Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ౧౧. న్హాతకమునిత్థేరగాథావణ్ణనా

    11. Nhātakamunittheragāthāvaṇṇanā

    వాతరోగాభినీతోతిఆదికా ఆయస్మతో న్హాతకమునిస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే పుఞ్ఞాని ఉపచినిత్వా ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే రాజగహే బ్రాహ్మణకులే నిబ్బత్తిత్వా వయప్పత్తో విజ్జాట్ఠానాదీసు నిప్ఫత్తిం గతో న్హాతకలక్ఖణయోగేన న్హాతకోతి పఞ్ఞాయిత్థ. సో తాపసపబ్బజ్జం పబ్బజిత్వా రాజగహస్స తియోజనప్పమాణే ఠానే అరఞ్ఞాయతనే నీవారేహి యాపేన్తో అగ్గిం పరిచారయమానో వసతి. తస్స సత్థా ఘటే వియ పదీపం హదయబ్భన్తరే పజ్జలన్తం అరహత్తూపనిస్సయం దిస్వా అస్సమపదం అగమాసి. సో భగవన్తం దిస్వా హట్ఠతుట్ఠో అత్తనో ఉపకప్పననియామేన ఆహారం ఉపనేసి. తం భగవా పరిభుఞ్జి. ఏవం తయో దివసే దత్వా చతుత్థదివసే ‘‘భగవా తుమ్హే పరమసుఖుమాలా, కథం ఇమినా ఆహారేన యాపేథా’’తి ఆహ. తస్స సత్థా అరియసన్తోసగుణం పకాసేన్తో ధమ్మం దేసేసి. తాపసో తం సుత్వా సోతాపన్నో హుత్వా పబ్బజిత్వా అరహత్తం పాపుణి. భగవా తం అరహత్తే పతిట్ఠపేత్వా గతో. సో పన తత్థేవ విహరన్తో అపరభాగే వాతాబాధేన ఉపద్దుతో అహోసి. సత్థా తత్థ గన్త్వా పటిసన్థారముఖేన తస్స విహారం పుచ్ఛన్తో –

    Vātarogābhinītotiādikā āyasmato nhātakamunissa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinitvā imasmiṃ buddhuppāde rājagahe brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto vijjāṭṭhānādīsu nipphattiṃ gato nhātakalakkhaṇayogena nhātakoti paññāyittha. So tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā rājagahassa tiyojanappamāṇe ṭhāne araññāyatane nīvārehi yāpento aggiṃ paricārayamāno vasati. Tassa satthā ghaṭe viya padīpaṃ hadayabbhantare pajjalantaṃ arahattūpanissayaṃ disvā assamapadaṃ agamāsi. So bhagavantaṃ disvā haṭṭhatuṭṭho attano upakappananiyāmena āhāraṃ upanesi. Taṃ bhagavā paribhuñji. Evaṃ tayo divase datvā catutthadivase ‘‘bhagavā tumhe paramasukhumālā, kathaṃ iminā āhārena yāpethā’’ti āha. Tassa satthā ariyasantosaguṇaṃ pakāsento dhammaṃ desesi. Tāpaso taṃ sutvā sotāpanno hutvā pabbajitvā arahattaṃ pāpuṇi. Bhagavā taṃ arahatte patiṭṭhapetvā gato. So pana tattheva viharanto aparabhāge vātābādhena upadduto ahosi. Satthā tattha gantvā paṭisanthāramukhena tassa vihāraṃ pucchanto –

    ౪౩౫.

    435.

    ‘‘వాతరోగాభినీతో త్వం, విహరం కాననే వనే;

    ‘‘Vātarogābhinīto tvaṃ, viharaṃ kānane vane;

    పవిద్ధగోచరే లూఖే, కథం భిక్ఖు కరిస్ససీ’’తి. – గాథమాహ; అథ థేరో –

    Paviddhagocare lūkhe, kathaṃ bhikkhu karissasī’’ti. – gāthamāha; Atha thero –

    ౪౩౬.

    436.

    ‘‘పీతిసుఖేన విపులేన, ఫరిత్వాన సముస్సయం;

    ‘‘Pītisukhena vipulena, pharitvāna samussayaṃ;

    లూఖమ్పి అభిసమ్భోన్తో, విహరిస్సామి కాననే.

    Lūkhampi abhisambhonto, viharissāmi kānane.

