| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੬. ਨੇਰਯਿਕਗ੍ਗਿਉਣ੍ਹਭਾવਪਞ੍ਹੋ
6. Nerayikaggiuṇhabhāvapañho
੬. ਰਾਜਾ ਆਹ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਣਥ ‘ਪਾਕਤਿਕਅਗ੍ਗਿਤੋ ਨੇਰਯਿਕੋ ਅਗ੍ਗਿ ਮਹਾਭਿਤਾਪਤਰੋ ਹੋਤਿ, ਖੁਦ੍ਦਕੋਪਿ ਪਾਸਾਣੋ ਪਾਕਤਿਕੇ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਦਿવਸਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਮਾਨੋ 1 ਨ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਕੂਟਾਗਾਰਮਤ੍ਤੋਪਿ ਪਾਸਾਣੋ ਨੇਰਯਿਕਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਖਣੇਨ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’ਤਿ, ਏਤਂ વਚਨਂ ਨ ਸਦ੍ਦਹਾਮਿ, ਏવਞ੍ਚ ਪਨ વਦੇਥ ‘ਯੇ ਚ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਅਨੇਕਾਨਿਪਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨਾ ਨ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ વਚਨਂ ਨ ਸਦ੍ਦਹਾਮੀ’’ਤਿ।
6. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, tumhe bhaṇatha ‘pākatikaaggito nerayiko aggi mahābhitāpataro hoti, khuddakopi pāsāṇo pākatike aggimhi pakkhitto divasampi paccamāno 2 na vilayaṃ gacchati, kūṭāgāramattopi pāsāṇo nerayikaggimhi pakkhitto khaṇena vilayaṃ gacchatī’ti, etaṃ vacanaṃ na saddahāmi, evañca pana vadetha ‘ye ca tattha uppannā sattā, te anekānipi vassasahassāni niraye paccamānā na vilayaṃ gacchantī’ti, tampi vacanaṃ na saddahāmī’’ti.
ਥੇਰੋ ਆਹ ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਾ ਤਾ ਸਨ੍ਤਿ ਮਕਰਿਨਿਯੋਪਿ ਸੁਸੁਮਾਰਿਨਿਯੋਪਿ ਕਚ੍ਛਪਿਨਿਯੋਪਿ ਮੋਰਿਨਿਯੋਪਿ ਕਪੋਤਿਨਿਯੋਪਿ, ਕਿਂਨੁ ਤਾ ਕਕ੍ਖਲ਼ਾਨਿ ਪਾਸਾਣਾਨਿ ਸਕ੍ਖਰਾਯੋ ਚ ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤਾਨਿ ਤਾਸਂ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਕੋਟ੍ਠਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗਤਾਨਿ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯੋ ਪਨ ਤਾਸਂ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਗਬ੍ਭੋ, ਸੋਪਿ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਞ੍ਞਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਮ੍ਮਾਧਿਕਤੇਨ ਨ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਮ੍ਮਾਧਿਕਤੇਨ ਨੇਰਯਿਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕਾਨਿਪਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨਾ ਨ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ – ‘ਸੋ ਨ ਤਾવ ਕਾਲਂ ਕਰੋਤਿ, ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤੀ’’’ਤਿ।
Thero āha ‘‘taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yā tā santi makariniyopi susumāriniyopi kacchapiniyopi moriniyopi kapotiniyopi, kiṃnu tā kakkhaḷāni pāsāṇāni sakkharāyo ca khādantī’’ti? ‘‘Āma, bhante, khādantī’’ti. ‘‘Kiṃ pana tāni tāsaṃ kucchiyaṃ koṭṭhabbhantaragatāni vilayaṃ gacchantī’’ti? ‘‘Āma, bhante, vilayaṃ gacchantī’’ti. ‘‘Yo pana tāsaṃ kucchiyaṃ gabbho, sopi vilayaṃ gacchatī’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Kena kāraṇenā’’ti? ‘‘Maññāmi, bhante, kammādhikatena na vilayaṃ gacchatī’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, kammādhikatena nerayikā sattā anekānipi vassasahassāni niraye paccamānā na vilayaṃ gacchanti. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā – ‘so na tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhotī’’’ti.
‘‘ਭਿਯ੍ਯੋ ਓਪਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਾ ਤਾ ਸਨ੍ਤਿ ਸੀਹਿਨਿਯੋਪਿ ਬ੍ਯਗ੍ਘਿਨਿਯੋਪਿ ਦੀਪਿਨਿਯੋਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਰਿਨਿਯੋਪਿ, ਕਿਂਨੁ ਤਾ ਕਕ੍ਖਲ਼ਾਨਿ ਅਟ੍ਠਿਕਾਨਿ ਮਂਸਾਨਿ ਖਾਦਨ੍ਤੀਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤਾਨਿ ਤਾਸਂ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਕੋਟ੍ਠਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗਤਾਨਿ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯੋ ਪਨ ਤਾਸਂ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਗਬ੍ਭੋ, ਸੋਪਿ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਞ੍ਞਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਮ੍ਮਾਧਿਕਤੇਨ ਨ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਮ੍ਮਾਧਿਕਤੇਨ ਨੇਰਯਿਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕਾਨਿਪਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨਾ ਨ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yā tā santi sīhiniyopi byagghiniyopi dīpiniyopi kukkuriniyopi, kiṃnu tā kakkhaḷāni aṭṭhikāni maṃsāni khādantīti? ‘‘Āma, bhante, khādantī’’ti. ‘‘Kiṃ pana tāni tāsaṃ kucchiyaṃ koṭṭhabbhantaragatāni vilayaṃ gacchantī’’ti? ‘‘Āma, bhante, vilayaṃ gacchantī’’ti. ‘‘Yo pana tāsaṃ kucchiyaṃ gabbho, sopi vilayaṃ gacchatī’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Kena kāraṇenā’’ti? ‘‘Maññāmi, bhante, kammādhikatena na vilayaṃ gacchatī’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, kammādhikatena nerayikā sattā anekānipi vassasahassāni niraye paccamānā na vilayaṃ gacchantī’’ti.
‘‘ਭਿਯ੍ਯੋ ਓਪਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਾ ਤਾ ਸਨ੍ਤਿ ਯੋਨਕਸੁਖੁਮਾਲਿਨਿਯੋਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਸੁਖੁਮਾਲਿਨਿਯੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਖੁਮਾਲਿਨਿਯੋਪਿ ਗਹਪਤਿਸੁਖੁਮਾਲਿਨਿਯੋਪਿ, ਕਿਂਨੁ ਤਾ ਕਕ੍ਖਲ਼ਾਨਿ ਖਜ੍ਜਕਾਨਿ ਮਂਸਾਨਿ ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤਾਨਿ ਤਾਸਂ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਕੋਟ੍ਠਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗਤਾਨਿ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯੋ ਪਨ ਤਾਸਂ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਗਬ੍ਭੋ ਸੋਪਿ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ। ‘‘ਮਞ੍ਞਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਮ੍ਮਾਧਿਕਤੇਨ ਨ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਮ੍ਮਾਧਿਕਤੇਨ ਨੇਰਯਿਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕਾਨਿਪਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨਾ ਨ વਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ – ‘‘ਸੋ ਨ ਤਾવ ਕਾਲਂ ਕਰੋਤਿ, ਯਾવ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yā tā santi yonakasukhumāliniyopi khattiyasukhumāliniyopi brāhmaṇasukhumāliniyopi gahapatisukhumāliniyopi, kiṃnu tā kakkhaḷāni khajjakāni maṃsāni khādantī’’ti? ‘‘Āma, bhante, khādantī’’ti. ‘‘Kiṃ pana tāni tāsaṃ kucchiyaṃ koṭṭhabbhantaragatāni vilayaṃ gacchantī’’ti? ‘‘Āma, bhante, vilayaṃ gacchantī’’ti. ‘‘Yo pana tāsaṃ kucchiyaṃ gabbho sopi vilayaṃ gacchatī’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Kena kāraṇenā’’ti. ‘‘Maññāmi, bhante, kammādhikatena na vilayaṃ gacchatī’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, kammādhikatena nerayikā sattā anekānipi vassasahassāni niraye paccamānā na vilayaṃ gacchanti. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā – ‘‘so na tāva kālaṃ karoti, yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhotī’’ti.
‘‘ਕਲ੍ਲੋਸਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨਾ’’ਤਿ।
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
ਨੇਰਯਿਕਗ੍ਗਿਉਣ੍ਹਭਾવਪਞ੍ਹੋ ਛਟ੍ਠੋ।
Nerayikaggiuṇhabhāvapañho chaṭṭho.
Footnotes:
