Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / མིལིནྡཔཉྷཔཱལི༹ • Milindapañhapāḷi |
༡༠. ནིབྦཱནརཱུཔསཎྛཱནཔཉྷོ
10. Nibbānarūpasaṇṭhānapañho
༡༠. ‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱན’ནྟི ཡཾ ཝདེསི, སཀྐཱ པན ཏསྶ ནིབྦཱནསྶ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨུཔདསྶཡིཏུ’’ནྟི? ‘‘ཨཔྤཊིབྷཱགཾ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ, ན སཀྐཱ ནིབྦཱནསྶ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨུཔདསྶཡིཏུ’’ནྟི། ‘‘ཨེཏམྤཱཧཾ, བྷནྟེ ནཱགསེན, ན སམྤཊིཙྪཱམི, ཡཾ ཨཏྠིདྷམྨསྶ ནིབྦཱནསྶ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨཔཉྙཱཔནཾ, ཀཱརཎེན མཾ སཉྙཱཔེཧཱི’’ཏི། ‘‘ཧོཏུ, མཧཱརཱཛ, ཀཱརཎེན ཏཾ སཉྙཱཔེསྶཱམི། ཨཏྠི, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡོ ནཱམཱ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ, ཨཏྠེསོ མཧཱསམུདྡོ’’ཏི། ‘‘སཙེ ཏཾ, མཧཱརཱཛ, ཀོཙི ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻ ‘ཀིཏྟཀཾ, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡེ ཨུདཀཾ, ཀཏི པན ཏེ སཏྟཱ, ཡེ མཧཱསམུདྡེ པཊིཝསནྟཱི’ཏི, ཨེཝཾ པུཊྛོ ཏྭཾ, མཧཱརཱཛ, ཀིནྟི ཏསྶ བྱཱཀརེཡྻཱསཱི’’ཏི? ‘‘སཙེ མཾ, བྷནྟེ, ཀོཙི ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻ ‘ཀིཏྟཀཾ, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡེ ཨུདཀཾ, ཀཏི པན ཏེ སཏྟཱ, ཡེ མཧཱསམུདྡེ པཊིཝསནྟཱི’ཏི, ཏམཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻཾ ‘ཨཔུཙྪིཏབྦཾ མཾ ཏྭཾ ཨམྦྷོ པུརིས པུཙྪསི, ནེསཱ པུཙྪཱ ཀེནཙི པུཙྪིཏབྦཱ, ཋཔནཱིཡོ ཨེསོ པཉྷོ། ཨཝིབྷཏྟོ ལོཀཀྑཱཡིཀེཧི མཧཱསམུདྡོ, ན སཀྐཱ མཧཱསམུདྡེ ཨུདཀཾ པརིམིནིཏུཾ སཏྟཱ ཝཱ ཡེ ཏཏྠ ཝཱསམུཔགཏཱཏི ཨེཝཱཧཾ བྷནྟེ ཏསྶ པཊིཝཙནཾ དདེཡྻ’’’ནྟི།
10. ‘‘Bhante nāgasena, ‘nibbānaṃ nibbāna’nti yaṃ vadesi, sakkā pana tassa nibbānassa rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā upadassayitu’’nti? ‘‘Appaṭibhāgaṃ, mahārāja, nibbānaṃ, na sakkā nibbānassa rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā upadassayitu’’nti. ‘‘Etampāhaṃ, bhante nāgasena, na sampaṭicchāmi, yaṃ atthidhammassa nibbānassa rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā apaññāpanaṃ, kāraṇena maṃ saññāpehī’’ti. ‘‘Hotu, mahārāja, kāraṇena taṃ saññāpessāmi. Atthi, mahārāja, mahāsamuddo nāmā’’ti? ‘‘Āma, bhante, attheso mahāsamuddo’’ti. ‘‘Sace taṃ, mahārāja, koci evaṃ puccheyya ‘kittakaṃ, mahārāja, mahāsamudde udakaṃ, kati pana te sattā, ye mahāsamudde paṭivasantī’ti, evaṃ puṭṭho tvaṃ, mahārāja, kinti tassa byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, koci evaṃ puccheyya ‘kittakaṃ, mahārāja, mahāsamudde udakaṃ, kati pana te sattā, ye mahāsamudde paṭivasantī’ti, tamahaṃ, bhante, evaṃ vadeyyaṃ ‘apucchitabbaṃ maṃ tvaṃ ambho purisa pucchasi, nesā pucchā kenaci pucchitabbā, ṭhapanīyo eso pañho. Avibhatto lokakkhāyikehi mahāsamuddo, na sakkā mahāsamudde udakaṃ pariminituṃ sattā vā ye tattha vāsamupagatāti evāhaṃ bhante tassa paṭivacanaṃ dadeyya’’’nti.
