Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣਪਾਲ਼ਿ • Nettippakaraṇapāḷi

    ਨਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ

    Nayasamuṭṭhānaṃ

    ੭੯. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਨਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ? ਪੁਬ੍ਬਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਾਯਚ ਭવਤਣ੍ਹਾਯ ਚ, ਤਤ੍ਥ ਅવਿਜ੍ਜਾਨੀવਰਣਂ ਤਣ੍ਹਾਸਂਯੋਜਨਂ। ਅવਿਜ੍ਜਾਨੀવਰਣਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅવਿਜ੍ਜਾਸਂਯੁਤ੍ਤਾ 1 ਅવਿਜ੍ਜਾਪਕ੍ਖੇਨ વਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਾਤਿ। ਤਣ੍ਹਾਸਂਯੋਜਨਾ ਸਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਪਕ੍ਖੇਨ વਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਾਤਿ। ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਾ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਾ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ।

    79. Tattha katamaṃ nayasamuṭṭhānaṃ? Pubbā koṭi na paññāyati avijjāyaca bhavataṇhāya ca, tattha avijjānīvaraṇaṃ taṇhāsaṃyojanaṃ. Avijjānīvaraṇā sattā avijjāsaṃyuttā 2 avijjāpakkhena vicaranti, te vuccanti diṭṭhicaritāti. Taṇhāsaṃyojanā sattā taṇhāsaṃyuttā taṇhāpakkhena vicaranti, te vuccanti taṇhācaritāti. Diṭṭhicaritā ito bahiddhā pabbajitā attakilamathānuyogamanuyuttā viharanti. Taṇhācaritā ito bahiddhā pabbajitā kāmesu kāmasukhallikānuyogamanuyuttā viharanti.

    ਤਤ੍ਥ ਕਿਂਕਾਰਣਂ ਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਾ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਾ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ? ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਨਤ੍ਥਿ ਸਚ੍ਚવવਤ੍ਥਾਨਂ, ਕੁਤੋ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪ੍ਪਕਾਸਨਾ વਾ ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾਕੋਸਲ੍ਲਂ વਾ ਉਪਸਮਸੁਖਪ੍ਪਤ੍ਤਿ વਾ! ਤੇ ਉਪਸਮਸੁਖਸ੍ਸ ਅਨਭਿਞ੍ਞਾ વਿਪਰੀਤਚੇਤਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਸੁਖੇਨ ਸੁਖਂ, ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਨਾਮ ਸੁਖਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ਯੋ ਕਾਮੇ ਪਟਿਸੇવਤਿ, ਸੋ ਲੋਕਂ વਡ੍ਢਯਤਿ, ਯੋ ਲੋਕਂ વਡ੍ਢਯਤਿ, ਸੋ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸવਤੀਤਿ ਤੇ ਏવਂਸਞ੍ਞੀ ਏવਂਦਿਟ੍ਠੀ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸੁਖਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਕਾਮੇਸੁ ਪੁਞ੍ਞਸਞ੍ਞੀ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ ਚ વਿਹਰਨ੍ਤਿ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ ਚ, ਤੇ ਤਦਭਿਞ੍ਞਾ ਸਨ੍ਤਾ ਰੋਗਮੇવ વਡ੍ਢਯਨ੍ਤਿ, ਗਣ੍ਡਮੇવ વਡ੍ਢਯਨ੍ਤਿ, ਸਲ੍ਲਮੇવ વਡ੍ਢਯਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਰੋਗਾਭਿਤੁਨ੍ਨਾ ਗਣ੍ਡਪਟਿਪੀਲ਼ਿਤਾ ਸਲ੍ਲਾਨੁવਿਦ੍ਧਾ ਨਿਰਯਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਪੇਤਾਸੁਰੇਸੁ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨਿਮੁਜ੍ਜਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਉਗ੍ਘਾਤਨਿਗ੍ਘਾਤਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਨ੍ਤਾ ਰੋਗਗਣ੍ਡਸਲ੍ਲਭੇਸਜ੍ਜਂ ਨ વਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗੋ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗੋ ਚ ਸਂਕਿਲੇਸੋ, ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾ વੋਦਾਨਂ। ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗੋ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗੋ ਚ ਰੋਗੋ, ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾ ਰੋਗਨਿਗ੍ਘਾਤਕਭੇਸਜ੍ਜਂ। ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗੋ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗੋ ਚ ਗਣ੍ਡੋ, ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾ ਗਣ੍ਡਨਿਗ੍ਘਾਤਕਭੇਸਜ੍ਜਂ । ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗੋ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗੋ ਚ ਸਲ੍ਲੋ, ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਲ੍ਲੁਦ੍ਧਰਣਭੇਸਜ੍ਜਂ।

    Tattha kiṃkāraṇaṃ yaṃ diṭṭhicaritā ito bahiddhā pabbajitā attakilamathānuyogamanuyuttā viharanti, taṇhācaritā ito bahiddhā pabbajitā kāmesu kāmasukhallikānuyogamanuyuttā viharanti? Ito bahiddhā natthi saccavavatthānaṃ, kuto catusaccappakāsanā vā samathavipassanākosallaṃ vā upasamasukhappatti vā! Te upasamasukhassa anabhiññā viparītacetā evamāhaṃsu ‘‘natthi sukhena sukhaṃ, dukkhena nāma sukhaṃ adhigantabba’’nti. Yo kāme paṭisevati, so lokaṃ vaḍḍhayati, yo lokaṃ vaḍḍhayati, so bahuṃ puññaṃ pasavatīti te evaṃsaññī evaṃdiṭṭhī dukkhena sukhaṃ patthayamānā kāmesu puññasaññī attakilamathānuyogamanuyuttā ca viharanti kāmasukhallikānuyogamanuyuttā ca, te tadabhiññā santā rogameva vaḍḍhayanti, gaṇḍameva vaḍḍhayanti, sallameva vaḍḍhayanti, te rogābhitunnā gaṇḍapaṭipīḷitā sallānuviddhā nirayatiracchānayonipetāsuresu ummujjanimujjāni karontā ugghātanigghātaṃ paccanubhontā rogagaṇḍasallabhesajjaṃ na vindanti. Tattha attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca saṃkileso, samathavipassanā vodānaṃ. Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca rogo, samathavipassanā roganigghātakabhesajjaṃ. Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca gaṇḍo, samathavipassanā gaṇḍanigghātakabhesajjaṃ . Attakilamathānuyogo kāmasukhallikānuyogo ca sallo, samathavipassanā salluddharaṇabhesajjaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਸਂਕਿਲੇਸੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਦਭਿਸਙ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਾ ਸਮੁਦਯੋ, ਤਣ੍ਹਾਨਿਰੋਧੋ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ, ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ, ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ। ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਸਮੁਦਯੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ, ਮਗ੍ਗੋ ਭਾવੇਤਬ੍ਬੋ, ਨਿਰੋਧੋ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬੋ।

    Tattha saṃkileso dukkhaṃ, tadabhisaṅgo taṇhā samudayo, taṇhānirodho dukkhanirodho, samathavipassanā dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.

    ੮੦. ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਾ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। વੇਦਨਂ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਂ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਖਾਰੇ…ਪੇ॰… વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਾ ਰੂਪવਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ ਰੂਪਂ, ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, વੇਦਨਾવਨ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਾવਨ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਖਾਰવਨ੍ਤਂ…ਪੇ॰… વਿਞ੍ਞਾਣવਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ વੀਸਤਿવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ।

    80. Tattha diṭṭhicaritā rūpaṃ attato upagacchanti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato upagacchanti. Taṇhācaritā rūpavantaṃ attānaṃ upagacchanti. Attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ, vedanāvantaṃ…pe… saññāvantaṃ…pe… saṅkhāravantaṃ…pe… viññāṇavantaṃ attānaṃ upagacchanti, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ, ayaṃ vuccati vīsativatthukā sakkāyadiṭṭhi.

    ਤਸ੍ਸਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਅਨ੍વਾਯਿਕਾ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਸਮ੍ਮਾવਾਚਾ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવੋ ਸਮ੍ਮਾવਾਯਾਮੋ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ, ਅਯਂ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ। ਤੇ ਤਯੋ ਖਨ੍ਧਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ। ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਚ ਸਮਥੋ, ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ વਿਪਸ੍ਸਨਾ। ਤਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਾਯੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਕ੍ਕਾਯਸਮੁਦਯੋ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ, ਸਕ੍ਕਾਯਨਿਰੋਧੋ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ, ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ। ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਸਮੁਦਯੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ, ਮਗ੍ਗੋ ਭਾવੇਤਬ੍ਬੋ, ਨਿਰੋਧੋ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬੋ।

    Tassā paṭipakkho lokuttarā sammādiṭṭhi, anvāyikā sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi, ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Te tayo khandhā sīlakkhandho samādhikkhandho paññākkhandho. Sīlakkhandho samādhikkhandho ca samatho, paññākkhandho vipassanā. Tattha sakkāyo dukkhaṃ, sakkāyasamudayo dukkhasamudayo, sakkāyanirodho dukkhanirodho, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.

    ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। વੇਦਨਂ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਂ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਖਾਰੇ…ਪੇ॰… વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ‘‘ਉਚ੍ਛੇਦવਾਦਿਨੋ’’ਤਿ। ਯੇ ਰੂਪવਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ ਰੂਪਂ, ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ਯੇ વੇਦਨਾવਨ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਯੇ ਸਞ੍ਞਾવਨ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਯੇ ਸਙ੍ਖਾਰવਨ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਯੇ વਿਞ੍ਞਾਣવਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਸ੍ਸਤવਾਦਿਨੋ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਉਚ੍ਛੇਦਸਸ੍ਸਤવਾਦਾ ਉਭੋ ਅਨ੍ਤਾ, ਅਯਂ ਸਂਸਾਰਪવਤ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਟਿਪਦਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਅਯਂ ਸਂਸਾਰਨਿવਤ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਪવਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਦਭਿਸਙ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਾ ਸਮੁਦਯੋ, ਤਣ੍ਹਾਨਿਰੋਧੋ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ, ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ। ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਸਮੁਦਯੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ, ਮਗ੍ਗੋ ਭਾવੇਤਬ੍ਬੋ, ਨਿਰੋਧੋ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬੋ।

    Tattha ye rūpaṃ attato upagacchanti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato upagacchanti. Ime vuccanti ‘‘ucchedavādino’’ti. Ye rūpavantaṃ attānaṃ upagacchanti. Attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Ye vedanāvantaṃ…pe… ye saññāvantaṃ…pe… ye saṅkhāravantaṃ…pe… ye viññāṇavantaṃ attānaṃ upagacchanti, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Ime vuccanti ‘‘sassatavādino’’ti, tattha ucchedasassatavādā ubho antā, ayaṃ saṃsārapavatti. Tassa paṭipakkho majjhimā paṭipadā ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, ayaṃ saṃsāranivatti. Tattha pavatti dukkhaṃ, tadabhisaṅgo taṇhā samudayo, taṇhānirodho dukkhanirodho, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo dukkhanirodhagāminī paṭipadā, imāni cattāri saccāni. Dukkhaṃ pariññeyyaṃ, samudayo pahātabbo, maggo bhāvetabbo, nirodho sacchikātabbo.

    ਤਤ੍ਥ ਉਚ੍ਛੇਦਸਸ੍ਸਤਂ ਸਮਾਸਤੋ વੀਸਤਿવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦ੍વਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਤੇਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠ વਿਮੋਕ੍ਖਾ ਦਸ ਕਸਿਣਾਯਤਨਾਨਿ। ਦ੍વਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਮੋਹਜਾਲਂ ਅਨਾਦਿਅਨਿਧਨਪ੍ਪવਤ੍ਤਂ। ਤੇਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ 3 ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਞਾਣવਜਿਰਂ ਮੋਹਜਾਲਪ੍ਪਦਾਲਨਂ। ਤਤ੍ਥ ਮੋਹੋ ਅવਿਜ੍ਜਾ, ਜਾਲਂ ਭવਤਣ੍ਹਾ, ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਾਯ ਚ ਭવਤਣ੍ਹਾਯ ਚਾ’’ਤਿ।

    Tattha ucchedasassataṃ samāsato vīsativatthukā sakkāyadiṭṭhi, vitthārato dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni, tesaṃ paṭipakkho tecattālīsaṃ bodhipakkhiyā dhammā aṭṭha vimokkhā dasa kasiṇāyatanāni. Dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni mohajālaṃ anādianidhanappavattaṃ. Tecattālīsaṃ 4 bodhipakkhiyā dhammā ñāṇavajiraṃ mohajālappadālanaṃ. Tattha moho avijjā, jālaṃ bhavataṇhā, tena vuccati ‘‘pubbā koṭi na paññāyati avijjāya ca bhavataṇhāya cā’’ti.

    ੮੧. ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤੋ ਅਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਲ੍ਲੇਖਾਨੁਸਨ੍ਤਤવੁਤ੍ਤਿ ਭવਤਿ ਸਲ੍ਲੇਖੇ ਤਿਬ੍ਬਗਾਰવੋ। ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤੋ ਅਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਨੁਸਨ੍ਤਤવੁਤ੍ਤਿ ਭવਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਤਿਬ੍ਬਗਾਰવੋ। ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤੋ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀ ਭવਤਿ। ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤੋ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀ ਭવਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤੋ ਸੁਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ। ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤੋ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ।

    81. Tattha diṭṭhicarito asmiṃ sāsane pabbajito sallekhānusantatavutti bhavati sallekhe tibbagāravo. Taṇhācarito asmiṃ sāsane pabbajito sikkhānusantatavutti bhavati sikkhāya tibbagāravo. Diṭṭhicarito sammattaniyāmaṃ okkamanto dhammānusārī bhavati. Taṇhācarito sammattaniyāmaṃ okkamanto saddhānusārī bhavati, diṭṭhicarito sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti. Taṇhācarito dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti.

    ਤਤ੍ਥ ਕਿਂਕਾਰਣਂ, ਯਂ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤੋ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਕਾਮਾ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਭવਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਕਾਮੇਹਿ વਿવੇਚਿਯਮਾਨੋ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਰਤਿ ਦਨ੍ਧਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ ਆਜਾਨਾਤਿ? ਯੋ ਪਨਾਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤੋ ਅਯਂ ਆਦਿਤੋਯੇવ ਕਾਮੇਹਿ ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ ਭવਤਿ। ਸੋ ਤਤੋ વਿવੇਚਿਯਮਾਨੋ ਖਿਪ੍ਪਞ੍ਚ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਰਤਿ, ਖਿਪ੍ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ ਆਜਾਨਾਤਿ। ਦੁਕ੍ਖਾਪਿ ਪਟਿਪਦਾ ਦੁવਿਧਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾ ਚ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾ ਚ। ਸੁਖਾਪਿ ਪਟਿਪਦਾ ਦੁવਿਧਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾ ਚ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾ ਚ। ਸਤ੍ਤਾਪਿ ਦੁવਿਧਾ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਪਿ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਪਿ। ਯੇ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ, ਤੇ ਦਨ੍ਧਞ੍ਚ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ ਦਨ੍ਧਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ ਆਜਾਨਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ, ਤੇ ਖਿਪ੍ਪਞ੍ਚ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ, ਖਿਪ੍ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ ਆਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਇਮਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਪਦਾ। ਯੇ ਹਿ ਕੇਚਿ ਨਿਯ੍ਯਿਂਸੁ વਾ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਾ ਨਿਯ੍ਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਾ, ਤੇ ਇਮਾਹਿ ਏવ ਚਤੂਹਿ ਪਟਿਪਦਾਹਿ। ਏવਂ ਅਰਿਯਾ ਚਤੁਕ੍ਕਮਗ੍ਗਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਿ ਅਬੁਧਜਨਸੇવਿਤਾਯ ਬਾਲਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤવਾਸਿਨਿਯਾ ਨਨ੍ਦਿਯਾ ਭવਤਣ੍ਹਾਯ ਅવਟ੍ਟਨਤ੍ਥਂ 5। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਨਨ੍ਦਿਯਾવਟ੍ਟਸ੍ਸ ਨਯਸ੍ਸ ਭੂਮੀਤਿ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਣ੍ਹਞ੍ਚ ਅવਿਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਚ ਸਮਥੇਨਾ’’ਤਿ।

    Tattha kiṃkāraṇaṃ, yaṃ taṇhācarito dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyāti, tassa hi kāmā apariccattā bhavanti, so kāmehi viveciyamāno dukkhena paṭinissarati dandhañca dhammaṃ ājānāti? Yo panāyaṃ diṭṭhicarito ayaṃ āditoyeva kāmehi anatthiko bhavati. So tato viveciyamāno khippañca paṭinissarati, khippañca dhammaṃ ājānāti. Dukkhāpi paṭipadā duvidhā dandhābhiññā ca khippābhiññā ca. Sukhāpi paṭipadā duvidhā dandhābhiññā ca khippābhiññā ca. Sattāpi duvidhā mudindriyāpi tikkhindriyāpi. Ye mudindriyā, te dandhañca paṭinissaranti dandhañca dhammaṃ ājānanti. Ye tikkhindriyā, te khippañca paṭinissaranti, khippañca dhammaṃ ājānanti, imā catasso paṭipadā. Ye hi keci niyyiṃsu vā niyyanti vā niyyissanti vā, te imāhi eva catūhi paṭipadāhi. Evaṃ ariyā catukkamaggaṃ paññāpenti abudhajanasevitāya bālakantāya rattavāsiniyā nandiyā bhavataṇhāya avaṭṭanatthaṃ 6. Ayaṃ vuccati nandiyāvaṭṭassa nayassa bhūmīti, tenāha ‘‘taṇhañca avijjampi ca samathenā’’ti.

    ੮੨. વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਸੁ ਹਿ ਯੇ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਤਿ ਤੇ ਦੁવਿਧਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ – ਲੋਕવਟ੍ਟਾਨੁਸਾਰੀ ਚ ਲੋਕવਿવਟ੍ਟਾਨੁਸਾਰੀ ਚ। વਟ੍ਟਂ ਨਾਮ ਸਂਸਾਰੋ। વਿવਟ੍ਟਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਾ ਹੇਤੁ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਂ ਚੇਤਨਾ ਚੇਤਸਿਕਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਂ ਕਥਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ? ਉਪਚਯੇਨ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚਤੂਹਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇਹਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਾ। ਤੇ ਕਤ੍ਥ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ? ਦਸ વਤ੍ਥੁਕੇ ਕਿਲੇਸਪੁਞ੍ਜੇ। ਕਤਮਾਨਿ ਦਸ વਤ੍ਥੂਨਿ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਿਪਲ੍ਲਾਸਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਉਪਾਦਾਨਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਯੋਗਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਗਨ੍ਥਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸવਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਓਘਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਲ੍ਲਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਗਤਿਗਮਨਾਨਿ। ਪਠਮੇ ਆਹਾਰੇ ਪਠਮੋ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਦੁਤਿਯੇ ਆਹਾਰੇ ਦੁਤਿਯੋ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਤਤਿਯੇ ਆਹਾਰੇ ਤਤਿਯੋ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਆਹਾਰੇ ਚਤੁਤ੍ਥੋ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ। ਪਠਮੇ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇ ਪਠਮਂ ਉਪਾਦਾਨਂ। ਦੁਤਿਯੇ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇ ਦੁਤਿਯਂ ਉਪਾਦਾਨਂ, ਤਤਿਯੇ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇ ਤਤਿਯਂ ਉਪਾਦਾਨਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਉਪਾਦਾਨਂ। ਪਠਮੇ ਉਪਾਦਾਨੇ ਪਠਮੋ ਯੋਗੋ, ਦੁਤਿਯੇ ਉਪਾਦਾਨੇ ਦੁਤਿਯੋ ਯੋਗੋ, ਤਤਿਯੇ ਉਪਾਦਾਨੇ ਤਤਿਯੋ ਯੋਗੋ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਉਪਾਦਾਨੇ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਯੋਗੋ। ਪਠਮੇ ਯੋਗੇ ਪਠਮੋ ਗਨ੍ਥੋ, ਦੁਤਿਯੇ ਯੋਗੇ ਦੁਤਿਯੋ ਗਨ੍ਥੋ, ਤਤਿਯੇ ਯੋਗੇ ਤਤਿਯੋ ਗਨ੍ਥੋ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਯੋਗੇ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਗਨ੍ਥੋ, ਪਠਮੇ ਗਨ੍ਥੇ ਪਠਮੋ ਆਸવੋ, ਦੁਤਿਯੇ ਗਨ੍ਥੇ ਦੁਤਿਯੋ ਆਸવੋ, ਤਤਿਯੇ ਗਨ੍ਥੇ ਤਤਿਯੋ ਆਸવੋ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਗਨ੍ਥੇ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਆਸવੋ। ਪਠਮੇ ਆਸવੇ ਪਠਮੋ ਓਘੋ, ਦੁਤਿਯੇ ਆਸવੇ ਦੁਤਿਯੋ ਓਘੋ, ਤਤਿਯੇ ਆਸવੇ ਤਤਿਯੋ ਓਘੋ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਆਸવੇ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਓਘੋ। ਪਠਮੇ ਓਘੇ ਪਠਮੋ ਸਲ੍ਲੋ, ਦੁਤਿਯੇ ਓਘੇ ਦੁਤਿਯੋ ਸਲ੍ਲੋ, ਤਤਿਯੇ ਓਘੇ ਤਤਿਯੋ ਸਲ੍ਲੋ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਓਘੇ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸਲ੍ਲੋ। ਪਠਮੇ ਸਲ੍ਲੇ ਪਠਮਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਦੁਤਿਯੇ ਸਲ੍ਲੇ ਦੁਤਿਯਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਤਤਿਯੇ ਸਲ੍ਲੇ ਤਤਿਯਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਸਲ੍ਲੇ ਚਤੁਤ੍ਥੀ 7 વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਪਠਮਾਯਂ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਂ ਪਠਮਂ ਅਗਤਿਗਮਨਂ। ਦੁਤਿਯਾਯਂ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਂ ਦੁਤਿਯਂ ਅਗਤਿਗਮਨਂ। ਤਤਿਯਾਯਂ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਂ ਤਤਿਯਂ ਅਗਤਿਗਮਨਂ, ਚਤੁਤ੍ਥਿਯਂ 8 વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਗਤਿਗਮਨਂ।

    82. Veyyākaraṇesu hi ye kusalākusalāti te duvidhā upaparikkhitabbā – lokavaṭṭānusārī ca lokavivaṭṭānusārī ca. Vaṭṭaṃ nāma saṃsāro. Vivaṭṭaṃ nibbānaṃ. Kammakilesā hetu saṃsārassa. Tattha kammaṃ cetanā cetasikañca niddisitabbaṃ. Taṃ kathaṃ daṭṭhabbaṃ? Upacayena sabbepi kilesā catūhi vipallāsehi niddisitabbā. Te kattha daṭṭhabbā? Dasa vatthuke kilesapuñje. Katamāni dasa vatthūni? Cattāro āhārā, cattāro vipallāsā, cattāri upādānāni, cattāro yogā, cattāro ganthā, cattāro āsavā, cattāro oghā, cattāro sallā, catasso viññāṇaṭṭhitiyo cattāri agatigamanāni. Paṭhame āhāre paṭhamo vipallāso, dutiye āhāre dutiyo vipallāso, tatiye āhāre tatiyo vipallāso, catutthe āhāre catuttho vipallāso. Paṭhame vipallāse paṭhamaṃ upādānaṃ. Dutiye vipallāse dutiyaṃ upādānaṃ, tatiye vipallāse tatiyaṃ upādānaṃ, catutthe vipallāse catutthaṃ upādānaṃ. Paṭhame upādāne paṭhamo yogo, dutiye upādāne dutiyo yogo, tatiye upādāne tatiyo yogo, catutthe upādāne catuttho yogo. Paṭhame yoge paṭhamo gantho, dutiye yoge dutiyo gantho, tatiye yoge tatiyo gantho, catutthe yoge catuttho gantho, paṭhame ganthe paṭhamo āsavo, dutiye ganthe dutiyo āsavo, tatiye ganthe tatiyo āsavo, catutthe ganthe catuttho āsavo. Paṭhame āsave paṭhamo ogho, dutiye āsave dutiyo ogho, tatiye āsave tatiyo ogho, catutthe āsave catuttho ogho. Paṭhame oghe paṭhamo sallo, dutiye oghe dutiyo sallo, tatiye oghe tatiyo sallo, catutthe oghe catuttho sallo. Paṭhame salle paṭhamā viññāṇaṭṭhiti, dutiye salle dutiyā viññāṇaṭṭhiti, tatiye salle tatiyā viññāṇaṭṭhiti, catutthe salle catutthī 9 viññāṇaṭṭhiti, paṭhamāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ paṭhamaṃ agatigamanaṃ. Dutiyāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ dutiyaṃ agatigamanaṃ. Tatiyāyaṃ viññāṇaṭṭhitiyaṃ tatiyaṃ agatigamanaṃ, catutthiyaṃ 10 viññāṇaṭṭhitiyaṃ catutthaṃ agatigamanaṃ.

    ੮੩. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋ ਫਸ੍ਸੋ ਆਹਾਰੋ, ਇਮੇ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਯੋ ਚ ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਹਾਰੋ ਯੋ ਚ વਿਞ੍ਞਾਣਾਹਾਰੋ, ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ‘‘ਅਸੁਭੇ ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਯੋ ਚ ‘‘ਦੁਕ੍ਖੇ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਇਮੇ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਯੋ ਚ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚੇ ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਯੋ ਚ ‘‘ਅਨਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਤਤ੍ਥ ਯਞ੍ਚ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ ਯਞ੍ਚ ਭવੁਪਾਦਾਨਂ, ਇਮੇ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਯਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨਂ ਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤવਾਦੁਪਾਦਾਨਂ, ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ਕਾਮਯੋਗੋ, ਯੋ ਚ ਭવਯੋਗੋ, ਇਮੇ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋਗੋ, ਯੋ ਚ ਅવਿਜ੍ਜਾਯੋਗੋ, ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ਅਭਿਜ੍ਝਾਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਯੋ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਇਮੇ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਯੋ ਚ ਪਰਾਮਾਸਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਯੋ ਚ ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿવੇਸਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ਕਾਮਾਸવੋ, ਯੋ ਚ ਭવਾਸવੋ, ਇਮੇ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਾਸવੋ, ਯੋ ਚ ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ, ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ਕਾਮੋਘੋ, ਯੋ ਚ ਭવੋਘੋ, ਇਮੇ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠੋਘੋ, ਯੋ ਚ ਅવਿਜ੍ਜੋਘੋ, ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ਰਾਗਸਲ੍ਲੋ, ਯੋ ਚ ਦੋਸਸਲ੍ਲੋ, ਇਮੇ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਯੋ ਚ ਮਾਨਸਲ੍ਲੋ, ਯੋ ਚ ਮੋਹਸਲ੍ਲੋ, ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਤਤ੍ਥ ਯਾ ਚ ਰੂਪੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਯਾ ਚ વੇਦਨੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਇਮੇ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਯਾ ਚ ਸਞ੍ਞੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਯਾ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਤਤ੍ਥ ਯਞ੍ਚ ਛਨ੍ਦਾ ਅਗਤਿਗਮਨਂ ਯਞ੍ਚ ਦੋਸਾ ਅਗਤਿਗਮਨਂ, ਇਮੇ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ। ਯਞ੍ਚ ਭਯਾ ਅਗਤਿਗਮਨਂ, ਯਞ੍ਚ ਮੋਹਾ ਅਗਤਿਗਮਨਂ, ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ।

    83. Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro phasso āhāro, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca manosañcetanāhāro yo ca viññāṇāhāro, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, yo ca ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yañca kāmupādānaṃ yañca bhavupādānaṃ, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yañca diṭṭhupādānaṃ yañca attavādupādānaṃ, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmayogo, yo ca bhavayogo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhiyogo, yo ca avijjāyogo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca abhijjhākāyagantho, yo ca byāpādo kāyagantho, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca parāmāsakāyagantho, yo ca idaṃsaccābhinivesakāyagantho, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmāsavo, yo ca bhavāsavo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhāsavo, yo ca avijjāsavo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca kāmogho, yo ca bhavogho, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca diṭṭhogho, yo ca avijjogho, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yo ca rāgasallo, yo ca dosasallo, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yo ca mānasallo, yo ca mohasallo, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yā ca rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, yā ca vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yā ca saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, yā ca saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā. Tattha yañca chandā agatigamanaṃ yañca dosā agatigamanaṃ, ime taṇhācaritassa puggalassa upakkilesā. Yañca bhayā agatigamanaṃ, yañca mohā agatigamanaṃ, ime diṭṭhicaritassa puggalassa upakkilesā.

    ੮੪. ਤਤ੍ਥ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੇ ਆਹਾਰੇ ‘‘ਅਸੁਭੇ ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਫਸ੍ਸੇ ਆਹਾਰੇ ‘‘ਦੁਕ੍ਖੇ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਆਹਾਰੇ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚੇ ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਯ ਆਹਾਰੇ ‘‘ਅਨਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ। ਪਠਮੇ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇ ਠਿਤੋ ਕਾਮੇ ਉਪਾਦਿਯਤਿ , ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ; ਦੁਤਿਯੇ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇ ਠਿਤੋ ਅਨਾਗਤਂ ਭવਂ ਉਪਾਦਿਯਤਿ , ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਭવੁਪਾਦਾਨਂ; ਤਤਿਯੇ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇ ਠਿਤੋ ਸਂਸਾਰਾਭਿਨਨ੍ਦਿਨਿਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਪਾਦਿਯਤਿ, ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨਂ; ਚਤੁਤ੍ਥੇ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇ ਠਿਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਉਪਾਦਿਯਤਿ, ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਤ੍ਤવਾਦੁਪਾਦਾਨਂ।

    84. Tattha kabaḷīkāre āhāre ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, phasse āhāre ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, viññāṇe āhāre ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, manosañcetanāya āhāre ‘‘anattani attā’’ti vipallāso. Paṭhame vipallāse ṭhito kāme upādiyati , idaṃ vuccati kāmupādānaṃ; dutiye vipallāse ṭhito anāgataṃ bhavaṃ upādiyati , idaṃ vuccati bhavupādānaṃ; tatiye vipallāse ṭhito saṃsārābhinandiniṃ diṭṭhiṃ upādiyati, idaṃ vuccati diṭṭhupādānaṃ; catutthe vipallāse ṭhito attānaṃ kappiyaṃ upādiyati, idaṃ vuccati attavādupādānaṃ.

    ਕਾਮੁਪਾਦਾਨੇਨ ਕਾਮੇਹਿ ਸਂਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਯੋਗੋ; ਭવੁਪਾਦਾਨੇਨ ਭવੇਹਿ ਸਂਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਭવਯੋਗੋ; ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨੇਨ ਪਾਪਿਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਂਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋਗੋ; ਅਤ੍ਤવਾਦੁਪਾਦਾਨੇਨ ਅવਿਜ੍ਜਾਯ ਸਂਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਾਯੋਗੋ।

    Kāmupādānena kāmehi saṃyujjati, ayaṃ vuccati kāmayogo; bhavupādānena bhavehi saṃyujjati, ayaṃ vuccati bhavayogo; diṭṭhupādānena pāpikāya diṭṭhiyā saṃyujjati, ayaṃ vuccati diṭṭhiyogo; attavādupādānena avijjāya saṃyujjati, ayaṃ vuccati avijjāyogo.

    ਪਠਮੇ ਯੋਗੇ ਠਿਤੋ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਕਾਯਂ ਗਨ੍ਥਤਿ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਕਾਯਗਨ੍ਥੋ; ਦੁਤਿਯੇ ਯੋਗੇ ਠਿਤੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇਨ ਕਾਯਂ ਗਨ੍ਥਤਿ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਕਾਯਗਨ੍ਥੋ; ਤਤਿਯੇ ਯੋਗੇ ਠਿਤੋ ਪਰਾਮਾਸੇਨ ਕਾਯਂ ਗਨ੍ਥਤਿ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰਾਮਾਸਕਾਯਗਨ੍ਥੋ; ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਯੋਗੇ ਠਿਤੋ ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿવੇਸੇਨ ਕਾਯਂ ਗਨ੍ਥਤਿ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿવੇਸਕਾਯਗਨ੍ਥੋ।

    Paṭhame yoge ṭhito abhijjhāya kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati abhijjhākāyagantho; dutiye yoge ṭhito byāpādena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati byāpādakāyagantho; tatiye yoge ṭhito parāmāsena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati parāmāsakāyagantho; catutthe yoge ṭhito idaṃsaccābhinivesena kāyaṃ ganthati, ayaṃ vuccati idaṃsaccābhinivesakāyagantho.

    ਤਸ੍ਸ ਏવਂਗਨ੍ਥਿਤਾ ਕਿਲੇਸਾ ਆਸવਨ੍ਤਿ। ਕੁਤੋ ਚ વੁਚ੍ਚਤਿ ਆਸવਨ੍ਤੀਤਿ? ਅਨੁਸਯਤੋ વਾ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਤੋ વਾ। ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਜ੍ਝਾਕਾਯਗਨ੍ਥੇਨ ਕਾਮਾਸવੋ, ਬ੍ਯਾਪਾਦਕਾਯਗਨ੍ਥੇਨ ਭવਾਸવੋ, ਪਰਾਮਾਸਕਾਯਗਨ੍ਥੇਨ ਦਿਟ੍ਠਾਸવੋ, ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿવੇਸਕਾਯਗਨ੍ਥੇਨ ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ।

    Tassa evaṃganthitā kilesā āsavanti. Kuto ca vuccati āsavantīti? Anusayato vā pariyuṭṭhānato vā. Tattha abhijjhākāyaganthena kāmāsavo, byāpādakāyaganthena bhavāsavo, parāmāsakāyaganthena diṭṭhāsavo, idaṃsaccābhinivesakāyaganthena avijjāsavo.

    ਤਸ੍ਸ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸવਾ વੇਪੁਲ੍ਲਂ ਗਤਾ ਓਘਾ ਭવਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਆਸવવੇਪੁਲ੍ਲਾ ਓਘવੇਪੁਲ੍ਲਂ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਾਸવੇਨ ਕਾਮੋਘੋ, ਭવਾਸવੇਨ ਭવੋਘੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸવੇਨ ਦਿਟ੍ਠੋਘੋ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੇਨ ਅવਿਜ੍ਜੋਘੋ।

    Tassa ime cattāro āsavā vepullaṃ gatā oghā bhavanti. Iti āsavavepullā oghavepullaṃ. Tattha kāmāsavena kāmogho, bhavāsavena bhavogho, diṭṭhāsavena diṭṭhogho, avijjāsavena avijjogho.

    ਤਸ੍ਸ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਓਘਾ ਅਨੁਸਯਸਹਗਤਾ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਅਨੁਪવਿਟ੍ਠਾ ਹਦਯਂ ਆਹਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਲ੍ਲਾਇਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਮੋਘੇਨ ਰਾਗਸਲ੍ਲੋ, ਭવੋਘੇਨ ਦੋਸਸਲ੍ਲੋ, ਦਿਟ੍ਠੋਘੇਨ ਮਾਨਸਲ੍ਲੋ, ਅવਿਜ੍ਜੋਘੇਨ ਮੋਹਸਲ੍ਲੋ।

    Tassa ime cattāro oghā anusayasahagatā ajjhāsayaṃ anupaviṭṭhā hadayaṃ āhacca tiṭṭhanti, tena vuccanti sallāiti. Tattha kāmoghena rāgasallo, bhavoghena dosasallo, diṭṭhoghena mānasallo, avijjoghena mohasallo.

    ਤਸ੍ਸ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਸਲ੍ਲੇਹਿ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਂ 11 વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਚਤੂਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਣ੍ਠਹਤਿ ਰੂਪੇ વੇਦਨਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ। ਤਤ੍ਥ ਰਾਗਸਲ੍ਲੇਨ ਨਨ੍ਦੂਪਸੇਚਨੇਨ વਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਰੂਪੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਦੋਸਸਲ੍ਲੇਨ ਨਨ੍ਦੂਪਸੇਚਨੇਨ વਿਞ੍ਞਾਣੇਨ વੇਦਨੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਮਾਨਸਲ੍ਲੇਨ ਨਨ੍ਦੂਪਸੇਚਨੇਨ વਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਞ੍ਞੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਮੋਹਸਲ੍ਲੇਨ ਨਨ੍ਦੂਪਸੇਚਨੇਨ વਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ।

    Tassa imehi catūhi sallehi pariyādinnaṃ 12 viññāṇaṃ catūsu dhammesu saṇṭhahati rūpe vedanāya saññāya saṅkhāresu. Tattha rāgasallena nandūpasecanena viññāṇena rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosasallena nandūpasecanena viññāṇena vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, mānasallena nandūpasecanena viññāṇena saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohasallena nandūpasecanena viññāṇena saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti.

    ਤਸ੍ਸ ਇਮਾਹਿ ਚਤੂਹਿ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤੀਹਿ ਉਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਚਤੂਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਛਨ੍ਦਾ ਦੋਸਾ ਭਯਾ ਮੋਹਾ। ਤਤ੍ਥ ਰਾਗੇਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਦੋਸੇਨ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਯੇਨ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੋਹੇਨ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਇਤਿ ਖੋ ਤਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਇਮੇ ਚ ਕਿਲੇਸਾ, ਏਸ ਹੇਤੁ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ, ਏવਂ ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ ਚਤੂਹਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇਹਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਾ।

    Tassa imāhi catūhi viññāṇaṭṭhitīhi upatthaddhaṃ viññāṇaṃ catūhi dhammehi agatiṃ gacchati chandā dosā bhayā mohā. Tattha rāgena chandāgatiṃ gacchati, dosena dosāgatiṃ gacchati, bhayena bhayāgatiṃ gacchati, mohena mohāgatiṃ gacchati. Iti kho tañca kammaṃ ime ca kilesā, esa hetu saṃsārassa, evaṃ sabbe kilesā catūhi vipallāsehi niddisitabbā.

    ੮੫. ਤਤ੍ਥ ਇਮਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਦਿਸਾ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋ ‘‘ਅਸੁਭੇ ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ, ਕਾਮਯੋਗੋ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਕਾਮਾਸવੋ, ਕਾਮੋਘੋ, ਰਾਗਸਲ੍ਲੋ, ਰੂਪੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਛਨ੍ਦਾ ਅਗਤਿਗਮਨਨ੍ਤਿ ਪਠਮਾ ਦਿਸਾ।

    85. Tattha imā catasso disā kabaḷīkāro āhāro ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, kāmupādānaṃ, kāmayogo, abhijjhākāyagantho, kāmāsavo, kāmogho, rāgasallo, rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti, chandā agatigamananti paṭhamā disā.

    ਫਸ੍ਸੋ ਆਹਾਰੋ, ‘‘ਦੁਕ੍ਖੇ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਭવੁਪਾਦਾਨਂ, ਭવਯੋਗੋ, ਬ੍ਯਾਪਾਦਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਭવਾਸવੋ, ਭવੋਘੋ, ਦੋਸਸਲ੍ਲੋ, વੇਦਨੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਦੋਸਾ ਅਗਤਿਗਮਨਨ੍ਤਿ ਦੁਤਿਯਾ ਦਿਸਾ।

    Phasso āhāro, ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, bhavupādānaṃ, bhavayogo, byāpādakāyagantho, bhavāsavo, bhavogho, dosasallo, vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosā agatigamananti dutiyā disā.

    વਿਞ੍ਞਾਣਾਹਾਰੋ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚੇ ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਯੋਗੋ ਪਰਾਮਾਸਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸવੋ, ਦਿਟ੍ਠੋਘੋ, ਮਾਨਸਲ੍ਲੋ, ਸਞ੍ਞੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਭਯਾ ਅਗਤਿਗਮਨਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯਾ ਦਿਸਾ।

    Viññāṇāhāro ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, diṭṭhupādānaṃ, diṭṭhiyogo parāmāsakāyagantho, diṭṭhāsavo, diṭṭhogho, mānasallo, saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, bhayā agatigamananti tatiyā disā.

    ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਹਾਰੋ ‘‘ਅਨਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਅਤ੍ਤવਾਦੁਪਾਦਾਨਂ, ਅવਿਜ੍ਜਾਯੋਗੋ, ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿવੇਸਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ, ਅવਿਜ੍ਜੋਘੋ, ਮੋਹਸਲ੍ਲੋ, ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਮੋਹਾ ਅਗਤਿਗਮਨਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਦਿਸਾ।

    Manosañcetanāhāro ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, attavādupādānaṃ, avijjāyogo, idaṃsaccābhinivesakāyagantho, avijjāsavo, avijjogho, mohasallo, saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohā agatigamananti catutthī disā.

    ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋ ਯੋ ਚ ‘‘ਅਸੁਭੇ ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ, ਕਾਮਯੋਗੋ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਕਾਮਾਸવੋ , ਕਾਮੋਘੋ, ਰਾਗਸਲ੍ਲੋ, ਰੂਪੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ ਛਨ੍ਦਾ ਅਗਤਿਗਮਨਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਸਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇવ ਨਾਨਂ। ਇਮੇ ਰਾਗਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ।

    Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, kāmupādānaṃ, kāmayogo, abhijjhākāyagantho, kāmāsavo , kāmogho, rāgasallo, rūpūpagā viññāṇaṭṭhiti chandā agatigamananti, imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime rāgacaritassa puggalassa upakkilesā.

    ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ਫਸ੍ਸੋ ਆਹਾਰੋ ਯੋ ਚ ‘‘ਦੁਕ੍ਖੇ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਭવੁਪਾਦਾਨਂ, ਭવਯੋਗੋ , ਬ੍ਯਾਪਾਦਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਭવਾਸવੋ, ਭવੋਘੋ, ਦੋਸਸਲ੍ਲੋ, વੇਦਨੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਦੋਸਾ ਅਗਤਿਗਮਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇવ ਨਾਨਂ, ਇਮੇ ਦੋਸਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ।

    Tattha yo ca phasso āhāro yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, bhavupādānaṃ, bhavayogo , byāpādakāyagantho, bhavāsavo, bhavogho, dosasallo, vedanūpagā viññāṇaṭṭhiti, dosā agatigamananti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho byañjanameva nānaṃ, ime dosacaritassa puggalassa upakkilesā.

    ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ વਿਞ੍ਞਾਣਾਹਾਰੋ ਯੋ ਚ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚੇ ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਯੋਗੋ, ਪਰਾਮਾਸਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸવੋ, ਦਿਟ੍ਠੋਘੋ, ਮਾਨਸਲ੍ਲੋ, ਸਞ੍ਞੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਭਯਾ ਅਗਤਿਗਮਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇવ ਨਾਨਂ। ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ।

    Tattha yo ca viññāṇāhāro yo ca ‘‘anicce nicca’’nti vipallāso, diṭṭhupādānaṃ, diṭṭhiyogo, parāmāsakāyagantho, diṭṭhāsavo, diṭṭhogho, mānasallo, saññūpagā viññāṇaṭṭhiti, bhayā agatigamananti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime diṭṭhicaritassa mandassa upakkilesā.

    ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਹਾਰੋ ਯੋ ਚ ‘‘ਅਨਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਅਤ੍ਤવਾਦੁਪਾਦਾਨਂ, ਅવਿਜ੍ਜਾਯੋਗੋ, ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿવੇਸਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ, ਅવਿਜ੍ਜੋਘੋ, ਮੋਹਸਲ੍ਲੋ, ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਗਾ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ, ਮੋਹਾ ਅਗਤਿਗਮਨਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਸਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇવ ਨਾਨਂ। ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਉਦਤ੍ਤਸ੍ਸ 13 ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ।

    Tattha yo ca manosañcetanāhāro yo ca ‘‘anattani attā’’ti vipallāso, attavādupādānaṃ, avijjāyogo, idaṃsaccābhinivesakāyagantho, avijjāsavo, avijjogho, mohasallo, saṅkhārūpagā viññāṇaṭṭhiti, mohā agatigamananti, imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Ime diṭṭhicaritassa udattassa 14 upakkilesā.

    ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋ ਯੋ ਚ ਫਸ੍ਸੋ ਆਹਾਰੋ, ਇਮੇ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਰਿਞ੍ਞਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਾਹਾਰੋ ਸੁਞ੍ਞਤਾਯ, ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਹਾਰੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ, ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਚ ‘‘ਅਸੁਭੇ ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਯੋ ਚ ‘‘ਦੁਕ੍ਖੇ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਇਮੇ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਹਾਨਂ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚੇ ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ ਸੁਞ੍ਞਤਾਯ, ‘‘ਅਨਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਞ੍ਚ ਭવੁਪਾਦਾਨਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਹਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨਂ ਸੁਞ੍ਞਤਾਯ, ਅਤ੍ਤવਾਦੁਪਾਦਾਨਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਯੋਗੋ ਚ ਭવਯੋਗੋ ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਹਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਯੋਗੋ ਸੁਞ੍ਞਤਾਯ, ਅવਿਜ੍ਜਾਯੋਗੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ। ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਜ੍ਝਾਕਾਯਗਨ੍ਥੋ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦਕਾਯਗਨ੍ਥੋ ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਹਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਪਰਾਮਾਸਕਾਯਗਨ੍ਥੋ ਸੁਞ੍ਞਤਾਯ, ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿવੇਸਕਾਯਗਨ੍ਥੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ।

    Tattha yo ca kabaḷīkāro āhāro yo ca phasso āhāro, ime appaṇihitena vimokkhamukhena pariññaṃ gacchanti, viññāṇāhāro suññatāya, manosañcetanāhāro animittena, tattha yo ca ‘‘asubhe subha’’nti vipallāso, yo ca ‘‘dukkhe sukha’’nti vipallāso, ime appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ abbhatthaṃ gacchanti. ‘‘Anicce nicca’’nti vipallāso suññatāya, ‘‘anattani attā’’ti vipallāso animittena. Tattha kāmupādānañca bhavupādānañca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti. Diṭṭhupādānaṃ suññatāya, attavādupādānaṃ animittena. Tattha kāmayogo ca bhavayogo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhiyogo suññatāya, avijjāyogo animittena. Tattha abhijjhākāyagantho ca byāpādakāyagantho ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, parāmāsakāyagantho suññatāya, idaṃsaccābhinivesakāyagantho animittena.

    ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਾਸવੋ ਚ ਭવਾਸવੋ ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਹਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਾਸવੋ ਸੁਞ੍ਞਤਾਯ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਮੋਘੋ ਚ ਭવੋਘੋ ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਹਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦਿਟ੍ਠੋਘੋ ਸੁਞ੍ਞਤਾਯ, ਅવਿਜ੍ਜੋਘੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ। ਤਤ੍ਥ ਰਾਗਸਲ੍ਲੋ ਚ ਦੋਸਸਲ੍ਲੋ ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਹਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਮਾਨਸਲ੍ਲੋ ਸੁਞ੍ਞਤਾਯ, ਮੋਹਸਲ੍ਲੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ। ਤਤ੍ਥ ਰੂਪੂਪਗਾ ਚ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ વੇਦਨੂਪਗਾ ਚ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਰਿਞ੍ਞਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸਞ੍ਞੂਪਗਾ ਸੁਞ੍ਞਤਾਯ, ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਗਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ।

    Tattha kāmāsavo ca bhavāsavo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhāsavo suññatāya, avijjāsavo animittena. Tattha kāmogho ca bhavogho ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, diṭṭhogho suññatāya, avijjogho animittena. Tattha rāgasallo ca dosasallo ca appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, mānasallo suññatāya, mohasallo animittena. Tattha rūpūpagā ca viññāṇaṭṭhiti vedanūpagā ca viññāṇaṭṭhiti appaṇihitena vimokkhamukhena pariññaṃ gacchanti, saññūpagā suññatāya, saṅkhārūpagā animittena.

    ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਾ ਚ ਅਗਤਿਗਮਨਂ ਦੋਸਾ ਚ ਅਗਤਿਗਮਨਂ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਹਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਭਯਾ ਅਗਤਿਗਮਨਂ ਸੁਞ੍ਞਤਾਯ, ਮੋਹਾ ਅਗਤਿਗਮਨਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਪਹਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਲੋਕવਟ੍ਟਾਨੁਸਾਰਿਨੋ ਧਮ੍ਮਾ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਲੋਕਾ ਤੀਹਿ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਹਿ।

    Tattha chandā ca agatigamanaṃ dosā ca agatigamanaṃ appaṇihitena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti, bhayā agatigamanaṃ suññatāya, mohā agatigamanaṃ animittena vimokkhamukhena pahānaṃ gacchanti. Iti sabbe lokavaṭṭānusārino dhammā niyyanti. Te lokā tīhi vimokkhamukhehi.

    ੮੬. ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ –

    86. Tatridaṃ niyyānaṃ –

    ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਪਦਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਿਹਾਰਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ।

    Catasso paṭipadā, cattāro satipaṭṭhānā, cattāri jhānāni, cattāro vihārā, cattāro sammappadhānā, cattāro acchariyā abbhutā dhammā, cattāri adhiṭṭhānāni, catasso samādhibhāvanā, cattāro sukhabhāgiyā dhammā, catasso appamāṇā.

    ਪਠਮਾ ਪਟਿਪਦਾ ਪਠਮਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਦੁਤਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾ ਦੁਤਿਯਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਤਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾ ਤਤਿਯਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਪਟਿਪਦਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ। ਪਠਮਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ, ਦੁਤਿਯਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ, ਤਤਿਯਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ। ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਪਠਮੋ વਿਹਾਰੋ, ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਦੁਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ, ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਤਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥੋ વਿਹਾਰੋ। ਪਠਮੋ વਿਹਾਰੋ ਪਠਮਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ, ਦੁਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ ਦੁਤਿਯਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ, ਤਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ ਤਤਿਯਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ વਿਹਾਰੋ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ। ਪਠਮਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ ਪਠਮੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਦੁਤਿਯਂ ਦੁਤਿਯੋ, ਤਤਿਯਂ ਤਤਿਯੋ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਪਠਮੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਪਠਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਦੁਤਿਯੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਦੁਤਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਤਿਯੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਤਤਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ। ਪਠਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਠਮਾ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ, ਦੁਤਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਦੁਤਿਯਾ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ, ਤਤਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਤਤਿਯਾ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ। ਪਠਮਾ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ ਪਠਮੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਦੁਤਿਯਾ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ ਦੁਤਿਯੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਤਤਿਯਾ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ ਤਤਿਯੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਪਠਮੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਪਠਮਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਦੁਤਿਯੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਦੁਤਿਯਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਤਤਿਯੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਤਤਿਯਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ। ਪਠਮਾ ਪਟਿਪਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ 15 ਪਠਮਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਦੁਤਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਦੁਤਿਯਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਤਤਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਤਤਿਯਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਪਟਿਪਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ। ਪਠਮੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਦੁਤਿਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਤਤਿਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ।

    Paṭhamā paṭipadā paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ, dutiyā paṭipadā dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ, tatiyā paṭipadā tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ, catutthī paṭipadā catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ. Paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ, dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ dutiyaṃ jhānaṃ, tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ tatiyaṃ jhānaṃ. Catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ catutthaṃ jhānaṃ. Paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro, dutiyaṃ jhānaṃ dutiyo vihāro, tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro, catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro. Paṭhamo vihāro paṭhamaṃ sammappadhānaṃ, dutiyo vihāro dutiyaṃ sammappadhānaṃ, tatiyo vihāro tatiyaṃ sammappadhānaṃ, catuttho vihāro catutthaṃ sammappadhānaṃ. Paṭhamaṃ sammappadhānaṃ paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo, dutiyaṃ dutiyo, tatiyaṃ tatiyo, catutthaṃ sammappadhānaṃ catuttho acchariyo abbhuto dhammo. Paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo paṭhamaṃ adhiṭṭhānaṃ, dutiyo acchariyo abbhuto dhammo dutiyaṃ adhiṭṭhānaṃ, tatiyo acchariyo abbhuto dhammo tatiyaṃ adhiṭṭhānaṃ, catuttho acchariyo abbhuto dhammo catutthaṃ adhiṭṭhānaṃ. Paṭhamaṃ adhiṭṭhānaṃ paṭhamā samādhibhāvanā, dutiyaṃ adhiṭṭhānaṃ dutiyā samādhibhāvanā, tatiyaṃ adhiṭṭhānaṃ tatiyā samādhibhāvanā, catutthaṃ adhiṭṭhānaṃ catutthī samādhibhāvanā. Paṭhamā samādhibhāvanā paṭhamo sukhabhāgiyo dhammo, dutiyā samādhibhāvanā dutiyo sukhabhāgiyo dhammo, tatiyā samādhibhāvanā tatiyo sukhabhāgiyo dhammo, catutthī samādhibhāvanā catuttho sukhabhāgiyo dhammo. Paṭhamo sukhabhāgiyo dhammo paṭhamaṃ appamāṇaṃ, dutiyo sukhabhāgiyo dhammo dutiyaṃ appamāṇaṃ, tatiyo sukhabhāgiyo dhammo tatiyaṃ appamāṇaṃ, catuttho sukhabhāgiyo dhammo catutthaṃ appamāṇaṃ. Paṭhamā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā 16 paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, dutiyā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā dutiyaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, tatiyā paṭipadā bhāvitā bahulīkatā tatiyaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti, catutthī paṭipadā bhāvitā bahulīkatā catutthaṃ satipaṭṭhānaṃ paripūreti. Paṭhamo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato paṭhamaṃ jhānaṃ paripūreti, dutiyo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato dutiyaṃ jhānaṃ paripūreti, tatiyo satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato tatiyaṃ jhānaṃ paripūreti, catuttho satipaṭṭhāno bhāvito bahulīkato catutthaṃ jhānaṃ paripūreti.

    ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਪਠਮਂ વਿਹਾਰਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਦੁਤਿਯਂ વਿਹਾਰਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਤਤਿਯਂ વਿਹਾਰਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ વਿਹਾਰਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ। ਪਠਮੋ વਿਹਾਰੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਾਪਕਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਦੁਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਾਪਕਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਤਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ વਿਹਾਰੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਠਿਤਿਂ ਅਸਮ੍ਮੋਸਂ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾવਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ। ਪਠਮਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਮਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਆਲਯਸਮੁਗ੍ਘਾਤਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਤਤਿਯਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਅવਿਜ੍ਜਾਪਹਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਭવੂਪਸਮਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ। ਮਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਸਚ੍ਚਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਆਲਯਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਚਾਗਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਅવਿਜ੍ਜਾਪਹਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਪਞ੍ਞਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਭવੂਪਸਮੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਉਪਸਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ। ਸਚ੍ਚਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਚਾਗਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ વੀਰਿਯਸਮਾਧਿਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਿਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਉਪਸਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾવਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ વੀਮਂਸਾਸਮਾਧਿਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ। ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, વੀਰਿਯਸਮਾਧਿ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਤਪਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਿ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਬੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, વੀਮਂਸਾਸਮਾਧਿ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਮੇਤ੍ਤਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਤਪੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਕਰੁਣਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਿ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਮੁਦਿਤਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਭਾવਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ।

    Paṭhamaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ paṭhamaṃ vihāraṃ paripūreti, dutiyaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ dutiyaṃ vihāraṃ paripūreti, tatiyaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ tatiyaṃ vihāraṃ paripūreti, catutthaṃ jhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ catutthaṃ vihāraṃ paripūreti. Paṭhamo vihāro bhāvito bahulīkato anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādaṃ paripūreti, dutiyo vihāro bhāvito bahulīkato uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ paripūreti, tatiyo vihāro bhāvito bahulīkato anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādaṃ paripūreti, catuttho vihāro bhāvito bahulīkato uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiṃ asammosaṃ bhiyyobhāvaṃ paripūreti. Paṭhamaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ mānappahānaṃ paripūreti, dutiyaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ ālayasamugghātaṃ paripūreti, tatiyaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ avijjāpahānaṃ paripūreti, catutthaṃ sammappadhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ bhavūpasamaṃ paripūreti. Mānappahānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ saccādhiṭṭhānaṃ paripūreti, ālayasamugghāto bhāvito bahulīkato cāgādhiṭṭhānaṃ paripūreti, avijjāpahānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ paññādhiṭṭhānaṃ paripūreti, bhavūpasamo bhāvito bahulīkato upasamādhiṭṭhānaṃ paripūreti. Saccādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ chandasamādhiṃ paripūreti, cāgādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ vīriyasamādhiṃ paripūreti, paññādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ cittasamādhiṃ paripūreti, upasamādhiṭṭhānaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ vīmaṃsāsamādhiṃ paripūreti. Chandasamādhi bhāvito bahulīkato indriyasaṃvaraṃ paripūreti, vīriyasamādhi bhāvito bahulīkato tapaṃ paripūreti, cittasamādhi bhāvito bahulīkato buddhiṃ paripūreti, vīmaṃsāsamādhi bhāvito bahulīkato sabbūpadhipaṭinissaggaṃ paripūreti. Indriyasaṃvaro bhāvito bahulīkato mettaṃ paripūreti, tapo bhāvito bahulīkato karuṇaṃ paripūreti, buddhi bhāvitā bahulīkatā muditaṃ paripūreti, sabbūpadhipaṭinissaggo bhāvito bahulīkato upekkhaṃ paripūreti.

    ੮੭. ਤਤ੍ਥ ਇਮਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਦਿਸਾ ਪਠਮਾ ਪਟਿਪਦਾ ਪਠਮੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਪਠਮੋ વਿਹਾਰੋ ਪਠਮੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੋ ਪਠਮੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਚ੍ਚਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੋ ਮੇਤ੍ਤਾ ਇਤਿ ਪਠਮਾ ਦਿਸਾ।

    87. Tattha imā catasso disā paṭhamā paṭipadā paṭhamo satipaṭṭhāno paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro paṭhamo sammappadhāno paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo saccādhiṭṭhānaṃ chandasamādhi indriyasaṃvaro mettā iti paṭhamā disā.

    ਦੁਤਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾ ਦੁਤਿਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਦੁਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ ਦੁਤਿਯੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਭવਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ વੀਰਿਯਸਮਾਧਿ ਤਪੋ ਕਰੁਣਾ ਇਤਿ ਦੁਤਿਯਾ ਦਿਸਾ।

    Dutiyā paṭipadā dutiyo satipaṭṭhāno dutiyo vihāro dutiyo sammappadhāno dutiyo acchariyo abbhuto dhammo bhavādhiṭṭhānaṃ vīriyasamādhi tapo karuṇā iti dutiyā disā.

    ਤਤਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾ ਤਤਿਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਤਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ ਤਤਿਯੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੋ ਤਤਿਯੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਪਞ੍ਞਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਿ ਬੁਦ੍ਧਿ ਮੁਦਿਤਾ ਇਤਿ ਤਤਿਯਾ ਦਿਸਾ।

    Tatiyā paṭipadā tatiyo satipaṭṭhāno tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro tatiyo sammappadhāno tatiyo acchariyo abbhuto dhammo paññādhiṭṭhānaṃ cittasamādhi buddhi muditā iti tatiyā disā.

    ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਪਟਿਪਦਾ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥੋ વਿਹਾਰੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਉਪਸਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ વੀਮਂਸਾਸਮਾਧਿ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਇਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਦਿਸਾ।

    Catutthī paṭipadā catuttho satipaṭṭhāno catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro catuttho sammappadhāno catuttho acchariyo abbhuto dhammo upasamādhiṭṭhānaṃ vīmaṃsāsamādhi sabbūpadhipaṭinissaggo upekkhā iti catutthī disā.

    ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਾ ਪਟਿਪਦਾ ਪਠਮੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਪਠਮੋ વਿਹਾਰੋ ਪਠਮੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੋ ਪਠਮੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਚ੍ਚਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੋ, ਮੇਤ੍ਤਾ ਇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇવ ਨਾਨਂ। ਇਦਂ ਰਾਗਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਭੇਸਜ੍ਜਂ।

    Tattha paṭhamā paṭipadā paṭhamo satipaṭṭhāno paṭhamaṃ jhānaṃ paṭhamo vihāro paṭhamo sammappadhāno paṭhamo acchariyo abbhuto dhammo saccādhiṭṭhānaṃ chandasamādhi indriyasaṃvaro, mettā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ rāgacaritassa puggalassa bhesajjaṃ.

    ਦੁਤਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾ ਦੁਤਿਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਦੁਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ ਦੁਤਿਯੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਚਾਗਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ વੀਰਿਯਸਮਾਧਿ ਤਪੋ ਕਰੁਣਾ ਇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇવ ਨਾਨਂ। ਇਦਂ ਦੋਸਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਭੇਸਜ੍ਜਂ।

    Dutiyā paṭipadā dutiyo satipaṭṭhāno dutiyaṃ jhānaṃ dutiyo vihāro dutiyo sammappadhāno dutiyo acchariyo abbhuto dhammo cāgādhiṭṭhānaṃ vīriyasamādhi tapo karuṇā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ dosacaritassa puggalassa bhesajjaṃ.

    ਤਤਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾ ਤਤਿਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਤਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ ਤਤਿਯੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੋ ਤਤਿਯੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਪਞ੍ਞਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਿ ਬੁਦ੍ਧਿ ਮੁਦਿਤਾ ਇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇવ ਨਾਨਂ। ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਸਜ੍ਜਂ।

    Tatiyā paṭipadā tatiyo satipaṭṭhāno tatiyaṃ jhānaṃ tatiyo vihāro tatiyo sammappadhāno tatiyo acchariyo abbhuto dhammo paññādhiṭṭhānaṃ cittasamādhi buddhi muditā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ diṭṭhicaritassa mandassa bhesajjaṃ.

    ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਪਟਿਪਦਾ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥੋ વਿਹਾਰੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਉਪਸਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ વੀਮਂਸਾਸਮਾਧਿ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇવ ਨਾਨਂ। ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਉਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭੇਸਜ੍ਜਂ।

    Catutthī paṭipadā catuttho satipaṭṭhāno catutthaṃ jhānaṃ catuttho vihāro catuttho sammappadhāno catuttho acchariyo abbhuto dhammo upasamādhiṭṭhānaṃ vīmaṃsāsamādhi sabbūpadhipaṭinissaggo upekkhā iti imesaṃ dasannaṃ suttānaṃ eko attho, byañjanameva nānaṃ. Idaṃ diṭṭhicaritassa udattassa bhesajjaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਚ ਪਟਿਪਦਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਚ ਪਟਿਪਦਾ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਸੁਖਾ ਪਟਿਪਦਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾ ਸੁਞ੍ਞਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਸੁਖਾ ਪਟਿਪਦਾ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ।

    Tattha dukkhā ca paṭipadā dandhābhiññā dukkhā ca paṭipadā khippābhiññā appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, sukhā paṭipadā dandhābhiññā suññataṃ vimokkhamukhaṃ, sukhā paṭipadā khippābhiññā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਿਤਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ વੇਦਨਾਸੁ વੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸਿਤਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਚਿਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਿਤਾ ਸੁਞ੍ਞਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ। ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਿਤਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ।

    Tattha kāye kāyānupassitā satipaṭṭhānañca vedanāsu vedanānupassitā satipaṭṭhānañca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, citte cittānupassitā suññataṃ vimokkhamukhaṃ. Dhammesu dhammānupassitā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਞ੍ਚ ਝਾਨਂ ਦੁਤਿਯਞ੍ਚ ਝਾਨਂ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸੁਞ੍ਞਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ।

    Tattha paṭhamañca jhānaṃ dutiyañca jhānaṃ appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyaṃ jhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catutthaṃ jhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਪਠਮੋ ਚ વਿਹਾਰੋ ਦੁਤਿਯੋ ਚ વਿਹਾਰੋ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਤਤਿਯੋ વਿਹਾਰੋ ਸੁਞ੍ਞਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ વਿਹਾਰੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ।

    Tattha paṭhamo ca vihāro dutiyo ca vihāro appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyo vihāro suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catuttho vihāro animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    ਯਤ੍ਥ ਪਠਮਞ੍ਚ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ ਦੁਤਿਯਞ੍ਚ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਤਤਿਯਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ ਸੁਞ੍ਞਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ।

