| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣಪಾಳಿ • Nettippakaraṇapāḷi |
ನಯಸಮುಟ್ಠಾನಂ
Nayasamuṭṭhānaṃ
೭೯. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಯಸಮುಟ್ಠಾನಂ? ಪುಬ್ಬಾ ಕೋಟಿ ನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಯಚ ಭವತಣ್ಹಾಯ ಚ, ತತ್ಥ ಅವಿಜ್ಜಾನೀವರಣಂ ತಣ್ಹಾಸಂಯೋಜನಂ। ಅವಿಜ್ಜಾನೀವರಣಾ ಸತ್ತಾ ಅವಿಜ್ಜಾಸಂಯುತ್ತಾ 1 ಅವಿಜ್ಜಾಪಕ್ಖೇನ ವಿಚರನ್ತಿ, ತೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಾತಿ। ತಣ್ಹಾಸಂಯೋಜನಾ ಸತ್ತಾ ತಣ್ಹಾಸಂಯುತ್ತಾ ತಣ್ಹಾಪಕ್ಖೇನ ವಿಚರನ್ತಿ, ತೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ತಣ್ಹಾಚರಿತಾತಿ। ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಾ ಇತೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ। ತಣ್ಹಾಚರಿತಾ ಇತೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಸುಖಲ್ಲಿಕಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ।
79. Tattha katamaṃ nayasamuṭṭhānaṃ? Pubbā koṭi na paññāyati avijjāyaca bhavataṇhāya ca, tattha avijjānīvaraṇaṃ taṇhāsaṃyojanaṃ. Avijjānīvaraṇā sattā avijjāsaṃyuttā 2 avijjāpakkhena vicaranti, te vuccanti diṭṭhicaritāti. Taṇhāsaṃyojanā sattā taṇhāsaṃyuttā taṇhāpakkhena vicaranti, te vuccanti taṇhācaritāti. Diṭṭhicaritā ito bahiddhā pabbajitā attakilamathānuyogamanuyuttā viharanti. Taṇhācaritā ito bahiddhā pabbajitā kāmesu kāmasukhallikānuyogamanuyuttā viharanti.
ತತ್ಥ ಕಿಂಕಾರಣಂ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಾ ಇತೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ, ತಣ್ಹಾಚರಿತಾ ಇತೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಸುಖಲ್ಲಿಕಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ? ಇತೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ನತ್ಥಿ ಸಚ್ಚವವತ್ಥಾನಂ, ಕುತೋ ಚತುಸಚ್ಚಪ್ಪಕಾಸನಾ ವಾ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾಕೋಸಲ್ಲಂ ವಾ ಉಪಸಮಸುಖಪ್ಪತ್ತಿ ವಾ! ತೇ ಉಪಸಮಸುಖಸ್ಸ ಅನಭಿಞ್ಞಾ ವಿಪರೀತಚೇತಾ ಏವಮಾಹಂಸು ‘‘ನತ್ಥಿ ಸುಖೇನ ಸುಖಂ, ದುಕ್ಖೇನ ನಾಮ ಸುಖಂ ಅಧಿಗನ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ಯೋ ಕಾಮೇ ಪಟಿಸೇವತಿ, ಸೋ ಲೋಕಂ ವಡ್ಢಯತಿ, ಯೋ ಲೋಕಂ ವಡ್ಢಯತಿ, ಸೋ ಬಹುಂ ಪುಞ್ಞಂ ಪಸವತೀತಿ ತೇ ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಏವಂದಿಟ್ಠೀ ದುಕ್ಖೇನ ಸುಖಂ ಪತ್ಥಯಮಾನಾ ಕಾಮೇಸು ಪುಞ್ಞಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ ಚ ವಿಹರನ್ತಿ ಕಾಮಸುಖಲ್ಲಿಕಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ ಚ, ತೇ ತದಭಿಞ್ಞಾ ಸನ್ತಾ ರೋಗಮೇವ ವಡ್ಢಯನ್ತಿ, ಗಣ್ಡಮೇವ ವಡ್ಢಯನ್ತಿ, ಸಲ್ಲಮೇವ ವಡ್ಢಯನ್ತಿ, ತೇ ರೋಗಾಭಿತುನ್ನಾ ಗಣ್ಡಪಟಿಪೀಳಿತಾ ಸಲ್ಲಾನುವಿದ್ಧಾ ನಿರಯತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಪೇತಾಸುರೇಸು ಉಮ್ಮುಜ್ಜನಿಮುಜ್ಜಾನಿ ಕರೋನ್ತಾ ಉಗ್ಘಾತನಿಗ್ಘಾತಂ ಪಚ್ಚನುಭೋನ್ತಾ ರೋಗಗಣ್ಡಸಲ್ಲಭೇಸಜ್ಜಂ ನ ವಿನ್ದನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗೋ ಕಾಮಸುಖಲ್ಲಿಕಾನುಯೋಗೋ ಚ ಸಂಕಿಲೇಸೋ, ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾ ವೋದಾನಂ। ಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗೋ ಕಾಮಸುಖಲ್ಲಿಕಾನುಯೋಗೋ ಚ ರೋಗೋ, ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾ ರೋಗನಿಗ್ಘಾತಕಭೇಸಜ್ಜಂ। ಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗೋ ಕಾಮಸುಖಲ್ಲಿಕಾನುಯೋಗೋ ಚ ಗಣ್ಡೋ, ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾ ಗಣ್ಡನಿಗ್ಘಾತಕಭೇಸಜ್ಜಂ । ಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗೋ ಕಾಮಸುಖಲ್ಲಿಕಾನುಯೋಗೋ ಚ ಸಲ್ಲೋ, ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾ ಸಲ್ಲುದ್ಧರಣಭೇಸಜ್ಜಂ।
Tattha kiṃkāraṇaṃ yaṃ diṭṭhicaritā ito bahiddhā pabbajitā attakilamathānuyogamanuyuttā viharanti, taṇhācaritā ito bahiddhā pabbajitā kāmesu kāmasukhallikānuyogamanuyuttā viharanti? Ito bahiddhā natthi saccavavatthānaṃ, kuto catusaccappakāsanā vā samathavipassanākosallaṃ vā upasamasukhappatti vā! Te upasamasukhassa anabhiññā viparītacetā evamāhaṃsu ‘‘natthi sukhena sukhaṃ, dukkhena nāma sukhaṃ adhigantabba’’nti. Yo kāme paṭisevati, so lokaṃ vaḍḍhayati, yo lokaṃ vaḍḍhayati, so bahuṃ puññaṃ pasavatīti te evaṃsaññī evaṃdiṭṭhī dukkhena sukhaṃ patthayamānā kāmesu puññasaññī attakilamathānuyogamanuyuttā ca viharanti kāmasukhallikānuyogamanuyuttā ca, te tadabhiññā santā rogameva vaḍḍhayanti, gaṇḍameva vaḍḍhayanti, sallameva vaḍḍhayanti, te rogābhitunnā gaṇḍapaṭipīḷitā sallānuviddhā nirayatiracchānayonipetāsuresu ummujjanimujjāni karontā ugghātanigghātaṃ paccanubhontā rogagaṇḍasallabhesajjaṃ na vindanti. Tattha attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca saṃkileso, samathavipassanā vodānaṃ. Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca rogo, samathavipassanā roganigghātakabhesajjaṃ. Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca gaṇḍo, samathavipassanā gaṇḍanigghātakabhesajjaṃ . Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca sallo, samathavipassanā salluddharaṇabhesajjaṃ.
ತತ್ಥ ಸಂಕಿಲೇಸೋ ದುಕ್ಖಂ, ತದಭಿಸಙ್ಗೋ ತಣ್ಹಾ ಸಮುದಯೋ, ತಣ್ಹಾನಿರೋಧೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ, ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ। ದುಕ್ಖಂ ಪರಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ, ಸಮುದಯೋ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಮಗ್ಗೋ ಭಾವೇತಬ್ಬೋ, ನಿರೋಧೋ ಸಚ್ಛಿಕಾತಬ್ಬೋ।
Tattha saṃkileso dukkhaṃ, tadabhisaṅgo taṇhā samudayo, taṇhānirodho dukkhanirodho, samathavipassanā dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.
೮೦. ತತ್ಥ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಾ ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿ। ವೇದನಂ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರೇ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿ। ತಣ್ಹಾಚರಿತಾ ರೂಪವನ್ತಂ ಅತ್ತಾನಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ, ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ, ವೇದನಾವನ್ತಂ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞಾವನ್ತಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರವನ್ತಂ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ಅತ್ತಾನಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವೀಸತಿವತ್ಥುಕಾ ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ।
80. Tattha diṭṭhicaritā rūpaṃ attato upagacchanti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato upagacchanti. Taṇhācaritā rūpavantaṃ attānaṃ upagacchanti. Attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ, vedanāvantaṃ…pe… saññāvantaṃ…pe… saṅkhāravantaṃ…pe… viññāṇavantaṃ attānaṃ upagacchanti, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ, ayaṃ vuccati vīsativatthukā sakkāyadiṭṭhi.
ತಸ್ಸಾ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಲೋಕುತ್ತರಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಅನ್ವಾಯಿಕಾ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ, ಅಯಂ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ। ತೇ ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೋ ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ। ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೋ ಚ ಸಮಥೋ, ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಪಸ್ಸನಾ। ತತ್ಥ ಸಕ್ಕಾಯೋ ದುಕ್ಖಂ, ಸಕ್ಕಾಯಸಮುದಯೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ, ಸಕ್ಕಾಯನಿರೋಧೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ, ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ। ದುಕ್ಖಂ ಪರಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ, ಸಮುದಯೋ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಮಗ್ಗೋ ಭಾವೇತಬ್ಬೋ, ನಿರೋಧೋ ಸಚ್ಛಿಕಾತಬ್ಬೋ।
Tassā paṭipakkho lokuttarā sammādiṭṭhi, anvāyikā sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi, ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Te tayo khandhā sīlakkhandho samādhikkhandho paññākkhandho. Sīlakkhandho samādhikkhandho ca samatho, paññākkhandho vipassanā. Tattha sakkāyo dukkhaṃ, sakkāyasamudayo dukkhasamudayo, sakkāyanirodho dukkhanirodho, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.
ತತ್ಥ ಯೇ ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿ। ವೇದನಂ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರೇ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಉಚ್ಛೇದವಾದಿನೋ’’ತಿ। ಯೇ ರೂಪವನ್ತಂ ಅತ್ತಾನಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ, ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ಯೇ ವೇದನಾವನ್ತಂ…ಪೇ॰… ಯೇ ಸಞ್ಞಾವನ್ತಂ…ಪೇ॰… ಯೇ ಸಙ್ಖಾರವನ್ತಂ…ಪೇ॰… ಯೇ ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ಅತ್ತಾನಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ। ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಸಸ್ಸತವಾದಿನೋ’’ತಿ, ತತ್ಥ ಉಚ್ಛೇದಸಸ್ಸತವಾದಾ ಉಭೋ ಅನ್ತಾ, ಅಯಂ ಸಂಸಾರಪವತ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಮಜ್ಝಿಮಾ ಪಟಿಪದಾ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ, ಅಯಂ ಸಂಸಾರನಿವತ್ತಿ। ತತ್ಥ ಪವತ್ತಿ ದುಕ್ಖಂ, ತದಭಿಸಙ್ಗೋ ತಣ್ಹಾ ಸಮುದಯೋ, ತಣ್ಹಾನಿರೋಧೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ, ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ। ದುಕ್ಖಂ ಪರಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ, ಸಮುದಯೋ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಮಗ್ಗೋ ಭಾವೇತಬ್ಬೋ, ನಿರೋಧೋ ಸಚ್ಛಿಕಾತಬ್ಬೋ।
Tattha ye rūpaṃ attato upagacchanti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato upagacchanti. Ime vuccanti ‘‘ucchedavādino’’ti. Ye rūpavantaṃ attānaṃ upagacchanti. Attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Ye vedanāvantaṃ…pe… ye saññāvantaṃ…pe… ye saṅkhāravantaṃ…pe… ye viññāṇavantaṃ attānaṃ upagacchanti, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Ime vuccanti ‘‘sassatavādino’’ti, tattha ucchedasassatavādā ubho antā, ayaṃ saṃsārapavatti. Tassa paṭipakkho majjhimā paṭipadā ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, ayaṃ saṃsāranivatti. Tattha pavatti dukkhaṃ, tadabhisaṅgo taṇhā samudayo, taṇhānirodho dukkhanirodho, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.
