| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
4. ජම්‌බුඛාදකසංයුත්‌තං
4. Jambukhādakasaṃyuttaṃ
1. නිබ්‌බානපඤ්‌හසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Nibbānapañhasuttavaṇṇanā
314. නිබ්‌බානං ආගම්‌මාති එත්‌ථ ආගම්‌මාති සබ්‌බසඞ්‌ඛාරෙහි නිබ්‌බින්‌නස්‌ස විසඞ්‌ඛාරනින්‌නස්‌ස ගොත්‍රභුනා විවට්‌ටිතමානසස්‌ස මග්‌ගෙන සච්‌ඡිකරණෙනාති අත්‌ථො. සච්‌ඡිකිරියමානඤ්‌හි තං අධිගන්‌ත්‌වා ආරම්‌මණපච්‌චයභූතඤ්‌ච පටිච්‌ච අධිපතිපච්‌චයභූතෙ ච තස්‌මිං පරමස්‌සාසභාවෙන විමුත්‌තසඞ්‌ඛාරස්‌ස පරමගතිභාවෙන ච පතිට්‌ඨානභූතෙ පතිට්‌ඨාය ඛයසඞ්‌ඛාතො මග්‌ගො රාගාදිකෙ ඛෙපෙතීති තංසච්‌ඡිකරණාභාවෙ රාගාදීනං අනුප්‌පත්‌තිනිරොධගමනාභාවතො ‘‘නිබ්‌බානං ආගම්‌ම රාගො ඛීයතී’’ති වුත්‌තං.
314.Nibbānaṃāgammāti ettha āgammāti sabbasaṅkhārehi nibbinnassa visaṅkhāraninnassa gotrabhunā vivaṭṭitamānasassa maggena sacchikaraṇenāti attho. Sacchikiriyamānañhi taṃ adhigantvā ārammaṇapaccayabhūtañca paṭicca adhipatipaccayabhūte ca tasmiṃ paramassāsabhāvena vimuttasaṅkhārassa paramagatibhāvena ca patiṭṭhānabhūte patiṭṭhāya khayasaṅkhāto maggo rāgādike khepetīti taṃsacchikaraṇābhāve rāgādīnaṃ anuppattinirodhagamanābhāvato ‘‘nibbānaṃ āgamma rāgo khīyatī’’ti vuttaṃ.
ඉමිනාව සුත්‌තෙනාති ඉමිනාව ජම්‌බුඛාදකසුත්‌තෙන. කිලෙසක්‌ඛයමත්‌තං නිබ්‌බානන්‌ති වදෙය්‍ය ‘‘රාගක්‌ඛයො’’තිආදිනා සුත්‌තෙ ආගතත්‌තා. ‘‘කිලෙසක්‌ඛයමත්‌ත’’න්‌ති අවිසෙසෙන වුත්‌තත්‌තා ආහ ‘‘කස්‌සා’’තිආදි. අද්‌ධා අත්‌තනොති වක්‌ඛති ‘‘පරස්‌ස කිලෙසක්‌ඛයෙන පරස්‌ස නිබ්‌බානසම්‌පත්‌ති න යුත්‌තා’’ති. නිබ්‌බානාරම්‌මණකරණෙන ගොත්‍රභුක්‌ඛණෙ කිලෙසක්‌ඛයප්‌පත්‌තිතා ච ආපන්‌නාති ආහ – ‘‘කිං පන තෙසු අඛීණෙසුයෙවා’’තිආදි. නනු ආරම්‌මණකරණමත්‌තෙන කිලෙසක්‌ඛයො අනුප්‌පත්‌තොති න සක්‌කා වත්‌තුං. චිත්‌තඤ්‌හි අතීතානාගතාදිසබ්‌බං ආලම්‌බනං කරොති, න නිප්‌ඵන්‌නමෙවාති. ගොත්‍රභූපි මග්‌ගෙන යා කිලෙසානං අනුප්‌පත්‌තිධම්‌මතා කාතබ්‌බා, තං ආරබ්‌භ පවත්‌තිස්‌සතීති? න, අප්‌පත්‌තනිබ්‌බානස්‌ස නිබ්‌බානාරම්‌මණඤාණාභාවතො. න හි අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා විය නිබ්‌බානං, තං පන අතිගම්‌භීරත්‌තා අප්‌පත්‌තෙන ආලම්‌බිතුං න සක්‌කා, තස්‌මා තෙන ගොත්‍රභුනා පත්‌තබ්‌බෙන තිකාලිකසභාවාතික්‌කන්‌තගම්‌භීරභාවෙන භවිතබ්‌බං, කිලෙසක්‌ඛයමත්‌තතං වා ඉච්‌ඡතො ගොත්‍රභුතො පුරෙතරං නිප්‌ඵන්‌නෙන කිලෙසක්‌ඛයෙන භවිතබ්‌බං. අප්‌පත්‌තකිලෙසක්‌ඛයාරම්‌මණකරණෙ හි සති ගොත්‍රභුතො පුරෙතරචිත්‌තානිපි ආලම්‌බෙය්‍යුන්‌ති.
Imināva suttenāti imināva jambukhādakasuttena. Kilesakkhayamattaṃ nibbānanti vadeyya ‘‘rāgakkhayo’’tiādinā sutte āgatattā. ‘‘Kilesakkhayamatta’’nti avisesena vuttattā āha ‘‘kassā’’tiādi. Addhā attanoti vakkhati ‘‘parassa kilesakkhayena parassa nibbānasampatti na yuttā’’ti. Nibbānārammaṇakaraṇena gotrabhukkhaṇe kilesakkhayappattitā ca āpannāti āha – ‘‘kiṃ pana tesu akhīṇesuyevā’’tiādi. Nanu ārammaṇakaraṇamattena kilesakkhayo anuppattoti na sakkā vattuṃ. Cittañhi atītānāgatādisabbaṃ ālambanaṃ karoti, na nipphannamevāti. Gotrabhūpi maggena yā kilesānaṃ anuppattidhammatā kātabbā, taṃ ārabbha pavattissatīti? Na, appattanibbānassa nibbānārammaṇañāṇābhāvato. Na hi aññe dhammā viya nibbānaṃ, taṃ pana atigambhīrattā appattena ālambituṃ na sakkā, tasmā tena gotrabhunā pattabbena tikālikasabhāvātikkantagambhīrabhāvena bhavitabbaṃ, kilesakkhayamattataṃ vā icchato gotrabhuto puretaraṃ nipphannena kilesakkhayena bhavitabbaṃ. Appattakilesakkhayārammaṇakaraṇe hi sati gotrabhuto puretaracittānipi ālambeyyunti.
තස්‌මාතිආදි වුත්‌තස්‌සෙව අත්‌ථස්‌ස නිගමනං. තං පනෙතං නිබ්‌බානං. රූපිනො ධම්‌මා අරූපිනො ධම්‌මාතිආදීසූති ආදිසද්‌දෙන ලොකුත්‌තරඅනාසවාදීනං සඞ්‌ගහො දට්‌ඨබ්‌බො. අරූපධම්‌මාදිභාවග්‌ගහණෙන චස්‌ස පරිනිප්‌ඵන්‌නතා දීපිතා. තෙනාහ ‘‘න කිලෙසක්‌ඛයමත්‌තමෙවා’’ති. කිලෙසක්‌ඛයමත්‌තතාය හි සති නිබ්‌බානස්‌ස බහුතා ආපජ්‌ජති ‘‘යත්‌තකා කිලෙසා ඛීයන්‌ති, තත්‌තකානි නිබ්‌බානානී’’ති. අභාවස්‌සභාවතො ගම්‌භීරාදිභාවො අසඞ්‌ඛතාදිභාවො ච න සියා, වුත්‌තො ච සො නිබ්‌බානස්‌ස, තස්‌මාස්‌ස පච්‌චෙතබ්‌බො පරිනිප්‌ඵන්‌නභාවො. යස්‌මා ච සම්‌මුතිසච්‌චාරම්‌මණං සඞ්‌ඛතධම්‌මාරම්‌මණං වා සමුච්‌ඡෙදවසෙන කිලෙසෙ පජහිතුං න සක්‌කොති, යතො මහග්‌ගතඤාණං විපස්‌සනාඤාණං වා කිලෙසවික්‌ඛම්‌භනවසෙන තදඞ්‌ගවසෙන වා පජහති, තස්‌මා අරියමග්‌ගඤාණස්‌ස සම්‌මුතිසච්‌චසඞ්‌ඛතධම්‌මාරම්‌මණෙහි විපරීතසභාවෙන ආරම්‌මණෙන භවිතබ්‌බං. තථා හි තං සමුච්‌ඡෙදවසෙන කිලෙසෙ පජහීති එවං පරිනිප්‌ඵන්‌නාසඞ්‌ඛතසභාවං නිබ්‌බානන්‌ති නිට්‌ඨමෙත්‌ථ ගන්‌තබ්‌බන්‌ති.
Tasmātiādi vuttasseva atthassa nigamanaṃ. Taṃ panetaṃ nibbānaṃ. Rūpino dhammā arūpino dhammātiādīsūti ādisaddena lokuttaraanāsavādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Arūpadhammādibhāvaggahaṇena cassa parinipphannatā dīpitā. Tenāha ‘‘na kilesakkhayamattamevā’’ti. Kilesakkhayamattatāya hi sati nibbānassa bahutā āpajjati ‘‘yattakā kilesā khīyanti, tattakāni nibbānānī’’ti. Abhāvassabhāvato gambhīrādibhāvo asaṅkhatādibhāvo ca na siyā, vutto ca so nibbānassa, tasmāssa paccetabbo parinipphannabhāvo. Yasmā ca sammutisaccārammaṇaṃ saṅkhatadhammārammaṇaṃ vā samucchedavasena kilese pajahituṃ na sakkoti, yato mahaggatañāṇaṃ vipassanāñāṇaṃ vā kilesavikkhambhanavasena tadaṅgavasena vā pajahati, tasmā ariyamaggañāṇassa sammutisaccasaṅkhatadhammārammaṇehi viparītasabhāvena ārammaṇena bhavitabbaṃ. Tathā hi taṃ samucchedavasena kilese pajahīti evaṃ parinipphannāsaṅkhatasabhāvaṃ nibbānanti niṭṭhamettha gantabbanti.
නිබ්‌බානපඤ්‌හසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Nibbānapañhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. නිබ්‌බානපඤ්‌හාසුත්‌තං • 1. Nibbānapañhāsuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1. නිබ්‌බානපඤ්‌හාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Nibbānapañhāsuttavaṇṇanā
