| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਪਾਲ਼ਿ • Itivuttakapāḷi |
੭. ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਸੁਤ੍ਤਂ
7. Nibbānadhātusuttaṃ
੪੪. વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗવਤਾ, વੁਤ੍ਤਮਰਹਤਾਤਿ ਮੇ ਸੁਤਂ –
44. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘ਦ੍વੇਮਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯੋ। ਕਤਮੇ ਦ੍વੇ? ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਾ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ, ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ।
‘‘Dvemā, bhikkhave, nibbānadhātuyo. Katame dve? Saupādisesā ca nibbānadhātu, anupādisesā ca nibbānadhātu.
‘‘ਕਤਮਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਂ ਹੋਤਿ ਖੀਣਾਸવੋ વੁਸਿਤવਾ ਕਤਕਰਣੀਯੋ ਓਹਿਤਭਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸਦਤ੍ਥੋ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਭવਸਂਯੋਜਨੋ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ। ਤਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇવ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਯੇਸਂ ਅવਿਘਾਤਤ੍ਤਾ 1 ਮਨਾਪਾਮਨਾਪਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ । ਤਸ੍ਸ ਯੋ ਰਾਗਕ੍ਖਯੋ, ਦੋਸਕ੍ਖਯੋ, ਮੋਹਕ੍ਖਯੋ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ।
‘‘Katamā ca, bhikkhave, saupādisesā nibbānadhātu? Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Tassa tiṭṭhanteva pañcindriyāni yesaṃ avighātattā 2 manāpāmanāpaṃ paccanubhoti, sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedeti . Tassa yo rāgakkhayo, dosakkhayo, mohakkhayo – ayaṃ vuccati, bhikkhave, saupādisesā nibbānadhātu.
‘‘ਕਤਮਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਂ ਹੋਤਿ ਖੀਣਾਸવੋ વੁਸਿਤવਾ ਕਤਕਰਣੀਯੋ ਓਹਿਤਭਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸਦਤ੍ਥੋ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਭવਸਂਯੋਜਨੋ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ। ਤਸ੍ਸ ਇਧੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਬ੍ਬવੇਦਯਿਤਾਨਿ ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਸੀਤਿ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ 3। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ। ਇਮਾ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦ੍વੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯੋ’’ਤਿ। ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਭਗવਾ ਅવੋਚ। ਤਤ੍ਥੇਤਂ ਇਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ –
‘‘Katamā ca, bhikkhave, anupādisesā nibbānadhātu? Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Tassa idheva, bhikkhave, sabbavedayitāni anabhinanditāni sīti bhavissanti 4. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anupādisesā nibbānadhātu. Imā kho, bhikkhave, dve nibbānadhātuyo’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘ਦੁવੇ ਇਮਾ ਚਕ੍ਖੁਮਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੇਨ ਤਾਦਿਨਾ।
‘‘Duve imā cakkhumatā pakāsitā, nibbānadhātū anissitena tādinā;
ਏਕਾ ਹਿ ਧਾਤੁ ਇਧ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾ, ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਾ ਭવਨੇਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਯਾ।
Ekā hi dhātu idha diṭṭhadhammikā, saupādisesā bhavanettisaṅkhayā;
ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾ ਪਨ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ, ਯਮ੍ਹਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਭવਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸੋ॥
Anupādisesā pana samparāyikā, yamhi nirujjhanti bhavāni sabbaso.
‘‘ਯੇ ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਪਦਂ ਅਸਙ੍ਖਤਂ, વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਭવਨੇਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਯਾ।
‘‘Ye etadaññāya padaṃ asaṅkhataṃ, vimuttacittā bhavanettisaṅkhayā;
ਤੇ ਧਮ੍ਮਸਾਰਾਧਿਗਮਾ ਖਯੇ ਰਤਾ, ਪਹਂਸੁ ਤੇ ਸਬ੍ਬਭવਾਨਿ ਤਾਦਿਨੋ’’ਤਿ॥
Te dhammasārādhigamā khaye ratā, pahaṃsu te sabbabhavāni tādino’’ti.
ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ, ਇਤਿ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ। ਸਤ੍ਤਮਂ।
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ੭. ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Nibbānadhātusuttavaṇṇanā