ತತ್ಥ ಉಚ್ಛೇದಸಸ್ಸತಂ ಸಮಾಸತೋ ವೀಸತಿವತ್ಥುಕಾ ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ, ವಿತ್ಥಾರತೋ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ, ತೇಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ತೇಚತ್ತಾಲೀಸಂ ಬೋಧಿಪಕ್ಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಟ್ಠ ವಿಮೋಕ್ಖಾ ದಸ ಕಸಿಣಾಯತನಾನಿ। ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ಮೋಹಜಾಲಂ ಅನಾದಿಅನಿಧನಪ್ಪವತ್ತಂ। ತೇಚತ್ತಾಲೀಸಂ 3 ಬೋಧಿಪಕ್ಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಞಾಣವಜಿರಂ ಮೋಹಜಾಲಪ್ಪದಾಲನಂ। ತತ್ಥ ಮೋಹೋ ಅವಿಜ್ಜಾ, ಜಾಲಂ ಭವತಣ್ಹಾ, ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪುಬ್ಬಾ ಕೋಟಿ ನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ಚ ಭವತಣ್ಹಾಯ ಚಾ’’ತಿ।
Tattha ucchedasassataṃ samāsato vīsativatthukā sakkāyadiṭṭhi, vitthārato dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni, tesaṃ paṭipakkho tecattālīsaṃ bodhipakkhiyā dhammā aṭṭha vimokkhā dasa kasiṇāyatanāni. Dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni mohajālaṃ anādianidhanappavattaṃ. Tecattālīsaṃ 4 bodhipakkhiyā dhammā ñāṇavajiraṃ mohajālappadālanaṃ. Tattha moho avijjā, jālaṃ bhavataṇhā, tena vuccati ‘‘pubbā koṭi na paññāyati avijjāya ca bhavataṇhāya cā’’ti.
೮೧. ತತ್ಥ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತೋ ಅಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಸಲ್ಲೇಖಾನುಸನ್ತತವುತ್ತಿ ಭವತಿ ಸಲ್ಲೇಖೇ ತಿಬ್ಬಗಾರವೋ। ತಣ್ಹಾಚರಿತೋ ಅಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಸಿಕ್ಖಾನುಸನ್ತತವುತ್ತಿ ಭವತಿ ಸಿಕ್ಖಾಯ ತಿಬ್ಬಗಾರವೋ। ದಿಟ್ಠಿಚರಿತೋ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯಾಮಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತೋ ಧಮ್ಮಾನುಸಾರೀ ಭವತಿ। ತಣ್ಹಾಚರಿತೋ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯಾಮಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತೋ ಸದ್ಧಾನುಸಾರೀ ಭವತಿ, ದಿಟ್ಠಿಚರಿತೋ ಸುಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಚ ನಿಯ್ಯಾತಿ। ತಣ್ಹಾಚರಿತೋ ದುಕ್ಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಚ ನಿಯ್ಯಾತಿ।
81. Tattha diṭṭhicarito asmiṃ sāsane pabbajito sallekhānusantatavutti bhavati sallekhe tibbagāravo. Taṇhācarito asmiṃ sāsane pabbajito sikkhānusantatavutti bhavati sikkhāya tibbagāravo. Diṭṭhicarito sammattaniyāmaṃ okkamanto dhammānusārī bhavati. Taṇhācarito sammattaniyāmaṃ okkamanto saddhānusārī bhavati, diṭṭhicarito sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti. Taṇhācarito dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti.
ತತ್ಥ ಕಿಂಕಾರಣಂ, ಯಂ ತಣ್ಹಾಚರಿತೋ ದುಕ್ಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಚ ನಿಯ್ಯಾತಿ, ತಸ್ಸ ಹಿ ಕಾಮಾ ಅಪರಿಚ್ಚತ್ತಾ ಭವನ್ತಿ, ಸೋ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವೇಚಿಯಮಾನೋ ದುಕ್ಖೇನ ಪಟಿನಿಸ್ಸರತಿ ದನ್ಧಞ್ಚ ಧಮ್ಮಂ ಆಜಾನಾತಿ? ಯೋ ಪನಾಯಂ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತೋ ಅಯಂ ಆದಿತೋಯೇವ ಕಾಮೇಹಿ ಅನತ್ಥಿಕೋ ಭವತಿ। ಸೋ ತತೋ ವಿವೇಚಿಯಮಾನೋ ಖಿಪ್ಪಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸರತಿ, ಖಿಪ್ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಂ ಆಜಾನಾತಿ। ದುಕ್ಖಾಪಿ ಪಟಿಪದಾ ದುವಿಧಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಚ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಚ। ಸುಖಾಪಿ ಪಟಿಪದಾ ದುವಿಧಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಚ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಚ। ಸತ್ತಾಪಿ ದುವಿಧಾ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಾಪಿ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಾಪಿ। ಯೇ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಾ, ತೇ ದನ್ಧಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸರನ್ತಿ ದನ್ಧಞ್ಚ ಧಮ್ಮಂ ಆಜಾನನ್ತಿ। ಯೇ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಾ, ತೇ ಖಿಪ್ಪಞ್ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸರನ್ತಿ, ಖಿಪ್ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಂ ಆಜಾನನ್ತಿ, ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ। ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ ನಿಯ್ಯಿಂಸು ವಾ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಾ ನಿಯ್ಯಿಸ್ಸನ್ತಿ ವಾ, ತೇ ಇಮಾಹಿ ಏವ ಚತೂಹಿ ಪಟಿಪದಾಹಿ। ಏವಂ ಅರಿಯಾ ಚತುಕ್ಕಮಗ್ಗಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ ಅಬುಧಜನಸೇವಿತಾಯ ಬಾಲಕನ್ತಾಯ ರತ್ತವಾಸಿನಿಯಾ ನನ್ದಿಯಾ ಭವತಣ್ಹಾಯ ಅವಟ್ಟನತ್ಥಂ 5। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ನನ್ದಿಯಾವಟ್ಟಸ್ಸ ನಯಸ್ಸ ಭೂಮೀತಿ, ತೇನಾಹ ‘‘ತಣ್ಹಞ್ಚ ಅವಿಜ್ಜಮ್ಪಿ ಚ ಸಮಥೇನಾ’’ತಿ।
Tattha kiṃkāraṇaṃ, yaṃ taṇhācarito dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti, tassa hi kāmā apariccattā bhavanti, so kāmehi viveciyamāno dukkhena paṭinissarati dandhañca dhammaṃ ājānāti? Yo panāyaṃ diṭṭhicarito ayaṃ āditoyeva kāmehi anatthiko bhavati. So tato viveciyamāno khippañca paṭinissarati, khippañca dhammaṃ ājānāti. Dukkhāpi paṭipadā duvidhā dandhābhiññā ca khippābhiññā ca. Sukhāpi paṭipadā duvidhā dandhābhiññā ca khippābhiññā ca. Sattāpi duvidhā mudindriyāpi tikkhindriyāpi. Ye mudindriyā, te dandhañca paṭinissaranti dandhañca dhammaṃ ājānanti. Ye tikkhindriyā, te khippañca paṭinissaranti, khippañca dhammaṃ ājānanti, imā catasso paṭipadā. Ye hi keci niyyiṃsu vā niyyanti vā niyyissanti vā, te imāhi eva catūhi paṭipadāhi. Evaṃ ariyā catukkamaggaṃ paññāpenti abudhajanasevitāya bālakantāya rattavāsiniyā nandiyā bhavataṇhāya avaṭṭanatthaṃ 6. Ayaṃ vuccati nandiyāvaṭṭassa nayassa bhūmīti, tenāha ‘‘taṇhañca avijjampi ca samathenā’’ti.
೮೨. ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇಸು ಹಿ ಯೇ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾತಿ ತೇ ದುವಿಧಾ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ – ಲೋಕವಟ್ಟಾನುಸಾರೀ ಚ ಲೋಕವಿವಟ್ಟಾನುಸಾರೀ ಚ। ವಟ್ಟಂ ನಾಮ ಸಂಸಾರೋ। ವಿವಟ್ಟಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸಾ ಹೇತು ಸಂಸಾರಸ್ಸ। ತತ್ಥ ಕಮ್ಮಂ ಚೇತನಾ ಚೇತಸಿಕಞ್ಚ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬಂ। ತಂ ಕಥಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ? ಉಪಚಯೇನ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಕಿಲೇಸಾ ಚತೂಹಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇಹಿ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬಾ। ತೇ ಕತ್ಥ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ? ದಸ ವತ್ಥುಕೇ ಕಿಲೇಸಪುಞ್ಜೇ। ಕತಮಾನಿ ದಸ ವತ್ಥೂನಿ? ಚತ್ತಾರೋ ಆಹಾರಾ, ಚತ್ತಾರೋ ವಿಪಲ್ಲಾಸಾ, ಚತ್ತಾರಿ ಉಪಾದಾನಾನಿ, ಚತ್ತಾರೋ ಯೋಗಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಗನ್ಥಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಆಸವಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಓಘಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸಲ್ಲಾ, ಚತಸ್ಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿಯೋ ಚತ್ತಾರಿ ಅಗತಿಗಮನಾನಿ। ಪಠಮೇ ಆಹಾರೇ ಪಠಮೋ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ದುತಿಯೇ ಆಹಾರೇ ದುತಿಯೋ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ತತಿಯೇ ಆಹಾರೇ ತತಿಯೋ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಚತುತ್ಥೇ ಆಹಾರೇ ಚತುತ್ಥೋ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ। ಪಠಮೇ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇ ಪಠಮಂ ಉಪಾದಾನಂ। ದುತಿಯೇ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇ ದುತಿಯಂ ಉಪಾದಾನಂ, ತತಿಯೇ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇ ತತಿಯಂ ಉಪಾದಾನಂ, ಚತುತ್ಥೇ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇ ಚತುತ್ಥಂ ಉಪಾದಾನಂ। ಪಠಮೇ ಉಪಾದಾನೇ ಪಠಮೋ ಯೋಗೋ, ದುತಿಯೇ ಉಪಾದಾನೇ ದುತಿಯೋ ಯೋಗೋ, ತತಿಯೇ ಉಪಾದಾನೇ ತತಿಯೋ ಯೋಗೋ, ಚತುತ್ಥೇ ಉಪಾದಾನೇ ಚತುತ್ಥೋ ಯೋಗೋ। ಪಠಮೇ ಯೋಗೇ ಪಠಮೋ ಗನ್ಥೋ, ದುತಿಯೇ ಯೋಗೇ ದುತಿಯೋ ಗನ್ಥೋ, ತತಿಯೇ ಯೋಗೇ ತತಿಯೋ ಗನ್ಥೋ, ಚತುತ್ಥೇ ಯೋಗೇ ಚತುತ್ಥೋ ಗನ್ಥೋ, ಪಠಮೇ ಗನ್ಥೇ ಪಠಮೋ ಆಸವೋ, ದುತಿಯೇ ಗನ್ಥೇ ದುತಿಯೋ ಆಸವೋ, ತತಿಯೇ ಗನ್ಥೇ ತತಿಯೋ ಆಸವೋ, ಚತುತ್ಥೇ ಗನ್ಥೇ ಚತುತ್ಥೋ ಆಸವೋ। ಪಠಮೇ ಆಸವೇ ಪಠಮೋ ಓಘೋ, ದುತಿಯೇ ಆಸವೇ ದುತಿಯೋ ಓಘೋ, ತತಿಯೇ ಆಸವೇ ತತಿಯೋ ಓಘೋ, ಚತುತ್ಥೇ ಆಸವೇ ಚತುತ್ಥೋ ಓಘೋ। ಪಠಮೇ ಓಘೇ ಪಠಮೋ ಸಲ್ಲೋ, ದುತಿಯೇ ಓಘೇ ದುತಿಯೋ ಸಲ್ಲೋ, ತತಿಯೇ ಓಘೇ ತತಿಯೋ ಸಲ್ಲೋ, ಚತುತ್ಥೇ ಓಘೇ ಚತುತ್ಥೋ ಸಲ್ಲೋ। ಪಠಮೇ ಸಲ್ಲೇ ಪಠಮಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ದುತಿಯೇ ಸಲ್ಲೇ ದುತಿಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ತತಿಯೇ ಸಲ್ಲೇ ತತಿಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಚತುತ್ಥೇ ಸಲ್ಲೇ ಚತುತ್ಥೀ 7 ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಪಠಮಾಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿಯಂ ಪಠಮಂ ಅಗತಿಗಮನಂ। ದುತಿಯಾಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿಯಂ ದುತಿಯಂ ಅಗತಿಗಮನಂ। ತತಿಯಾಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿಯಂ ತತಿಯಂ ಅಗತಿಗಮನಂ, ಚತುತ್ಥಿಯಂ 8 ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿಯಂ ಚತುತ್ಥಂ ಅಗತಿಗಮನಂ।