‘‘ཀིསྶ པན, ཏྭཾ མཧཱརཱཛ, ཨཏྠིདྷམྨེ མཧཱསམུདྡེ ཨེཝཾ པཊིཝཙནཾ དདེཡྻཱསི, ནནུ ཝིགཎེཏྭཱ 1 ཏསྶ ཨཱཙིཀྑིཏབྦཾ ‘ཨེཏྟཀཾ མཧཱསམུདྡེ ཨུདཀཾ, ཨེཏྟཀཱ ཙ སཏྟཱ མཧཱསམུདྡེ པཊིཝསནྟཱི’’ཏི? ‘‘ན སཀྐཱ, བྷནྟེ, ཨཝིསཡོ ཨེསོ པཉྷོ’’ཏི།
‘‘Kissa pana, tvaṃ mahārāja, atthidhamme mahāsamudde evaṃ paṭivacanaṃ dadeyyāsi, nanu vigaṇetvā 2 tassa ācikkhitabbaṃ ‘ettakaṃ mahāsamudde udakaṃ, ettakā ca sattā mahāsamudde paṭivasantī’’ti? ‘‘Na sakkā, bhante, avisayo eso pañho’’ti.
‘‘ཡཐཱ , མཧཱརཱཛ, ཨཏྠིདྷམྨེ ཡེཝ མཧཱསམུདྡེ ན སཀྐཱ ཨུདཀཾ པརིགཎེཏུཾ 3 སཏྟཱ ཝཱ ཡེ ཏཏྠ ཝཱསམུཔགཏཱ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨཏྠིདྷམྨསྶེཝ ནིབྦཱནསྶ ན སཀྐཱ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨུཔདསྶཡིཏུཾ, ཝིགཎེཡྻ, མཧཱརཱཛ, ཨིདྡྷིམཱ ཙེཏོཝསིཔྤཏྟོ མཧཱསམུདྡེ ཨུདཀཾ ཏཏྲཱསཡེ ཙ སཏྟེ, ན ཏྭེཝ སོ ཨིདྡྷིམཱ ཙེཏོཝསིཔྤཏྟོ སཀྐུཎེཡྻ ནིབྦཱནསྶ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨུཔདསྶཡིཏུཾ།
‘‘Yathā , mahārāja, atthidhamme yeva mahāsamudde na sakkā udakaṃ parigaṇetuṃ 4 sattā vā ye tattha vāsamupagatā, evameva kho, mahārāja, atthidhammasseva nibbānassa na sakkā rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā upadassayituṃ, vigaṇeyya, mahārāja, iddhimā cetovasippatto mahāsamudde udakaṃ tatrāsaye ca satte, na tveva so iddhimā cetovasippatto sakkuṇeyya nibbānassa rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā upadassayituṃ.
‘‘ཨཔརམྤི, མཧཱརཱཛ, ཨུཏྟརིཾ ཀཱརཎཾ སུཎོཧི, ཨཏྠིདྷམྨསྶེཝ ནིབྦཱནསྶ ན སཀྐཱ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨུཔདསྶཡིཏུནྟི། ཨཏྠི, མཧཱརཱཛ, དེཝེསུ ཨརཱུཔཀཱཡིཀཱ ནཱམ དེཝཱ’’ཏི། ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ, སུཡྻཏི ‘ཨཏྠི དེཝེསུ ཨརཱུཔཀཱཡིཀཱ ནཱམ དེཝཱ’’’ཏི། ‘‘སཀྐཱ པན, མཧཱརཱཛ, ཏེསཾ ཨརཱུཔཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨུཔདསྶཡིཏུ’’ནྟི? ‘‘ན ཧི, བྷནྟེ’’ཏི། ‘‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, ནཏྠི ཨརཱུཔཀཱཡིཀཱ དེཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི, བྷནྟེ, ཨརཱུཔཀཱཡིཀཱ དེཝཱ, ན ཙ སཀྐཱ ཏེསཾ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨུཔདསྶཡིཏུ’’ནྟི། ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, ཨཏྠིསཏྟཱནཾ ཡེཝ ཨརཱུཔཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ ན སཀྐཱ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨུཔདསྶཡིཏུཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨཏྠིདྷམྨསྶེཝ ནིབྦཱནསྶ ན སཀྐཱ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨུཔདསྶཡིཏུ’’ནྟི།
‘‘Aparampi, mahārāja, uttariṃ kāraṇaṃ suṇohi, atthidhammasseva nibbānassa na sakkā rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā upadassayitunti. Atthi, mahārāja, devesu arūpakāyikā nāma devā’’ti. ‘‘Āma, bhante, suyyati ‘atthi devesu arūpakāyikā nāma devā’’’ti. ‘‘Sakkā pana, mahārāja, tesaṃ arūpakāyikānaṃ devānaṃ rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā upadassayitu’’nti? ‘‘Na hi, bhante’’ti. ‘‘Tena hi, mahārāja, natthi arūpakāyikā devā’’ti? ‘‘Atthi, bhante, arūpakāyikā devā, na ca sakkā tesaṃ rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā upadassayitu’’nti. ‘‘Yathā, mahārāja, atthisattānaṃ yeva arūpakāyikānaṃ devānaṃ na sakkā rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā upadassayituṃ, evameva kho, mahārāja, atthidhammasseva nibbānassa na sakkā rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā upadassayitu’’nti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ཧོཏུ ཨེཀནྟསུཁཾ ནིབྦཱནཾ, ན ཙ སཀྐཱ ཏསྶ རཱུཔཾ ཝཱ སཎྛཱནཾ ཝཱ ཝཡཾ ཝཱ པམཱཎཾ ཝཱ ཨོཔམྨེན ཝཱ ཀཱརཎེན ཝཱ ཧེཏུནཱ ཝཱ ནཡེན ཝཱ ཨུཔདསྶཡིཏུཾ། ཨཏྠི པན, བྷནྟེ, ནིབྦཱནསྶ གུཎཾ ཨཉྙེཧི ཨནུཔཝིཊྛཾ ཀིཉྩི ཨོཔམྨནིདསྶནམཏྟ’’ནྟི? ‘‘སརཱུཔཏོ, མཧཱརཱཛ, ནཏྠི, གུཎཏོ པན སཀྐཱ ཀིཉྩི ཨོཔམྨནིདསྶནམཏྟཾ ཨུཔདསྶཡིཏུ’’ནྟི། ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ ནཱགསེན, ཡཐཱཧཾ ལབྷཱམི ནིབྦཱནསྶ གུཎཏོཔི ཨེཀདེསཔརིདཱིཔནམཏྟཾ, ཏཐཱ སཱིགྷཾ བྲཱུཧི, ནིབྦཱཔེཧི མེ ཧདཡཔརིལཱ༹ཧཾ ཝིནཡ སཱིཏལམདྷུརཝཙནམཱལུཏེནཱ’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, hotu ekantasukhaṃ nibbānaṃ, na ca sakkā tassa rūpaṃ vā saṇṭhānaṃ vā vayaṃ vā pamāṇaṃ vā opammena vā kāraṇena vā hetunā vā nayena vā upadassayituṃ. Atthi pana, bhante, nibbānassa guṇaṃ aññehi anupaviṭṭhaṃ kiñci opammanidassanamatta’’nti? ‘‘Sarūpato, mahārāja, natthi, guṇato pana sakkā kiñci opammanidassanamattaṃ upadassayitu’’nti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, yathāhaṃ labhāmi nibbānassa guṇatopi ekadesaparidīpanamattaṃ, tathā sīghaṃ brūhi, nibbāpehi me hadayapariḷāhaṃ vinaya sītalamadhuravacanamālutenā’’ti.
‘‘པདུམསྶ, མཧཱརཱཛ, ཨེཀོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ, ཨུདཀསྶ དྭེ གུཎཱ, ཨགདསྶ ཏཡོ གུཎཱ, མཧཱསམུདྡསྶ ཙཏྟཱརོ གུཎཱ, བྷོཛནསྶ པཉྩ གུཎཱ, ཨཱཀཱསསྶ དས གུཎཱ, མཎིརཏནསྶ ཏཡོ གུཎཱ , ལོཧིཏཙནྡནསྶ ཏཡོ གུཎཱ, སཔྤིམཎྜསྶ ཏཡོ གུཎཱ, གིརིསིཁརསྶ པཉྩ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི།
‘‘Padumassa, mahārāja, eko guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho, udakassa dve guṇā, agadassa tayo guṇā, mahāsamuddassa cattāro guṇā, bhojanassa pañca guṇā, ākāsassa dasa guṇā, maṇiratanassa tayo guṇā , lohitacandanassa tayo guṇā, sappimaṇḍassa tayo guṇā, girisikharassa pañca guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘པདུམསྶ ཨེཀོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ’ཏི ཡཾ ཝདེསི, ཀཏམོ པདུམསྶ ཨེཀོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, པདུམཾ ཨནུཔལིཏྟཾ ཨུདཀེན, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ སབྦཀིལེསེཧི ཨནུཔལིཏྟཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, པདུམསྶ ཨེཀོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, ‘padumassa eko guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho’ti yaṃ vadesi, katamo padumassa eko guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, padumaṃ anupalittaṃ udakena, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ sabbakilesehi anupalittaṃ. Ayaṃ, mahārāja, padumassa eko guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho’’ti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘ཨུདཀསྶ དྭེ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’ཏི ཡཾ ཝདེསི, ཀཏམེ ཨུདཀསྶ དྭེ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, ཨུདཀཾ སཱིཏལཾ པརིལཱ༹ཧནིབྦཱཔནཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ སཱིཏལཾ སབྦཀིལེསཔརིལཱ༹ཧནིབྦཱཔནཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, ཨུདཀསྶ པཋམོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, ཨུདཀཾ ཀིལནྟཏསིཏཔིཔཱསིཏགྷམྨཱབྷིཏཏྟཱནཾ ཛནཔསུཔཛཱནཾ པིཔཱསཱཝིནཡནཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཀཱམཏཎྷཱབྷཝཏཎྷཱཝིབྷཝཏཎྷཱཔིཔཱསཱཝིནཡནཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, ཨུདཀསྶ དུཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། ཨིམེ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨུདཀསྶ དྭེ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, ‘udakassa dve guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’ti yaṃ vadesi, katame udakassa dve guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, udakaṃ sītalaṃ pariḷāhanibbāpanaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ sītalaṃ sabbakilesapariḷāhanibbāpanaṃ. Ayaṃ, mahārāja, udakassa paṭhamo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, udakaṃ kilantatasitapipāsitaghammābhitattānaṃ janapasupajānaṃ pipāsāvinayanaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ kāmataṇhābhavataṇhāvibhavataṇhāpipāsāvinayanaṃ. Ayaṃ, mahārāja, udakassa dutiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Ime kho, mahārāja, udakassa dve guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘ཨགདསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’ཏི ཡཾ ཝདེསི, ཀཏམེ ཨགདསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, ཨགདོ ཝིསཔཱིལི༹ཏཱནཾ སཏྟཱནཾ པཊིསརཎཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཀིལེསཝིསཔཱིལི༹ཏཱནཾ སཏྟཱནཾ པཊིསརཎཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, ཨགདསྶ པཋམོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, ཨགདོ རོགཱནཾ ཨནྟཀརོ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ སབྦདུཀྑཱནཾ ཨནྟཀརཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, ཨགདསྶ དུཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, ཨགདོ ཨམཏཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཨམཏཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, ཨགདསྶ ཏཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། ཨིམེ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨགདསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, ‘agadassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’ti yaṃ vadesi, katame agadassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, agado visapīḷitānaṃ sattānaṃ paṭisaraṇaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ kilesavisapīḷitānaṃ sattānaṃ paṭisaraṇaṃ. Ayaṃ, mahārāja, agadassa paṭhamo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, agado rogānaṃ antakaro, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ sabbadukkhānaṃ antakaraṃ. Ayaṃ, mahārāja, agadassa dutiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, agado amataṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ amataṃ. Ayaṃ, mahārāja, agadassa tatiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Ime kho, mahārāja, agadassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘མཧཱསམུདྡསྶ ཙཏྟཱརོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’ཏི ཡཾ ཝདེསི, ཀཏམེ མཧཱསམུདྡསྶ ཙཏྟཱརོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡོ སུཉྙོ སབྦཀུཎཔེཧི, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ , ནིབྦཱནཾ སུཉྙཾ སབྦཀིལེསཀུཎཔེཧི། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ , མཧཱསམུདྡསྶ པཋམོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡོ མཧནྟོ ཨནོརཔཱརོ, ན པརིཔཱུརཏི སབྦསཝནྟཱིཧི, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ མཧནྟཾ ཨནོརཔཱརཾ, ན པཱུརཏི སབྦསཏྟེཧི། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡསྶ དུཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡོ མཧནྟཱནཾ བྷཱུཏཱནཾ ཨཱཝཱསོ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ མཧནྟཱནཾ ཨརཧནྟཱནཾ ཝིམལཁཱིཎཱསཝབལཔྤཏྟཝསཱིབྷཱུཏམཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨཱཝཱསོ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡསྶ ཏཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡོ ཨཔརིམིཏཝིཝིདྷཝིཔུལཝཱིཙིཔུཔྥསཾཀུསུམིཏོ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཨཔརིམིཏཝིཝིདྷཝིཔུལཔརིསུདྡྷཝིཛྫཱཝིམུཏྟིཔུཔྥསཾཀུསུམིཏཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡསྶ ཙཏུཏྠོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། ཨིམེ ཁོ, མཧཱརཱཛ, མཧཱསམུདྡསྶ ཙཏྟཱརོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, ‘mahāsamuddassa cattāro guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’ti yaṃ vadesi, katame mahāsamuddassa cattāro guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, mahāsamuddo suñño sabbakuṇapehi, evameva kho, mahārāja , nibbānaṃ suññaṃ sabbakilesakuṇapehi. Ayaṃ, mahārāja , mahāsamuddassa paṭhamo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, mahāsamuddo mahanto anorapāro, na paripūrati sabbasavantīhi, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ mahantaṃ anorapāraṃ, na pūrati sabbasattehi. Ayaṃ, mahārāja, mahāsamuddassa dutiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, mahāsamuddo mahantānaṃ bhūtānaṃ āvāso, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ mahantānaṃ arahantānaṃ vimalakhīṇāsavabalappattavasībhūtamahābhūtānaṃ āvāso. Ayaṃ, mahārāja, mahāsamuddassa tatiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, mahāsamuddo aparimitavividhavipulavīcipupphasaṃkusumito, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ aparimitavividhavipulaparisuddhavijjāvimuttipupphasaṃkusumitaṃ. Ayaṃ, mahārāja, mahāsamuddassa catuttho guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Ime kho, mahārāja, mahāsamuddassa cattāro guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘བྷོཛནསྶ པཉྩ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’ཏི ཡཾ ཝདེསི, ཀཏམེ བྷོཛནསྶ པཉྩ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཨཱཡུདྷཱརཎཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀཏཾ ཛརཱམརཎནཱསནཏོ ཨཱཡུདྷཱརཎཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནསྶ པཋམོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནཾ སབྦསཏྟཱནཾ བལཝཌྜྷནཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀཏཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཨིདྡྷིབལཝཌྜྷནཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནསྶ དུཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཝཎྞཛནནཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀཏཾ སབྦསཏྟཱནཾ གུཎཝཎྞཛནནཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནསྶ ཏཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནཾ སབྦསཏྟཱནཾ དརཐཝཱུཔསམནཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀཏཾ སབྦསཏྟཱནཾ སབྦཀིལེསདརཐཝཱུཔསམནཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནསྶ ཙཏུཏྠོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཛིགྷཙྪཱདུབྦལྱཔཊིཝིནོདནཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀཏཾ སབྦསཏྟཱནཾ སབྦདུཀྑཛིགྷཙྪཱདུབྦལྱཔཊིཝིནོདནཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནསྶ པཉྩམོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། ཨིམེ ཁོ, མཧཱརཱཛ, བྷོཛནསྶ པཉྩ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, ‘bhojanassa pañca guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’ti yaṃ vadesi, katame bhojanassa pañca guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, bhojanaṃ sabbasattānaṃ āyudhāraṇaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ sacchikataṃ jarāmaraṇanāsanato āyudhāraṇaṃ. Ayaṃ, mahārāja, bhojanassa paṭhamo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, bhojanaṃ sabbasattānaṃ balavaḍḍhanaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ sacchikataṃ sabbasattānaṃ iddhibalavaḍḍhanaṃ. Ayaṃ, mahārāja, bhojanassa dutiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, bhojanaṃ sabbasattānaṃ vaṇṇajananaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ sacchikataṃ sabbasattānaṃ guṇavaṇṇajananaṃ. Ayaṃ, mahārāja, bhojanassa tatiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, bhojanaṃ sabbasattānaṃ darathavūpasamanaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ sacchikataṃ sabbasattānaṃ sabbakilesadarathavūpasamanaṃ. Ayaṃ, mahārāja, bhojanassa catuttho guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, bhojanaṃ sabbasattānaṃ jighacchādubbalyapaṭivinodanaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ sacchikataṃ sabbasattānaṃ sabbadukkhajighacchādubbalyapaṭivinodanaṃ. Ayaṃ, mahārāja, bhojanassa pañcamo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Ime kho, mahārāja, bhojanassa pañca guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘ཨཱཀཱསསྶ དས གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’ཏི ཡཾ ཝདེསི, ཀཏམེ ཨཱཀཱསསྶ དས གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, ཨཱཀཱསོ ན ཛཱཡཏི, ན ཛཱིཡཏི, ན མཱིཡཏི, ན ཙཝཏི, ན ཨུཔྤཛྫཏི, དུཔྤསཧོ, ཨཙོརཱཧརཎོ, ཨནིསྶིཏོ, ཝིཧགགམནོ, ནིརཱཝརཎོ, ཨནནྟོ། ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ན ཛཱཡཏི, ན ཛཱིཡཏི , ན མཱིཡཏི, ན ཙཝཏི, ན ཨུཔྤཛྫཏི, དུཔྤསཧཾ, ཨཙོརཱཧརཎཾ, ཨནིསྶིཏཾ, ཨརིཡགམནཾ, ནིརཱཝརཎཾ, ཨནནྟཾ། ཨིམེ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨཱཀཱསསྶ དས གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, ‘ākāsassa dasa guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’ti yaṃ vadesi, katame ākāsassa dasa guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, ākāso na jāyati, na jīyati, na mīyati, na cavati, na uppajjati, duppasaho, acorāharaṇo, anissito, vihagagamano, nirāvaraṇo, ananto. Evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ na jāyati, na jīyati , na mīyati, na cavati, na uppajjati, duppasahaṃ, acorāharaṇaṃ, anissitaṃ, ariyagamanaṃ, nirāvaraṇaṃ, anantaṃ. Ime kho, mahārāja, ākāsassa dasa guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘མཎིརཏནསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’ཏི ཡཾ ཝདེསི, ཀཏམེ མཎིརཏནསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, མཎིརཏནཾ ཀཱམདདཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཀཱམདདཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, མཎིརཏནསྶ པཋམོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, མཎིརཏནཾ ཧཱསཀརཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཧཱསཀརཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, མཎིརཏནསྶ དུཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, མཎིརཏནཾ ཨུཛྫོཏཏྟཀརཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཨུཛྫོཏཏྟཀརཾ 5། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, མཎིརཏནསྶ ཏཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། ཨིམེ ཁོ, མཧཱརཱཛ, མཎིརཏནསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, ‘maṇiratanassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’ti yaṃ vadesi, katame maṇiratanassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, maṇiratanaṃ kāmadadaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ kāmadadaṃ. Ayaṃ, mahārāja, maṇiratanassa paṭhamo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, maṇiratanaṃ hāsakaraṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ hāsakaraṃ. Ayaṃ, mahārāja, maṇiratanassa dutiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, maṇiratanaṃ ujjotattakaraṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ ujjotattakaraṃ 6. Ayaṃ, mahārāja, maṇiratanassa tatiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Ime kho, mahārāja, maṇiratanassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘ལོཧིཏཙནྡནསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’ཏི ཡཾ ཝདེསི, ཀཏམེ ལོཧིཏཙནྡནསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, ལོཧིཏཙནྡནཾ དུལླབྷཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ དུལླབྷཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, ལོཧིཏཙནྡནསྶ པཋམོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, ལོཧིཏཙནྡནཾ ཨསམསུགནྡྷཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཨསམསུགནྡྷཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, ལོཧིཏཙནྡནསྶ དུཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, ལོཧིཏཙནྡནཾ སཛྫནཔསཏྠཾ 7, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཨརིཡསཛྫནཔསཏྠཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, ལོཧིཏཙནྡནསྶ ཏཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། ཨིམེ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ལོཧིཏཙནྡནསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, ‘lohitacandanassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’ti yaṃ vadesi, katame lohitacandanassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, lohitacandanaṃ dullabhaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ dullabhaṃ. Ayaṃ, mahārāja, lohitacandanassa paṭhamo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, lohitacandanaṃ asamasugandhaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ asamasugandhaṃ. Ayaṃ, mahārāja, lohitacandanassa dutiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, lohitacandanaṃ sajjanapasatthaṃ 8, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ ariyasajjanapasatthaṃ. Ayaṃ, mahārāja, lohitacandanassa tatiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Ime kho, mahārāja, lohitacandanassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘སཔྤིམཎྜསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’ཏི ཡཾ ཝདེསི, ཀཏམེ སཔྤིམཎྜསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, སཔྤིམཎྜོ ཝཎྞསམྤནྣོ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ གུཎཝཎྞསམྤནྣཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, སཔྤིམཎྜསྶ པཋམོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, སཔྤིམཎྜོ གནྡྷསམྤནྣོ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ སཱིལགནྡྷསམྤནྣཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, སཔྤིམཎྜསྶ དུཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, སཔྤིམཎྜོ རསསམྤནྣོ, ཨེཝམེཝ ཁོ , མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ རསསམྤནྣཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, སཔྤིམཎྜསྶ ཏཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། ཨིམེ ཁོ, མཧཱརཱཛ, སཔྤིམཎྜསྶ ཏཡོ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, ‘sappimaṇḍassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’ti yaṃ vadesi, katame sappimaṇḍassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, sappimaṇḍo vaṇṇasampanno, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ guṇavaṇṇasampannaṃ. Ayaṃ, mahārāja, sappimaṇḍassa paṭhamo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, sappimaṇḍo gandhasampanno, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ sīlagandhasampannaṃ. Ayaṃ, mahārāja, sappimaṇḍassa dutiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, sappimaṇḍo rasasampanno, evameva kho , mahārāja, nibbānaṃ rasasampannaṃ. Ayaṃ, mahārāja, sappimaṇḍassa tatiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Ime kho, mahārāja, sappimaṇḍassa tayo guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti.
‘‘བྷནྟེ ནཱགསེན, ‘གིརིསིཁརསྶ པཉྩ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’ཏི ཡཾ ཝདེསི, ཀཏམེ གིརིསིཁརསྶ པཉྩ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརཾ ཨཙྩུགྒཏཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཨཙྩུགཏཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརསྶ པཋམོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརཾ ཨཙལཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཨཙལཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརསྶ དུཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརཾ དུརདྷིརོཧཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ དུརདྷིརོཧཾ སབྦཀིལེསཱནཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརསྶ ཏཏིཡོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརཾ སབྦབཱིཛཱནཾ ཨཝིརཱུཧནཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ སབྦཀིལེསཱནཾ ཨཝིརཱུཧནཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརསྶ ཙཏུཏྠོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ། པུན ཙཔརཾ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརཾ ཨནུནཡཔྤཊིགྷཝིཔྤམུཏྟཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ནིབྦཱནཾ ཨནུནཡཔྤཊིགྷཝིཔྤམུཏྟཾ། ཨཡཾ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརསྶ པཉྩམོ གུཎོ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛོ ། ཨིམེ ཁོ, མཧཱརཱཛ, གིརིསིཁརསྶ པཉྩ གུཎཱ ནིབྦཱནཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ’’ཏི། ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ ནཱགསེན, ཨེཝམེཏཾ ཏཐཱ སམྤཊིཙྪཱམཱི’’ཏི།
‘‘Bhante nāgasena, ‘girisikharassa pañca guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’ti yaṃ vadesi, katame girisikharassa pañca guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, girisikharaṃ accuggataṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ accugataṃ. Ayaṃ, mahārāja, girisikharassa paṭhamo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, girisikharaṃ acalaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ acalaṃ. Ayaṃ, mahārāja, girisikharassa dutiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, girisikharaṃ duradhirohaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ duradhirohaṃ sabbakilesānaṃ. Ayaṃ, mahārāja, girisikharassa tatiyo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, girisikharaṃ sabbabījānaṃ avirūhanaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ sabbakilesānaṃ avirūhanaṃ. Ayaṃ, mahārāja, girisikharassa catuttho guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho. Puna caparaṃ, mahārāja, girisikharaṃ anunayappaṭighavippamuttaṃ, evameva kho, mahārāja, nibbānaṃ anunayappaṭighavippamuttaṃ. Ayaṃ, mahārāja, girisikharassa pañcamo guṇo nibbānaṃ anupaviṭṭho . Ime kho, mahārāja, girisikharassa pañca guṇā nibbānaṃ anupaviṭṭhā’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ནིབྦཱནརཱུཔསཎྛཱནཔཉྷོ དསམོ།
Nibbānarūpasaṇṭhānapañho dasamo.
Footnotes: