Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဣတိဝုတ္တကပာဠိ • Itivuttakapāḷi |
၇. နိဗ္ဗာနဓာတုသုတ္တံ
7. Nibbānadhātusuttaṃ
၄၄. ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ, ဝုတ္တမရဟတာတိ မေ သုတံ –
44. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, နိဗ္ဗာနဓာတုယော။ ကတမေ ဒ္ဝေ? သဥပာဒိသေသာ စ နိဗ္ဗာနဓာတု, အနုပာဒိသေသာ စ နိဗ္ဗာနဓာတု။
‘‘Dvemā, bhikkhave, nibbānadhātuyo. Katame dve? Saupādisesā ca nibbānadhātu, anupādisesā ca nibbānadhātu.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သဥပာဒိသေသာ နိဗ္ဗာနဓာတု? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရဟံ ဟောတိ ခီဏာသဝော ဝုသိတဝာ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော။ တသ္သ တိဋ္ဌန္တေဝ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ယေသံ အဝိဃာတတ္တာ 1 မနာပာမနာပံ ပစ္စနုဘောတိ, သုခဒုက္ခံ ပဋိသံဝေဒေတိ ။ တသ္သ ယော ရာဂက္ခယော, ဒောသက္ခယော, မောဟက္ခယော – အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သဥပာဒိသေသာ နိဗ္ဗာနဓာတု။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, saupādisesā nibbānadhātu? Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Tassa tiṭṭhanteva pañcindriyāni yesaṃ avighātattā 2 manāpāmanāpaṃ paccanubhoti, sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedeti . Tassa yo rāgakkhayo, dosakkhayo, mohakkhayo – ayaṃ vuccati, bhikkhave, saupādisesā nibbānadhātu.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, အနုပာဒိသေသာ နိဗ္ဗာနဓာတု? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရဟံ ဟောတိ ခီဏာသဝော ဝုသိတဝာ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော။ တသ္သ ဣဓေဝ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗဝေဒယိတာနိ အနဘိနန္ဒိတာနိ သီတိ ဘဝိသ္သန္တိ 3။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အနုပာဒိသေသာ နိဗ္ဗာနဓာတု။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝေ နိဗ္ဗာနဓာတုယော’’တိ။ ဧတမတ္ထံ ဘဂဝာ အဝောစ။ တတ္ထေတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ –
‘‘Katamā ca, bhikkhave, anupādisesā nibbānadhātu? Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Tassa idheva, bhikkhave, sabbavedayitāni anabhinanditāni sīti bhavissanti 4. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anupādisesā nibbānadhātu. Imā kho, bhikkhave, dve nibbānadhātuyo’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘ဒုဝေ ဣမာ စက္ခုမတာ ပကာသိတာ၊ နိဗ္ဗာနဓာတူ အနိသ္သိတေန တာဒိနာ။
‘‘Duve imā cakkhumatā pakāsitā, nibbānadhātū anissitena tādinā;
ဧကာ ဟိ ဓာတု ဣဓ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာ၊ သဥပာဒိသေသာ ဘဝနေတ္တိသင္ခယာ။
Ekā hi dhātu idha diṭṭhadhammikā, saupādisesā bhavanettisaṅkhayā;
အနုပာဒိသေသာ ပန သမ္ပရာယိကာ၊ ယမ္ဟိ နိရုဇ္ဈန္တိ ဘဝာနိ သဗ္ဗသော။
Anupādisesā pana samparāyikā, yamhi nirujjhanti bhavāni sabbaso.
‘‘ယေ ဧတဒညာယ ပဒံ အသင္ခတံ၊ ဝိမုတ္တစိတ္တာ ဘဝနေတ္တိသင္ခယာ။
‘‘Ye etadaññāya padaṃ asaṅkhataṃ, vimuttacittā bhavanettisaṅkhayā;
တေ ဓမ္မသာရာဓိဂမာ ခယေ ရတာ၊ ပဟံသု တေ သဗ္ဗဘဝာနိ တာဒိနော’’တိ။
Te dhammasārādhigamā khaye ratā, pahaṃsu te sabbabhavāni tādino’’ti.
အယမ္ပိ အတ္ထော ဝုတ္တော ဘဂဝတာ, ဣတိ မေ သုတန္တိ။ သတ္တမံ။
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဣတိဝုတ္တက-အဋ္ဌကထာ • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ၇. နိဗ္ဗာနဓာတုသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Nibbānadhātusuttavaṇṇanā