    Yattha paṭhamañca sammappadhānaṃ dutiyañca sammappadhānaṃ appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, tatiyaṃ sammappadhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, catutthaṃ sammappadhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਮਾਨਪ੍ਪਹਾਨਞ੍ਚ ਆਲਯਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਅવਿਜ੍ਜਾਪਹਾਨਂ ਸੁਞ੍ਞਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਭવੂਪਸਮੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ।

    Tattha mānappahānañca ālayasamugghāto ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, avijjāpahānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, bhavūpasamo animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚਾਧਿਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਚਾਗਾਧਿਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਪਞ੍ਞਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਞ੍ਞਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਉਪਸਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ।

    Tattha saccādhiṭṭhānañca cāgādhiṭṭhānañca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, paññādhiṭṭhānaṃ suññataṃ vimokkhamukhaṃ, upasamādhiṭṭhānaṃ animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿ ਚ વੀਰਿਯਸਮਾਧਿ ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਿ ਸੁਞ੍ਞਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, વੀਮਂਸਾਸਮਾਧਿ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ।

    Tattha chandasamādhi ca vīriyasamādhi ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, cittasamādhi suññataṃ vimokkhamukhaṃ, vīmaṃsāsamādhi animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੋ ਚ ਤਪੋ ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਬੁਦ੍ਧਿ ਸੁਞ੍ਞਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ।

    Tattha indriyasaṃvaro ca tapo ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, buddhi suññataṃ vimokkhamukhaṃ sabbūpadhipaṭinissaggo animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਮੇਤ੍ਤਾ ਚ ਕਰੁਣਾ ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਮੁਦਿਤਾ ਸੁਞ੍ਞਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ।

    Tattha mettā ca karuṇā ca appaṇihitaṃ vimokkhamukhaṃ, muditā suññataṃ vimokkhamukhaṃ upekkhā animittaṃ vimokkhamukhaṃ.

    ਤੇਸਂ વਿਕ੍ਕੀਲ਼ਿਤਂ। ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਪਦਾ…ਪੇ॰… ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਿਪਲ੍ਲਾਸਾ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ। ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਉਪਾਦਾਨਾਨਿ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ। ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਯੋਗਾ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਿਹਾਰਾ। ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਗਨ੍ਥਾ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ। ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸવਾ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ। ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਓਘਾ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ। ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਲ੍ਲਾ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ। ਚਤਸ੍ਸੋ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਤਾਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ। ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਗਤਿਗਮਨਾਨਿ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ।

    Tesaṃ vikkīḷitaṃ. Cattāro āhārā tesaṃ paṭipakkho catasso paṭipadā…pe… cattāro vipallāsā tesaṃ paṭipakkho cattāro satipaṭṭhānā. Cattāri upādānāni tesaṃ paṭipakkho cattāri jhānāni. Cattāro yogā tesaṃ paṭipakkho cattāro vihārā. Cattāro ganthā tesaṃ paṭipakkho cattāro sammappadhānā. Cattāro āsavā tesaṃ paṭipakkho cattāro acchariyā abbhutā dhammā. Cattāro oghā tesaṃ paṭipakkho cattāri adhiṭṭhānāni. Cattāro sallā tesaṃ paṭipakkho catasso samādhibhāvanā. Catasso viññāṇaṭṭhitiyo tāsaṃ paṭipakkho cattāro sukhabhāgiyā dhammā. Cattāri agatigamanāni tesaṃ paṭipakkho catasso appamāṇā.

    ਸੀਹਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਸਾવਕਾ ਚ ਹਤਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾ, ਤੇਸਂ વਿਕ੍ਕੀਲ਼ਿਤਂ ਭਾવਨਾ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਿਰਿਯਾ ਚ। વਿਕ੍ਕੀਲ਼ਿਤਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ વਿਕ੍ਕੀਲ਼ਿਤਂ વਿਪਰਿਯਾਸਾਨਧਿਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਗੋਚਰੋ વਿਪਰਿਯਾਸਾ ਕਿਲੇਸਗੋਚਰੋ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਸੀਹવਿਕ੍ਕੀਲ਼ਿਤਸ੍ਸ ਚ ਨਯਸ੍ਸ ਦਿਸਾਲੋਚਨਸ੍ਸ ਚ ਨਯਸ੍ਸ ਭੂਮੀਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਨੇਤਿ વਿਪਲ੍ਲਾਸੇਹਿ ਸਂਕਿਲੇਸੇ’’ਤਿ। વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਸੁ ਹਿ ਯੇ ‘‘ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਚ।

    Sīhā buddhā paccekabuddhā sāvakā ca hatarāgadosamohā, tesaṃ vikkīḷitaṃ bhāvanā sacchikiriyā byantīkiriyā ca. Vikkīḷitaṃ indriyādhiṭṭhānaṃ vikkīḷitaṃ vipariyāsānadhiṭṭhānañca. Indriyāni saddhammagocaro vipariyāsā kilesagocaro. Ayaṃ vuccati sīhavikkīḷitassa ca nayassa disālocanassa ca nayassa bhūmīti. Tenāha ‘‘yo neti vipallāsehi saṃkilese’’ti. Veyyākaraṇesu hi ye ‘‘kusalākusalā’’ti ca.

    ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ, ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ; ਯੇ ਸੁਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ, ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ। ਤੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਯਂ ਸਂਕਿਲੇਸੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਿਪਲ੍ਲਾਸਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਉਪਾਦਾਨਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਯੋਗਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਗਨ੍ਥਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸવਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਓਘਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਲ੍ਲਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਗਤਿਗਮਨਾਨੀਤਿ। ਤੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਇਦਂ વੋਦਾਨਂ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਪਦਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਿਹਾਰਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਸਮਾਧਿਭਾવਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸੁਖਭਾਗਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਇਤਿ।

    Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā; ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Tesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, cattāro āhārā, cattāro vipallāsā, cattāri upādānāni, cattāro yogā, cattāro ganthā, cattāro āsavā, cattāro oghā, cattāro sallā, catasso viññāṇaṭṭhitiyo, cattāri agatigamanānīti. Tesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ, catasso paṭipadā, cattāro satipaṭṭhānā, cattāri jhānāni, cattāro vihārā, cattāro sammappadhānā, cattāro acchariyā abbhutā dhammā, cattāri adhiṭṭhānāni, catasso samādhibhāvanā, cattāro sukhabhāgiyā dhammā, catasso appamāṇā iti.

    ੮੮. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ। ਯੇ ਸੁਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ, ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ। ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਸੁਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ, ਅਯਂ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂ। ਯੋ ਸਾਧਾਰਣਾਯ, ਅਯਂ વਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂ। ਯੋ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ, ਅਯਂ ਨੇਯ੍ਯੋ।

    88. Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti ime dve puggalā. Ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Tattha yo sukhāya paṭipadāya khippābhiññāya niyyāti, ayaṃ ugghaṭitaññū. Yo sādhāraṇāya, ayaṃ vipañcitaññū. Yo dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya niyyāti, ayaṃ neyyo.

    ਤਤ੍ਥ ਭਗવਾ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਮਥਂ ਉਪਦਿਸਤਿ, ਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ વਿਪਸ੍ਸਨਂ, ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਂ વਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੁਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਥ ਭਗવਾ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮੁਦੁਕਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਉਪਦਿਸਤਿ, ਤਿਕ੍ਖਂ ਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ, ਮੁਦੁਤਿਕ੍ਖਂ વਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੁਸ੍ਸ, ਤਤ੍ਥ ਭਗવਾ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਤਿ, ਸਂਖਿਤ੍ਤવਿਤ੍ਥਾਰੇਨ વਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੁਸ੍ਸ, વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਥ ਭਗવਾ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਉਪਦਿਸਤਿ, વਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਆਦੀਨવਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਉਪਦਿਸਤਿ, ਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨવਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਉਪਦਿਸਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਭਗવਾ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਂ ਪਞ੍ਞਾਪਯਤਿ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ વਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੁਸ੍ਸ, ਅਧਿਸੀਲਂ ਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ।

    Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa samathaṃ upadisati, neyyassa vipassanaṃ, samathavipassanaṃ vipañcitaññussa. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa mudukaṃ dhammadesanaṃ upadisati, tikkhaṃ neyyassa, mudutikkhaṃ vipañcitaññussa, tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa saṃkhittena dhammaṃ desayati, saṃkhittavitthārena vipañcitaññussa, vitthārena neyyassa. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa nissaraṇaṃ upadisati, vipañcitaññussa ādīnavañca nissaraṇañca upadisati, neyyassa assādañca ādīnavañca nissaraṇañca upadisati. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa adhipaññāsikkhaṃ paññāpayati, adhicittaṃ vipañcitaññussa, adhisīlaṃ neyyassa.

    ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ, ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ। ਯੇ ਸੁਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ। ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ। ਇਤਿ ਖੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਹੁਤ੍વਾ ਤੀਣਿ ਭવਨ੍ਤਿ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂ વਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂ ਨੇਯ੍ਯੋਤਿ।

    Tattha ye dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti, ime dve puggalā. Ye sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya khippābhiññāya ca niyyanti. Ime dve puggalā. Iti kho cattāri hutvā tīṇi bhavanti ugghaṭitaññū vipañcitaññū neyyoti.

    ਤੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਯਂ ਸਂਕਿਲੇਸੋ, ਤੀਣਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ ਦੋਸੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ ਮੋਹੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ , ਤੀਣਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿ – ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ; ਤਯੋ ਅਕੁਸਲવਿਤਕ੍ਕਾ – ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦવਿਤਕ੍ਕੋ વਿਹਿਂਸਾવਿਤਕ੍ਕੋ; ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਕੁਸਲਸਞ੍ਞਾ – ਕਾਮਸਞ੍ਞਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾ વਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾ; ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਾ – ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ ਸੁਖਸਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ; ਤਿਸ੍ਸੋ વੇਦਨਾ – ਸੁਖਾ વੇਦਨਾ ਦੁਕ੍ਖਾ વੇਦਨਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ વੇਦਨਾ; ਤਿਸ੍ਸੋ ਦੁਕ੍ਖਤਾ – ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਤਾ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਤਾ વਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਤਾ; ਤਯੋ ਅਗ੍ਗੀ – ਰਾਗਗ੍ਗਿ ਦੋਸਗ੍ਗਿ ਮੋਹਗ੍ਗਿ; ਤਯੋ ਸਲ੍ਲਾ – ਰਾਗਸਲ੍ਲੋ ਦੋਸਸਲ੍ਲੋ ਮੋਹਸਲ੍ਲੋ; ਤਿਸ੍ਸੋ ਜਟਾ – ਰਾਗਜਟਾ ਦੋਸਜਟਾ ਮੋਹਜਟਾ; ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਕੁਸਲੂਪਪਰਿਕ੍ਖਾ – ਅਕੁਸਲਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਅਕੁਸਲਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ ਅਕੁਸਲਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ। ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਪਤ੍ਤਿਯੋ – ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਤ੍ਤਿ ਆਚਾਰવਿਪਤ੍ਤੀਤਿ। ਤੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਇਦਂ વੋਦਾਨਂ। ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ – ਅਲੋਭੋ ਕੁਸਲਮੂਲਂ ਅਦੋਸੋ ਕੁਸਲਮੂਲਂ ਅਮੋਹੋ ਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਤੀਣਿ ਸੁਚਰਿਤਾਨਿ – ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਂ વਚੀਸੁਚਰਿਤਂ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤਂ। ਤਯੋ ਕੁਸਲવਿਤਕ੍ਕਾ – ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮવਿਤਕ੍ਕੋ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦવਿਤਕ੍ਕੋ ਅવਿਹਿਂਸਾવਿਤਕ੍ਕੋ। ਤਯੋ ਸਮਾਧੀ – ਸવਿਤਕ੍ਕੋ ਸવਿਚਾਰੋ ਸਮਾਧਿ ਅવਿਤਕ੍ਕੋ વਿਚਾਰਮਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ ਅવਿਤਕ੍ਕੋ ਅવਿਚਾਰੋ ਸਮਾਧਿ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਕੁਸਲਸਞ੍ਞਾ – ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾ ਅવਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਅવਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਾ – ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ ਦੁਕ੍ਖਸਞ੍ਞਾ ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਕੁਸਲੂਪਪਰਿਕ੍ਖਾ – ਕੁਸਲਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ। ਤੀਣਿ ਸੋਚੇਯ੍ਯਾਨਿ – ਕਾਯਸੋਚੇਯ੍ਯਂ વਚੀਸੋਚੇਯ੍ਯਂ ਮਨੋਸੋਚੇਯ੍ਯਂ; ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ – ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ – ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ; ਤਯੋ ਖਨ੍ਧਾ – ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ। ਤੀਣਿ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਾਨਿ – ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਨ੍ਤਿ।

    Tesaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, tīṇi akusalamūlāni lobho akusalamūlaṃ doso akusalamūlaṃ moho akusalamūlaṃ , tīṇi duccaritāni – kāyaduccaritaṃ vacīduccaritaṃ manoduccaritaṃ; tayo akusalavitakkā – kāmavitakko byāpādavitakko vihiṃsāvitakko; tisso akusalasaññā – kāmasaññā byāpādasaññā vihiṃsāsaññā; tisso viparītasaññā – niccasaññā sukhasaññā attasaññā; tisso vedanā – sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā; tisso dukkhatā – dukkhadukkhatā saṅkhāradukkhatā vipariṇāmadukkhatā; tayo aggī – rāgaggi dosaggi mohaggi; tayo sallā – rāgasallo dosasallo mohasallo; tisso jaṭā – rāgajaṭā dosajaṭā mohajaṭā; tisso akusalūpaparikkhā – akusalaṃ kāyakammaṃ akusalaṃ vacīkammaṃ akusalaṃ manokammaṃ. Tisso vipattiyo – sīlavipatti diṭṭhivipatti ācāravipattīti. Tesaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ. Tīṇi kusalamūlāni – alobho kusalamūlaṃ adoso kusalamūlaṃ amoho kusalamūlaṃ. Tīṇi sucaritāni – kāyasucaritaṃ vacīsucaritaṃ manosucaritaṃ. Tayo kusalavitakkā – nekkhammavitakko abyāpādavitakko avihiṃsāvitakko. Tayo samādhī – savitakko savicāro samādhi avitakko vicāramatto samādhi avitakko avicāro samādhi. Tisso kusalasaññā – nekkhammasaññā abyāpādasaññā avihiṃsāsaññā. Tisso aviparītasaññā – aniccasaññā dukkhasaññā anattasaññā. Tisso kusalūpaparikkhā – kusalaṃ kāyakammaṃ kusalaṃ vacīkammaṃ kusalaṃ manokammaṃ. Tīṇi soceyyāni – kāyasoceyyaṃ vacīsoceyyaṃ manosoceyyaṃ; tisso sampattiyo – sīlasampatti samādhisampatti paññāsampatti. Tisso sikkhā – adhisīlasikkhā adhicittasikkhā adhipaññāsikkhā; tayo khandhā – sīlakkhandho samādhikkhandho paññākkhandho. Tīṇi vimokkhamukhāni – suññataṃ animittaṃ appaṇihitanti.

    ਇਤਿ ਖੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਹੁਤ੍વਾ ਤੀਣਿ ਭવਨ੍ਤਿ, ਤੀਣਿ ਹੁਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਭવਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤੋ ਚ।

    Iti kho cattāri hutvā tīṇi bhavanti, tīṇi hutvā dve bhavanti taṇhācarito ca diṭṭhicarito ca.

    ਤੇਸਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਯਂ ਸਂਕਿਲੇਸੋ, ਤਣ੍ਹਾ ਚ ਅવਿਜ੍ਜਾ ਚ ਅਹਿਰਿਕਞ੍ਚ ਅਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਤਿ ਚ ਅਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਅਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਚ ਕੋਸਜ੍ਜਞ੍ਚ ਦੋવਚਸ੍ਸਞ੍ਚ ਅਹਂਕਾਰੋ ਚ ਮਮਂਕਾਰੋ ਚ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਚ ਪਮਾਦੋ ਚ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨਞ੍ਚ ਅਸਂવਰੋ ਚ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਚ ਨੀવਰਣਞ੍ਚ ਸਂਯੋਜਨਞ੍ਚ ਕੋਧੋ ਚ ਉਪਨਾਹੋ ਚ ਮਕ੍ਖੋ ਚ ਪਲਾਸੋ ਚ ਇਸ੍ਸਾ ਚ ਮਚ੍ਛੇਰਞ੍ਚ ਮਾਯਾ ਚ ਸਾਠੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਚਾਤਿ।

    Tesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ ayaṃ saṃkileso, taṇhā ca avijjā ca ahirikañca anottappañca assati ca asampajaññañca ayoniso manasikāro ca kosajjañca dovacassañca ahaṃkāro ca mamaṃkāro ca assaddhā ca pamādo ca asaddhammassavanañca asaṃvaro ca abhijjhā ca byāpādo ca nīvaraṇañca saṃyojanañca kodho ca upanāho ca makkho ca palāso ca issā ca maccherañca māyā ca sāṭheyyañca sassatadiṭṭhi ca ucchedadiṭṭhicāti.

    ਤੇਸਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਇਦਂ વੋਦਾਨਂ, ਸਮਥੋ ਚ વਿਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਹਿਰੀ ਚ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਞ੍ਚ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਚ વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ ਚ ਸੋવਚਸ੍ਸਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਣਞ੍ਚ ਅਨ੍વਯੇ ਞਾਣਞ੍ਚ ਖਯੇ ਞਾਣਞ੍ਚ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇ ਞਾਣਞ੍ਚ ਸਦ੍ਧਾ ਚ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਚ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨਞ੍ਚ ਸਂવਰੋ ਚ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾ ਚ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਚ ਰਾਗવਿਰਾਗਾ ਚ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਾવਿਰਾਗਾ ਚ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਭਿਸਮਯੋ ਚ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ ਚ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿ ਚ ਅਕ੍ਕੋਧੋ ਚ ਅਨੁਪਨਾਹੋ ਚ ਅਮਕ੍ਖੋ ਚ ਅਪਲਾਸੋ ਚ ਇਸ੍ਸਾਪਹਾਨਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਪ੍ਪਹਾਨਞ੍ਚ વਿਜ੍ਜਾ ਚ વਿਮੁਤ੍ਤਿ ਚ ਸਙ੍ਖਤਾਰਮ੍ਮਣੋ ਚ વਿਮੋਕ੍ਖੋ ਅਸਙ੍ਖਤਾਰਮ੍ਮਣੋ ਚ વਿਮੋਕ੍ਖੋ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਾ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੂਤਿ।

    Tesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ idaṃ vodānaṃ, samatho ca vipassanā ca hirī ca ottappañca sati ca sampajaññañca yoniso manasikāro ca vīriyārambho ca sovacassañca dhamme ñāṇañca anvaye ñāṇañca khaye ñāṇañca anuppāde ñāṇañca saddhā ca appamādo ca saddhammassavanañca saṃvaro ca anabhijjhā ca abyāpādo ca rāgavirāgā ca cetovimutti avijjāvirāgā ca paññāvimutti abhisamayo ca appicchatā ca santuṭṭhi ca akkodho ca anupanāho ca amakkho ca apalāso ca issāpahānañca macchariyappahānañca vijjā ca vimutti ca saṅkhatārammaṇo ca vimokkho asaṅkhatārammaṇo ca vimokkho saupādisesā ca nibbānadhātu anupādisesā ca nibbānadhātūti.

    ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਿਪੁਕ੍ਖਲਸ੍ਸ ਚ ਨਯਸ੍ਸ ਅਙ੍ਕੁਸਸ੍ਸ ਚ ਨਯਸ੍ਸ ਭੂਮੀਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਅਕੁਸਲੇ ਸਮੂਲੇਹਿ ਨੇਤੀ’’ਤਿ ‘‘ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਦਿਸਲੋਚਨੇਨਾ’’ਤਿ ਚ।

    Ayaṃ vuccati tipukkhalassa ca nayassa aṅkusassa ca nayassa bhūmīti. Tenāha ‘‘yo akusale samūlehi netī’’ti ‘‘oloketvā disalocanenā’’ti ca.

    ਨਿਯੁਤ੍ਤਂ ਨਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ।

    Niyuttaṃ nayasamuṭṭhānaṃ.







    Footnotes:
    1. ਅવਿਜ੍ਜਾਯ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ (ਸੀ॰ ਕ॰)
    2. avijjāya saṃyuttā (sī. ka.)
    3. ਤੇਤਾਲੀਸਂ (ਸੀ॰)
    4. tetālīsaṃ (sī.)
    5. ਆવਟ੍ਟਨਤ੍ਥਂ (ਸੀ॰ ਕ॰)
    6. āvaṭṭanatthaṃ (sī. ka.)
    7. ਚਤੁਤ੍ਥਾ (ਸੀ॰)
    8. ਚਤੁਤ੍ਥਾਯਂ (ਸੀ॰)
    9. catutthā (sī.)
    10. catutthāyaṃ (sī.)
    11. ਪਰਿਯਾਦਿਣ੍ਣਂ (ਕ॰)
    12. pariyādiṇṇaṃ (ka.)
    13. ਉਦਤ੍ਥਸ੍ਸ (ਸੀ॰ ਕ॰)
    14. udatthassa (sī. ka.)
    15. ਬਹੁਲਿਕਤਾ (ਕ॰)
    16. bahulikatā (ka.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ਨਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨવਾਰવਣ੍ਣਨਾ • Nayasamuṭṭhānavāravaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣ-ਟੀਕਾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ਨਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨવਾਰવਣ੍ਣਨਾ • Nayasamuṭṭhānavāravaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ਨੇਤ੍ਤਿવਿਭਾવਿਨੀ • Nettivibhāvinī / ਨਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨવਿਭਾવਨਾ • Nayasamuṭṭhānavibhāvanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact