| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
१८. नेवहोतिननहोतितथागतोसुत्तं
18. Nevahotinanahotitathāgatosuttaṃ
२२३. सावत्थिनिदानं । ‘‘किस्मिं नु खो, भिक्खवे, सति, किं उपादाय, किं अभिनिविस्स एवं दिट्ठि उप्पज्जति – ‘नेव होति, न न होति तथागतो परं मरणा’’’ति? भगवंमूलका नो, भन्ते, धम्मा…पे॰… ‘‘रूपे खो, भिक्खवे, सति, रूपं उपादाय, रूपं अभिनिविस्स एवं दिट्ठि उप्पज्जति – ‘नेव होति, न न होति तथागतो परं मरणा’ति…पे॰…।
223. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Kismiṃ nu kho, bhikkhave, sati, kiṃ upādāya, kiṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘neva hoti, na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti? Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā…pe… ‘‘rūpe kho, bhikkhave, sati, rūpaṃ upādāya, rūpaṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘neva hoti, na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti…pe….
‘‘तं किं मञ्ञथ, भिक्खवे, रूपं निच्चं वा अनिच्चं वा’’ति? ‘‘अनिच्चं, भन्ते’’…पे॰… विपरिणामधम्मं, अपि नु तं अनुपादाय एवं दिट्ठि उप्पज्जेय्य – ‘नेव होति, न न होति तथागतो परं मरणा’’ति? ‘‘नो हेतं, भन्ते’’। ‘‘यम्पिदं दिट्ठं सुतं मुतं विञ्ञातं पत्तं परियेसितं अनुविचरितं मनसा तम्पि निच्चं वा अनिच्चं वा’’ति? ‘‘अनिच्चं, भन्ते’’। ‘‘यं पनानिच्चं दुक्खं वा तं सुखं वा’’ति? ‘‘दुक्खं, भन्ते’’। ‘‘यं पनानिच्चं दुक्खं विपरिणामधम्मं, अपि नु तं अनुपादाय एवं दिट्ठि उप्पज्जेय्य – ‘नेव होति, न न होति तथागतो परं मरणा’’’ति? ‘‘नो हेतं, भन्ते’’।
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’…pe… vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya evaṃ diṭṭhi uppajjeyya – ‘neva hoti, na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya evaṃ diṭṭhi uppajjeyya – ‘neva hoti, na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘यतो खो, भिक्खवे, अरियसावकस्स इमेसु च ठानेसु कङ्खा पहीना होति, दुक्खेपिस्स कङ्खा पहीना होति, दुक्खसमुदयेपिस्स कङ्खा पहीना होति, दुक्खनिरोधेपिस्स कङ्खा पहीना होति, दुक्खनिरोधगामिनिया पटिपदायपिस्स कङ्खा पहीना होति – अयं वुच्चति, भिक्खवे, अरियसावको सोतापन्नो अविनिपातधम्मो नियतो सम्बोधिपरायनो’’ति। अट्ठारसमं ।
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvakassa imesu ca ṭhānesu kaṅkhā pahīnā hoti, dukkhepissa kaṅkhā pahīnā hoti, dukkhasamudayepissa kaṅkhā pahīnā hoti, dukkhanirodhepissa kaṅkhā pahīnā hoti, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāyapissa kaṅkhā pahīnā hoti – ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano’’ti. Aṭṭhārasamaṃ .
सोतापत्तिवग्गो।
Sotāpattivaggo.
अट्ठारसवेय्याकरणं निट्ठितं।
Aṭṭhārasaveyyākaraṇaṃ niṭṭhitaṃ.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
वातं एतं मम, सो अत्ता नो च मे सिया।
Vātaṃ etaṃ mama, so attā no ca me siyā;
नत्थि करोतो हेतु च, महादिट्ठेन अट्ठमं॥
Natthi karoto hetu ca, mahādiṭṭhena aṭṭhamaṃ.
सस्सतो लोको च, असस्सतो च अन्तवा च।
Sassato loko ca, asassato ca antavā ca;
अनन्तवा च तं जीवं तं सरीरन्ति।
Anantavā ca taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti;
अञ्ञं जीवं अञ्ञं सरीरन्ति च॥
Aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti ca.
होति तथागतो परं मरणाति।
Hoti tathāgato paraṃ maraṇāti;
न होति तथागतो परं मरणाति।
Na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti;
नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति॥
Neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ११-१८. अन्तवासुत्तादिवण्णना • 11-18. Antavāsuttādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ११-१८. अन्तवासुत्तादिवण्णना • 11-18. Antavāsuttādivaṇṇanā
