Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi |
൭. നിബ്ബാനധാതുസുത്തം
7. Nibbānadhātusuttaṃ
൪൪. വുത്തഞ്ഹേതം ഭഗവതാ, വുത്തമരഹതാതി മേ സുതം –
44. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘ദ്വേമാ, ഭിക്ഖവേ, നിബ്ബാനധാതുയോ. കതമേ ദ്വേ? സഉപാദിസേസാ ച നിബ്ബാനധാതു, അനുപാദിസേസാ ച നിബ്ബാനധാതു.
‘‘Dvemā, bhikkhave, nibbānadhātuyo. Katame dve? Saupādisesā ca nibbānadhātu, anupādisesā ca nibbānadhātu.
‘‘കതമാ ച, ഭിക്ഖവേ, സഉപാദിസേസാ നിബ്ബാനധാതു? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അരഹം ഹോതി ഖീണാസവോ വുസിതവാ കതകരണീയോ ഓഹിതഭാരോ അനുപ്പത്തസദത്ഥോ പരിക്ഖീണഭവസംയോജനോ സമ്മദഞ്ഞാ വിമുത്തോ. തസ്സ തിട്ഠന്തേവ പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി യേസം അവിഘാതത്താ 1 മനാപാമനാപം പച്ചനുഭോതി, സുഖദുക്ഖം പടിസംവേദേതി . തസ്സ യോ രാഗക്ഖയോ, ദോസക്ഖയോ, മോഹക്ഖയോ – അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, സഉപാദിസേസാ നിബ്ബാനധാതു.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, saupādisesā nibbānadhātu? Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Tassa tiṭṭhanteva pañcindriyāni yesaṃ avighātattā 2 manāpāmanāpaṃ paccanubhoti, sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedeti . Tassa yo rāgakkhayo, dosakkhayo, mohakkhayo – ayaṃ vuccati, bhikkhave, saupādisesā nibbānadhātu.
‘‘കതമാ ച, ഭിക്ഖവേ, അനുപാദിസേസാ നിബ്ബാനധാതു? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അരഹം ഹോതി ഖീണാസവോ വുസിതവാ കതകരണീയോ ഓഹിതഭാരോ അനുപ്പത്തസദത്ഥോ പരിക്ഖീണഭവസംയോജനോ സമ്മദഞ്ഞാ വിമുത്തോ. തസ്സ ഇധേവ, ഭിക്ഖവേ, സബ്ബവേദയിതാനി അനഭിനന്ദിതാനി സീതി ഭവിസ്സന്തി 3. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, അനുപാദിസേസാ നിബ്ബാനധാതു. ഇമാ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ദ്വേ നിബ്ബാനധാതുയോ’’തി. ഏതമത്ഥം ഭഗവാ അവോച. തത്ഥേതം ഇതി വുച്ചതി –
‘‘Katamā ca, bhikkhave, anupādisesā nibbānadhātu? Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Tassa idheva, bhikkhave, sabbavedayitāni anabhinanditāni sīti bhavissanti 4. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anupādisesā nibbānadhātu. Imā kho, bhikkhave, dve nibbānadhātuyo’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘ദുവേ ഇമാ ചക്ഖുമതാ പകാസിതാ, നിബ്ബാനധാതൂ അനിസ്സിതേന താദിനാ;
‘‘Duve imā cakkhumatā pakāsitā, nibbānadhātū anissitena tādinā;
ഏകാ ഹി ധാതു ഇധ ദിട്ഠധമ്മികാ, സഉപാദിസേസാ ഭവനേത്തിസങ്ഖയാ;
Ekā hi dhātu idha diṭṭhadhammikā, saupādisesā bhavanettisaṅkhayā;
അനുപാദിസേസാ പന സമ്പരായികാ, യമ്ഹി നിരുജ്ഝന്തി ഭവാനി സബ്ബസോ.
Anupādisesā pana samparāyikā, yamhi nirujjhanti bhavāni sabbaso.
‘‘യേ ഏതദഞ്ഞായ പദം അസങ്ഖതം, വിമുത്തചിത്താ ഭവനേത്തിസങ്ഖയാ;
‘‘Ye etadaññāya padaṃ asaṅkhataṃ, vimuttacittā bhavanettisaṅkhayā;
തേ ധമ്മസാരാധിഗമാ ഖയേ രതാ, പഹംസു തേ സബ്ബഭവാനി താദിനോ’’തി.
Te dhammasārādhigamā khaye ratā, pahaṃsu te sabbabhavāni tādino’’ti.
അയമ്പി അത്ഥോ വുത്തോ ഭഗവതാ, ഇതി മേ സുതന്തി. സത്തമം.
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ൭. നിബ്ബാനധാതുസുത്തവണ്ണനാ • 7. Nibbānadhātusuttavaṇṇanā