Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi |
๓. ตติยวโคฺค
3. Tatiyavaggo
(๓๒) ๑๒. เนวสญฺญานาสญฺญายตนกถา
(32) 12. Nevasaññānāsaññāyatanakathā
๓๘๔. เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ? อามนฺตาฯ อสญฺญภโว อสญฺญคติ อสญฺญสตฺตาวาโส อสญฺญสํสาโร อสญฺญโยนิ อสญฺญตฺตภาวปฎิลาโภติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
384. Nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti? Āmantā. Asaññabhavo asaññagati asaññasattāvāso asaññasaṃsāro asaññayoni asaññattabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
นนุ สญฺญาภโว สญฺญาคติ สญฺญาสตฺตาวาโส สญฺญาสํสาโร สญฺญาโยนิ สญฺญตฺตภาวปฎิลาโภติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ สญฺญาภโว สญฺญาคติ…เป.… สญฺญตฺตภาวปฎิลาโภ, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘สญฺญา อตฺถี’’’ติฯ
Nanu saññābhavo saññāgati saññāsattāvāso saññāsaṃsāro saññāyoni saññattabhāvapaṭilābhoti? Āmantā. Hañci saññābhavo saññāgati…pe… saññattabhāvapaṭilābho, no ca vata re vattabbe – ‘‘nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘saññā atthī’’’ti.
เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ? อามนฺตาฯ เอกโวการภโว คติ…เป.… อตฺตภาวปฎิลาโภติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti? Āmantā. Ekavokārabhavo gati…pe… attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
นนุ จตุโวการภโว คติ…เป.… อตฺตภาวปฎิลาโภติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ จตุโวการภโว คติ…เป.… อตฺตภาวปฎิลาโภ, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘สญฺญา อตฺถี’’’ติฯ
Nanu catuvokārabhavo gati…pe… attabhāvapaṭilābhoti? Āmantā. Hañci catuvokārabhavo gati…pe… attabhāvapaṭilābho, no ca vata re vattabbe – ‘‘nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘saññā atthī’’’ti.
๓๘๕. อสญฺญสเตฺตสุ น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถิ’’, โส จ อสญฺญภโว อสญฺญคติ อสญฺญสตฺตาวาโส อสญฺญสํสาโร อสญฺญโยนิ อสญฺญตฺตภาวปฎิลาโภติ? อามนฺตาฯ เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถิ,’’ โส จ อสญฺญภโว อสญฺญคติ อสญฺญสตฺตาวาโส อสญฺญสํสาโร อสญฺญโยนิ อสญฺญตฺตภาวปฎิลาโภติ ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
385. Asaññasattesu na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthi’’, so ca asaññabhavo asaññagati asaññasattāvāso asaññasaṃsāro asaññayoni asaññattabhāvapaṭilābhoti? Āmantā. Nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthi,’’ so ca asaññabhavo asaññagati asaññasattāvāso asaññasaṃsāro asaññayoni asaññattabhāvapaṭilābhoti ? Na hevaṃ vattabbe…pe….
อสญฺญสเตฺตสุ น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถิ,’’ โส จ เอกโวการภโว คติ…เป.… อตฺตภาวปฎิลาโภติ? อามนฺตาฯ เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถิ,’’ โส จ เอกโวการภโว คติ สตฺตาวาโส สํสาโร โยนิ อตฺตภาวปฎิลาโภติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Asaññasattesu na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthi,’’ so ca ekavokārabhavo gati…pe… attabhāvapaṭilābhoti? Āmantā. Nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthi,’’ so ca ekavokārabhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถิ,’’ โส จ สญฺญาภโว สญฺญาคติ…เป.… สญฺญตฺตภาวปฎิลาโภติ? อามนฺตาฯ อสญฺญสเตฺตสุ น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถิ,’’ โส จ สญฺญาภโว สญฺญาคติ…เป.… สญฺญตฺตภาวปฎิลาโภติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthi,’’ so ca saññābhavo saññāgati…pe… saññattabhāvapaṭilābhoti? Āmantā. Asaññasattesu na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthi,’’ so ca saññābhavo saññāgati…pe… saññattabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถิ,’’ โส จ จตุโวการภโว คติ…เป.… อตฺตภาวปฎิลาโภติ? อามนฺตาฯ อสญฺญสเตฺตสุ น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถิ,’’ โส จ จตุโวการภโว คติ…เป.… อตฺตภาวปฎิลาโภติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthi,’’ so ca catuvokārabhavo gati…pe… attabhāvapaṭilābhoti? Āmantā. Asaññasattesu na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthi,’’ so ca catuvokārabhavo gati…pe… attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโวติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโว, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘สญฺญา อตฺถี’’’ติฯ
Nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti? Āmantā. Nanu nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavoti? Āmantā. Hañci nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, no ca vata re vattabbe – ‘‘nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘saññā atthī’’’ti.
๓๘๖. เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโว เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ? อามนฺตาฯ อากาสานญฺจายตนํ จตุโวการภโว อากาสานญฺจายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
386. Nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavo nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti? Āmantā. Ākāsānañcāyatanaṃ catuvokārabhavo ākāsānañcāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโว, เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ? อามนฺตาฯ วิญฺญาณญฺจายตนํ…เป.… อากิญฺจญฺญายตนํ จตุโวการภโว, อากิญฺจญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti? Āmantā. Viññāṇañcāyatanaṃ…pe… ākiñcaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, ākiñcaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
อากาสานญฺจายตนํ จตุโวการภโว, อตฺถิ ตตฺถ สญฺญาติ? อามนฺตาฯ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโว, อตฺถิ ตตฺถ สญฺญาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Ākāsānañcāyatanaṃ catuvokārabhavo, atthi tattha saññāti? Āmantā. Nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, atthi tattha saññāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
วิญฺญาณญฺจายตนํ…เป.… อากิญฺจญฺญายตนํ จตุโวการภโว, อตฺถิ ตตฺถ สญฺญาติ? อามนฺตาฯ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโว, อตฺถิ ตตฺถ สญฺญาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Viññāṇañcāyatanaṃ…pe… ākiñcaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, atthi tattha saññāti? Āmantā. Nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, atthi tattha saññāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ วา ‘‘นตฺถี’’ติ วาติ? อามนฺตา ฯ นนุ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโวติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโว, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘สญฺญา อตฺถี’ติ วา ‘นตฺถี’ติ วา’’ติฯ
Nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti vā ‘‘natthī’’ti vāti? Āmantā . Nanu nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavoti? Āmantā. Hañci nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, no ca vata re vattabbe – ‘‘nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘saññā atthī’ti vā ‘natthī’ti vā’’ti.
เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโว, เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ วา ‘‘นตฺถี’’ติ วาติ? อามนฺตาฯ อากาสานญฺจายตนํ…เป.… วิญฺญาณญฺจายตนํ…เป.… อากิญฺจญฺญายตนํ จตุโวการภโว, อากิญฺจญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ วา ‘‘นตฺถี’’ติ วาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti vā ‘‘natthī’’ti vāti? Āmantā. Ākāsānañcāyatanaṃ…pe… viññāṇañcāyatanaṃ…pe… ākiñcaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, ākiñcaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti vā ‘‘natthī’’ti vāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
อากาสานญฺจายตนํ จตุโวการภโว, อตฺถิ ตตฺถ สญฺญาติ? อามนฺตาฯ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโว, อตฺถิ ตตฺถ สญฺญาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Ākāsānañcāyatanaṃ catuvokārabhavo, atthi tattha saññāti? Āmantā. Nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, atthi tattha saññāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
วิญฺญาณญฺจายตนํ…เป.… อากิญฺจญฺญายตนํ จตุโวการภโว, อตฺถิ ตตฺถ สญฺญาติ? อามนฺตาฯ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ จตุโวการภโว, อตฺถิ ตตฺถ สญฺญาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Viññāṇañcāyatanaṃ…pe… ākiñcaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, atthi tattha saññāti? Āmantā. Nevasaññānāsaññāyatanaṃ catuvokārabhavo, atthi tattha saññāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ 1 – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ วา ‘‘นตฺถี’’ติ วาติ? อามนฺตาฯ นนุ เนวสญฺญานาสญฺญายตนนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ, เตน วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘สญฺญา อตฺถี’ติ วา ‘นตฺถี’ติ วา’’ติฯ
Nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ 2 – ‘‘saññā atthī’’ti vā ‘‘natthī’’ti vāti? Āmantā. Nanu nevasaññānāsaññāyatananti? Āmantā. Hañci nevasaññānāsaññāyatanaṃ, tena vata re vattabbe – ‘‘nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘saññā atthī’ti vā ‘natthī’ti vā’’ti.
เนวสญฺญานาสญฺญายตนนฺติ กตฺวา เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ วา ‘‘นตฺถี’’ติ วาติ? อามนฺตาฯ อทุกฺขมสุขา เวทนาติ กตฺวา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย 3 น วตฺตพฺพํ – ‘‘เวทนา’’ติ วา ‘‘อเวทนา’’ติ วาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Nevasaññānāsaññāyatananti katvā nevasaññānāsaññāyatane na vattabbaṃ – ‘‘saññā atthī’’ti vā ‘‘natthī’’ti vāti? Āmantā. Adukkhamasukhā vedanāti katvā adukkhamasukhāya vedanāya 4 na vattabbaṃ – ‘‘vedanā’’ti vā ‘‘avedanā’’ti vāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
เนวสญฺญานาสญฺญายตนกถา นิฎฺฐิตาฯ
Nevasaññānāsaññāyatanakathā niṭṭhitā.
ตติยวโคฺคฯ
Tatiyavaggo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
พลํ สาธารณํ อริยํ, สราคํ จิตฺตํ วิมุจฺจติ;
Balaṃ sādhāraṇaṃ ariyaṃ, sarāgaṃ cittaṃ vimuccati;
วิมุตฺตํ วิมุจฺจมานํ, อตฺถิ จิตฺตํ วิมุจฺจมานํฯ
Vimuttaṃ vimuccamānaṃ, atthi cittaṃ vimuccamānaṃ.
อฎฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส, ทิฎฺฐิปริยุฎฺฐานํ ปหีนํ;
Aṭṭhamakassa puggalassa, diṭṭhipariyuṭṭhānaṃ pahīnaṃ;
อฎฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส, นตฺถิ ปญฺจินฺทฺริยานิ จกฺขุํฯ
Aṭṭhamakassa puggalassa, natthi pañcindriyāni cakkhuṃ.
โสตํ ธมฺมุปตฺถทฺธํ, ยถากมฺมูปคตํ ญาณํ;
Sotaṃ dhammupatthaddhaṃ, yathākammūpagataṃ ñāṇaṃ;
เทเวสุ สํวโร อสญฺญ-สเตฺตสุ สญฺญา เอวเมว ภวคฺคนฺติฯ
Devesu saṃvaro asañña-sattesu saññā evameva bhavagganti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๑๒. เนวสญฺญานาสญฺญายตนกถาวณฺณนา • 12. Nevasaññānāsaññāyatanakathāvaṇṇanā