| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
६. नेरयिकग्गिउण्हभावपञ्हो
6. Nerayikaggiuṇhabhāvapañho
६. राजा आह ‘‘भन्ते नागसेन, तुम्हे भणथ ‘पाकतिकअग्गितो नेरयिको अग्गि महाभितापतरो होति, खुद्दकोपि पासाणो पाकतिके अग्गिम्हि पक्खित्तो दिवसम्पि पच्चमानो 1 न विलयं गच्छति, कूटागारमत्तोपि पासाणो नेरयिकग्गिम्हि पक्खित्तो खणेन विलयं गच्छती’ति, एतं वचनं न सद्दहामि, एवञ्च पन वदेथ ‘ये च तत्थ उप्पन्ना सत्ता, ते अनेकानिपि वस्ससहस्सानि निरये पच्चमाना न विलयं गच्छन्ती’ति, तम्पि वचनं न सद्दहामी’’ति।
6. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, tumhe bhaṇatha ‘pākatikaaggito nerayiko aggi mahābhitāpataro hoti, khuddakopi pāsāṇo pākatike aggimhi pakkhitto divasampi paccamāno 2 na vilayaṃ gacchati, kūṭāgāramattopi pāsāṇo nerayikaggimhi pakkhitto khaṇena vilayaṃ gacchatī’ti, etaṃ vacanaṃ na saddahāmi, evañca pana vadetha ‘ye ca tattha uppannā sattā, te anekānipi vassasahassāni niraye paccamānā na vilayaṃ gacchantī’ti, tampi vacanaṃ na saddahāmī’’ti.
थेरो आह ‘‘तं किं मञ्ञसि, महाराज, या ता सन्ति मकरिनियोपि सुसुमारिनियोपि कच्छपिनियोपि मोरिनियोपि कपोतिनियोपि, किंनु ता कक्खळानि पासाणानि सक्खरायो च खादन्ती’’ति? ‘‘आम, भन्ते, खादन्ती’’ति। ‘‘किं पन तानि तासं कुच्छियं कोट्ठब्भन्तरगतानि विलयं गच्छन्ती’’ति? ‘‘आम, भन्ते, विलयं गच्छन्ती’’ति। ‘‘यो पन तासं कुच्छियं गब्भो, सोपि विलयं गच्छती’’ति? ‘‘न हि भन्ते’’ति। ‘‘केन कारणेना’’ति? ‘‘मञ्ञामि, भन्ते, कम्माधिकतेन न विलयं गच्छती’’ति। ‘‘एवमेव खो, महाराज, कम्माधिकतेन नेरयिका सत्ता अनेकानिपि वस्ससहस्सानि निरये पच्चमाना न विलयं गच्छन्ति। भासितम्पेतं, महाराज, भगवता – ‘सो न ताव कालं करोति, याव न तं पापकम्मं ब्यन्तीहोती’’’ति।
Thero āha ‘‘taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yā tā santi makariniyopi susumāriniyopi kacchapiniyopi moriniyopi kapotiniyopi, kiṃnu tā kakkhaḷāni pāsāṇāni sakkharāyo ca khādantī’’ti? ‘‘Āma, bhante, khādantī’’ti. ‘‘Kiṃ pana tāni tāsaṃ kucchiyaṃ koṭṭhabbhantaragatāni vilayaṃ gacchantī’’ti? ‘‘Āma, bhante, vilayaṃ gacchantī’’ti. ‘‘Yo pana tāsaṃ kucchiyaṃ gabbho, sopi vilayaṃ gacchatī’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Kena kāraṇenā’’ti? ‘‘Maññāmi, bhante, kammādhikatena na vilayaṃ gacchatī’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, kammādhikatena nerayikā sattā anekānipi vassasahassāni niraye paccamānā na vilayaṃ gacchanti. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā – ‘so na tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhotī’’’ti.
‘‘भिय्यो ओपम्मं करोही’’ति। ‘‘तं किं मञ्ञसि, महाराज, या ता सन्ति सीहिनियोपि ब्यग्घिनियोपि दीपिनियोपि कुक्कुरिनियोपि, किंनु ता कक्खळानि अट्ठिकानि मंसानि खादन्तीति? ‘‘आम, भन्ते, खादन्ती’’ति। ‘‘किं पन तानि तासं कुच्छियं कोट्ठब्भन्तरगतानि विलयं गच्छन्ती’’ति? ‘‘आम, भन्ते, विलयं गच्छन्ती’’ति। ‘‘यो पन तासं कुच्छियं गब्भो, सोपि विलयं गच्छती’’ति? ‘‘न हि भन्ते’’ति। ‘‘केन कारणेना’’ति? ‘‘मञ्ञामि, भन्ते, कम्माधिकतेन न विलयं गच्छती’’ति। ‘‘एवमेव खो, महाराज, कम्माधिकतेन नेरयिका सत्ता अनेकानिपि वस्ससहस्सानि निरये पच्चमाना न विलयं गच्छन्ती’’ति।
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yā tā santi sīhiniyopi byagghiniyopi dīpiniyopi kukkuriniyopi, kiṃnu tā kakkhaḷāni aṭṭhikāni maṃsāni khādantīti? ‘‘Āma, bhante, khādantī’’ti. ‘‘Kiṃ pana tāni tāsaṃ kucchiyaṃ koṭṭhabbhantaragatāni vilayaṃ gacchantī’’ti? ‘‘Āma, bhante, vilayaṃ gacchantī’’ti. ‘‘Yo pana tāsaṃ kucchiyaṃ gabbho, sopi vilayaṃ gacchatī’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Kena kāraṇenā’’ti? ‘‘Maññāmi, bhante, kammādhikatena na vilayaṃ gacchatī’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, kammādhikatena nerayikā sattā anekānipi vassasahassāni niraye paccamānā na vilayaṃ gacchantī’’ti.
‘‘भिय्यो ओपम्मं करोही’’ति। ‘‘तं किं मञ्ञसि, महाराज, या ता सन्ति योनकसुखुमालिनियोपि खत्तियसुखुमालिनियोपि ब्राह्मणसुखुमालिनियोपि गहपतिसुखुमालिनियोपि, किंनु ता कक्खळानि खज्जकानि मंसानि खादन्ती’’ति? ‘‘आम, भन्ते, खादन्ती’’ति। ‘‘किं पन तानि तासं कुच्छियं कोट्ठब्भन्तरगतानि विलयं गच्छन्ती’’ति? ‘‘आम, भन्ते, विलयं गच्छन्ती’’ति। ‘‘यो पन तासं कुच्छियं गब्भो सोपि विलयं गच्छती’’ति? ‘‘न हि भन्ते’’ति। ‘‘केन कारणेना’’ति। ‘‘मञ्ञामि, भन्ते, कम्माधिकतेन न विलयं गच्छती’’ति। ‘‘एवमेव खो, महाराज, कम्माधिकतेन नेरयिका सत्ता अनेकानिपि वस्ससहस्सानि निरये पच्चमाना न विलयं गच्छन्ति। भासितम्पेतं, महाराज, भगवता – ‘‘सो न ताव कालं करोति, याव न तं पापकम्मं ब्यन्तीहोती’’ति।
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yā tā santi yonakasukhumāliniyopi khattiyasukhumāliniyopi brāhmaṇasukhumāliniyopi gahapatisukhumāliniyopi, kiṃnu tā kakkhaḷāni khajjakāni maṃsāni khādantī’’ti? ‘‘Āma, bhante, khādantī’’ti. ‘‘Kiṃ pana tāni tāsaṃ kucchiyaṃ koṭṭhabbhantaragatāni vilayaṃ gacchantī’’ti? ‘‘Āma, bhante, vilayaṃ gacchantī’’ti. ‘‘Yo pana tāsaṃ kucchiyaṃ gabbho sopi vilayaṃ gacchatī’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Kena kāraṇenā’’ti. ‘‘Maññāmi, bhante, kammādhikatena na vilayaṃ gacchatī’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, kammādhikatena nerayikā sattā anekānipi vassasahassāni niraye paccamānā na vilayaṃ gacchanti. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā – ‘‘so na tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhotī’’ti.
‘‘कल्लोसि, भन्ते नागसेना’’ति।
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
नेरयिकग्गिउण्हभावपञ्हो छट्ठो।
Nerayikaggiuṇhabhāvapañho chaṭṭho.
Footnotes:
