| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๙. นยถาจิตฺตสฺส วาจาติกถาวณฺณนา
9. Nayathācittassa vācātikathāvaṇṇanā
๕๖๔. อิทานิ นยถาจิตฺตสฺส วาจาติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ยสฺมา โกจิ อญฺญํ ภณิสฺสามีติ อญฺญํ ภณติ, ตสฺมา นยถาจิตฺตสฺส วาจา จิตฺตานุรูปา จิตฺตานุคติกา น โหติ, วินาปิ จิเตฺตน ปวตฺตตีติ เยสํ ลทฺธิ; เสยฺยถาปิ ปุพฺพเสลิยานํ; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ ‘‘ยทิ ตํสมุฎฺฐาปกํ จิตฺตํ น สิยา, ผสฺสาทโยปิ ตสฺมิํ ขเณ น สิยุ’’นฺติ โจเทตุํ อผสฺสกสฺสาติอาทิมาหฯ น ภณิตุกาโมติอาทีสุ ยสฺมา อญฺญํ ภณิสฺสามีติ อญฺญํ ภณโนฺตปิ ภณิตุกาโมเยว นาม โหติ, ตสฺมา น เหวาติ ปฎิกฺขิปติฯ
564. Idāni nayathācittassa vācātikathā nāma hoti. Tattha yasmā koci aññaṃ bhaṇissāmīti aññaṃ bhaṇati, tasmā nayathācittassa vācā cittānurūpā cittānugatikā na hoti, vināpi cittena pavattatīti yesaṃ laddhi; seyyathāpi pubbaseliyānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi taṃsamuṭṭhāpakaṃ cittaṃ na siyā, phassādayopi tasmiṃ khaṇe na siyu’’nti codetuṃ aphassakassātiādimāha. Na bhaṇitukāmotiādīsu yasmā aññaṃ bhaṇissāmīti aññaṃ bhaṇantopi bhaṇitukāmoyeva nāma hoti, tasmā na hevāti paṭikkhipati.
๕๖๕. นนุ อตฺถิ โกจิ อญฺญํ ภณิสฺสามีติอาทีสุ จีวรนฺติ ภณิตุกาโม จีรนฺติ ภเณยฺยฯ ตตฺถ อญฺญํ ภณิตุกามตาจิตฺตํ, อญฺญํ ภณนจิตฺตํ, อิติ ปุพฺพภาเคน จิเตฺตน อสทิสตฺตา อยถาจิโตฺต นาม โหติ, เตนสฺส เกวลํ อนาปตฺติ นาม โหติ, น ปน จีรนฺติ วจนสมุฎฺฐาปกจิตฺตํ นตฺถิ, อิติ อจิตฺตกา สา วาจาติ อตฺถํ สนฺธาย อิมินา อุทาหรเณน ‘‘นยถาจิตฺตสฺส วาจา’’ติ ปติฎฺฐาปิตาปิ อปฺปติฎฺฐาปิตาว โหตีติฯ
565. Nanu atthi koci aññaṃ bhaṇissāmītiādīsu cīvaranti bhaṇitukāmo cīranti bhaṇeyya. Tattha aññaṃ bhaṇitukāmatācittaṃ, aññaṃ bhaṇanacittaṃ, iti pubbabhāgena cittena asadisattā ayathācitto nāma hoti, tenassa kevalaṃ anāpatti nāma hoti, na pana cīranti vacanasamuṭṭhāpakacittaṃ natthi, iti acittakā sā vācāti atthaṃ sandhāya iminā udāharaṇena ‘‘nayathācittassa vācā’’ti patiṭṭhāpitāpi appatiṭṭhāpitāva hotīti.
นยถาจิตฺตสฺส วาจาติกถาวณฺณนาฯ
Nayathācittassa vācātikathāvaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๙๒) ๙. น ยถาจิตฺตสฺส วาจาติกถา • (92) 9. Na yathācittassa vācātikathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๙. นยถาจิตฺตสฺสวาจาติกถาวณฺณนา • 9. Nayathācittassavācātikathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๙. นยถาจิตฺตสฺสวาจาติกถาวณฺณนา • 9. Nayathācittassavācātikathāvaṇṇanā