    ౪౩౭.

    437.

    ‘‘భావేన్తో సత్త బోజ్ఝఙ్గే, ఇన్ద్రియాని బలాని చ;

    ‘‘Bhāvento satta bojjhaṅge, indriyāni balāni ca;

    ఝానసోఖుమ్మసమ్పన్నో, విహరిస్సం అనాసవో.

    Jhānasokhummasampanno, viharissaṃ anāsavo.

    ౪౩౮.

    438.

    ‘‘విప్పముత్తం కిలేసేహి, సుద్ధచిత్తం అనావిలం;

    ‘‘Vippamuttaṃ kilesehi, suddhacittaṃ anāvilaṃ;

    అభిణ్హం పచ్చవేక్ఖన్తో, విహరిస్సం అనాసవో.

    Abhiṇhaṃ paccavekkhanto, viharissaṃ anāsavo.

    ౪౩౯.

    439.

    ‘‘అజ్ఝత్తఞ్చ బహిద్ధా చ, యే మే విజ్జింసు ఆసవా;

    ‘‘Ajjhattañca bahiddhā ca, ye me vijjiṃsu āsavā;

    సబ్బే అసేసా ఉచ్ఛిన్నా, న చ ఉప్పజ్జరే పున.

    Sabbe asesā ucchinnā, na ca uppajjare puna.

    ౪౪౦.

    440.

    ‘‘పఞ్చక్ఖన్ధా పరిఞ్ఞాతా, తిట్ఠన్తి ఛిన్నమూలకా;

    ‘‘Pañcakkhandhā pariññātā, tiṭṭhanti chinnamūlakā;

    దుక్ఖక్ఖయో అనుప్పత్తో, నత్థి దాని పునబ్భవో’’తి. –

    Dukkhakkhayo anuppatto, natthi dāni punabbhavo’’ti. –

    ఇమాహి సేసగాథాహి అత్తనో విహారం సత్థు పవేదేసి.

    Imāhi sesagāthāhi attano vihāraṃ satthu pavedesi.

    తత్థ ఝానసోఖుమ్మసమ్పన్నోతి ఝానసుఖుమభావేన సమన్నాగతో. ఝానసుఖుమం నామ అరూపజ్ఝానం, తస్మా అట్ఠసమాపత్తిలాభిమ్హీతి వుత్తం హోతి. తేన అత్తనో ఉభతోభాగవిముత్తితం దస్సేతి. అపరే పనాహు – ‘‘సోఖుమ్మన్తి అగ్గమగ్గఫలేసు అధిపఞ్ఞాసిక్ఖా అధిప్పేతా, తతో ఝానగ్గహణేన అత్తనో ఉభతోభాగవిముత్తితం విభావేతీ’’తి. విప్పముత్తం కిలేసేహీతి పటిప్పస్సద్ధివిముత్తియా సబ్బకిలేసేహి విముత్తం, తతో ఏవ సుద్ధచిత్తం, అనావిలసఙ్కప్పతాయ అనావిలం, తీహిపి పదేహి అరహత్తఫలచిత్తమేవ వదతి. సేసం హేట్ఠా వుత్తనయమేవ. ఇమమేవ చ థేరస్స అఞ్ఞాబ్యాకరణం అహోసీతి.

    Tattha jhānasokhummasampannoti jhānasukhumabhāvena samannāgato. Jhānasukhumaṃ nāma arūpajjhānaṃ, tasmā aṭṭhasamāpattilābhimhīti vuttaṃ hoti. Tena attano ubhatobhāgavimuttitaṃ dasseti. Apare panāhu – ‘‘sokhummanti aggamaggaphalesu adhipaññāsikkhā adhippetā, tato jhānaggahaṇena attano ubhatobhāgavimuttitaṃ vibhāvetī’’ti. Vippamuttaṃ kilesehīti paṭippassaddhivimuttiyā sabbakilesehi vimuttaṃ, tato eva suddhacittaṃ, anāvilasaṅkappatāya anāvilaṃ, tīhipi padehi arahattaphalacittameva vadati. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayameva. Imameva ca therassa aññābyākaraṇaṃ ahosīti.

    న్హాతకమునిత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Nhātakamunittheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౧౧. న్హాతకమునిత్థేరగాథా • 11. Nhātakamunittheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact