్చ ధమ్మం ఆజానాతి? యో పనాయం దిట్ఠిచరితో అయం ఆదితోయేవ కామేహి అనత్థికో భవతి. సో తతో వివేచియమానో ఖిప్పఞ్చ పటినిస్సరతి, ఖిప్పఞ్చ ధమ్మం ఆజానాతి. దుక్ఖాపి పటిపదా దువిధా దన్ధాభిఞ్ఞా చ ఖిప్పాభిఞ్ఞా చ. సుఖాపి పటిపదా దువిధా దన్ధాభిఞ్ఞా చ ఖిప్పాభిఞ్ఞా చ. సత్తాపి దువిధా ముదిన్ద్రియాపి తిక్ఖిన్ద్రియాపి. యే ముదిన్ద్రియా, తే దన్ధఞ్చ పటినిస్సరన్తి దన్ధఞ్చ ధమ్మం ఆజానన్తి. యే తిక్ఖిన్ద్రియా, తే ఖిప్పఞ్చ పటినిస్సరన్తి, ఖిప్పఞ్చ ధమ్మం ఆజానన్తి, ఇమా చతస్సో పటిపదా. యే హి కేచి నియ్యింసు వా నియ్యన్తి వా నియ్యిస్సన్తి వా, తే ఇమాహి ఏవ చతూహి పటిపదాహి. ఏవం అరియా చతుక్కమగ్గం పఞ్ఞాపేన్తి అబుధజనసేవితాయ బాలకన్తాయ రత్తవాసినియా నన్దియా భవతణ్హాయ అవట్టనత్థం 5. అయం వుచ్చతి నన్దియావట్టస్స నయస్స భూమీతి, తేనాహ ‘‘తణ్హఞ్చ అవిజ్జమ్పి చ సమథేనా’’తి.

    Tattha kiṃkāraṇaṃ, yaṃ taṇhācarito dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti, tassa hi kāmā apariccattā bhavanti, so kāmehi viveciyamāno dukkhena paṭinissarati dandhañca dhammaṃ ājānāti? Yo panāyaṃ diṭṭhicarito ayaṃ āditoyeva kāmehi anatthiko bhavati. So tato viveciyamāno khippañca paṭinissarati, khippañca dhammaṃ ājānāti. Dukkhāpi paṭipadā duvidhā dandhābhiññā ca khippābhiññā ca. Sukhāpi paṭipadā duvidhā dandhābhiññā ca khippābhiññā ca. Sattāpi duvidhā mudindriyāpi tikkhindriyāpi. Ye mudindriyā, te dandhañca paṭinissaranti dandhañca dhammaṃ ājānanti. Ye tikkhindriyā, te khippañca paṭinissaranti, khippañca dhammaṃ ājānanti, imā catasso paṭipadā. Ye hi keci niyyiṃsu vā niyyanti vā niyyissanti vā, te imāhi eva catūhi paṭipadāhi. Evaṃ ariyā catukkamaggaṃ paññāpenti abudhajanasevitāya bālakantāya rattavāsiniyā nandiyā bhavataṇhāya avaṭṭanatthaṃ 6. Ayaṃ vuccati nandiyāvaṭṭassa nayassa bhūmīti, tenāha ‘‘taṇhañca avijjampi ca samathenā’’ti.

    ౮౨. వేయ్యాకరణేసు హి యే కుసలాకుసలాతి తే దువిధా ఉపపరిక్ఖితబ్బా – లోకవట్టానుసారీ చ లోకవివట్టానుసారీ చ. వట్టం నామ సంసారో. వివట్టం నిబ్బానం. కమ్మకిలేసా హేతు సంసారస్స. తత్థ కమ్మం చేతనా చేతసికఞ్చ నిద్దిసితబ్బం. తం కథం దట్ఠబ్బం? ఉపచయేన సబ్బేపి కిలేసా చతూహి విపల్లాసేహి నిద్దిసితబ్బా. తే కత్థ దట్ఠబ్బా? దస వత్థుకే కిలేసపుఞ్జే. కతమాని దస వత్థూని? చత్తారో ఆహారా, చత్తారో విపల్లాసా, చత్తారి ఉపాదానాని, చత్తారో యోగా, చత్తారో గన్థా, చత్తారో ఆసవా, చత్తారో ఓఘా, చత్తారో సల్లా, చతస్సో విఞ్ఞాణట్ఠితియో చత్తారి అగతిగమనాని. పఠమే ఆహారే పఠమో విపల్లాసో, దుతియే ఆహారే దుతియో విపల్లాసో, తతియే ఆహారే తతియో విపల్లాసో, చతుత్థే ఆహారే చతుత్థో విపల్లాసో. పఠమే విపల్లాసే పఠమం ఉపాదానం. దుతియే విపల్లాసే దుతియం ఉపాదానం, తతియే విపల్లాసే తతియం ఉపాదానం, చతుత్థే విపల్లాసే చతుత్థం ఉపాదానం. పఠమే ఉపాదానే పఠమో యోగో, దుతియే ఉపాదానే దుతియో యోగో, తతియే ఉపాదానే తతియో యోగో, చతుత్థే ఉపాదానే చతుత్థో యోగో. పఠమే యోగే పఠమో గన్థో, దుతియే యోగే దుతియో గన్థో, తతియే యోగే తతియో గన్థో, చతుత్థే యోగే చతుత్థో గన్థో, పఠమే గన్థే పఠమో ఆసవో, దుతియే గన్థే దుతియో ఆసవో, తతియే గన్థే తతియో ఆసవో, చతుత్థే గన్థే చతుత్థో ఆసవో. పఠమే ఆసవే పఠమో ఓఘో, దుతియే ఆసవే దుతియో ఓఘో, తతియే ఆసవే తతియో ఓఘో, చతుత్థే ఆసవే చతుత్థో ఓఘో. పఠమే ఓఘే పఠమో సల్లో, దుతియే ఓఘే దుతియో సల్లో, తతియే ఓఘే తతియో సల్లో, చతుత్థే ఓఘే చతుత్థో సల్లో. పఠమే సల్లే పఠమా విఞ్ఞాణట్ఠితి, దుతియే సల్లే దుతియా విఞ్ఞాణట్ఠితి, తతియే సల్లే తతియా విఞ్ఞాణట్ఠితి, చతుత్థే సల్లే చతుత్థీ 7 విఞ్ఞాణట్ఠితి, పఠమాయం విఞ్ఞాణట్ఠితియం పఠమం అగతిగమనం. దుతియాయం విఞ్ఞాణట్ఠితియం దుతియం అగతిగమనం. తతియాయం విఞ్ఞాణట్ఠితియం తతియం అగతిగమనం, చతుత్థియం 8 విఞ్ఞాణట్ఠితియం చతుత్థం అగతిగమనం.

    82. Veyyākaraṇesu hi ye kusalākusalāti te duvidhā upaparikkhitabbā – lokavaṭṭānusārī ca lokavivaṭṭānusārī ca. Vaṭṭaṃ nāma saṃsāro. Vivaṭṭaṃ nibbānaṃ. Kammakilesā hetu saṃsārassa. Tattha kammaṃ cetanā cetasikañca niddisitabbaṃ. Taṃ kathaṃ daṭṭhabbaṃ? Upacayena sabbepi kilesā catūhi vipallāsehi niddisitabbā. Te kattha daṭṭhabbā? Dasa vatthuke kilesapuñje. Katamāni dasa vatthūni? Cattāro āhārā, cattāro vipallāsā, cattāri upādānāni, cattāro yogā, cattāro ganthā, cattāro āsavā, cattāro oghā, cattāro sallā, catasso viññāṇaṭṭhitiyo cattāri agatigamanāni. Paṭhame āhāre paṭhamo vipallāso, dutiye āhāre dutiyo vipallāso, tatiye āhāre tatiyo vipallāso, catutthe āhāre catuttho vipallāso. Paṭhame vipallāse paṭhamaṃ upādānaṃ. Dutiye vipallāse dutiyaṃ upādānaṃ, tatiye vipallāse tatiyaṃ upādānaṃ, catutthe vipallāse catutthaṃ upādānaṃ. Paṭhame upādāne paṭhamo yogo, dutiye upādāne dutiyo yogo, tatiye upādāne tatiyo yogo, catutthe upādāne catuttho yogo. Paṭhame yoge paṭhamo gantho, dutiye yoge dutiyo gantho, tatiye yoge tatiyo gantho, catutthe yoge catuttho gantho, paṭhame ganthe paṭhamo āsavo, dutiye ganthe dutiyo āsavo, tatiye ganthe tatiyo āsavo, catutthe ganthe catuttho āsavo. Paṭhame āsave paṭhamo ogho, dutiye āsave dutiyo ogho, tatiye āsave tatiyo ogho, catutthe āsave catuttho ogho. Paṭhame oghe paṭhamo sallo, dutiye oghe dutiyo sallo, tatiye oghe tatiyo sallo, catutthe oghe catuttho sallo. Paṭhame salle paṭhamā viññāṇaṭṭhiti, dutiye salle dutiyā viññāṇaṭṭhiti, tatiye salle tatiyā viññāṇaṭṭhiti, catutthe salle catutthī 9 viññāṇaṭṭhiti, paṭhamāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ paṭhamaṃ agatigamanaṃ. Dutiyāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ dutiyaṃ agatigamanaṃ. Tatiyāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ tatiyaṃ agatigamanaṃ, catutthiyaṃ 10 viññāṇaṭṭhitiyaṃ catutthaṃ agatigamanaṃ.

    ౮౩. తత్థ యో చ కబళీకారో ఆహారో ఫస్సో ఆహారో, ఇమే తణ్హాచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. యో చ మనోసఞ్చేతనాహారో యో చ విఞ్ఞాణాహారో, ఇమే దిట్ఠిచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. తత్థ యో చ ‘‘అసుభే సుభ’’న్తి విపల్లాసో, యో చ ‘‘దుక్ఖే సుఖ’’న్తి విపల్లాసో, ఇమే తణ్హాచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. యో చ ‘‘అనిచ్చే నిచ్చ’’న్తి విపల్లాసో, యో చ ‘‘అనత్తని అత్తా’’తి విపల్లాసో, ఇమే దిట్ఠిచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. తత్థ యఞ్చ కాముపాదానం యఞ్చ భవుపాదానం, ఇమే తణ్హాచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. యఞ్చ దిట్ఠుపాదానం యఞ్చ అత్తవాదుపాదానం, ఇమే దిట్ఠిచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. తత్థ యో చ కామయోగో, యో చ భవయోగో, ఇమే తణ్హాచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. యో చ దిట్ఠియోగో, యో చ అవిజ్జాయోగో, ఇమే దిట్ఠిచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. తత్థ యో చ అభిజ్ఝాకాయగన్థో, యో చ బ్యాపాదో కాయగన్థో, ఇమే తణ్హాచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. యో చ పరామాసకాయగన్థో, యో చ ఇదంసచ్చాభినివేసకాయగన్థో, ఇమే దిట్ఠిచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. తత్థ యో చ కామాసవో, యో చ భవాసవో, ఇమే తణ్హాచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. యో చ దిట్ఠాసవో, యో చ అవిజ్జాసవో, ఇమే దిట్ఠిచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. తత్థ యో చ కామోఘో, యో చ భవోఘో, ఇమే తణ్హాచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. యో చ దిట్ఠోఘో, యో చ అవిజ్జోఘో, ఇమే దిట్ఠిచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. తత్థ యో చ రాగసల్లో, యో చ దోససల్లో, ఇమే తణ్హాచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. యో చ మానసల్లో, యో చ మోహసల్లో, ఇమే దిట్ఠిచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. తత్థ యా చ రూపూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, యా చ వేదనూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, ఇమే తణ్హాచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. యా చ సఞ్ఞూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, యా చ సఙ్ఖారూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, ఇమే దిట్ఠిచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. తత్థ యఞ్చ ఛన్దా అగతిగమనం యఞ్చ దోసా అగతిగమనం, ఇమే తణ్హాచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా. యఞ్చ భయా అగతిగమనం, యఞ్చ మోహా అగతిగమనం, ఇమే దిట్ఠిచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా.

    83. Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro phasso āhāro, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca manosañcetanāhāro yo ca viññāṇāhāro, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, yo ca ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yañca kāmupādānaṃ yañca bhavupādānaṃ, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yañca diṭṭhupādānaṃ yañca attavādupādānaṃ, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmayogo, yo ca bhavayogo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhiyogo, yo ca avijjāyogo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca abhijjhākāyagantho, yo ca byāpādo kāyagantho, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca parāmāsakāyagantho, yo ca idaṃsaccābhinivesakāyagantho, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmāsavo, yo ca bhavāsavo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhāsavo, yo ca avijjāsavo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmogho, yo ca bhavogho, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhogho, yo ca avijjogho, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca rāgasallo, yo ca dosasallo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca mānasallo, yo ca mohasallo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yā ca rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, yā ca vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yā ca saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, yā ca saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yañca chandā agatigamanaṃ yañca dosā agatigamanaṃ, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yañca bhayā agatigamanaṃ, yañca mohā agatigamanaṃ, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā.

    ౮౪. తత్థ కబళీకారే ఆహారే ‘‘అసుభే సుభ’’న్తి విపల్లాసో, ఫస్సే ఆహారే ‘‘దుక్ఖే సుఖ’’న్తి విపల్లాసో, విఞ్ఞాణే ఆహారే ‘‘అనిచ్చే నిచ్చ’’న్తి విపల్లాసో, మనోసఞ్చేతనాయ ఆహారే ‘‘అనత్తని అత్తా’’తి విపల్లాసో. పఠమే విపల్లాసే ఠితో కామే ఉపాదియతి , ఇదం వుచ్చతి కాముపాదానం; దుతియే విపల్లాసే ఠితో అనాగతం భవం ఉపాదియతి , ఇదం వుచ్చతి భవుపాదానం; తతియే విపల్లాసే ఠితో సంసారాభినన్దినిం దిట్ఠిం ఉపాదియతి, ఇదం వుచ్చతి దిట్ఠుపాదానం; చతుత్థే విపల్లాసే ఠితో అత్తానం కప్పియం ఉపాదియతి, ఇదం వుచ్చతి అత్తవాదుపాదానం.

    84. Tattha kabaḷīkāre āhāre ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, phasse āhāre ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, viññāṇe āhāre ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, manosañcetanāya āhāre ‘‘anattani attā’’ti vipallāso. Paṭhame vipallāse ṭhito kāme upādiyati , idaṃ vuccati kāmupādānaṃ; dutiye vipallāse ṭhito anāgataṃ bhavaṃ upādiyati , idaṃ vuccati bhavupādānaṃ; tatiye vipallāse ṭhito saṃsārābhinandiniṃ diṭṭhiṃ upādiyati, idaṃ vuccati diṭṭhupādānaṃ; catutthe vipallāse ṭhito attānaṃ kappiyaṃ upādiyati, idaṃ vuccati attavādupādānaṃ.

    కాముపాదానేన కామేహి సంయుజ్జతి, అయం వుచ్చతి కామయోగో; భవుపాదానేన భవేహి సంయుజ్జతి, అయం వుచ్చతి భవయోగో; దిట్ఠుపాదానేన పాపికాయ దిట్ఠియా సంయుజ్జతి, అయం వుచ్చతి దిట్ఠియోగో; అత్తవాదుపాదానేన అవిజ్జాయ సంయుజ్జతి, అయం వుచ్చతి అవిజ్జాయోగో.

    Kāmupādānena kāmehi saṃyujjati, ayaṃ vuccati kāmayogo; bhavupādānena bhavehi saṃyujjati, ayaṃ vuccati bhavayogo; diṭṭhupādānena pāpikāya diṭṭhiyā saṃyujjati, ayaṃ vuccati diṭṭhiyogo; attavādupādānena avijjāya saṃyujjati, ayaṃ vuccati avijjāyogo.

    పఠమే యోగే ఠితో అభిజ్ఝాయ కాయం గన్థతి, అయం వుచ్చతి అభిజ్ఝాకాయగన్థో; దుతియే యోగే ఠితో బ్యాపాదేన కాయం గన్థతి, అయం వుచ్చతి బ్యాపాదకాయగన్థో; తతియే యోగే ఠితో పరామాసేన కాయం గన్థతి, అయం వుచ్చతి పరామాసకాయగన్థో; చతుత్థే యోగే ఠితో ఇదంసచ్చాభినివేసేన కాయం గన్థతి, అయం వుచ్చతి ఇదంసచ్చాభినివేసకాయగన్థో.

    Paṭhame yoge ṭhito abhijjhāya kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati abhijjhākāyagantho; dutiye yoge ṭhito byāpādena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati byāpādakāyagantho; tatiye yoge ṭhito parāmāsena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati parāmāsakāyagantho; catutthe yoge ṭhito idaṃsaccābhinivesena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati idaṃsaccābhinivesakāyagantho.

    తస్స ఏవంగన్థితా కిలేసా ఆసవన్తి. కుతో చ వుచ్చతి ఆసవన్తీతి? అనుసయతో వా పరియుట్ఠానతో వా. తత్థ అభిజ్ఝాకాయగన్థేన కామాసవో, బ్యాపాదకాయగన్థేన భవాసవో, పరామాసకాయగన్థేన దిట్ఠాసవో, ఇదంసచ్చాభినివేసకాయగన్థేన అవిజ్జాసవో.

    Tassa evaṃganthitā kilesā āsavanti. Kuto ca vuccati āsavantīti? Anusayato vā pariyuṭṭhānato vā. Tattha abhijjhākāyaganthena kāmāsavo, byāpādakāyaganthena bhavāsavo, parāmāsakāyaganthena diṭṭhāsavo, idaṃsaccābhinivesakāyaganthena avijjāsavo.

    తస్స ఇమే చత్తారో ఆసవా వేపుల్లం గతా ఓఘా భవన్తి. ఇతి ఆసవవేపుల్లా ఓఘవేపుల్లం. తత్థ కామాసవేన కామోఘో, భవాసవేన భవోఘో, దిట్ఠాసవేన దిట్ఠోఘో, అవిజ్జాసవేన అవిజ్జోఘో.

    Tassa ime cattāro āsavā vepullaṃ gatā oghā bhavanti. Iti āsavavepullā oghavepullaṃ. Tattha kāmāsavena kāmogho, bhavāsavena bhavogho, diṭṭhāsavena diṭṭhogho, avijjāsavena avijjogho.

    తస్స ఇమే చత్తారో ఓఘా అనుసయసహగతా అజ్ఝాసయం అనుపవిట్ఠా హదయం ఆహచ్చ తిట్ఠన్తి, తేన వుచ్చన్తి సల్లాఇతి. తత్థ కామోఘేన రాగసల్లో, భవోఘేన దోససల్లో, దిట్ఠోఘేన మానసల్లో, అవిజ్జోఘేన మోహసల్లో.

    Tassa ime cattāro oghā anusayasahagatā ajjhāsayaṃ anupaviṭṭhā hadayaṃ āhacca tiṭṭhanti, tena vuccanti sallāiti. Tattha kāmoghena rāgasallo, bhavoghena dosasallo, diṭṭhoghena mānasallo, avijjoghena mohasallo.

    తస్స ఇమేహి చతూహి సల్లేహి పరియాదిన్నం 11 విఞ్ఞాణం చతూసు ధమ్మేసు సణ్ఠహతి రూపే వేదనాయ సఞ్ఞాయ సఙ్ఖారేసు. తత్థ రాగసల్లేన నన్దూపసేచనేన విఞ్ఞాణేన రూపూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, దోససల్లేన నన్దూపసేచనేన విఞ్ఞాణేన వేదనూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, మానసల్లేన నన్దూపసేచనేన విఞ్ఞాణేన సఞ్ఞూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, మోహసల్లేన నన్దూపసేచనేన విఞ్ఞాణేన సఙ్ఖారూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి.

    Tassa imehi catūhi sallehi pariyādinnaṃ 12 viññāṇaṃ catūsu dhammesu saṇṭhahati rūpe vedanāya saññāya saṅkhāresu. Tattha rāgasallena nandūpasecanena viññāṇena rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosasallena nandūpasecanena viññāṇena vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, mānasallena nandūpasecanena viññāṇena saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohasallena nandūpasecanena viññāṇena saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti.

    తస్స ఇమాహి చతూహి విఞ్ఞాణట్ఠితీహి ఉపత్థద్ధం విఞ్ఞాణం చతూహి ధమ్మేహి అగతిం గచ్ఛతి ఛన్దా దోసా భయా మోహా. తత్థ రాగేన ఛన్దాగతిం గచ్ఛతి, దోసేన దోసాగతిం గచ్ఛతి, భయేన భయాగతిం గచ్ఛతి, మోహేన మోహాగతిం గచ్ఛతి. ఇతి ఖో తఞ్చ కమ్మం ఇమే చ కిలేసా, ఏస హేతు సంసారస్స, ఏవం సబ్బే కిలేసా చతూహి విపల్లాసేహి నిద్దిసితబ్బా.

    Tassa imāhi catūhi viññāṇaṭṭhitīhi upatthaddhaṃ viññāṇaṃ catūhi dhammehi agatiṃ gacchati chandā dosā bhayā mohā. Tattha rāgena chandāgatiṃ gacchati, dosena dosāgatiṃ gacchati, bhayena bhayāgatiṃ gacchati, mohena mohāgatiṃ gacchati. Iti kho tañca kammaṃ ime ca kilesā, esa hetu saṃsārassa, evaṃ sabbe kilesā catūhi vipallāsehi niddisitabbā.

    ౮౫. తత్థ ఇమా చతస్సో దిసా కబళీకారో ఆహారో ‘‘అసుభే సుభ’’న్తి విపల్లాసో, కాముపాదానం, కామయోగో, అభిజ్ఝాకాయగన్థో, కామాసవో, కామోఘో, రాగసల్లో, రూపూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, ఛన్దా అగతిగమనన్తి పఠమా దిసా.

    85. Tattha imā catasso disā kabaḷīkāro āhāro ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, kāmupādānaṃ, kāmayogo, abhijjhākāyagantho, kāmāsavo, kāmogho, rāgasallo, rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, chandā agatigamananti paṭhamā disā.

    ఫస్సో ఆహారో, ‘‘దుక్ఖే సుఖ’’న్తి విపల్లాసో, భవుపాదానం, భవయోగో, బ్యాపాదకాయగన్థో, భవాసవో, భవోఘో, దోససల్లో, వేదనూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, దోసా అగతిగమనన్తి దుతియా దిసా.

    Phasso āhāro, ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, bhavupādānaṃ, bhavayogo, byāpādakāyagantho, bhavāsavo, bhavogho, dosasallo, vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosā agatigamananti dutiyā disā.

    విఞ్ఞాణాహారో ‘‘అనిచ్చే నిచ్చ’’న్తి విపల్లాసో, దిట్ఠుపాదానం, దిట్ఠియోగో పరామాసకాయగన్థో, దిట్ఠాసవో, దిట్ఠోఘో, మానసల్లో, సఞ్ఞూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, భయా అగతిగమనన్తి తతియా దిసా.

    Viññāṇāhāro ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, diṭṭhupādānaṃ, diṭṭhiyogo parāmāsakāyagantho, diṭṭhāsavo, diṭṭhogho, mānasallo, saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, bhayā agatigamananti tatiyā disā.

    మనోసఞ్చేతనాహారో ‘‘అనత్తని అత్తా’’తి విపల్లాసో, అత్తవాదుపాదానం, అవిజ్జాయోగో, ఇదంసచ్చాభినివేసకాయగన్థో, అవిజ్జాసవో, అవిజ్జోఘో, మోహసల్లో, సఙ్ఖారూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, మోహా అగతిగమనన్తి చతుత్థీ దిసా.

    Manosañcetanāhāro ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, attavādupādānaṃ, avijjāyogo, idaṃsaccābhinivesakāyagantho, avijjāsavo, avijjogho, mohasallo, saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohā agatigamananti catutthī disā.

    తత్థ యో చ కబళీకారో ఆహారో యో చ ‘‘అసుభే సుభ’’న్తి విపల్లాసో, కాముపాదానం, కామయోగో, అభిజ్ఝాకాయగన్థో, కామాసవో , కామోఘో, రాగసల్లో, రూపూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి ఛన్దా అగతిగమనన్తి, ఇమేసం దసన్నం సుత్తానం ఏకో అత్థో, బ్యఞ్జనమేవ నానం. ఇమే రాగచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా.

    Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, kāmupādānaṃ, kāmayogo, abhijjhākāyagantho, kāmāsavo , kāmogho, rāgasallo, rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti chandā agatigamananti, imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime rāgacaritassa puggalassa upakkilesā.

    తత్థ యో చ ఫస్సో ఆహారో యో చ ‘‘దుక్ఖే సుఖ’’న్తి విపల్లాసో, భవుపాదానం, భవయోగో , బ్యాపాదకాయగన్థో, భవాసవో, భవోఘో, దోససల్లో, వేదనూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, దోసా అగతిగమనన్తి ఇమేసం దసన్నం సుత్తానం ఏకో అత్థో బ్యఞ్జనమేవ నానం, ఇమే దోసచరితస్స పుగ్గలస్స ఉపక్కిలేసా.

    Tattha yo ca phasso āhāro yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, bhavupādānaṃ, bhavayogo , byāpādakāyagantho, bhavāsavo, bhavogho, dosasallo, vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosā agatigamananti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho byañjanameva nānaṃ, ime dosacaritassa puggalassa upakkilesā.

    తత్థ యో చ విఞ్ఞాణాహారో యో చ ‘‘అనిచ్చే నిచ్చ’’న్తి విపల్లాసో, దిట్ఠుపాదానం, దిట్ఠియోగో, పరామాసకాయగన్థో, దిట్ఠాసవో, దిట్ఠోఘో, మానసల్లో, సఞ్ఞూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, భయా అగతిగమనన్తి ఇమేసం దసన్నం సుత్తానం ఏకో అత్థో, బ్యఞ్జనమేవ నానం. ఇమే దిట్ఠిచరితస్స మన్దస్స ఉపక్కిలేసా.

    Tattha yo ca viññāṇāhāro yo ca ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, diṭṭhupādānaṃ, diṭṭhiyogo, parāmāsakāyagantho, diṭṭhāsavo, diṭṭhogho, mānasallo, saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, bhayā agatigamananti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime diṭṭhicaritassa mandassa upakkilesā.

    తత్థ యో చ మనోసఞ్చేతనాహారో యో చ ‘‘అనత్తని అత్తా’’తి విపల్లాసో, అత్తవాదుపాదానం, అవిజ్జాయోగో, ఇదంసచ్చాభినివేసకాయగన్థో, అవిజ్జాసవో, అవిజ్జోఘో, మోహసల్లో, సఙ్ఖారూపగా విఞ్ఞాణట్ఠితి, మోహా అగతిగమనన్తి, ఇమేసం దసన్నం సుత్తానం ఏకో అత్థో, బ్యఞ్జనమేవ నానం. ఇమే దిట్ఠిచరితస్స ఉదత్తస్స 13 ఉపక్కిలేసా.

    Tattha yo ca manosañcetanāhāro yo ca ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, attavādupādānaṃ, avijjāyogo, idaṃsaccābhinivesakāyagantho, avijjāsavo, avijjogho, mohasallo, saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohā agatigamananti, imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime diṭṭhicaritassa udattassa 14 upakkilesā.

    తత్థ యో చ కబళీకారో ఆహారో యో చ ఫస్సో ఆహారో, ఇమే అప్పణిహితేన విమోక్ఖముఖేన పరిఞ్ఞం గచ్ఛన్తి, విఞ్ఞాణాహారో సుఞ్ఞతాయ, మనోసఞ్చేతనాహారో అనిమిత్తేన, తత్థ యో చ ‘‘అసుభే సుభ’’న్తి విపల్లాసో, యో చ ‘‘దుక్ఖే సుఖ’’న్తి విపల్లాసో, ఇమే అప్పణిహితేన విమోక్ఖముఖేన పహానం అబ్భత్థం గచ్ఛన్తి. ‘‘అనిచ్చే నిచ్చ’’న్తి విపల్లాసో సుఞ్ఞతాయ, ‘‘అనత్తని అత్తా’’తి విపల్లాసో అనిమిత్తేన. తత్థ కాముపాదానఞ్చ భవుపాదానఞ్చ అప్పణిహితేన విమోక్ఖముఖేన పహానం గచ్ఛన్తి. దిట్ఠుపాదానం సుఞ్ఞతాయ, అత్తవాదుపాదానం అనిమిత్తేన. తత్థ కామయోగో చ భవయోగో చ అప్పణిహితేన విమోక్ఖముఖేన పహానం గచ్ఛన్తి, దిట్ఠియోగో సుఞ్ఞతాయ, అవిజ్జాయోగో అనిమిత్తేన. తత్థ అభిజ్ఝాకాయగన్థో చ బ్యాపాదకాయగన్థో చ అప్పణిహితేన విమోక్ఖముఖేన పహానం గచ్ఛన్తి, పరామాసకాయగన్థో సుఞ్ఞతాయ, ఇదంసచ్చాభినివేసకాయగన్థో అనిమిత్తేన.

    Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro yo ca phasso āhāro, ime appaṇihitena vimokkhamukhena pariññaṃ gacchanti, viññāṇāhāro suññatāya, manosañcetanāhāro animittena, tattha yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, ime appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ abbhatthaṃ gacchanti. ‘‘Anicce nicca’’nti vipallāso suññatāya, ‘‘anattani attā’’ti vipallāso animittena. Tattha kāmupādānañca bhavupādānañca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti. Diṭṭhupādānaṃ suññatāya, attavādupādānaṃ animittena. Tattha kāmayogo ca bhavayogo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhiyogo suññatāya, avijjāyogo animittena. Tattha abhijjhākāyagantho ca byāpādakāyagantho ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, parāmāsakāyagantho suññatāya, idaṃsaccābhinivesakāyagantho animittena.

    తత్థ కామాసవో చ భవాసవో చ అప్పణిహితేన విమోక్ఖముఖేన పహానం గచ్ఛన్తి, దిట్ఠాసవో సుఞ్ఞతాయ, అవిజ్జాసవో అనిమిత్తేన. తత్థ కామోఘో చ భవోఘో చ అప్పణిహితేన విమోక్ఖముఖేన పహానం గచ్ఛన్తి, దిట్ఠోఘో సుఞ్ఞతాయ, అవిజ్జోఘో అనిమిత్తేన. తత్థ రాగసల్లో చ దోససల్లో చ అప్పణిహితేన విమోక్ఖముఖేన పహానం గచ్ఛన్తి, మానసల్లో సుఞ్ఞతాయ, మోహసల్లో అనిమిత్తేన. తత్థ రూపూపగా చ విఞ్ఞాణట్ఠితి వేదనూపగా చ విఞ్ఞాణట్ఠితి అప్పణిహితేన విమోక్ఖముఖేన పరిఞ్ఞం గచ్ఛన్తి, సఞ్ఞూపగా సుఞ్ఞతాయ, సఙ్ఖారూపగా అనిమిత్తేన.

    Tattha kāmāsavo ca bhavāsavo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhāsavo suññatāya, avijjāsavo animittena. Tattha kāmogho ca bhavogho ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhogho suññatāya, avijjogho animittena. Tattha rāgasallo ca dosasallo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, mānasallo suññatāya, mohasallo animittena. Tattha rūpūpagā ca viññāṇaṭṭhiti vedanūpagā ca viññāṇaṭṭhiti appaṇihitena vimokkhamukhena pariññaṃ gacchanti, saññūpagā suññatāya, saṅkhārūpagā animittena.

    తత్థ ఛన్దా చ అగతిగమనం దోసా చ అగతిగమనం అప్పణిహితేన విమోక్ఖముఖేన పహానం గచ్ఛన్తి, భయా అగతిగమనం సుఞ్ఞతాయ, మోహా అగతిగమనం అనిమిత్తేన విమోక్ఖముఖేన పహానం గచ్ఛన్తి. ఇతి సబ్బే లోకవట్టానుసారినో ధమ్మా నియ్యన్తి. తే లోకా తీహి విమోక్ఖముఖేహి.

    Tattha chandā ca agatigamanaṃ dosā ca agatigamanaṃ appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, bhayā agatigamanaṃ suññatāya, mohā agatigamanaṃ animittena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti. Iti sabbe lokavaṭṭānusārino dhammā niyyanti. Te lokā tīhi vimokkhamukhehi.

    ౮౬. తత్రిదం నియ్యానం –

    86. Tatridaṃ niyyānaṃ –

    చతస్సో పటిపదా, చత్తారో సతిపట్ఠానా, చత్తారి ఝానాని, చత్తారో విహారా, చత్తారో సమ్మప్పధానా, చత్తారో అచ్ఛరియా అబ్భుతా ధమ్మా, చత్తారి అధిట్ఠానాని, చతస్సో సమాధిభావనా, చత్తారో సుఖభాగియా ధమ్మా, చతస్సో అప్పమాణా.

    Catasso paṭipadā, cattāro satipaṭṭhānā, cattāri jhānāni, cattāro vihārā, cattāro sammappadhānā, cattāro acchariyā abbhutā dhammā, cattāri adhiṭṭhānāni, catasso samādhibhāvanā, cattāro sukhabhāgiyā dhammā, catasso appamāṇā.

    పఠమా పటిపదా పఠమం సతిపట్ఠానం, దుతియా పటిపదా దుతియం సతిపట్ఠానం, తతియా పటిపదా తతియం సతిపట్ఠానం, చతుత్థీ పటిపదా చతుత్థం సతిపట్ఠానం. పఠమం సతిపట్ఠానం పఠమం ఝానం, దుతియం సతిపట్ఠానం దుతియం ఝానం, తతియం సతిపట్ఠానం తతియం ఝానం. చతుత్థం సతిపట్ఠానం చతుత్థం ఝానం. పఠమం ఝానం పఠమో విహారో, దుతియం ఝానం దుతియో విహారో, తతియం ఝానం తతియో విహారో, చతుత్థం ఝానం చతుత్థో విహారో. పఠమో విహారో పఠమం సమ్మప్పధానం, దుతియో విహారో దుతియం సమ్మప్పధానం, తతియో విహారో తతియం సమ్మప్పధానం, చతుత్థో విహారో చతుత్థం సమ్మప్పధానం. పఠమం సమ్మప్పధానం పఠమో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో, దుతియం దుతియో, తతియం తతియో, చతుత్థం సమ్మప్పధానం చతుత్థో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో. పఠమో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో పఠమం అధిట్ఠానం, దుతియో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో దుతియం అధిట్ఠానం, తతియో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో తతియం అధిట్ఠానం, చతుత్థో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో చతుత్థం అధిట్ఠానం. పఠమం అధిట్ఠానం పఠమా సమాధిభావనా, దుతియం అధిట్ఠానం దుతియా సమాధిభావనా, తతియం అధిట్ఠానం తతియా సమాధిభావనా, చతుత్థం అధిట్ఠానం చతుత్థీ సమాధిభావనా. పఠమా సమాధిభావనా పఠమో సుఖభాగియో ధమ్మో, దుతియా సమాధిభావనా దుతియో సుఖభాగియో ధమ్మో, తతియా సమాధిభావనా తతియో సుఖభాగియో ధమ్మో, చతుత్థీ సమాధిభావనా చతుత్థో సుఖభాగియో ధమ్మో. పఠమో సుఖభాగియో ధమ్మో పఠమం అప్పమాణం, దుతియో సుఖభాగియో ధమ్మో దుతియం అప్పమాణం, తతియో సుఖభాగియో ధమ్మో తతియం అప్పమాణం, చతుత్థో సుఖభాగియో ధమ్మో చతుత్థం అప్పమాణం. పఠమా పటిపదా భావితా బహులీకతా 15 పఠమం సతిపట్ఠానం పరిపూరేతి, దుతియా పటిపదా భావితా బహులీకతా దుతియం సతిపట్ఠానం పరిపూరేతి, తతియా పటిపదా భావితా బహులీకతా తతియం సతిపట్ఠానం పరిపూరేతి, చతుత్థీ పటిపదా భావితా బహులీకతా చతుత్థం సతిపట్ఠానం పరిపూరేతి. పఠమో సతిపట్ఠానో భావితో బహులీకతో పఠమం ఝానం పరిపూరేతి, దుతియో సతిపట్ఠానో భావితో బహులీకతో దుతియం ఝానం పరిపూరేతి, తతియో సతిపట్ఠానో భావితో బహులీకతో తతియం ఝానం పరిపూరేతి, చతుత్థో సతిపట్ఠానో భావితో బహులీకతో చతుత్థం ఝానం పరిపూరేతి.

    Paṭhamā paṭipadā paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ, dutiyā paṭipadā dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ, tatiyā paṭipadā tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ, catutthī paṭipadā catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ. Paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ, dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ dutiyaṃ jhānaṃ, tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ tatiyaṃ jhānaṃ. Catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ catutthaṃ jhānaṃ. Paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro, dutiyaṃ jhānaṃ dutiyo vihāro, tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro, catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro. Paṭhamo vihāro paṭhamaṃ sammappadhānaṃ, dutiyo vihāro dutiyaṃ sammappadhānaṃ, tatiyo vihāro tatiyaṃ sammappadhānaṃ, catuttho vihāro catutthaṃ sammappadhānaṃ. Paṭhamaṃ sammappadhānaṃ paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo, dutiyaṃ dutiyo, tatiyaṃ tatiyo, catutthaṃ sammappadhānaṃ catuttho acchariyo abbhuto dhammo. Paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo paṭhamaṃ adhiṭṭhānaṃ, dutiyo acchariyo abbhuto dhammo dutiyaṃ adhiṭṭhānaṃ, tatiyo acchariyo abbhuto dhammo tatiyaṃ adhiṭṭhānaṃ, catuttho acchariyo abbhuto dhammo catutthaṃ adhiṭṭhānaṃ. Paṭhamaṃ adhiṭṭhānaṃ paṭhamā samādhibhāvanā, dutiyaṃ adhiṭṭhānaṃ dutiyā samādhibhāvanā, tatiyaṃ adhiṭṭhānaṃ tatiyā samādhibhāvanā, catutthaṃ adhiṭṭhānaṃ catutthī samādhibhāvanā. Paṭhamā samādhibhāvanā paṭhamo sukhabhāgiyo dhammo, dutiyā samādhibhāvanā dutiyo sukhabhāgiyo dhammo, tatiyā samādhibhāvanā tatiyo sukhabhāgiyo dhammo, catutthī samādhibhāvanā catuttho sukhabhāgiyo dhammo. Paṭhamo sukhabhāgiyo dhammo paṭhamaṃ appamāṇaṃ, dutiyo sukhabhāgiyo dhammo dutiyaṃ appamāṇaṃ, tatiyo sukhabhāgiyo dhammo tatiyaṃ appamāṇaṃ, catuttho sukhabhāgiyo dhammo catutthaṃ appamāṇaṃ. Paṭhamā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā 16 paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, dutiyā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, tatiyā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, catutthī paṭipadā bhāvitā bahulīkatā catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti. Paṭhamo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato paṭhamaṃ jhānaṃ paripūreti, dutiyo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato dutiyaṃ jhānaṃ paripūreti, tatiyo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato tatiyaṃ jhānaṃ paripūreti, catuttho satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato catutthaṃ jhānaṃ paripūreti.

    పఠమం ఝానం భావితం బహులీకతం పఠమం విహారం పరిపూరేతి, దుతియం ఝానం భావితం బహులీకతం దుతియం విహారం పరిపూరేతి, తతియం ఝానం భావితం బహులీకతం తతియం విహారం పరిపూరేతి, చతుత్థం ఝానం భావితం బహులీకతం చతుత్థం విహారం పరిపూరేతి. పఠమో విహారో భావితో బహులీకతో అనుప్పన్నానం పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం అనుప్పాదం పరిపూరేతి, దుతియో విహారో భావితో బహులీకతో ఉప్పన్నానం పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం పహానం పరిపూరేతి, తతియో విహారో భావితో బహులీకతో అనుప్పన్నానం కుసలానం ధమ్మానం ఉప్పాదం పరిపూరేతి, చతుత్థో విహారో భావితో బహులీకతో ఉప్పన్నానం కుసలానం ధమ్మానం ఠితిం అసమ్మోసం భియ్యోభావం పరిపూరేతి. పఠమం సమ్మప్పధానం భావితం బహులీకతం మానప్పహానం పరిపూరేతి, దుతియం సమ్మప్పధానం భావితం బహులీకతం ఆలయసముగ్ఘాతం పరిపూరేతి, తతియం సమ్మప్పధానం భావితం బహులీకతం అవిజ్జాపహానం పరిపూరేతి, చతుత్థం సమ్మప్పధానం భావితం బహులీకతం భవూపసమం పరిపూరేతి. మానప్పహానం భావితం బహులీకతం సచ్చాధిట్ఠానం పరిపూరేతి, ఆలయసముగ్ఘాతో భావితో బహులీకతో చాగాధిట్ఠానం పరిపూరేతి, అవిజ్జాపహానం భావితం బహులీకతం పఞ్ఞాధిట్ఠానం పరిపూరేతి, భవూపసమో భావితో బహులీకతో ఉపసమాధిట్ఠానం పరిపూరేతి. సచ్చాధిట్ఠానం భావితం బహులీకతం ఛన్దసమాధిం పరిపూరేతి, చాగాధిట్ఠానం భావితం బహులీకతం వీరియసమాధిం పరిపూరేతి, పఞ్ఞాధిట్ఠానం భావితం బహులీకతం చిత్తసమాధిం పరిపూరేతి, ఉపసమాధిట్ఠానం భావితం బహులీకతం వీమంసాసమాధిం పరిపూరేతి. ఛన్దసమాధి భావితో బహులీకతో ఇన్ద్రియసంవరం పరిపూరేతి, వీరియసమాధి భావితో బహులీకతో తపం పరిపూరేతి, చిత్తసమాధి భావితో బహులీకతో బుద్ధిం పరిపూరేతి, వీమంసాసమాధి భావితో బహులీకతో సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గం పరిపూరేతి. ఇన్ద్రియసంవరో భావితో బహులీకతో మేత్తం పరిపూరేతి, తపో భావితో బహులీకతో కరుణం పరిపూరేతి, బుద్ధి భావితా బహులీకతా ముదితం పరిపూరేతి, సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో భావితో బహులీకతో ఉపేక్ఖం పరిపూరేతి.

    Paṭhamaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ paṭhamaṃ vihāraṃ paripūreti, dutiyaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ dutiyaṃ vihāraṃ paripūreti, tatiyaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ tatiyaṃ vihāraṃ paripūreti, catutthaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ catutthaṃ vihāraṃ paripūreti. Paṭhamo vihāro bhāvito bahulīkato anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādaṃ paripūreti, dutiyo vihāro bhāvito bahulīkato uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ paripūreti, tatiyo vihāro bhāvito bahulīkato anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādaṃ paripūreti, catuttho vihāro bhāvito bahulīkato uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiṃ asammosaṃ bhiyyobhāvaṃ paripūreti. Paṭhamaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ mānappahānaṃ paripūreti, dutiyaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ ālayasamugghātaṃ paripūreti, tatiyaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ avijjāpahānaṃ paripūreti, catutthaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ bhavūpasamaṃ paripūreti. Mānappahānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ saccādhiṭṭhānaṃ paripūreti, ālayasamugghāto bhāvito bahulīkato cāgādhiṭṭhānaṃ paripūreti, avijjāpahānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ paññādhiṭṭhānaṃ paripūreti, bhavūpasamo bhāvito bahulīkato upasamādhiṭṭhānaṃ paripūreti. Saccādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ chandasamādhiṃ paripūreti, cāgādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ vīriyasamādhiṃ paripūreti, paññādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ cittasamādhiṃ paripūreti, upasamādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ vīmaṃsāsamādhiṃ paripūreti. Chandasamādhi bhāvito bahulīkato indriyasaṃvaraṃ paripūreti, vīriyasamādhi bhāvito bahulīkato tapaṃ paripūreti, cittasamādhi bhāvito bahulīkato buddhiṃ paripūreti, vīmaṃsāsamādhi bhāvito bahulīkato sabbūpadhipaṭinissaggaṃ paripūreti. Indriyasaṃvaro bhāvito bahulīkato mettaṃ paripūreti, tapo bhāvito bahulīkato karuṇaṃ paripūreti, buddhi bhāvitā bahulīkatā muditaṃ paripūreti, sabbūpadhipaṭinissaggo bhāvito bahulīkato upekkhaṃ paripūreti.

    ౮౭. తత్థ ఇమా చతస్సో దిసా పఠమా పటిపదా పఠమో సతిపట్ఠానో పఠమం ఝానం పఠమో విహారో పఠమో సమ్మప్పధానో పఠమో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో సచ్చాధిట్ఠానం ఛన్దసమాధి ఇన్ద్రియసంవరో మేత్తా ఇతి పఠమా దిసా.

    87. Tattha imā catasso disā paṭhamā paṭipadā paṭhamo satipaṭṭhāno paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro paṭhamo sammappadhāno paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo saccādhiṭṭhānaṃ chandasamādhi indriyasaṃvaro mettā iti paṭhamā disā.

    దుతియా పటిపదా దుతియో సతిపట్ఠానో దుతియో విహారో దుతియో సమ్మప్పధానో దుతియో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో భవాధిట్ఠానం వీరియసమాధి తపో కరుణా ఇతి దుతియా దిసా.

    Dutiyā paṭipadā dutiyo satipaṭṭhāno dutiyo vihāro dutiyo sammappadhāno dutiyo acchariyo abbhuto dhammo bhavādhiṭṭhānaṃ vīriyasamādhi tapo karuṇā iti dutiyā disā.

    తతియా పటిపదా తతియో సతిపట్ఠానో తతియం ఝానం తతియో విహారో తతియో సమ్మప్పధానో తతియో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో పఞ్ఞాధిట్ఠానం చిత్తసమాధి బుద్ధి ముదితా ఇతి తతియా దిసా.

    Tatiyā paṭipadā tatiyo satipaṭṭhāno tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro tatiyo sammappadhāno tatiyo acchariyo abbhuto dhammo paññādhiṭṭhānaṃ cittasamādhi buddhi muditā iti tatiyā disā.

    చతుత్థీ పటిపదా చతుత్థో సతిపట్ఠానో చతుత్థం ఝానం చతుత్థో విహారో చతుత్థో సమ్మప్పధానో చతుత్థో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో ఉపసమాధిట్ఠానం వీమంసాసమాధి సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో ఉపేక్ఖా ఇతి చతుత్థీ దిసా.

    Catutthī paṭipadā catuttho satipaṭṭhāno catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro catuttho sammappadhāno catuttho acchariyo abbhuto dhammo upasamādhiṭṭhānaṃ vīmaṃsāsamādhi sabbūpadhipaṭinissaggo upekkhā iti catutthī disā.

    తత్థ పఠమా పటిపదా పఠమో సతిపట్ఠానో పఠమం ఝానం పఠమో విహారో పఠమో సమ్మప్పధానో పఠమో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో సచ్చాధిట్ఠానం ఛన్దసమాధి ఇన్ద్రియసంవరో, మేత్తా ఇతి ఇమేసం దసన్నం సుత్తానం ఏకో అత్థో, బ్యఞ్జనమేవ నానం. ఇదం రాగచరితస్స పుగ్గలస్స భేసజ్జం.

    Tattha paṭhamā paṭipadā paṭhamo satipaṭṭhāno paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro paṭhamo sammappadhāno paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo saccādhiṭṭhānaṃ chandasamādhi indriyasaṃvaro, mettā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ rāgacaritassa puggalassa bhesajjaṃ.

    దుతియా పటిపదా దుతియో సతిపట్ఠానో దుతియం ఝానం దుతియో విహారో దుతియో సమ్మప్పధానో దుతియో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో చాగాధిట్ఠానం వీరియసమాధి తపో కరుణా ఇతి ఇమేసం దసన్నం సుత్తానం ఏకో అత్థో, బ్యఞ్జనమేవ నానం. ఇదం దోసచరితస్స పుగ్గలస్స భేసజ్జం.

    Dutiyā paṭipadā dutiyo satipaṭṭhāno dutiyaṃ jhānaṃ dutiyo vihāro dutiyo sammappadhāno dutiyo acchariyo abbhuto dhammo cāgādhiṭṭhānaṃ vīriyasamādhi tapo karuṇā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ dosacaritassa puggalassa bhesajjaṃ.

    తతియా పటిపదా తతియో సతిపట్ఠానో తతియం ఝానం తతియో విహారో తతియో సమ్మప్పధానో తతియో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో పఞ్ఞాధిట్ఠానం చిత్తసమాధి బుద్ధి ముదితా ఇతి ఇమేసం దసన్నం సుత్తానం ఏకో అత్థో, బ్యఞ్జనమేవ నానం. ఇదం దిట్ఠిచరితస్స మన్దస్స భేసజ్జం.

    Tatiyā paṭipadā tatiyo satipaṭṭhāno tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro tatiyo sammappadhāno tatiyo acchariyo abbhuto dhammo paññādhiṭṭhānaṃ cittasamādhi buddhi muditā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ diṭṭhicaritassa mandassa bhesajjaṃ.

    చతుత్థీ పటిపదా చతుత్థో సతిపట్ఠానో చతుత్థం ఝానం చతుత్థో విహారో చతుత్థో సమ్మప్పధానో చతుత్థో అచ్ఛరియో అబ్భుతో ధమ్మో ఉపసమాధిట్ఠానం వీమంసాసమాధి సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో ఉపేక్ఖా ఇతి ఇమేసం దసన్నం సుత్తానం ఏకో అత్థో, బ్యఞ్జనమేవ నానం. ఇదం దిట్ఠిచరితస్స ఉదత్తస్స భేసజ్జం.

    Catutthī paṭipadā catuttho satipaṭṭhāno catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro catuttho sammappadhāno catuttho acchariyo abbhuto dhammo upasamādhiṭṭhānaṃ vīmaṃsāsamādhi sabbūpadhipaṭinissaggo upekkhā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ diṭṭhicaritassa udattassa bhesajjaṃ.

    తత్థ దుక్ఖా చ పటిపదా దన్ధాభిఞ్ఞా దుక్ఖా చ పటిపదా ఖిప్పాభిఞ్ఞా అప్పణిహితం విమోక్ఖముఖం, సుఖా పటిపదా దన్ధాభిఞ్ఞా సుఞ్ఞతం విమోక్ఖముఖం, సుఖా పటిపదా ఖిప్పాభిఞ్ఞా అనిమిత్తం విమోక్ఖముఖం.

    Tattha dukkhā ca paṭipadā dandhābhiññā dukkhā ca paṭipadā khippābhiññā appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, sukhā paṭipadā dandhābhiññā suññataṃ vimokkhamukhaṃ, sukhā paṭipadā khippābhiññā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    తత్థ కాయే కాయానుపస్సితా సతిపట్ఠానఞ్చ వేదనాసు వేదనానుపస్సితా సతిపట్ఠానఞ్చ అప్పణిహితం విమోక్ఖముఖం, చిత్తే చిత్తానుపస్సితా సుఞ్ఞతం విమోక్ఖముఖం. ధమ్మేసు ధమ్మానుపస్సితా అనిమిత్తం విమోక్ఖముఖం.

    Tattha kāye kāyānupassitā satipaṭṭhānañca vedanāsu vedanānupassitā satipaṭṭhānañca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, citte cittānupassitā suññataṃ vimokkhamukhaṃ. Dhammesu dhammānupassitā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    తత్థ పఠమఞ్చ ఝానం దుతియఞ్చ ఝానం అప్పణిహితం విమోక్ఖముఖం, తతియం ఝానం సుఞ్ఞతం విమోక్ఖముఖం, చతుత్థం ఝానం అనిమిత్తం విమోక్ఖముఖం.

    Tattha paṭhamañca jhānaṃ dutiyañca jhānaṃ appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyaṃ jhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catutthaṃ jhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    తత్థ పఠమో చ విహారో దుతియో చ విహారో అప్పణిహితం విమోక్ఖముఖం, తతియో విహారో సుఞ్ఞతం విమోక్ఖముఖం, చతుత్థో విహారో అనిమిత్తం విమోక్ఖముఖం.

    Tattha paṭhamo ca vihāro dutiyo ca vihāro appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyo vihāro suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catuttho vihāro animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    యత్థ పఠమఞ్చ సమ్మప్పధానం దుతియఞ్చ సమ్మప్పధానం అప్పణిహితం విమోక్ఖముఖం, తతియం సమ్మప్పధానం సుఞ్ఞతం విమోక్ఖముఖం, చతుత్థం సమ్మప్పధానం అనిమిత్తం విమోక్ఖముఖం.

    Yattha paṭhamañca sammappadhānaṃ dutiyañca sammappadhānaṃ appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyaṃ sammappadhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catutthaṃ sammappadhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    తత్థ మానప్పహానఞ్చ ఆలయసముగ్ఘాతో చ అప్పణిహితం విమోక్ఖముఖం, అవిజ్జాపహానం సుఞ్ఞతం విమోక్ఖముఖం, భవూపసమో అనిమిత్తం విమోక్ఖముఖం.

    Tattha mānappahānañca ālayasamugghāto ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, avijjāpahānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, bhavūpasamo animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    తత్థ సచ్చాధిట్ఠానఞ్చ చాగాధిట్ఠానఞ్చ అప్పణిహితం విమోక్ఖముఖం, పఞ్ఞాధిట్ఠానం సుఞ్ఞతం విమోక్ఖముఖం, ఉపసమాధిట్ఠానం అనిమిత్తం విమోక్ఖముఖం.

    Tattha saccādhiṭṭhānañca cāgādhiṭṭhānañca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, paññādhiṭṭhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, upasamādhiṭṭhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    తత్థ ఛన్దసమాధి చ వీరియసమాధి చ అప్పణిహితం విమోక్ఖముఖం, చిత్తసమాధి సుఞ్ఞతం విమోక్ఖముఖం, వీమంసాసమాధి అనిమిత్తం విమోక్ఖముఖం.

    Tattha chandasamādhi ca vīriyasamādhi ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, cittasamādhi suññataṃ vimokkhamukhaṃ, vīmaṃsāsamādhi animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    తత్థ ఇన్ద్రియసంవరో చ తపో చ అప్పణిహితం విమోక్ఖముఖం, బుద్ధి సుఞ్ఞతం విమోక్ఖముఖం సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో అనిమిత్తం విమోక్ఖముఖం.

    Tattha indriyasaṃvaro ca tapo ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, buddhi suññataṃ vimokkhamukhaṃ sabbūpadhipaṭinissaggo animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    తత్థ మేత్తా చ కరుణా చ అప్పణిహితం విమోక్ఖముఖం, ముదితా సుఞ్ఞతం విమోక్ఖముఖం ఉపేక్ఖా అనిమిత్తం విమోక్ఖముఖం.

    Tattha mettā ca karuṇā ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, muditā suññataṃ vimokkhamukhaṃ upekkhā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    తేసం విక్కీళితం. చత్తారో ఆహారా తేసం పటిపక్ఖో చతస్సో పటిపదా…పే॰… చత్తారో విపల్లాసా తేసం పటిపక్ఖో చత్తారో సతిపట్ఠానా. చత్తారి ఉపాదానాని తేసం పటిపక్ఖో చత్తారి ఝానాని. చత్తారో యోగా తేసం పటిపక్ఖో చత్తారో విహారా. చత్తారో గన్థా తేసం పటిపక్ఖో చత్తారో సమ్మప్పధానా. చత్తారో ఆసవా తేసం పటిపక్ఖో చత్తారో అచ్ఛరియా అబ్భుతా ధమ్మా. చత్తారో ఓఘా తేసం పటిపక్ఖో చత్తారి అధిట్ఠానాని. చత్తారో సల్లా తేసం పటిపక్ఖో చతస్సో సమాధిభావనా. చతస్సో విఞ్ఞాణట్ఠితియో తాసం పటిపక్ఖో చత్తారో సుఖభాగియా ధమ్మా. చత్తారి అగతిగమనాని తేసం పటిపక్ఖో చతస్సో అప్పమాణా.

    Tesaṃ vikkīḷitaṃ. Cattāro āhārā tesaṃ paṭipakkho catasso paṭipadā…pe… cattāro vipallāsā tesaṃ paṭipakkho cattāro satipaṭṭhānā. Cattāri upādānāni tesaṃ paṭipakkho cattāri jhānāni. Cattāro yogā tesaṃ paṭipakkho cattāro vihārā. Cattāro ganthā tesaṃ paṭipakkho cattāro sammappadhānā. Cattāro āsavā tesaṃ paṭipakkho cattāro acchariyā abbhutā dhammā. Cattāro oghā tesaṃ paṭipakkho cattāri adhiṭṭhānāni. Cattāro sallā tesaṃ paṭipakkho catasso samādhibhāvanā. Catasso viññāṇaṭṭhitiyo tāsaṃ paṭipakkho cattāro sukhabhāgiyā dhammā. Cattāri agatigamanāni tesaṃ paṭipakkho catasso appamāṇā.

    సీహా బుద్ధా పచ్చేకబుద్ధా సావకా చ హతరాగదోసమోహా, తేసం విక్కీళితం భావనా సచ్ఛికిరియా బ్యన్తీకిరియా చ. విక్కీళితం ఇన్ద్రియాధిట్ఠానం విక్కీళితం విపరియాసానధిట్ఠానఞ్చ. ఇన్ద్రియాని సద్ధమ్మగోచరో విపరియాసా కిలేసగోచరో. అయం వుచ్చతి సీహవిక్కీళితస్స చ నయస్స దిసాలోచనస్స చ నయస్స భూమీతి. తేనాహ ‘‘యో నేతి విపల్లాసేహి సంకిలేసే’’తి. వేయ్యాకరణేసు హి యే ‘‘కుసలాకుసలా’’తి చ.

    Sīhā buddhā paccekabuddhā sāvakā ca hatarāgadosamohā, tesaṃ vikkīḷitaṃ bhāvanā sacchikiriyā byantīkiriyā ca. Vikkīḷitaṃ indriyādhiṭṭhānaṃ vikkīḷitaṃ vipariyāsānadhiṭṭhānañca. Indriyāni saddhammagocaro vipariyāsā kilesagocaro. Ayaṃ vuccati sīhavikkīḷitassa ca nayassa disālocanassa ca nayassa bhūmīti. Tenāha ‘‘yo neti vipallāsehi saṃkilese’’ti. Veyyākaraṇesu hi ye ‘‘kusalākusalā’’ti ca.

    తత్థ యే దుక్ఖాయ పటిపదాయ దన్ధాభిఞ్ఞాయ ఖిప్పాభిఞ్ఞాయ చ నియ్యన్తి, ఇమే ద్వే పుగ్గలా; యే సుఖాయ పటిపదాయ దన్ధాభిఞ్ఞాయ ఖిప్పాభిఞ్ఞాయ చ నియ్యన్తి, ఇమే ద్వే పుగ్గలా. తేసం చతున్నం పుగ్గలానం అయం సంకిలేసో, చత్తారో ఆహారా, చత్తారో విపల్లాసా, చత్తారి ఉపాదానాని, చత్తారో యోగా, చత్తారో గన్థా, చత్తారో ఆసవా, చత్తారో ఓఘా, చత్తారో సల్లా, చతస్సో విఞ్ఞాణట్ఠితియో, చత్తారి అగతిగమనానీతి. తేసం చతున్నం పుగ్గలానం ఇదం వోదానం, చతస్సో పటిపదా, చత్తారో సతిపట్ఠానా, చత్తారి ఝానాని, చత్తారో విహారా, చత్తారో సమ్మప్పధానా, చత్తారో అచ్ఛరియా అబ్భుతా ధమ్మా, చత్తారి అధిట్ఠానాని, చతస్సో సమాధిభావనా, చత్తారో సుఖభాగియా ధమ్మా, చతస్సో అప్పమాణా ఇతి.

    Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā; ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Tesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, cattāro āhārā, cattāro vipallāsā, cattāri upādānāni, cattāro yogā, cattāro ganthā, cattāro āsavā, cattāro oghā, cattāro sallā, catasso viññāṇaṭṭhitiyo, cattāri agatigamanānīti. Tesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ, catasso paṭipadā, cattāro satipaṭṭhānā, cattāri jhānāni, cattāro vihārā, cattāro sammappadhānā, cattāro acchariyā abbhutā dhammā, cattāri adhiṭṭhānāni, catasso samādhibhāvanā, cattāro sukhabhāgiyā dhammā, catasso appamāṇā iti.

    ౮౮. తత్థ యే దుక్ఖాయ పటిపదాయ దన్ధాభిఞ్ఞాయ ఖిప్పాభిఞ్ఞాయ చ నియ్యన్తి ఇమే ద్వే పుగ్గలా. యే సుఖాయ పటిపదాయ దన్ధాభిఞ్ఞాయ ఖిప్పాభిఞ్ఞాయ చ నియ్యన్తి, ఇమే ద్వే పుగ్గలా. తత్థ యో సుఖాయ పటిపదాయ ఖిప్పాభిఞ్ఞాయ నియ్యాతి, అయం ఉగ్ఘటితఞ్ఞూ. యో సాధారణాయ, అయం విపఞ్చితఞ్ఞూ. యో దుక్ఖాయ పటిపదాయ దన్ధాభిఞ్ఞాయ నియ్యాతి, అయం నేయ్యో.

    88. Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti ime dve puggalā. Ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Tattha yo sukhāya paṭipadāya khippābhiññāya niyyāti, ayaṃ ugghaṭitaññū. Yo sādhāraṇāya, ayaṃ vipañcitaññū. Yo dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya niyyāti, ayaṃ neyyo.

    తత్థ భగవా ఉగ్ఘటితఞ్ఞుస్స పుగ్గలస్స సమథం ఉపదిసతి, నేయ్యస్స విపస్సనం, సమథవిపస్సనం విపఞ్చితఞ్ఞుస్స. తత్థ భగవా ఉగ్ఘటితఞ్ఞుస్స పుగ్గలస్స ముదుకం ధమ్మదేసనం ఉపదిసతి, తిక్ఖం నేయ్యస్స, ముదుతిక్ఖం విపఞ్చితఞ్ఞుస్స, తత్థ భగవా ఉగ్ఘటితఞ్ఞుస్స పుగ్గలస్స సంఖిత్తేన ధమ్మం దేసయతి, సంఖిత్తవిత్థారేన విపఞ్చితఞ్ఞుస్స, విత్థారేన నేయ్యస్స. తత్థ భగవా ఉగ్ఘటితఞ్ఞుస్స పుగ్గలస్స నిస్సరణం ఉపదిసతి, విపఞ్చితఞ్ఞుస్స ఆదీనవఞ్చ నిస్సరణఞ్చ ఉపదిసతి, నేయ్యస్స అస్సాదఞ్చ ఆదీనవఞ్చ నిస్సరణఞ్చ ఉపదిసతి. తత్థ భగవా ఉగ్ఘటితఞ్ఞుస్స అధిపఞ్ఞాసిక్ఖం పఞ్ఞాపయతి, అధిచిత్తం విపఞ్చితఞ్ఞుస్స, అధిసీలం నేయ్యస్స.

    Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa samathaṃ upadisati, neyyassa vipassanaṃ, samathavipassanaṃ vipañcitaññussa. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa mudukaṃ dhammadesanaṃ upadisati, tikkhaṃ neyyassa, mudutikkhaṃ vipañcitaññussa, tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa saṃkhittena dhammaṃ desayati, saṃkhittavitthārena vipañcitaññussa, vitthārena neyyassa. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa nissaraṇaṃ upadisati, vipañcitaññussa ādīnavañca nissaraṇañca upadisati, neyyassa assādañca ādīnavañca nissaraṇañca upadisati. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa adhipaññāsikkhaṃ paññāpayati, adhicittaṃ vipañcitaññussa, adhisīlaṃ neyyassa.

    తత్థ యే దుక్ఖాయ పటిపదాయ దన్ధాభిఞ్ఞాయ ఖిప్పాభిఞ్ఞాయ చ నియ్యన్తి, ఇమే ద్వే పుగ్గలా. యే సుఖాయ పటిపదాయ దన్ధాభిఞ్ఞాయ ఖిప్పాభిఞ్ఞాయ చ నియ్యన్తి. ఇమే ద్వే పుగ్గలా. ఇతి ఖో చత్తారి హుత్వా తీణి భవన్తి ఉగ్ఘటితఞ్ఞూ విపఞ్చితఞ్ఞూ నేయ్యోతి.

    Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti. Ime dve puggalā. Iti kho cattāri hutvā tīṇi bhavanti ugghaṭitaññū vipañcitaññū neyyoti.

    తేసం తిణ్ణం పుగ్గలానం అయం సంకిలేసో, తీణి అకుసలమూలాని లోభో అకుసలమూలం దోసో అకుసలమూలం మోహో అకుసలమూలం , తీణి దుచ్చరితాని – కాయదుచ్చరితం వచీదుచ్చరితం మనోదుచ్చరితం; తయో అకుసలవితక్కా – కామవితక్కో బ్యాపాదవితక్కో విహింసావితక్కో; తిస్సో అకుసలసఞ్ఞా – కామసఞ్ఞా బ్యాపాదసఞ్ఞా విహింసాసఞ్ఞా; తిస్సో విపరీతసఞ్ఞా – నిచ్చసఞ్ఞా సుఖసఞ్ఞా అత్తసఞ్ఞా; తిస్సో వేదనా – సుఖా వేదనా దుక్ఖా వేదనా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా; తిస్సో దుక్ఖతా – దుక్ఖదుక్ఖతా సఙ్ఖారదుక్ఖతా విపరిణామదుక్ఖతా; తయో అగ్గీ – రాగగ్గి దోసగ్గి మోహగ్గి; తయో సల్లా – రాగసల్లో దోససల్లో మోహసల్లో; తిస్సో జటా – రాగజటా దోసజటా మోహజటా; తిస్సో అకుసలూపపరిక్ఖా – అకుసలం కాయకమ్మం అకుసలం వచీకమ్మం అకుసలం మనోకమ్మం. తిస్సో విపత్తియో – సీలవిపత్తి దిట్ఠివిపత్తి ఆచారవిపత్తీతి. తేసం తిణ్ణం పుగ్గలానం ఇదం వోదానం. తీణి కుసలమూలాని – అలోభో కుసలమూలం అదోసో కుసలమూలం అమోహో కుసలమూలం. తీణి సుచరితాని – కాయసుచరితం వచీసుచరితం మనోసుచరితం. తయో కుసలవితక్కా – నేక్ఖమ్మవితక్కో అబ్యాపాదవితక్కో అవిహింసావితక్కో. తయో సమాధీ – సవితక్కో సవిచారో సమాధి అవితక్కో విచారమత్తో సమాధి అవితక్కో అవిచారో సమాధి. తిస్సో కుసలసఞ్ఞా – నేక్ఖమ్మసఞ్ఞా అబ్యాపాదసఞ్ఞా అవిహింసాసఞ్ఞా. తిస్సో అవిపరీతసఞ్ఞా – అనిచ్చసఞ్ఞా దుక్ఖసఞ్ఞా అనత్తసఞ్ఞా. తిస్సో కుసలూపపరిక్ఖా – కుసలం కాయకమ్మం కుసలం వచీకమ్మం కుసలం మనోకమ్మం. తీణి సోచేయ్యాని – కాయసోచేయ్యం వచీసోచేయ్యం మనోసోచేయ్యం; తిస్సో సమ్పత్తియో – సీలసమ్పత్తి సమాధిసమ్పత్తి పఞ్ఞాసమ్పత్తి. తిస్సో సిక్ఖా – అధిసీలసిక్ఖా అధిచిత్తసిక్ఖా అధిపఞ్ఞాసిక్ఖా; తయో ఖన్ధా – సీలక్ఖన్ధో సమాధిక్ఖన్ధో పఞ్ఞాక్ఖన్ధో. తీణి విమోక్ఖముఖాని – సుఞ్ఞతం అనిమిత్తం అప్పణిహితన్తి.

    Tesaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, tīṇi akusalamūlāni lobho akusalamūlaṃ doso akusalamūlaṃ moho akusalamūlaṃ , tīṇi duccaritāni – kāyaduccaritaṃ vacīduccaritaṃ manoduccaritaṃ; tayo akusalavitakkā – kāmavitakko byāpādavitakko vihiṃsāvitakko; tisso akusalasaññā – kāmasaññā byāpādasaññā vihiṃsāsaññā; tisso viparītasaññā – niccasaññā sukhasaññā attasaññā; tisso vedanā – sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā; tisso dukkhatā – dukkhadukkhatā saṅkhāradukkhatā vipariṇāmadukkhatā; tayo aggī – rāgaggi dosaggi mohaggi; tayo sallā – rāgasallo dosasallo mohasallo; tisso jaṭā – rāgajaṭā dosajaṭā mohajaṭā; tisso akusalūpaparikkhā – akusalaṃ kāyakammaṃ akusalaṃ vacīkammaṃ akusalaṃ manokammaṃ. Tisso vipattiyo – sīlavipatti diṭṭhivipatti ācāravipattīti. Tesaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ. Tīṇi kusalamūlāni – alobho kusalamūlaṃ adoso kusalamūlaṃ amoho kusalamūlaṃ. Tīṇi sucaritāni – kāyasucaritaṃ vacīsucaritaṃ manosucaritaṃ. Tayo kusalavitakkā – nekkhammavitakko abyāpādavitakko avihiṃsāvitakko. Tayo samādhī – savitakko savicāro samādhi avitakko vicāramatto samādhi avitakko avicāro samādhi. Tisso kusalasaññā – nekkhammasaññā abyāpādasaññā avihiṃsāsaññā. Tisso aviparītasaññā – aniccasaññā dukkhasaññā anattasaññā. Tisso kusalūpaparikkhā – kusalaṃ kāyakammaṃ kusalaṃ vacīkammaṃ kusalaṃ manokammaṃ. Tīṇi soceyyāni – kāyasoceyyaṃ vacīsoceyyaṃ manosoceyyaṃ; tisso sampattiyo – sīlasampatti samādhisampatti paññāsampatti. Tisso sikkhā – adhisīlasikkhā adhicittasikkhā adhipaññāsikkhā; tayo khandhā – sīlakkhandho samādhikkhandho paññākkhandho. Tīṇi vimokkhamukhāni – suññataṃ animittaṃ appaṇihitanti.

    ఇతి ఖో చత్తారి హుత్వా తీణి భవన్తి, తీణి హుత్వా ద్వే భవన్తి తణ్హాచరితో చ దిట్ఠిచరితో చ.

    Iti kho cattāri hutvā tīṇi bhavanti, tīṇi hutvā dve bhavanti taṇhācarito ca diṭṭhicarito ca.

    తేసం ద్విన్నం పుగ్గలానం అయం సంకిలేసో, తణ్హా చ అవిజ్జా చ అహిరికఞ్చ అనోత్తప్పఞ్చ అస్సతి చ అసమ్పజఞ్ఞఞ్చ అయోనిసో మనసికారో చ కోసజ్జఞ్చ దోవచస్సఞ్చ అహంకారో చ మమంకారో చ అస్సద్ధా చ పమాదో చ అసద్ధమ్మస్సవనఞ్చ అసంవరో చ అభిజ్ఝా చ బ్యాపాదో చ నీవరణఞ్చ సంయోజనఞ్చ కోధో చ ఉపనాహో చ మక్ఖో చ పలాసో చ ఇస్సా చ మచ్ఛేరఞ్చ మాయా చ సాఠేయ్యఞ్చ సస్సతదిట్ఠి చ ఉచ్ఛేదదిట్ఠిచాతి.

    Tesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, taṇhā ca avijjā ca ahirikañca anottappañca assati ca asampajaññañca ayoniso manasikāro ca kosajjañca dovacassañca ahaṃkāro ca mamaṃkāro ca assaddhā ca pamādo ca asaddhammassavanañca asaṃvaro ca abhijjhā ca byāpādo ca nīvaraṇañca saṃyojanañca kodho ca upanāho ca makkho ca palāso ca issā ca maccherañca māyā ca sāṭheyyañca sassatadiṭṭhi ca ucchedadiṭṭhicāti.

    తేసం ద్విన్నం పుగ్గలానం ఇదం వోదానం, సమథో చ విపస్సనా చ హిరీ చ ఓత్తప్పఞ్చ సతి చ సమ్పజఞ్ఞఞ్చ యోనిసో మనసికారో చ వీరియారమ్భో చ సోవచస్సఞ్చ ధమ్మే ఞాణఞ్చ అన్వయే ఞాణఞ్చ ఖయే ఞాణఞ్చ అనుప్పాదే ఞాణఞ్చ సద్ధా చ అప్పమాదో చ సద్ధమ్మస్సవనఞ్చ సంవరో చ అనభిజ్ఝా చ అబ్యాపాదో చ రాగవిరాగా చ చేతోవిముత్తి అవిజ్జావిరాగా చ పఞ్ఞావిముత్తి అభిసమయో చ అప్పిచ్ఛతా చ సన్తుట్ఠి చ అక్కోధో చ అనుపనాహో చ అమక్ఖో చ అపలాసో చ ఇస్సాపహానఞ్చ మచ్ఛరియప్పహానఞ్చ విజ్జా చ విముత్తి చ సఙ్ఖతారమ్మణో చ విమోక్ఖో అసఙ్ఖతారమ్మణో చ విమోక్ఖో సఉపాదిసేసా చ నిబ్బానధాతు అనుపాదిసేసా చ నిబ్బానధాతూతి.

    Tesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ, samatho ca vipassanā ca hirī ca ottappañca sati ca sampajaññañca yoniso manasikāro ca vīriyārambho ca sovacassañca dhamme ñāṇañca anvaye ñāṇañca khaye ñāṇañca anuppāde ñāṇañca saddhā ca appamādo ca saddhammassavanañca saṃvaro ca anabhijjhā ca abyāpādo ca rāgavirāgā ca cetovimutti avijjāvirāgā ca paññāvimutti abhisamayo ca appicchatā ca santuṭṭhi ca akkodho ca anupanāho ca amakkho ca apalāso ca issāpahānañca macchariyappahānañca vijjā ca vimutti ca saṅkhatārammaṇo ca vimokkho asaṅkhatārammaṇo ca vimokkho saupādisesā ca nibbānadhātu anupādisesā ca nibbānadhātūti.

    అయం వుచ్చతి తిపుక్ఖలస్స చ నయస్స అఙ్కుసస్స చ నయస్స భూమీతి. తేనాహ ‘‘యో అకుసలే సమూలేహి నేతీ’’తి ‘‘ఓలోకేత్వా దిసలోచనేనా’’తి చ.

    Ayaṃ vuccati tipukkhalassa ca nayassa aṅkusassa ca nayassa bhūmīti. Tenāha ‘‘yo akusale samūlehi netī’’ti ‘‘oloketvā disalocanenā’’ti ca.

    నియుత్తం నయసముట్ఠానం.

    Niyuttaṃ nayasamuṭṭhānaṃ.







    Footnotes:
    1. అవిజ్జాయ సంయుత్తా (సీ॰ క॰)
    2. avijjāya saṃyuttā (sī. ka.)
    3. తేతాలీసం (సీ॰)
    4. tetālīsaṃ (sī.)
    5. ఆవట్టనత్థం (సీ॰ క॰)
    6. āvaṭṭanatthaṃ (sī. ka.)
    7. చతుత్థా (సీ॰)
    8. చతుత్థాయం (సీ॰)
    9. catutthā (sī.)
    10. catutthāyaṃ (sī.)
    11. పరియాదిణ్ణం (క॰)
    12. pariyādiṇṇaṃ (ka.)
    13. ఉదత్థస్స (సీ॰ క॰)
    14. udatthassa (sī. ka.)
    15. బహులికతా (క॰)
    16. bahulikatā (ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / నేత్తిప్పకరణ-అట్ఠకథా • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / నయసముట్ఠానవారవణ్ణనా • Nayasamuṭṭhānavāravaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ఖుద్దకనికాయ (టీకా) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / నేత్తిప్పకరణ-టీకా • Nettippakaraṇa-ṭīkā / నయసముట్ఠానవారవణ్ణనా • Nayasamuṭṭhānavāravaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ఖుద్దకనికాయ (టీకా) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / నేత్తివిభావినీ • Nettivibhāvinī / నయసముట్ఠానవిభావనా • Nayasamuṭṭhānavibhāvanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact