| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi |
៧. និព្ពានធាតុសុត្តំ
7. Nibbānadhātusuttaṃ
៤៤. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
44. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘ទ្វេមា, ភិក្ខវេ, និព្ពានធាតុយោ។ កតមេ ទ្វេ? សឧបាទិសេសា ច និព្ពានធាតុ, អនុបាទិសេសា ច និព្ពានធាតុ។
‘‘Dvemā, bhikkhave, nibbānadhātuyo. Katame dve? Saupādisesā ca nibbānadhātu, anupādisesā ca nibbānadhātu.
‘‘កតមា ច, ភិក្ខវេ, សឧបាទិសេសា និព្ពានធាតុ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អរហំ ហោតិ ខីណាសវោ វុសិតវា កតករណីយោ ឱហិតភារោ អនុប្បត្តសទត្ថោ បរិក្ខីណភវសំយោជនោ សម្មទញ្ញា វិមុត្តោ។ តស្ស តិដ្ឋន្តេវ បញ្ចិន្ទ្រិយានិ យេសំ អវិឃាតត្តា 1 មនាបាមនាបំ បច្ចនុភោតិ, សុខទុក្ខំ បដិសំវេទេតិ ។ តស្ស យោ រាគក្ខយោ, ទោសក្ខយោ, មោហក្ខយោ – អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, សឧបាទិសេសា និព្ពានធាតុ។
‘‘Katamā ca, bhikkhave, saupādisesā nibbānadhātu? Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Tassa tiṭṭhanteva pañcindriyāni yesaṃ avighātattā 2 manāpāmanāpaṃ paccanubhoti, sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedeti . Tassa yo rāgakkhayo, dosakkhayo, mohakkhayo – ayaṃ vuccati, bhikkhave, saupādisesā nibbānadhātu.
‘‘កតមា ច, ភិក្ខវេ, អនុបាទិសេសា និព្ពានធាតុ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អរហំ ហោតិ ខីណាសវោ វុសិតវា កតករណីយោ ឱហិតភារោ អនុប្បត្តសទត្ថោ បរិក្ខីណភវសំយោជនោ សម្មទញ្ញា វិមុត្តោ។ តស្ស ឥធេវ, ភិក្ខវេ, សព្ពវេទយិតានិ អនភិនន្ទិតានិ សីតិ ភវិស្សន្តិ 3។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, អនុបាទិសេសា និព្ពានធាតុ។ ឥមា ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ និព្ពានធាតុយោ’’តិ។ ឯតមត្ថំ ភគវា អវោច។ តត្ថេតំ ឥតិ វុច្ចតិ –
‘‘Katamā ca, bhikkhave, anupādisesā nibbānadhātu? Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Tassa idheva, bhikkhave, sabbavedayitāni anabhinanditāni sīti bhavissanti 4. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anupādisesā nibbānadhātu. Imā kho, bhikkhave, dve nibbānadhātuyo’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘ទុវេ ឥមា ចក្ខុមតា បកាសិតា, និព្ពានធាតូ អនិស្សិតេន តាទិនា;
‘‘Duve imā cakkhumatā pakāsitā, nibbānadhātū anissitena tādinā;
ឯកា ហិ ធាតុ ឥធ ទិដ្ឋធម្មិកា, សឧបាទិសេសា ភវនេត្តិសង្ខយា;
Ekā hi dhātu idha diṭṭhadhammikā, saupādisesā bhavanettisaṅkhayā;
អនុបាទិសេសា បន សម្បរាយិកា, យម្ហិ និរុជ្ឈន្តិ ភវានិ សព្ពសោ។
Anupādisesā pana samparāyikā, yamhi nirujjhanti bhavāni sabbaso.
‘‘យេ ឯតទញ្ញាយ បទំ អសង្ខតំ, វិមុត្តចិត្តា ភវនេត្តិសង្ខយា;
‘‘Ye etadaññāya padaṃ asaṅkhataṃ, vimuttacittā bhavanettisaṅkhayā;
តេ ធម្មសារាធិគមា ខយេ រតា, បហំសុ តេ សព្ពភវានិ តាទិនោ’’តិ។
Te dhammasārādhigamā khaye ratā, pahaṃsu te sabbabhavāni tādino’’ti.
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ សត្តមំ។
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ខុទ្ទកនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ៧. និព្ពានធាតុសុត្តវណ្ណនា • 7. Nibbānadhātusuttavaṇṇanā
