Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi |
౭. నిబ్బానధాతుసుత్తం
7. Nibbānadhātusuttaṃ
౪౪. వుత్తఞ్హేతం భగవతా, వుత్తమరహతాతి మే సుతం –
44. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘ద్వేమా, భిక్ఖవే, నిబ్బానధాతుయో. కతమే ద్వే? సఉపాదిసేసా చ నిబ్బానధాతు, అనుపాదిసేసా చ నిబ్బానధాతు.
‘‘Dvemā, bhikkhave, nibbānadhātuyo. Katame dve? Saupādisesā ca nibbānadhātu, anupādisesā ca nibbānadhātu.
‘‘కతమా చ, భిక్ఖవే, సఉపాదిసేసా నిబ్బానధాతు? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అరహం హోతి ఖీణాసవో వుసితవా కతకరణీయో ఓహితభారో అనుప్పత్తసదత్థో పరిక్ఖీణభవసంయోజనో సమ్మదఞ్ఞా విముత్తో. తస్స తిట్ఠన్తేవ పఞ్చిన్ద్రియాని యేసం అవిఘాతత్తా 1 మనాపామనాపం పచ్చనుభోతి, సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేతి . తస్స యో రాగక్ఖయో, దోసక్ఖయో, మోహక్ఖయో – అయం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, సఉపాదిసేసా నిబ్బానధాతు.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, saupādisesā nibbānadhātu? Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Tassa tiṭṭhanteva pañcindriyāni yesaṃ avighātattā 2 manāpāmanāpaṃ paccanubhoti, sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedeti . Tassa yo rāgakkhayo, dosakkhayo, mohakkhayo – ayaṃ vuccati, bhikkhave, saupādisesā nibbānadhātu.
‘‘కతమా చ, భిక్ఖవే, అనుపాదిసేసా నిబ్బానధాతు? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అరహం హోతి ఖీణాసవో వుసితవా కతకరణీయో ఓహితభారో అనుప్పత్తసదత్థో పరిక్ఖీణభవసంయోజనో సమ్మదఞ్ఞా విముత్తో. తస్స ఇధేవ, భిక్ఖవే, సబ్బవేదయితాని అనభినన్దితాని సీతి భవిస్సన్తి 3. అయం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, అనుపాదిసేసా నిబ్బానధాతు. ఇమా ఖో, భిక్ఖవే, ద్వే నిబ్బానధాతుయో’’తి. ఏతమత్థం భగవా అవోచ. తత్థేతం ఇతి వుచ్చతి –
‘‘Katamā ca, bhikkhave, anupādisesā nibbānadhātu? Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Tassa idheva, bhikkhave, sabbavedayitāni anabhinanditāni sīti bhavissanti 4. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anupādisesā nibbānadhātu. Imā kho, bhikkhave, dve nibbānadhātuyo’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘దువే ఇమా చక్ఖుమతా పకాసితా, నిబ్బానధాతూ అనిస్సితేన తాదినా;
‘‘Duve imā cakkhumatā pakāsitā, nibbānadhātū anissitena tādinā;
ఏకా హి ధాతు ఇధ దిట్ఠధమ్మికా, సఉపాదిసేసా భవనేత్తిసఙ్ఖయా;
Ekā hi dhātu idha diṭṭhadhammikā, saupādisesā bhavanettisaṅkhayā;
అనుపాదిసేసా పన సమ్పరాయికా, యమ్హి నిరుజ్ఝన్తి భవాని సబ్బసో.
Anupādisesā pana samparāyikā, yamhi nirujjhanti bhavāni sabbaso.
‘‘యే ఏతదఞ్ఞాయ పదం అసఙ్ఖతం, విముత్తచిత్తా భవనేత్తిసఙ్ఖయా;
‘‘Ye etadaññāya padaṃ asaṅkhataṃ, vimuttacittā bhavanettisaṅkhayā;
తే ధమ్మసారాధిగమా ఖయే రతా, పహంసు తే సబ్బభవాని తాదినో’’తి.
Te dhammasārādhigamā khaye ratā, pahaṃsu te sabbabhavāni tādino’’ti.
అయమ్పి అత్థో వుత్తో భగవతా, ఇతి మే సుతన్తి. సత్తమం.
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ౭. నిబ్బానధాతుసుత్తవణ్ణనా • 7. Nibbānadhātusuttavaṇṇanā