82. Veyyākaraṇesu hi ye kusalākusalāti te duvidhā upaparikkhitabbā – lokavaṭṭānusārī ca lokavivaṭṭānusārī ca. Vaṭṭaṃ nāma saṃsāro. Vivaṭṭaṃ nibbānaṃ. Kammakilesā hetu saṃsārassa. Tattha kammaṃ cetanā cetasikañca niddisitabbaṃ. Taṃ kathaṃ daṭṭhabbaṃ? Upacayena sabbepi kilesā catūhi vipallāsehi niddisitabbā. Te kattha daṭṭhabbā? Dasa vatthuke kilesapuñje. Katamāni dasa vatthūni? Cattāro āhārā, cattāro vipallāsā, cattāri upādānāni, cattāro yogā, cattāro ganthā, cattāro āsavā, cattāro oghā, cattāro sallā, catasso viññāṇaṭṭhitiyo cattāri agatigamanāni. Paṭhame āhāre paṭhamo vipallāso, dutiye āhāre dutiyo vipallāso, tatiye āhāre tatiyo vipallāso, catutthe āhāre catuttho vipallāso. Paṭhame vipallāse paṭhamaṃ upādānaṃ. Dutiye vipallāse dutiyaṃ upādānaṃ, tatiye vipallāse tatiyaṃ upādānaṃ, catutthe vipallāse catutthaṃ upādānaṃ. Paṭhame upādāne paṭhamo yogo, dutiye upādāne dutiyo yogo, tatiye upādāne tatiyo yogo, catutthe upādāne catuttho yogo. Paṭhame yoge paṭhamo gantho, dutiye yoge dutiyo gantho, tatiye yoge tatiyo gantho, catutthe yoge catuttho gantho, paṭhame ganthe paṭhamo āsavo, dutiye ganthe dutiyo āsavo, tatiye ganthe tatiyo āsavo, catutthe ganthe catuttho āsavo. Paṭhame āsave paṭhamo ogho, dutiye āsave dutiyo ogho, tatiye āsave tatiyo ogho, catutthe āsave catuttho ogho. Paṭhame oghe paṭhamo sallo, dutiye oghe dutiyo sallo, tatiye oghe tatiyo sallo, catutthe oghe catuttho sallo. Paṭhame salle paṭhamā viññāṇaṭṭhiti, dutiye salle dutiyā viññāṇaṭṭhiti, tatiye salle tatiyā viññāṇaṭṭhiti, catutthe salle catutthī 9 viññāṇaṭṭhiti, paṭhamāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ paṭhamaṃ agatigamanaṃ. Dutiyāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ dutiyaṃ agatigamanaṃ. Tatiyāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ tatiyaṃ agatigamanaṃ, catutthiyaṃ 10 viññāṇaṭṭhitiyaṃ catutthaṃ agatigamanaṃ.
೮೩. ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ ಫಸ್ಸೋ ಆಹಾರೋ, ಇಮೇ ತಣ್ಹಾಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಯೋ ಚ ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾಹಾರೋ ಯೋ ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾಹಾರೋ, ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ‘‘ಅಸುಭೇ ಸುಭ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಯೋ ಚ ‘‘ದುಕ್ಖೇ ಸುಖ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಇಮೇ ತಣ್ಹಾಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಯೋ ಚ ‘‘ಅನಿಚ್ಚೇ ನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಯೋ ಚ ‘‘ಅನತ್ತನಿ ಅತ್ತಾ’’ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ತತ್ಥ ಯಞ್ಚ ಕಾಮುಪಾದಾನಂ ಯಞ್ಚ ಭವುಪಾದಾನಂ, ಇಮೇ ತಣ್ಹಾಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಯಞ್ಚ ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ ಯಞ್ಚ ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ, ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಕಾಮಯೋಗೋ, ಯೋ ಚ ಭವಯೋಗೋ, ಇಮೇ ತಣ್ಹಾಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಯೋ ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋಗೋ, ಯೋ ಚ ಅವಿಜ್ಜಾಯೋಗೋ, ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಅಭಿಜ್ಝಾಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಯೋ ಚ ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಇಮೇ ತಣ್ಹಾಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಯೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಯೋ ಚ ಇದಂಸಚ್ಚಾಭಿನಿವೇಸಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಕಾಮಾಸವೋ, ಯೋ ಚ ಭವಾಸವೋ, ಇಮೇ ತಣ್ಹಾಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಯೋ ಚ ದಿಟ್ಠಾಸವೋ, ಯೋ ಚ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ, ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಕಾಮೋಘೋ, ಯೋ ಚ ಭವೋಘೋ, ಇಮೇ ತಣ್ಹಾಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಯೋ ಚ ದಿಟ್ಠೋಘೋ, ಯೋ ಚ ಅವಿಜ್ಜೋಘೋ, ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ರಾಗಸಲ್ಲೋ, ಯೋ ಚ ದೋಸಸಲ್ಲೋ, ಇಮೇ ತಣ್ಹಾಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಯೋ ಚ ಮಾನಸಲ್ಲೋ, ಯೋ ಚ ಮೋಹಸಲ್ಲೋ, ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ತತ್ಥ ಯಾ ಚ ರೂಪೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಯಾ ಚ ವೇದನೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಇಮೇ ತಣ್ಹಾಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಯಾ ಚ ಸಞ್ಞೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಯಾ ಚ ಸಙ್ಖಾರೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ತತ್ಥ ಯಞ್ಚ ಛನ್ದಾ ಅಗತಿಗಮನಂ ಯಞ್ಚ ದೋಸಾ ಅಗತಿಗಮನಂ, ಇಮೇ ತಣ್ಹಾಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಯಞ್ಚ ಭಯಾ ಅಗತಿಗಮನಂ, ಯಞ್ಚ ಮೋಹಾ ಅಗತಿಗಮನಂ, ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ।
83. Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro phasso āhāro, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca manosañcetanāhāro yo ca viññāṇāhāro, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, yo ca ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yañca kāmupādānaṃ yañca bhavupādānaṃ, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yañca diṭṭhupādānaṃ yañca attavādupādānaṃ, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmayogo, yo ca bhavayogo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhiyogo, yo ca avijjāyogo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca abhijjhākāyagantho, yo ca byāpādo kāyagantho, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca parāmāsakāyagantho, yo ca idaṃsaccābhinivesakāyagantho, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmāsavo, yo ca bhavāsavo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhāsavo, yo ca avijjāsavo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmogho, yo ca bhavogho, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhogho, yo ca avijjogho, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca rāgasallo, yo ca dosasallo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca mānasallo, yo ca mohasallo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yā ca rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, yā ca vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yā ca saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, yā ca saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yañca chandā agatigamanaṃ yañca dosā agatigamanaṃ, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yañca bhayā agatigamanaṃ, yañca mohā agatigamanaṃ, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā.
೮೪. ತತ್ಥ ಕಬಳೀಕಾರೇ ಆಹಾರೇ ‘‘ಅಸುಭೇ ಸುಭ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಫಸ್ಸೇ ಆಹಾರೇ ‘‘ದುಕ್ಖೇ ಸುಖ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಆಹಾರೇ ‘‘ಅನಿಚ್ಚೇ ನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾಯ ಆಹಾರೇ ‘‘ಅನತ್ತನಿ ಅತ್ತಾ’’ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ। ಪಠಮೇ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇ ಠಿತೋ ಕಾಮೇ ಉಪಾದಿಯತಿ , ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಕಾಮುಪಾದಾನಂ; ದುತಿಯೇ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇ ಠಿತೋ ಅನಾಗತಂ ಭವಂ ಉಪಾದಿಯತಿ , ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಭವುಪಾದಾನಂ; ತತಿಯೇ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇ ಠಿತೋ ಸಂಸಾರಾಭಿನನ್ದಿನಿಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಉಪಾದಿಯತಿ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ; ಚತುತ್ಥೇ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇ ಠಿತೋ ಅತ್ತಾನಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಉಪಾದಿಯತಿ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ।
84. Tattha kabaḷīkāre āhāre ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, phasse āhāre ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, viññāṇe āhāre ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, manosañcetanāya āhāre ‘‘anattani attā’’ti vipallāso. Paṭhame vipallāse ṭhito kāme upādiyati , idaṃ vuccati kāmupādānaṃ; dutiye vipallāse ṭhito anāgataṃ bhavaṃ upādiyati , idaṃ vuccati bhavupādānaṃ; tatiye vipallāse ṭhito saṃsārābhinandiniṃ diṭṭhiṃ upādiyati, idaṃ vuccati diṭṭhupādānaṃ; catutthe vipallāse ṭhito attānaṃ kappiyaṃ upādiyati, idaṃ vuccati attavādupādānaṃ.
ಕಾಮುಪಾದಾನೇನ ಕಾಮೇಹಿ ಸಂಯುಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಕಾಮಯೋಗೋ; ಭವುಪಾದಾನೇನ ಭವೇಹಿ ಸಂಯುಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಭವಯೋಗೋ; ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನೇನ ಪಾಪಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಂಯುಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ದಿಟ್ಠಿಯೋಗೋ; ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನೇನ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ಸಂಯುಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಯೋಗೋ।
Kāmupādānena kāmehi saṃyujjati, ayaṃ vuccati kāmayogo; bhavupādānena bhavehi saṃyujjati, ayaṃ vuccati bhavayogo; diṭṭhupādānena pāpikāya diṭṭhiyā saṃyujjati, ayaṃ vuccati diṭṭhiyogo; attavādupādānena avijjāya saṃyujjati, ayaṃ vuccati avijjāyogo.
ಪಠಮೇ ಯೋಗೇ ಠಿತೋ ಅಭಿಜ್ಝಾಯ ಕಾಯಂ ಗನ್ಥತಿ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅಭಿಜ್ಝಾಕಾಯಗನ್ಥೋ; ದುತಿಯೇ ಯೋಗೇ ಠಿತೋ ಬ್ಯಾಪಾದೇನ ಕಾಯಂ ಗನ್ಥತಿ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಬ್ಯಾಪಾದಕಾಯಗನ್ಥೋ; ತತಿಯೇ ಯೋಗೇ ಠಿತೋ ಪರಾಮಾಸೇನ ಕಾಯಂ ಗನ್ಥತಿ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪರಾಮಾಸಕಾಯಗನ್ಥೋ; ಚತುತ್ಥೇ ಯೋಗೇ ಠಿತೋ ಇದಂಸಚ್ಚಾಭಿನಿವೇಸೇನ ಕಾಯಂ ಗನ್ಥತಿ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಇದಂಸಚ್ಚಾಭಿನಿವೇಸಕಾಯಗನ್ಥೋ।
Paṭhame yoge ṭhito abhijjhāya kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati abhijjhākāyagantho; dutiye yoge ṭhito byāpādena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati byāpādakāyagantho; tatiye yoge ṭhito parāmāsena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati parāmāsakāyagantho; catutthe yoge ṭhito idaṃsaccābhinivesena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati idaṃsaccābhinivesakāyagantho.
ತಸ್ಸ ಏವಂಗನ್ಥಿತಾ ಕಿಲೇಸಾ ಆಸವನ್ತಿ। ಕುತೋ ಚ ವುಚ್ಚತಿ ಆಸವನ್ತೀತಿ? ಅನುಸಯತೋ ವಾ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನತೋ ವಾ। ತತ್ಥ ಅಭಿಜ್ಝಾಕಾಯಗನ್ಥೇನ ಕಾಮಾಸವೋ, ಬ್ಯಾಪಾದಕಾಯಗನ್ಥೇನ ಭವಾಸವೋ, ಪರಾಮಾಸಕಾಯಗನ್ಥೇನ ದಿಟ್ಠಾಸವೋ, ಇದಂಸಚ್ಚಾಭಿನಿವೇಸಕಾಯಗನ್ಥೇನ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ।
Tassa evaṃganthitā kilesā āsavanti. Kuto ca vuccati āsavantīti? Anusayato vā pariyuṭṭhānato vā. Tattha abhijjhākāyaganthena kāmāsavo, byāpādakāyaganthena bhavāsavo, parāmāsakāyaganthena diṭṭhāsavo, idaṃsaccābhinivesakāyaganthena avijjāsavo.
ತಸ್ಸ ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸವಾ ವೇಪುಲ್ಲಂ ಗತಾ ಓಘಾ ಭವನ್ತಿ। ಇತಿ ಆಸವವೇಪುಲ್ಲಾ ಓಘವೇಪುಲ್ಲಂ। ತತ್ಥ ಕಾಮಾಸವೇನ ಕಾಮೋಘೋ, ಭವಾಸವೇನ ಭವೋಘೋ, ದಿಟ್ಠಾಸವೇನ ದಿಟ್ಠೋಘೋ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವೇನ ಅವಿಜ್ಜೋಘೋ।
Tassa ime cattāro āsavā vepullaṃ gatā oghā bhavanti. Iti āsavavepullā oghavepullaṃ. Tattha kāmāsavena kāmogho, bhavāsavena bhavogho, diṭṭhāsavena diṭṭhogho, avijjāsavena avijjogho.
ತಸ್ಸ ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಓಘಾ ಅನುಸಯಸಹಗತಾ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ಅನುಪವಿಟ್ಠಾ ಹದಯಂ ಆಹಚ್ಚ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ತೇನ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಸಲ್ಲಾಇತಿ। ತತ್ಥ ಕಾಮೋಘೇನ ರಾಗಸಲ್ಲೋ, ಭವೋಘೇನ ದೋಸಸಲ್ಲೋ, ದಿಟ್ಠೋಘೇನ ಮಾನಸಲ್ಲೋ, ಅವಿಜ್ಜೋಘೇನ ಮೋಹಸಲ್ಲೋ।
Tassa ime cattāro oghā anusayasahagatā ajjhāsayaṃ anupaviṭṭhā hadayaṃ āhacca tiṭṭhanti, tena vuccanti sallāiti. Tattha kāmoghena rāgasallo, bhavoghena dosasallo, diṭṭhoghena mānasallo, avijjoghena mohasallo.
ತಸ್ಸ ಇಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಸಲ್ಲೇಹಿ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಂ 11 ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚತೂಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಣ್ಠಹತಿ ರೂಪೇ ವೇದನಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಸಙ್ಖಾರೇಸು। ತತ್ಥ ರಾಗಸಲ್ಲೇನ ನನ್ದೂಪಸೇಚನೇನ ವಿಞ್ಞಾಣೇನ ರೂಪೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ದೋಸಸಲ್ಲೇನ ನನ್ದೂಪಸೇಚನೇನ ವಿಞ್ಞಾಣೇನ ವೇದನೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಮಾನಸಲ್ಲೇನ ನನ್ದೂಪಸೇಚನೇನ ವಿಞ್ಞಾಣೇನ ಸಞ್ಞೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಮೋಹಸಲ್ಲೇನ ನನ್ದೂಪಸೇಚನೇನ ವಿಞ್ಞಾಣೇನ ಸಙ್ಖಾರೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ।
Tassa imehi catūhi sallehi pariyādinnaṃ 12 viññāṇaṃ catūsu dhammesu saṇṭhahati rūpe vedanāya saññāya saṅkhāresu. Tattha rāgasallena nandūpasecanena viññāṇena rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosasallena nandūpasecanena viññāṇena vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, mānasallena nandūpasecanena viññāṇena saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohasallena nandūpasecanena viññāṇena saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti.
ತಸ್ಸ ಇಮಾಹಿ ಚತೂಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತೀಹಿ ಉಪತ್ಥದ್ಧಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚತೂಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ ಛನ್ದಾ ದೋಸಾ ಭಯಾ ಮೋಹಾ। ತತ್ಥ ರಾಗೇನ ಛನ್ದಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ದೋಸೇನ ದೋಸಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಭಯೇನ ಭಯಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಮೋಹೇನ ಮೋಹಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಇತಿ ಖೋ ತಞ್ಚ ಕಮ್ಮಂ ಇಮೇ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಏಸ ಹೇತು ಸಂಸಾರಸ್ಸ, ಏವಂ ಸಬ್ಬೇ ಕಿಲೇಸಾ ಚತೂಹಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇಹಿ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬಾ।
Tassa imāhi catūhi viññāṇaṭṭhitīhi upatthaddhaṃ viññāṇaṃ catūhi dhammehi agatiṃ gacchati chandā dosā bhayā mohā. Tattha rāgena chandāgatiṃ gacchati, dosena dosāgatiṃ gacchati, bhayena bhayāgatiṃ gacchati, mohena mohāgatiṃ gacchati. Iti kho tañca kammaṃ ime ca kilesā, esa hetu saṃsārassa, evaṃ sabbe kilesā catūhi vipallāsehi niddisitabbā.
೮೫. ತತ್ಥ ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ದಿಸಾ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ ‘‘ಅಸುಭೇ ಸುಭ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಕಾಮುಪಾದಾನಂ, ಕಾಮಯೋಗೋ, ಅಭಿಜ್ಝಾಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಕಾಮಾಸವೋ, ಕಾಮೋಘೋ, ರಾಗಸಲ್ಲೋ, ರೂಪೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಛನ್ದಾ ಅಗತಿಗಮನನ್ತಿ ಪಠಮಾ ದಿಸಾ।
85. Tattha imā catasso disā kabaḷīkāro āhāro ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, kāmupādānaṃ, kāmayogo, abhijjhākāyagantho, kāmāsavo, kāmogho, rāgasallo, rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, chandā agatigamananti paṭhamā disā.
ಫಸ್ಸೋ ಆಹಾರೋ, ‘‘ದುಕ್ಖೇ ಸುಖ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಭವುಪಾದಾನಂ, ಭವಯೋಗೋ, ಬ್ಯಾಪಾದಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಭವಾಸವೋ, ಭವೋಘೋ, ದೋಸಸಲ್ಲೋ, ವೇದನೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ದೋಸಾ ಅಗತಿಗಮನನ್ತಿ ದುತಿಯಾ ದಿಸಾ।
Phasso āhāro, ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, bhavupādānaṃ, bhavayogo, byāpādakāyagantho, bhavāsavo, bhavogho, dosasallo, vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosā agatigamananti dutiyā disā.
ವಿಞ್ಞಾಣಾಹಾರೋ ‘‘ಅನಿಚ್ಚೇ ನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ, ದಿಟ್ಠಿಯೋಗೋ ಪರಾಮಾಸಕಾಯಗನ್ಥೋ, ದಿಟ್ಠಾಸವೋ, ದಿಟ್ಠೋಘೋ, ಮಾನಸಲ್ಲೋ, ಸಞ್ಞೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಭಯಾ ಅಗತಿಗಮನನ್ತಿ ತತಿಯಾ ದಿಸಾ।
Viññāṇāhāro ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, diṭṭhupādānaṃ, diṭṭhiyogo parāmāsakāyagantho, diṭṭhāsavo, diṭṭhogho, mānasallo, saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, bhayā agatigamananti tatiyā disā.
ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾಹಾರೋ ‘‘ಅನತ್ತನಿ ಅತ್ತಾ’’ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ, ಅವಿಜ್ಜಾಯೋಗೋ, ಇದಂಸಚ್ಚಾಭಿನಿವೇಸಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ, ಅವಿಜ್ಜೋಘೋ, ಮೋಹಸಲ್ಲೋ, ಸಙ್ಖಾರೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಮೋಹಾ ಅಗತಿಗಮನನ್ತಿ ಚತುತ್ಥೀ ದಿಸಾ।
Manosañcetanāhāro ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, attavādupādānaṃ, avijjāyogo, idaṃsaccābhinivesakāyagantho, avijjāsavo, avijjogho, mohasallo, saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohā agatigamananti catutthī disā.
ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ ಯೋ ಚ ‘‘ಅಸುಭೇ ಸುಭ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಕಾಮುಪಾದಾನಂ, ಕಾಮಯೋಗೋ, ಅಭಿಜ್ಝಾಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಕಾಮಾಸವೋ , ಕಾಮೋಘೋ, ರಾಗಸಲ್ಲೋ, ರೂಪೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ ಛನ್ದಾ ಅಗತಿಗಮನನ್ತಿ, ಇಮೇಸಂ ದಸನ್ನಂ ಸುತ್ತಾನಂ ಏಕೋ ಅತ್ಥೋ, ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನಂ। ಇಮೇ ರಾಗಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ।
Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, kāmupādānaṃ, kāmayogo, abhijjhākāyagantho, kāmāsavo , kāmogho, rāgasallo, rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti chandā agatigamananti, imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime rāgacaritassa puggalassa upakkilesā.
ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಫಸ್ಸೋ ಆಹಾರೋ ಯೋ ಚ ‘‘ದುಕ್ಖೇ ಸುಖ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಭವುಪಾದಾನಂ, ಭವಯೋಗೋ , ಬ್ಯಾಪಾದಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಭವಾಸವೋ, ಭವೋಘೋ, ದೋಸಸಲ್ಲೋ, ವೇದನೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ದೋಸಾ ಅಗತಿಗಮನನ್ತಿ ಇಮೇಸಂ ದಸನ್ನಂ ಸುತ್ತಾನಂ ಏಕೋ ಅತ್ಥೋ ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನಂ, ಇಮೇ ದೋಸಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ।
Tattha yo ca phasso āhāro yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, bhavupādānaṃ, bhavayogo , byāpādakāyagantho, bhavāsavo, bhavogho, dosasallo, vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosā agatigamananti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho byañjanameva nānaṃ, ime dosacaritassa puggalassa upakkilesā.
ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾಹಾರೋ ಯೋ ಚ ‘‘ಅನಿಚ್ಚೇ ನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ, ದಿಟ್ಠಿಯೋಗೋ, ಪರಾಮಾಸಕಾಯಗನ್ಥೋ, ದಿಟ್ಠಾಸವೋ, ದಿಟ್ಠೋಘೋ, ಮಾನಸಲ್ಲೋ, ಸಞ್ಞೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಭಯಾ ಅಗತಿಗಮನನ್ತಿ ಇಮೇಸಂ ದಸನ್ನಂ ಸುತ್ತಾನಂ ಏಕೋ ಅತ್ಥೋ, ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನಂ। ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಮನ್ದಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ।
Tattha yo ca viññāṇāhāro yo ca ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, diṭṭhupādānaṃ, diṭṭhiyogo, parāmāsakāyagantho, diṭṭhāsavo, diṭṭhogho, mānasallo, saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, bhayā agatigamananti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime diṭṭhicaritassa mandassa upakkilesā.
ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾಹಾರೋ ಯೋ ಚ ‘‘ಅನತ್ತನಿ ಅತ್ತಾ’’ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ, ಅವಿಜ್ಜಾಯೋಗೋ, ಇದಂಸಚ್ಚಾಭಿನಿವೇಸಕಾಯಗನ್ಥೋ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ, ಅವಿಜ್ಜೋಘೋ, ಮೋಹಸಲ್ಲೋ, ಸಙ್ಖಾರೂಪಗಾ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ, ಮೋಹಾ ಅಗತಿಗಮನನ್ತಿ, ಇಮೇಸಂ ದಸನ್ನಂ ಸುತ್ತಾನಂ ಏಕೋ ಅತ್ಥೋ, ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನಂ। ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಉದತ್ತಸ್ಸ 13 ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ।
Tattha yo ca manosañcetanāhāro yo ca ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, attavādupādānaṃ, avijjāyogo, idaṃsaccābhinivesakāyagantho, avijjāsavo, avijjogho, mohasallo, saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohā agatigamananti, imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime diṭṭhicaritassa udattassa 14 upakkilesā.
ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ ಯೋ ಚ ಫಸ್ಸೋ ಆಹಾರೋ, ಇಮೇ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪರಿಞ್ಞಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಾಹಾರೋ ಸುಞ್ಞತಾಯ, ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾಹಾರೋ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ, ತತ್ಥ ಯೋ ಚ ‘‘ಅಸುಭೇ ಸುಭ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಯೋ ಚ ‘‘ದುಕ್ಖೇ ಸುಖ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ, ಇಮೇ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪಹಾನಂ ಅಬ್ಭತ್ಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ‘‘ಅನಿಚ್ಚೇ ನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ ಸುಞ್ಞತಾಯ, ‘‘ಅನತ್ತನಿ ಅತ್ತಾ’’ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೋ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ। ತತ್ಥ ಕಾಮುಪಾದಾನಞ್ಚ ಭವುಪಾದಾನಞ್ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪಹಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ ಸುಞ್ಞತಾಯ, ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ। ತತ್ಥ ಕಾಮಯೋಗೋ ಚ ಭವಯೋಗೋ ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪಹಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ದಿಟ್ಠಿಯೋಗೋ ಸುಞ್ಞತಾಯ, ಅವಿಜ್ಜಾಯೋಗೋ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ। ತತ್ಥ ಅಭಿಜ್ಝಾಕಾಯಗನ್ಥೋ ಚ ಬ್ಯಾಪಾದಕಾಯಗನ್ಥೋ ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪಹಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಪರಾಮಾಸಕಾಯಗನ್ಥೋ ಸುಞ್ಞತಾಯ, ಇದಂಸಚ್ಚಾಭಿನಿವೇಸಕಾಯಗನ್ಥೋ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ।
Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro yo ca phasso āhāro, ime appaṇihitena vimokkhamukhena pariññaṃ gacchanti, viññāṇāhāro suññatāya, manosañcetanāhāro animittena, tattha yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, ime appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ abbhatthaṃ gacchanti. ‘‘Anicce nicca’’nti vipallāso suññatāya, ‘‘anattani attā’’ti vipallāso animittena. Tattha kāmupādānañca bhavupādānañca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti. Diṭṭhupādānaṃ suññatāya, attavādupādānaṃ animittena. Tattha kāmayogo ca bhavayogo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhiyogo suññatāya, avijjāyogo animittena. Tattha abhijjhākāyagantho ca byāpādakāyagantho ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, parāmāsakāyagantho suññatāya, idaṃsaccābhinivesakāyagantho animittena.
ತತ್ಥ ಕಾಮಾಸವೋ ಚ ಭವಾಸವೋ ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪಹಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ದಿಟ್ಠಾಸವೋ ಸುಞ್ಞತಾಯ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ। ತತ್ಥ ಕಾಮೋಘೋ ಚ ಭವೋಘೋ ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪಹಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ದಿಟ್ಠೋಘೋ ಸುಞ್ಞತಾಯ, ಅವಿಜ್ಜೋಘೋ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ। ತತ್ಥ ರಾಗಸಲ್ಲೋ ಚ ದೋಸಸಲ್ಲೋ ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪಹಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಮಾನಸಲ್ಲೋ ಸುಞ್ಞತಾಯ, ಮೋಹಸಲ್ಲೋ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ। ತತ್ಥ ರೂಪೂಪಗಾ ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ ವೇದನೂಪಗಾ ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪರಿಞ್ಞಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಸಞ್ಞೂಪಗಾ ಸುಞ್ಞತಾಯ, ಸಙ್ಖಾರೂಪಗಾ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ।
Tattha kāmāsavo ca bhavāsavo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhāsavo suññatāya, avijjāsavo animittena. Tattha kāmogho ca bhavogho ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhogho suññatāya, avijjogho animittena. Tattha rāgasallo ca dosasallo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, mānasallo suññatāya, mohasallo animittena. Tattha rūpūpagā ca viññāṇaṭṭhiti vedanūpagā ca viññāṇaṭṭhiti appaṇihitena vimokkhamukhena pariññaṃ gacchanti, saññūpagā suññatāya, saṅkhārūpagā animittena.
ತತ್ಥ ಛನ್ದಾ ಚ ಅಗತಿಗಮನಂ ದೋಸಾ ಚ ಅಗತಿಗಮನಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪಹಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಭಯಾ ಅಗತಿಗಮನಂ ಸುಞ್ಞತಾಯ, ಮೋಹಾ ಅಗತಿಗಮನಂ ಅನಿಮಿತ್ತೇನ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇನ ಪಹಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಇತಿ ಸಬ್ಬೇ ಲೋಕವಟ್ಟಾನುಸಾರಿನೋ ಧಮ್ಮಾ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ। ತೇ ಲೋಕಾ ತೀಹಿ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖೇಹಿ।
Tattha chandā ca agatigamanaṃ dosā ca agatigamanaṃ appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, bhayā agatigamanaṃ suññatāya, mohā agatigamanaṃ animittena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti. Iti sabbe lokavaṭṭānusārino dhammā niyyanti. Te lokā tīhi vimokkhamukhehi.
೮೬. ತತ್ರಿದಂ ನಿಯ್ಯಾನಂ –
86. Tatridaṃ niyyānaṃ –
ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ, ಚತ್ತಾರಿ ಝಾನಾನಿ, ಚತ್ತಾರೋ ವಿಹಾರಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಅಚ್ಛರಿಯಾ ಅಬ್ಭುತಾ ಧಮ್ಮಾ, ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಾನಿ, ಚತಸ್ಸೋ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸುಖಭಾಗಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ।
Catasso paṭipadā, cattāro satipaṭṭhānā, cattāri jhānāni, cattāro vihārā, cattāro sammappadhānā, cattāro acchariyā abbhutā dhammā, cattāri adhiṭṭhānāni, catasso samādhibhāvanā, cattāro sukhabhāgiyā dhammā, catasso appamāṇā.
ಪಠಮಾ ಪಟಿಪದಾ ಪಠಮಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ, ದುತಿಯಾ ಪಟಿಪದಾ ದುತಿಯಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ, ತತಿಯಾ ಪಟಿಪದಾ ತತಿಯಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ, ಚತುತ್ಥೀ ಪಟಿಪದಾ ಚತುತ್ಥಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ। ಪಠಮಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ, ದುತಿಯಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ, ತತಿಯಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ। ಚತುತ್ಥಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ। ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಪಠಮೋ ವಿಹಾರೋ, ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ದುತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ತತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥೋ ವಿಹಾರೋ। ಪಠಮೋ ವಿಹಾರೋ ಪಠಮಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ, ದುತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ ದುತಿಯಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ, ತತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ ತತಿಯಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ, ಚತುತ್ಥೋ ವಿಹಾರೋ ಚತುತ್ಥಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ। ಪಠಮಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ ಪಠಮೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ, ದುತಿಯಂ ದುತಿಯೋ, ತತಿಯಂ ತತಿಯೋ, ಚತುತ್ಥಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ ಚತುತ್ಥೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ। ಪಠಮೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ಪಠಮಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ, ದುತಿಯೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ದುತಿಯಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ, ತತಿಯೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ತತಿಯಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ, ಚತುತ್ಥೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ಚತುತ್ಥಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ। ಪಠಮಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪಠಮಾ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ, ದುತಿಯಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ದುತಿಯಾ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ, ತತಿಯಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ತತಿಯಾ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ, ಚತುತ್ಥಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಚತುತ್ಥೀ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ। ಪಠಮಾ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಪಠಮೋ ಸುಖಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ, ದುತಿಯಾ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ದುತಿಯೋ ಸುಖಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ, ತತಿಯಾ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ತತಿಯೋ ಸುಖಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ, ಚತುತ್ಥೀ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ ಚತುತ್ಥೋ ಸುಖಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ। ಪಠಮೋ ಸುಖಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ ಪಠಮಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ದುತಿಯೋ ಸುಖಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ ದುತಿಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ತತಿಯೋ ಸುಖಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ ತತಿಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ಚತುತ್ಥೋ ಸುಖಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ ಚತುತ್ಥಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ। ಪಠಮಾ ಪಟಿಪದಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ 15 ಪಠಮಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ದುತಿಯಾ ಪಟಿಪದಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ದುತಿಯಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ತತಿಯಾ ಪಟಿಪದಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ತತಿಯಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಚತುತ್ಥೀ ಪಟಿಪದಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಚತುತ್ಥಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ। ಪಠಮೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ದುತಿಯೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ತತಿಯೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಚತುತ್ಥೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ।
Paṭhamā paṭipadā paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ, dutiyā paṭipadā dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ, tatiyā paṭipadā tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ, catutthī paṭipadā catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ. Paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ, dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ dutiyaṃ jhānaṃ, tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ tatiyaṃ jhānaṃ. Catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ catutthaṃ jhānaṃ. Paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro, dutiyaṃ jhānaṃ dutiyo vihāro, tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro, catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro. Paṭhamo vihāro paṭhamaṃ sammappadhānaṃ, dutiyo vihāro dutiyaṃ sammappadhānaṃ, tatiyo vihāro tatiyaṃ sammappadhānaṃ, catuttho vihāro catutthaṃ sammappadhānaṃ. Paṭhamaṃ sammappadhānaṃ paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo, dutiyaṃ dutiyo, tatiyaṃ tatiyo, catutthaṃ sammappadhānaṃ catuttho acchariyo abbhuto dhammo. Paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo paṭhamaṃ adhiṭṭhānaṃ, dutiyo acchariyo abbhuto dhammo dutiyaṃ adhiṭṭhānaṃ, tatiyo acchariyo abbhuto dhammo tatiyaṃ adhiṭṭhānaṃ, catuttho acchariyo abbhuto dhammo catutthaṃ adhiṭṭhānaṃ. Paṭhamaṃ adhiṭṭhānaṃ paṭhamā samādhibhāvanā, dutiyaṃ adhiṭṭhānaṃ dutiyā samādhibhāvanā, tatiyaṃ adhiṭṭhānaṃ tatiyā samādhibhāvanā, catutthaṃ adhiṭṭhānaṃ catutthī samādhibhāvanā. Paṭhamā samādhibhāvanā paṭhamo sukhabhāgiyo dhammo, dutiyā samādhibhāvanā dutiyo sukhabhāgiyo dhammo, tatiyā samādhibhāvanā tatiyo sukhabhāgiyo dhammo, catutthī samādhibhāvanā catuttho sukhabhāgiyo dhammo. Paṭhamo sukhabhāgiyo dhammo paṭhamaṃ appamāṇaṃ, dutiyo sukhabhāgiyo dhammo dutiyaṃ appamāṇaṃ, tatiyo sukhabhāgiyo dhammo tatiyaṃ appamāṇaṃ, catuttho sukhabhāgiyo dhammo catutthaṃ appamāṇaṃ. Paṭhamā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā 16 paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, dutiyā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, tatiyā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, catutthī paṭipadā bhāvitā bahulīkatā catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti. Paṭhamo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato paṭhamaṃ jhānaṃ paripūreti, dutiyo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato dutiyaṃ jhānaṃ paripūreti, tatiyo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato tatiyaṃ jhānaṃ paripūreti, catuttho satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato catutthaṃ jhānaṃ paripūreti.
ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ಪಠಮಂ ವಿಹಾರಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ದುತಿಯಂ ವಿಹಾರಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ತತಿಯಂ ವಿಹಾರಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ಚತುತ್ಥಂ ವಿಹಾರಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ। ಪಠಮೋ ವಿಹಾರೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ದುತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ತತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಚತುತ್ಥೋ ವಿಹಾರೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಂ ಅಸಮ್ಮೋಸಂ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ। ಪಠಮಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ಮಾನಪ್ಪಹಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ದುತಿಯಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ಆಲಯಸಮುಗ್ಘಾತಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ತತಿಯಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ಅವಿಜ್ಜಾಪಹಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಚತುತ್ಥಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ಭವೂಪಸಮಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ। ಮಾನಪ್ಪಹಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ಸಚ್ಚಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಆಲಯಸಮುಗ್ಘಾತೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಚಾಗಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಅವಿಜ್ಜಾಪಹಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ಪಞ್ಞಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಭವೂಪಸಮೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಉಪಸಮಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ। ಸಚ್ಚಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ಛನ್ದಸಮಾಧಿಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಚಾಗಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಪಞ್ಞಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಉಪಸಮಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಭಾವಿತಂ ಬಹುಲೀಕತಂ ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ। ಛನ್ದಸಮಾಧಿ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ವೀರಿಯಸಮಾಧಿ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ತಪಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಬುದ್ಧಿಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಸಬ್ಬೂಪಧಿಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ। ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಮೇತ್ತಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ತಪೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಕರುಣಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಬುದ್ಧಿ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಮುದಿತಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ, ಸಬ್ಬೂಪಧಿಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೋ ಭಾವಿತೋ ಬಹುಲೀಕತೋ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಪರಿಪೂರೇತಿ।
Paṭhamaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ paṭhamaṃ vihāraṃ paripūreti, dutiyaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ dutiyaṃ vihāraṃ paripūreti, tatiyaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ tatiyaṃ vihāraṃ paripūreti, catutthaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ catutthaṃ vihāraṃ paripūreti. Paṭhamo vihāro bhāvito bahulīkato anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādaṃ paripūreti, dutiyo vihāro bhāvito bahulīkato uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ paripūreti, tatiyo vihāro bhāvito bahulīkato anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādaṃ paripūreti, catuttho vihāro bhāvito bahulīkato uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiṃ asammosaṃ bhiyyobhāvaṃ paripūreti. Paṭhamaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ mānappahānaṃ paripūreti, dutiyaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ ālayasamugghātaṃ paripūreti, tatiyaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ avijjāpahānaṃ paripūreti, catutthaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ bhavūpasamaṃ paripūreti. Mānappahānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ saccādhiṭṭhānaṃ paripūreti, ālayasamugghāto bhāvito bahulīkato cāgādhiṭṭhānaṃ paripūreti, avijjāpahānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ paññādhiṭṭhānaṃ paripūreti, bhavūpasamo bhāvito bahulīkato upasamādhiṭṭhānaṃ paripūreti. Saccādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ chandasamādhiṃ paripūreti, cāgādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ vīriyasamādhiṃ paripūreti, paññādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ cittasamādhiṃ paripūreti, upasamādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ vīmaṃsāsamādhiṃ paripūreti. Chandasamādhi bhāvito bahulīkato indriyasaṃvaraṃ paripūreti, vīriyasamādhi bhāvito bahulīkato tapaṃ paripūreti, cittasamādhi bhāvito bahulīkato buddhiṃ paripūreti, vīmaṃsāsamādhi bhāvito bahulīkato sabbūpadhipaṭinissaggaṃ paripūreti. Indriyasaṃvaro bhāvito bahulīkato mettaṃ paripūreti, tapo bhāvito bahulīkato karuṇaṃ paripūreti, buddhi bhāvitā bahulīkatā muditaṃ paripūreti, sabbūpadhipaṭinissaggo bhāvito bahulīkato upekkhaṃ paripūreti.
೮೭. ತತ್ಥ ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ದಿಸಾ ಪಠಮಾ ಪಟಿಪದಾ ಪಠಮೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಪಠಮೋ ವಿಹಾರೋ ಪಠಮೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೋ ಪಠಮೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ಸಚ್ಚಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಛನ್ದಸಮಾಧಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೋ ಮೇತ್ತಾ ಇತಿ ಪಠಮಾ ದಿಸಾ।
87. Tattha imā catasso disā paṭhamā paṭipadā paṭhamo satipaṭṭhāno paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro paṭhamo sammappadhāno paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo saccādhiṭṭhānaṃ chandasamādhi indriyasaṃvaro mettā iti paṭhamā disā.
ದುತಿಯಾ ಪಟಿಪದಾ ದುತಿಯೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ದುತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ ದುತಿಯೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೋ ದುತಿಯೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ಭವಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ವೀರಿಯಸಮಾಧಿ ತಪೋ ಕರುಣಾ ಇತಿ ದುತಿಯಾ ದಿಸಾ।
Dutiyā paṭipadā dutiyo satipaṭṭhāno dutiyo vihāro dutiyo sammappadhāno dutiyo acchariyo abbhuto dhammo bhavādhiṭṭhānaṃ vīriyasamādhi tapo karuṇā iti dutiyā disā.
ತತಿಯಾ ಪಟಿಪದಾ ತತಿಯೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ತತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ ತತಿಯೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೋ ತತಿಯೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ಪಞ್ಞಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿ ಬುದ್ಧಿ ಮುದಿತಾ ಇತಿ ತತಿಯಾ ದಿಸಾ।
Tatiyā paṭipadā tatiyo satipaṭṭhāno tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro tatiyo sammappadhāno tatiyo acchariyo abbhuto dhammo paññādhiṭṭhānaṃ cittasamādhi buddhi muditā iti tatiyā disā.
ಚತುತ್ಥೀ ಪಟಿಪದಾ ಚತುತ್ಥೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥೋ ವಿಹಾರೋ ಚತುತ್ಥೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೋ ಚತುತ್ಥೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ಉಪಸಮಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿ ಸಬ್ಬೂಪಧಿಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೋ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಇತಿ ಚತುತ್ಥೀ ದಿಸಾ।
Catutthī paṭipadā catuttho satipaṭṭhāno catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro catuttho sammappadhāno catuttho acchariyo abbhuto dhammo upasamādhiṭṭhānaṃ vīmaṃsāsamādhi sabbūpadhipaṭinissaggo upekkhā iti catutthī disā.
ತತ್ಥ ಪಠಮಾ ಪಟಿಪದಾ ಪಠಮೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಪಠಮೋ ವಿಹಾರೋ ಪಠಮೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೋ ಪಠಮೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ಸಚ್ಚಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಛನ್ದಸಮಾಧಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೋ, ಮೇತ್ತಾ ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ದಸನ್ನಂ ಸುತ್ತಾನಂ ಏಕೋ ಅತ್ಥೋ, ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನಂ। ಇದಂ ರಾಗಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಭೇಸಜ್ಜಂ।
Tattha paṭhamā paṭipadā paṭhamo satipaṭṭhāno paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro paṭhamo sammappadhāno paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo saccādhiṭṭhānaṃ chandasamādhi indriyasaṃvaro, mettā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ rāgacaritassa puggalassa bhesajjaṃ.
ದುತಿಯಾ ಪಟಿಪದಾ ದುತಿಯೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ದುತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ ದುತಿಯೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೋ ದುತಿಯೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ಚಾಗಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ವೀರಿಯಸಮಾಧಿ ತಪೋ ಕರುಣಾ ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ದಸನ್ನಂ ಸುತ್ತಾನಂ ಏಕೋ ಅತ್ಥೋ, ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನಂ। ಇದಂ ದೋಸಚರಿತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಭೇಸಜ್ಜಂ।
Dutiyā paṭipadā dutiyo satipaṭṭhāno dutiyaṃ jhānaṃ dutiyo vihāro dutiyo sammappadhāno dutiyo acchariyo abbhuto dhammo cāgādhiṭṭhānaṃ vīriyasamādhi tapo karuṇā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ dosacaritassa puggalassa bhesajjaṃ.
ತತಿಯಾ ಪಟಿಪದಾ ತತಿಯೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ತತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ ತತಿಯೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೋ ತತಿಯೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ಪಞ್ಞಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿ ಬುದ್ಧಿ ಮುದಿತಾ ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ದಸನ್ನಂ ಸುತ್ತಾನಂ ಏಕೋ ಅತ್ಥೋ, ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನಂ। ಇದಂ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಮನ್ದಸ್ಸ ಭೇಸಜ್ಜಂ।
Tatiyā paṭipadā tatiyo satipaṭṭhāno tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro tatiyo sammappadhāno tatiyo acchariyo abbhuto dhammo paññādhiṭṭhānaṃ cittasamādhi buddhi muditā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ diṭṭhicaritassa mandassa bhesajjaṃ.
ಚತುತ್ಥೀ ಪಟಿಪದಾ ಚತುತ್ಥೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೋ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಚತುತ್ಥೋ ವಿಹಾರೋ ಚತುತ್ಥೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೋ ಚತುತ್ಥೋ ಅಚ್ಛರಿಯೋ ಅಬ್ಭುತೋ ಧಮ್ಮೋ ಉಪಸಮಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿ ಸಬ್ಬೂಪಧಿಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೋ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ದಸನ್ನಂ ಸುತ್ತಾನಂ ಏಕೋ ಅತ್ಥೋ, ಬ್ಯಞ್ಜನಮೇವ ನಾನಂ। ಇದಂ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಸ್ಸ ಉದತ್ತಸ್ಸ ಭೇಸಜ್ಜಂ।
Catutthī paṭipadā catuttho satipaṭṭhāno catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro catuttho sammappadhāno catuttho acchariyo abbhuto dhammo upasamādhiṭṭhānaṃ vīmaṃsāsamādhi sabbūpadhipaṭinissaggo upekkhā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ diṭṭhicaritassa udattassa bhesajjaṃ.
ತತ್ಥ ದುಕ್ಖಾ ಚ ಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ದುಕ್ಖಾ ಚ ಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಸುಖಾ ಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಸುಖಾ ಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ।
Tattha dukkhā ca paṭipadā dandhābhiññā dukkhā ca paṭipadā khippābhiññā appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, sukhā paṭipadā dandhābhiññā suññataṃ vimokkhamukhaṃ, sukhā paṭipadā khippābhiññā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ತತ್ಥ ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸಿತಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಞ್ಚ ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸಿತಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸಿತಾ ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ। ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸಿತಾ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ।
Tattha kāye kāyānupassitā satipaṭṭhānañca vedanāsu vedanānupassitā satipaṭṭhānañca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, citte cittānupassitā suññataṃ vimokkhamukhaṃ. Dhammesu dhammānupassitā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ತತ್ಥ ಪಠಮಞ್ಚ ಝಾನಂ ದುತಿಯಞ್ಚ ಝಾನಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ।
Tattha paṭhamañca jhānaṃ dutiyañca jhānaṃ appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyaṃ jhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catutthaṃ jhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ತತ್ಥ ಪಠಮೋ ಚ ವಿಹಾರೋ ದುತಿಯೋ ಚ ವಿಹಾರೋ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ತತಿಯೋ ವಿಹಾರೋ ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಚತುತ್ಥೋ ವಿಹಾರೋ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ।
Tattha paṭhamo ca vihāro dutiyo ca vihāro appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyo vihāro suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catuttho vihāro animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ಯತ್ಥ ಪಠಮಞ್ಚ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ ದುತಿಯಞ್ಚ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ತತಿಯಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ।
Yattha paṭhamañca sammappadhānaṃ dutiyañca sammappadhānaṃ appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyaṃ sammappadhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catutthaṃ sammappadhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ತತ್ಥ ಮಾನಪ್ಪಹಾನಞ್ಚ ಆಲಯಸಮುಗ್ಘಾತೋ ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಅವಿಜ್ಜಾಪಹಾನಂ ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಭವೂಪಸಮೋ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ।
Tattha mānappahānañca ālayasamugghāto ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, avijjāpahānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, bhavūpasamo animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ತತ್ಥ ಸಚ್ಚಾಧಿಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಚಾಗಾಧಿಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಪಞ್ಞಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಉಪಸಮಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ।
Tattha saccādhiṭṭhānañca cāgādhiṭṭhānañca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, paññādhiṭṭhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, upasamādhiṭṭhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ತತ್ಥ ಛನ್ದಸಮಾಧಿ ಚ ವೀರಿಯಸಮಾಧಿ ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿ ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ।
Tattha chandasamādhi ca vīriyasamādhi ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, cittasamādhi suññataṃ vimokkhamukhaṃ, vīmaṃsāsamādhi animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ತತ್ಥ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೋ ಚ ತಪೋ ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಬುದ್ಧಿ ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ ಸಬ್ಬೂಪಧಿಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೋ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ।
Tattha indriyasaṃvaro ca tapo ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, buddhi suññataṃ vimokkhamukhaṃ sabbūpadhipaṭinissaggo animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ತತ್ಥ ಮೇತ್ತಾ ಚ ಕರುಣಾ ಚ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ, ಮುದಿತಾ ಸುಞ್ಞತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಂ।
Tattha mettā ca karuṇā ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, muditā suññataṃ vimokkhamukhaṃ upekkhā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.
ತೇಸಂ ವಿಕ್ಕೀಳಿತಂ। ಚತ್ತಾರೋ ಆಹಾರಾ ತೇಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ…ಪೇ॰… ಚತ್ತಾರೋ ವಿಪಲ್ಲಾಸಾ ತೇಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ। ಚತ್ತಾರಿ ಉಪಾದಾನಾನಿ ತೇಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಚತ್ತಾರಿ ಝಾನಾನಿ। ಚತ್ತಾರೋ ಯೋಗಾ ತೇಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಚತ್ತಾರೋ ವಿಹಾರಾ। ಚತ್ತಾರೋ ಗನ್ಥಾ ತೇಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ। ಚತ್ತಾರೋ ಆಸವಾ ತೇಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಚತ್ತಾರೋ ಅಚ್ಛರಿಯಾ ಅಬ್ಭುತಾ ಧಮ್ಮಾ। ಚತ್ತಾರೋ ಓಘಾ ತೇಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಾನಿ। ಚತ್ತಾರೋ ಸಲ್ಲಾ ತೇಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಚತಸ್ಸೋ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ। ಚತಸ್ಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿಯೋ ತಾಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಚತ್ತಾರೋ ಸುಖಭಾಗಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ। ಚತ್ತಾರಿ ಅಗತಿಗಮನಾನಿ ತೇಸಂ ಪಟಿಪಕ್ಖೋ ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ।
Tesaṃ vikkīḷitaṃ. Cattāro āhārā tesaṃ paṭipakkho catasso paṭipadā…pe… cattāro vipallāsā tesaṃ paṭipakkho cattāro satipaṭṭhānā. Cattāri upādānāni tesaṃ paṭipakkho cattāri jhānāni. Cattāro yogā tesaṃ paṭipakkho cattāro vihārā. Cattāro ganthā tesaṃ paṭipakkho cattāro sammappadhānā. Cattāro āsavā tesaṃ paṭipakkho cattāro acchariyā abbhutā dhammā. Cattāro oghā tesaṃ paṭipakkho cattāri adhiṭṭhānāni. Cattāro sallā tesaṃ paṭipakkho catasso samādhibhāvanā. Catasso viññāṇaṭṭhitiyo tāsaṃ paṭipakkho cattāro sukhabhāgiyā dhammā. Cattāri agatigamanāni tesaṃ paṭipakkho catasso appamāṇā.
ಸೀಹಾ ಬುದ್ಧಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ಸಾವಕಾ ಚ ಹತರಾಗದೋಸಮೋಹಾ, ತೇಸಂ ವಿಕ್ಕೀಳಿತಂ ಭಾವನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕಿರಿಯಾ ಚ। ವಿಕ್ಕೀಳಿತಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ವಿಕ್ಕೀಳಿತಂ ವಿಪರಿಯಾಸಾನಧಿಟ್ಠಾನಞ್ಚ। ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಸದ್ಧಮ್ಮಗೋಚರೋ ವಿಪರಿಯಾಸಾ ಕಿಲೇಸಗೋಚರೋ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸೀಹವಿಕ್ಕೀಳಿತಸ್ಸ ಚ ನಯಸ್ಸ ದಿಸಾಲೋಚನಸ್ಸ ಚ ನಯಸ್ಸ ಭೂಮೀತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಯೋ ನೇತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸೇಹಿ ಸಂಕಿಲೇಸೇ’’ತಿ। ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇಸು ಹಿ ಯೇ ‘‘ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ’’ತಿ ಚ।
Sīhā buddhā paccekabuddhā sāvakā ca hatarāgadosamohā, tesaṃ vikkīḷitaṃ bhāvanā sacchikiriyā byantīkiriyā ca. Vikkīḷitaṃ indriyādhiṭṭhānaṃ vikkīḷitaṃ vipariyāsānadhiṭṭhānañca. Indriyāni saddhammagocaro vipariyāsā kilesagocaro. Ayaṃ vuccati sīhavikkīḷitassa ca nayassa disālocanassa ca nayassa bhūmīti. Tenāha ‘‘yo neti vipallāsehi saṃkilese’’ti. Veyyākaraṇesu hi ye ‘‘kusalākusalā’’ti ca.
ತತ್ಥ ಯೇ ದುಕ್ಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಚ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ, ಇಮೇ ದ್ವೇ ಪುಗ್ಗಲಾ; ಯೇ ಸುಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಚ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ, ಇಮೇ ದ್ವೇ ಪುಗ್ಗಲಾ। ತೇಸಂ ಚತುನ್ನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಯಂ ಸಂಕಿಲೇಸೋ, ಚತ್ತಾರೋ ಆಹಾರಾ, ಚತ್ತಾರೋ ವಿಪಲ್ಲಾಸಾ, ಚತ್ತಾರಿ ಉಪಾದಾನಾನಿ, ಚತ್ತಾರೋ ಯೋಗಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಗನ್ಥಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಆಸವಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಓಘಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸಲ್ಲಾ, ಚತಸ್ಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿಯೋ, ಚತ್ತಾರಿ ಅಗತಿಗಮನಾನೀತಿ। ತೇಸಂ ಚತುನ್ನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇದಂ ವೋದಾನಂ, ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ, ಚತ್ತಾರಿ ಝಾನಾನಿ, ಚತ್ತಾರೋ ವಿಹಾರಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಅಚ್ಛರಿಯಾ ಅಬ್ಭುತಾ ಧಮ್ಮಾ, ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಾನಿ, ಚತಸ್ಸೋ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸುಖಭಾಗಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ, ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಇತಿ।
Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā; ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Tesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, cattāro āhārā, cattāro vipallāsā, cattāri upādānāni, cattāro yogā, cattāro ganthā, cattāro āsavā, cattāro oghā, cattāro sallā, catasso viññāṇaṭṭhitiyo, cattāri agatigamanānīti. Tesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ, catasso paṭipadā, cattāro satipaṭṭhānā, cattāri jhānāni, cattāro vihārā, cattāro sammappadhānā, cattāro acchariyā abbhutā dhammā, cattāri adhiṭṭhānāni, catasso samādhibhāvanā, cattāro sukhabhāgiyā dhammā, catasso appamāṇā iti.
೮೮. ತತ್ಥ ಯೇ ದುಕ್ಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಚ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ ಇಮೇ ದ್ವೇ ಪುಗ್ಗಲಾ। ಯೇ ಸುಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಚ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ, ಇಮೇ ದ್ವೇ ಪುಗ್ಗಲಾ। ತತ್ಥ ಯೋ ಸುಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ನಿಯ್ಯಾತಿ, ಅಯಂ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞೂ। ಯೋ ಸಾಧಾರಣಾಯ, ಅಯಂ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞೂ। ಯೋ ದುಕ್ಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ನಿಯ್ಯಾತಿ, ಅಯಂ ನೇಯ್ಯೋ।
88. Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti ime dve puggalā. Ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Tattha yo sukhāya paṭipadāya khippābhiññāya niyyāti, ayaṃ ugghaṭitaññū. Yo sādhāraṇāya, ayaṃ vipañcitaññū. Yo dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya niyyāti, ayaṃ neyyo.
ತತ್ಥ ಭಗವಾ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞುಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸಮಥಂ ಉಪದಿಸತಿ, ನೇಯ್ಯಸ್ಸ ವಿಪಸ್ಸನಂ, ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಂ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞುಸ್ಸ। ತತ್ಥ ಭಗವಾ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞುಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಮುದುಕಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಉಪದಿಸತಿ, ತಿಕ್ಖಂ ನೇಯ್ಯಸ್ಸ, ಮುದುತಿಕ್ಖಂ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞುಸ್ಸ, ತತ್ಥ ಭಗವಾ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞುಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಯತಿ, ಸಂಖಿತ್ತವಿತ್ಥಾರೇನ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞುಸ್ಸ, ವಿತ್ಥಾರೇನ ನೇಯ್ಯಸ್ಸ। ತತ್ಥ ಭಗವಾ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞುಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಉಪದಿಸತಿ, ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞುಸ್ಸ ಆದೀನವಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚ ಉಪದಿಸತಿ, ನೇಯ್ಯಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದಞ್ಚ ಆದೀನವಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚ ಉಪದಿಸತಿ। ತತ್ಥ ಭಗವಾ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞುಸ್ಸ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಂ ಪಞ್ಞಾಪಯತಿ, ಅಧಿಚಿತ್ತಂ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞುಸ್ಸ, ಅಧಿಸೀಲಂ ನೇಯ್ಯಸ್ಸ।
Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa samathaṃ upadisati, neyyassa vipassanaṃ, samathavipassanaṃ vipañcitaññussa. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa mudukaṃ dhammadesanaṃ upadisati, tikkhaṃ neyyassa, mudutikkhaṃ vipañcitaññussa, tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa saṃkhittena dhammaṃ desayati, saṃkhittavitthārena vipañcitaññussa, vitthārena neyyassa. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa nissaraṇaṃ upadisati, vipañcitaññussa ādīnavañca nissaraṇañca upadisati, neyyassa assādañca ādīnavañca nissaraṇañca upadisati. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa adhipaññāsikkhaṃ paññāpayati, adhicittaṃ vipañcitaññussa, adhisīlaṃ neyyassa.
ತತ್ಥ ಯೇ ದುಕ್ಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಚ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ, ಇಮೇ ದ್ವೇ ಪುಗ್ಗಲಾ। ಯೇ ಸುಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಚ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ। ಇಮೇ ದ್ವೇ ಪುಗ್ಗಲಾ। ಇತಿ ಖೋ ಚತ್ತಾರಿ ಹುತ್ವಾ ತೀಣಿ ಭವನ್ತಿ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞೂ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞೂ ನೇಯ್ಯೋತಿ।
Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti. Ime dve puggalā. Iti kho cattāri hutvā tīṇi bhavanti ugghaṭitaññū vipañcitaññū neyyoti.
ತೇಸಂ ತಿಣ್ಣಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಯಂ ಸಂಕಿಲೇಸೋ, ತೀಣಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಾನಿ ಲೋಭೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ ದೋಸೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ , ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ – ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ; ತಯೋ ಅಕುಸಲವಿತಕ್ಕಾ – ಕಾಮವಿತಕ್ಕೋ ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೋ; ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಸಞ್ಞಾ – ಕಾಮಸಞ್ಞಾ ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ; ತಿಸ್ಸೋ ವಿಪರೀತಸಞ್ಞಾ – ನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಾ ಸುಖಸಞ್ಞಾ ಅತ್ತಸಞ್ಞಾ; ತಿಸ್ಸೋ ವೇದನಾ – ಸುಖಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ; ತಿಸ್ಸೋ ದುಕ್ಖತಾ – ದುಕ್ಖದುಕ್ಖತಾ ಸಙ್ಖಾರದುಕ್ಖತಾ ವಿಪರಿಣಾಮದುಕ್ಖತಾ; ತಯೋ ಅಗ್ಗೀ – ರಾಗಗ್ಗಿ ದೋಸಗ್ಗಿ ಮೋಹಗ್ಗಿ; ತಯೋ ಸಲ್ಲಾ – ರಾಗಸಲ್ಲೋ ದೋಸಸಲ್ಲೋ ಮೋಹಸಲ್ಲೋ; ತಿಸ್ಸೋ ಜಟಾ – ರಾಗಜಟಾ ದೋಸಜಟಾ ಮೋಹಜಟಾ; ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲೂಪಪರಿಕ್ಖಾ – ಅಕುಸಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ಅಕುಸಲಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಅಕುಸಲಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ। ತಿಸ್ಸೋ ವಿಪತ್ತಿಯೋ – ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ ಆಚಾರವಿಪತ್ತೀತಿ। ತೇಸಂ ತಿಣ್ಣಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇದಂ ವೋದಾನಂ। ತೀಣಿ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ – ಅಲೋಭೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ ಅದೋಸೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ ಅಮೋಹೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ। ತೀಣಿ ಸುಚರಿತಾನಿ – ಕಾಯಸುಚರಿತಂ ವಚೀಸುಚರಿತಂ ಮನೋಸುಚರಿತಂ। ತಯೋ ಕುಸಲವಿತಕ್ಕಾ – ನೇಕ್ಖಮ್ಮವಿತಕ್ಕೋ ಅಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ ಅವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೋ। ತಯೋ ಸಮಾಧೀ – ಸವಿತಕ್ಕೋ ಸವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ ವಿಚಾರಮತ್ತೋ ಸಮಾಧಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ ಅವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ। ತಿಸ್ಸೋ ಕುಸಲಸಞ್ಞಾ – ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಞ್ಞಾ ಅಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ ಅವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ। ತಿಸ್ಸೋ ಅವಿಪರೀತಸಞ್ಞಾ – ಅನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಾ ದುಕ್ಖಸಞ್ಞಾ ಅನತ್ತಸಞ್ಞಾ। ತಿಸ್ಸೋ ಕುಸಲೂಪಪರಿಕ್ಖಾ – ಕುಸಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಕುಸಲಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ। ತೀಣಿ ಸೋಚೇಯ್ಯಾನಿ – ಕಾಯಸೋಚೇಯ್ಯಂ ವಚೀಸೋಚೇಯ್ಯಂ ಮನೋಸೋಚೇಯ್ಯಂ; ತಿಸ್ಸೋ ಸಮ್ಪತ್ತಿಯೋ – ಸೀಲಸಮ್ಪತ್ತಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪತ್ತಿ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪತ್ತಿ। ತಿಸ್ಸೋ ಸಿಕ್ಖಾ – ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾ ಅಧಿಚಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಾ; ತಯೋ ಖನ್ಧಾ – ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೋ ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ। ತೀಣಿ ವಿಮೋಕ್ಖಮುಖಾನಿ – ಸುಞ್ಞತಂ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತನ್ತಿ।
Tesaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, tīṇi akusalamūlāni lobho akusalamūlaṃ doso akusalamūlaṃ moho akusalamūlaṃ , tīṇi duccaritāni – kāyaduccaritaṃ vacīduccaritaṃ manoduccaritaṃ; tayo akusalavitakkā – kāmavitakko byāpādavitakko vihiṃsāvitakko; tisso akusalasaññā – kāmasaññā byāpādasaññā vihiṃsāsaññā; tisso viparītasaññā – niccasaññā sukhasaññā attasaññā; tisso vedanā – sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā; tisso dukkhatā – dukkhadukkhatā saṅkhāradukkhatā vipariṇāmadukkhatā; tayo aggī – rāgaggi dosaggi mohaggi; tayo sallā – rāgasallo dosasallo mohasallo; tisso jaṭā – rāgajaṭā dosajaṭā mohajaṭā; tisso akusalūpaparikkhā – akusalaṃ kāyakammaṃ akusalaṃ vacīkammaṃ akusalaṃ manokammaṃ. Tisso vipattiyo – sīlavipatti diṭṭhivipatti ācāravipattīti. Tesaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ. Tīṇi kusalamūlāni – alobho kusalamūlaṃ adoso kusalamūlaṃ amoho kusalamūlaṃ. Tīṇi sucaritāni – kāyasucaritaṃ vacīsucaritaṃ manosucaritaṃ. Tayo kusalavitakkā – nekkhammavitakko abyāpādavitakko avihiṃsāvitakko. Tayo samādhī – savitakko savicāro samādhi avitakko vicāramatto samādhi avitakko avicāro samādhi. Tisso kusalasaññā – nekkhammasaññā abyāpādasaññā avihiṃsāsaññā. Tisso aviparītasaññā – aniccasaññā dukkhasaññā anattasaññā. Tisso kusalūpaparikkhā – kusalaṃ kāyakammaṃ kusalaṃ vacīkammaṃ kusalaṃ manokammaṃ. Tīṇi soceyyāni – kāyasoceyyaṃ vacīsoceyyaṃ manosoceyyaṃ; tisso sampattiyo – sīlasampatti samādhisampatti paññāsampatti. Tisso sikkhā – adhisīlasikkhā adhicittasikkhā adhipaññāsikkhā; tayo khandhā – sīlakkhandho samādhikkhandho paññākkhandho. Tīṇi vimokkhamukhāni – suññataṃ animittaṃ appaṇihitanti.
ಇತಿ ಖೋ ಚತ್ತಾರಿ ಹುತ್ವಾ ತೀಣಿ ಭವನ್ತಿ, ತೀಣಿ ಹುತ್ವಾ ದ್ವೇ ಭವನ್ತಿ ತಣ್ಹಾಚರಿತೋ ಚ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತೋ ಚ।
Iti kho cattāri hutvā tīṇi bhavanti, tīṇi hutvā dve bhavanti taṇhācarito ca diṭṭhicarito ca.
ತೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಯಂ ಸಂಕಿಲೇಸೋ, ತಣ್ಹಾ ಚ ಅವಿಜ್ಜಾ ಚ ಅಹಿರಿಕಞ್ಚ ಅನೋತ್ತಪ್ಪಞ್ಚ ಅಸ್ಸತಿ ಚ ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಞ್ಚ ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ ಚ ಕೋಸಜ್ಜಞ್ಚ ದೋವಚಸ್ಸಞ್ಚ ಅಹಂಕಾರೋ ಚ ಮಮಂಕಾರೋ ಚ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ಚ ಪಮಾದೋ ಚ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಞ್ಚ ಅಸಂವರೋ ಚ ಅಭಿಜ್ಝಾ ಚ ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಚ ನೀವರಣಞ್ಚ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚ ಕೋಧೋ ಚ ಉಪನಾಹೋ ಚ ಮಕ್ಖೋ ಚ ಪಲಾಸೋ ಚ ಇಸ್ಸಾ ಚ ಮಚ್ಛೇರಞ್ಚ ಮಾಯಾ ಚ ಸಾಠೇಯ್ಯಞ್ಚ ಸಸ್ಸತದಿಟ್ಠಿ ಚ ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿಚಾತಿ।
Tesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, taṇhā ca avijjā ca ahirikañca anottappañca assati ca asampajaññañca ayoniso manasikāro ca kosajjañca dovacassañca ahaṃkāro ca mamaṃkāro ca assaddhā ca pamādo ca asaddhammassavanañca asaṃvaro ca abhijjhā ca byāpādo ca nīvaraṇañca saṃyojanañca kodho ca upanāho ca makkho ca palāso ca issā ca maccherañca māyā ca sāṭheyyañca sassatadiṭṭhi ca ucchedadiṭṭhicāti.
ತೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇದಂ ವೋದಾನಂ, ಸಮಥೋ ಚ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಚ ಹಿರೀ ಚ ಓತ್ತಪ್ಪಞ್ಚ ಸತಿ ಚ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಞ್ಚ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ ಚ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ ಚ ಸೋವಚಸ್ಸಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಞ್ಚ ಅನ್ವಯೇ ಞಾಣಞ್ಚ ಖಯೇ ಞಾಣಞ್ಚ ಅನುಪ್ಪಾದೇ ಞಾಣಞ್ಚ ಸದ್ಧಾ ಚ ಅಪ್ಪಮಾದೋ ಚ ಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಞ್ಚ ಸಂವರೋ ಚ ಅನಭಿಜ್ಝಾ ಚ ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ ಚ ರಾಗವಿರಾಗಾ ಚ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ಅವಿಜ್ಜಾವಿರಾಗಾ ಚ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿ ಅಭಿಸಮಯೋ ಚ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾ ಚ ಸನ್ತುಟ್ಠಿ ಚ ಅಕ್ಕೋಧೋ ಚ ಅನುಪನಾಹೋ ಚ ಅಮಕ್ಖೋ ಚ ಅಪಲಾಸೋ ಚ ಇಸ್ಸಾಪಹಾನಞ್ಚ ಮಚ್ಛರಿಯಪ್ಪಹಾನಞ್ಚ ವಿಜ್ಜಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿ ಚ ಸಙ್ಖತಾರಮ್ಮಣೋ ಚ ವಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಸಙ್ಖತಾರಮ್ಮಣೋ ಚ ವಿಮೋಕ್ಖೋ ಸಉಪಾದಿಸೇಸಾ ಚ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತು ಅನುಪಾದಿಸೇಸಾ ಚ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತೂತಿ।
Tesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ, samatho ca vipassanā ca hirī ca ottappañca sati ca sampajaññañca yoniso manasikāro ca vīriyārambho ca sovacassañca dhamme ñāṇañca anvaye ñāṇañca khaye ñāṇañca anuppāde ñāṇañca saddhā ca appamādo ca saddhammassavanañca saṃvaro ca anabhijjhā ca abyāpādo ca rāgavirāgā ca cetovimutti avijjāvirāgā ca paññāvimutti abhisamayo ca appicchatā ca santuṭṭhi ca akkodho ca anupanāho ca amakkho ca apalāso ca issāpahānañca macchariyappahānañca vijjā ca vimutti ca saṅkhatārammaṇo ca vimokkho asaṅkhatārammaṇo ca vimokkho saupādisesā ca nibbānadhātu anupādisesā ca nibbānadhātūti.
ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ತಿಪುಕ್ಖಲಸ್ಸ ಚ ನಯಸ್ಸ ಅಙ್ಕುಸಸ್ಸ ಚ ನಯಸ್ಸ ಭೂಮೀತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಯೋ ಅಕುಸಲೇ ಸಮೂಲೇಹಿ ನೇತೀ’’ತಿ ‘‘ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ದಿಸಲೋಚನೇನಾ’’ತಿ ಚ।
Ayaṃ vuccati tipukkhalassa ca nayassa aṅkusassa ca nayassa bhūmīti. Tenāha ‘‘yo akusale samūlehi netī’’ti ‘‘oloketvā disalocanenā’’ti ca.
ನಿಯುತ್ತಂ ನಯಸಮುಟ್ಠಾನಂ।
Niyuttaṃ nayasamuṭṭhānaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ನಯಸಮುಟ್ಠಾನವಾರವಣ್ಣನಾ • Nayasamuṭṭhānavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಟೀಕಾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ನಯಸಮುಟ್ಠಾನವಾರವಣ್ಣನಾ • Nayasamuṭṭhānavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿವಿಭಾವಿನೀ • Nettivibhāvinī / ನಯಸಮುಟ್ಠಾನವಿಭಾವನಾ • Nayasamuṭṭhānavibhāvanā
