| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੪. ਜਮ੍ਬੁਖਾਦਕਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
4. Jambukhādakasaṃyuttaṃ
੧. ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਞ੍ਹਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Nibbānapañhasuttavaṇṇanā
੩੧੪. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਗਮ੍ਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਗਮ੍ਮਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਨਸ੍ਸ વਿਸਙ੍ਖਾਰਨਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਰਭੁਨਾ વਿવਟ੍ਟਿਤਮਾਨਸਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਰਣੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਮਾਨਞ੍ਹਿ ਤਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍વਾ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯਭੂਤਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਧਿਪਤਿਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਮਸ੍ਸਾਸਭਾવੇਨ વਿਮੁਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਰਮਗਤਿਭਾવੇਨ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਖਯਸਙ੍ਖਾਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਰਾਗਾਦਿਕੇ ਖੇਪੇਤੀਤਿ ਤਂਸਚ੍ਛਿਕਰਣਾਭਾવੇ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਰੋਧਗਮਨਾਭਾવਤੋ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਰਾਗੋ ਖੀਯਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
314.Nibbānaṃāgammāti ettha āgammāti sabbasaṅkhārehi nibbinnassa visaṅkhāraninnassa gotrabhunā vivaṭṭitamānasassa maggena sacchikaraṇenāti attho. Sacchikiriyamānañhi taṃ adhigantvā ārammaṇapaccayabhūtañca paṭicca adhipatipaccayabhūte ca tasmiṃ paramassāsabhāvena vimuttasaṅkhārassa paramagatibhāvena ca patiṭṭhānabhūte patiṭṭhāya khayasaṅkhāto maggo rāgādike khepetīti taṃsacchikaraṇābhāve rāgādīnaṃ anuppattinirodhagamanābhāvato ‘‘nibbānaṃ āgamma rāgo khīyatī’’ti vuttaṃ.
ਇਮਿਨਾવ ਸੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾવ ਜਮ੍ਬੁਖਾਦਕਸੁਤ੍ਤੇਨ। ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਮਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ વਦੇਯ੍ਯ ‘‘ਰਾਗਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਤ੍ਤਾ। ‘‘ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅવਿਸੇਸੇਨ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਦ੍ਧਾ ਅਤ੍ਤਨੋਤਿ વਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਪਰਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯੇਨ ਪਰਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨ ਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਕਰਣੇਨ ਗੋਤ੍ਰਭੁਕ੍ਖਣੇ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤਾ ਚ ਆਪਨ੍ਨਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤੇਸੁ ਅਖੀਣੇਸੁਯੇવਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਨਨੁ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਮਤ੍ਤੇਨ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ વਤ੍ਤੁਂ। ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾਦਿਸਬ੍ਬਂ ਆਲਮ੍ਬਨਂ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਮੇવਾਤਿ। ਗੋਤ੍ਰਭੂਪਿ ਮਗ੍ਗੇਨ ਯਾ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪવਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤੀਤਿ? ਨ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਞਾਣਾਭਾવਤੋ। ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞੇ ਧਮ੍ਮਾ વਿਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਅਤਿਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੇਨ ਆਲਮ੍ਬਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਗੋਤ੍ਰਭੁਨਾ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬੇਨ ਤਿਕਾਲਿਕਸਭਾવਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਗਮ੍ਭੀਰਭਾવੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ, ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਮਤ੍ਤਤਂ વਾ ਇਚ੍ਛਤੋ ਗੋਤ੍ਰਭੁਤੋ ਪੁਰੇਤਰਂ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੇਨ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਾਰਮ੍ਮਣਕਰਣੇ ਹਿ ਸਤਿ ਗੋਤ੍ਰਭੁਤੋ ਪੁਰੇਤਰਚਿਤ੍ਤਾਨਿਪਿ ਆਲਮ੍ਬੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ।
Imināva suttenāti imināva jambukhādakasuttena. Kilesakkhayamattaṃ nibbānanti vadeyya ‘‘rāgakkhayo’’tiādinā sutte āgatattā. ‘‘Kilesakkhayamatta’’nti avisesena vuttattā āha ‘‘kassā’’tiādi. Addhā attanoti vakkhati ‘‘parassa kilesakkhayena parassa nibbānasampatti na yuttā’’ti. Nibbānārammaṇakaraṇena gotrabhukkhaṇe kilesakkhayappattitā ca āpannāti āha – ‘‘kiṃ pana tesu akhīṇesuyevā’’tiādi. Nanu ārammaṇakaraṇamattena kilesakkhayo anuppattoti na sakkā vattuṃ. Cittañhi atītānāgatādisabbaṃ ālambanaṃ karoti, na nipphannamevāti. Gotrabhūpi maggena yā kilesānaṃ anuppattidhammatā kātabbā, taṃ ārabbha pavattissatīti? Na, appattanibbānassa nibbānārammaṇañāṇābhāvato. Na hi aññe dhammā viya nibbānaṃ, taṃ pana atigambhīrattā appattena ālambituṃ na sakkā, tasmā tena gotrabhunā pattabbena tikālikasabhāvātikkantagambhīrabhāvena bhavitabbaṃ, kilesakkhayamattataṃ vā icchato gotrabhuto puretaraṃ nipphannena kilesakkhayena bhavitabbaṃ. Appattakilesakkhayārammaṇakaraṇe hi sati gotrabhuto puretaracittānipi ālambeyyunti.
ਤਸ੍ਮਾਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਗਮਨਂ। ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਰੂਪਿਨੋ ਧਮ੍ਮਾ ਅਰੂਪਿਨੋ ਧਮ੍ਮਾਤਿਆਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਅਨਾਸવਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾਦਿਭਾવਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਤਾ ਦੀਪਿਤਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਮਤ੍ਤਮੇવਾ’’ਤਿ। ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਮਤ੍ਤਤਾਯ ਹਿ ਸਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਬਹੁਤਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ‘‘ਯਤ੍ਤਕਾ ਕਿਲੇਸਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਕਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨੀ’’ਤਿ। ਅਭਾવਸ੍ਸਭਾવਤੋ ਗਮ੍ਭੀਰਾਦਿਭਾવੋ ਅਸਙ੍ਖਤਾਦਿਭਾવੋ ਚ ਨ ਸਿਯਾ, વੁਤ੍ਤੋ ਚ ਸੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬੋ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਭਾવੋ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਾਰਮ੍ਮਣਂ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਂ વਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦવਸੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਪਜਹਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਯਤੋ ਮਹਗ੍ਗਤਞਾਣਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ વਾ ਕਿਲੇਸવਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨવਸੇਨ ਤਦਙ੍ਗવਸੇਨ વਾ ਪਜਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣੇਹਿ વਿਪਰੀਤਸਭਾવੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦવਸੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਪਜਹੀਤਿ ਏવਂ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾਸਙ੍ਖਤਸਭਾવਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ।
Tasmātiādi vuttasseva atthassa nigamanaṃ. Taṃ panetaṃ nibbānaṃ. Rūpino dhammā arūpino dhammātiādīsūti ādisaddena lokuttaraanāsavādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Arūpadhammādibhāvaggahaṇena cassa parinipphannatā dīpitā. Tenāha ‘‘na kilesakkhayamattamevā’’ti. Kilesakkhayamattatāya hi sati nibbānassa bahutā āpajjati ‘‘yattakā kilesā khīyanti, tattakāni nibbānānī’’ti. Abhāvassabhāvato gambhīrādibhāvo asaṅkhatādibhāvo ca na siyā, vutto ca so nibbānassa, tasmāssa paccetabbo parinipphannabhāvo. Yasmā ca sammutisaccārammaṇaṃ saṅkhatadhammārammaṇaṃ vā samucchedavasena kilese pajahituṃ na sakkoti, yato mahaggatañāṇaṃ vipassanāñāṇaṃ vā kilesavikkhambhanavasena tadaṅgavasena vā pajahati, tasmā ariyamaggañāṇassa sammutisaccasaṅkhatadhammārammaṇehi viparītasabhāvena ārammaṇena bhavitabbaṃ. Tathā hi taṃ samucchedavasena kilese pajahīti evaṃ parinipphannāsaṅkhatasabhāvaṃ nibbānanti niṭṭhamettha gantabbanti.
ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਞ੍ਹਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Nibbānapañhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧. ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਞ੍ਹਾਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Nibbānapañhāsuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧. ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਞ੍ਹਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Nibbānapañhāsuttavaṇṇanā
