Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi

    ౧౧. నిబ్బానసచ్ఛికరణపఞ్హో

    11. Nibbānasacchikaraṇapañho

    ౧౧. ‘‘భన్తే నాగసేన, తుమ్హే భణథ ‘నిబ్బానం న అతీతం, న అనాగతం, న పచ్చుప్పన్నం, న ఉప్పన్నం న అనుప్పన్నం న ఉప్పాదనీయ’న్తి. ఇధ, భన్తే నాగసేన, యో కోచి సమ్మాపటిపన్నో నిబ్బానం సచ్ఛికరోతి, సో ఉప్పన్నం సచ్ఛికరోతి, ఉదాహు ఉప్పాదేత్వా సచ్ఛికరోతీ’’తి? ‘‘యో కోచి, మహారాజ, సమ్మాపటిపన్నో నిబ్బానం సచ్ఛికరోతి, సో న ఉప్పన్నం సచ్ఛికరోతి, న ఉప్పాదేత్వా సచ్ఛికరోతి, అపి చ, మహారాజ, అత్థేసా నిబ్బానధాతు, యం సో సమ్మాపటిపన్నో సచ్ఛికరోతీ’’తి.

    11. ‘‘Bhante nāgasena, tumhe bhaṇatha ‘nibbānaṃ na atītaṃ, na anāgataṃ, na paccuppannaṃ, na uppannaṃ na anuppannaṃ na uppādanīya’nti. Idha, bhante nāgasena, yo koci sammāpaṭipanno nibbānaṃ sacchikaroti, so uppannaṃ sacchikaroti, udāhu uppādetvā sacchikarotī’’ti? ‘‘Yo koci, mahārāja, sammāpaṭipanno nibbānaṃ sacchikaroti, so na uppannaṃ sacchikaroti, na uppādetvā sacchikaroti, api ca, mahārāja, atthesā nibbānadhātu, yaṃ so sammāpaṭipanno sacchikarotī’’ti.

    ‘‘మా, భన్తే నాగసేన, ఇమం పఞ్హం పటిచ్ఛన్నం కత్వా దీపేహి, వివటం పాకటం కత్వా దీపేహి ఛన్దజాతో ఉస్సాహజాతో, యం తే సిక్ఖితం, తం సబ్బం ఏత్థేవాకిరాహి, ఏత్థాయం జనో సమ్మూళ్హో విమతిజాతో సంసయపక్ఖన్దో, భిన్దేతం అన్తోదోససల్ల’’న్తి. ‘‘అత్థేసా, మహారాజ, నిబ్బానధాతు సన్తా సుఖా పణీతా, తం సమ్మాపటిపన్నో జినానుసిట్ఠియా సఙ్ఖారే సమ్మసన్తో పఞ్ఞాయ సచ్ఛికరోతి. యథా, మహారాజ, అన్తేవాసికో ఆచరియానుసిట్ఠియా విజ్జం పఞ్ఞాయ సచ్ఛికరోతి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, సమ్మాపటిపన్నో జినానుసిట్ఠియా పఞ్ఞాయ నిబ్బానం సచ్ఛికరోతి.

    ‘‘Mā, bhante nāgasena, imaṃ pañhaṃ paṭicchannaṃ katvā dīpehi, vivaṭaṃ pākaṭaṃ katvā dīpehi chandajāto ussāhajāto, yaṃ te sikkhitaṃ, taṃ sabbaṃ etthevākirāhi, etthāyaṃ jano sammūḷho vimatijāto saṃsayapakkhando, bhindetaṃ antodosasalla’’nti. ‘‘Atthesā, mahārāja, nibbānadhātu santā sukhā paṇītā, taṃ sammāpaṭipanno jinānusiṭṭhiyā saṅkhāre sammasanto paññāya sacchikaroti. Yathā, mahārāja, antevāsiko ācariyānusiṭṭhiyā vijjaṃ paññāya sacchikaroti, evameva kho, mahārāja, sammāpaṭipanno jinānusiṭṭhiyā paññāya nibbānaṃ sacchikaroti.

    ‘‘కథం పన తం నిబ్బానం దట్ఠబ్బన్తి? అనీతితో నిరుపద్దవతో అభయతో ఖేమతో సన్తతో సుఖతో సాతతో పణీతతో సుచితో సీతలతో దట్ఠబ్బం.

    ‘‘Kathaṃ pana taṃ nibbānaṃ daṭṭhabbanti? Anītito nirupaddavato abhayato khemato santato sukhato sātato paṇītato sucito sītalato daṭṭhabbaṃ.

    ‘‘యథా, మహారాజ, పురిసో బహుకట్ఠపుఞ్జేన జలితకట్ఠితేన అగ్గినా దయ్హమానో వాయామేన తతో ముఞ్చిత్వా నిరగ్గికోకాసం పవిసిత్వా తత్థ పరమసుఖం లభేయ్య, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యో సమ్మాపటిపన్నో, సో యోనిసో మనసికారేన బ్యపగతతివిధగ్గిసన్తాపం పరమసుఖం నిబ్బానం సచ్ఛికరోతి. యథా, మహారాజ, అగ్గి, ఏవం తివిధగ్గి దట్ఠబ్బో; యథా అగ్గిగతో పురిసో, ఏవం సమ్మాపటిపన్నో దట్ఠబ్బో; యథా నిరగ్గికోకాసో, ఏవం నిబ్బానం దట్ఠబ్బం.

    ‘‘Yathā, mahārāja, puriso bahukaṭṭhapuñjena jalitakaṭṭhitena agginā dayhamāno vāyāmena tato muñcitvā niraggikokāsaṃ pavisitvā tattha paramasukhaṃ labheyya, evameva kho, mahārāja, yo sammāpaṭipanno, so yoniso manasikārena byapagatatividhaggisantāpaṃ paramasukhaṃ nibbānaṃ sacchikaroti. Yathā, mahārāja, aggi, evaṃ tividhaggi daṭṭhabbo; yathā aggigato puriso, evaṃ sammāpaṭipanno daṭṭhabbo; yathā niraggikokāso, evaṃ nibbānaṃ daṭṭhabbaṃ.

    ‘‘యథా వా పన, మహారాజ, పురిసో అహికుక్కురమనుస్సకుణపసరీరవళఞ్జకోట్ఠాసరాసిగతో కుణపజటాజటితన్తరమనుపవిట్ఠో వాయామేన తతో ముఞ్చిత్వా నిక్కుణపోకాసం పవిసిత్వా తత్థ పరమసుఖం లభేయ్య, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యో సమ్మాపటిపన్నో, సో యోనిసో మనసికారేన బ్యపగతకిలేసకుణపం పరమసుఖం నిబ్బానం సచ్ఛికరోతి. యథా, మహారాజ, కుణపం, ఏవం పఞ్చ కామగుణా దట్ఠబ్బా; యథా కుణపగతో పురిసో, ఏవం సమ్మాపటిపన్నో దట్ఠబ్బో; యథా నిక్కుణపోకాసో, ఏవం నిబ్బానం దట్ఠబ్బం.

    ‘‘Yathā vā pana, mahārāja, puriso ahikukkuramanussakuṇapasarīravaḷañjakoṭṭhāsarāsigato kuṇapajaṭājaṭitantaramanupaviṭṭho vāyāmena tato muñcitvā nikkuṇapokāsaṃ pavisitvā tattha paramasukhaṃ labheyya, evameva kho, mahārāja, yo sammāpaṭipanno, so yoniso manasikārena byapagatakilesakuṇapaṃ paramasukhaṃ nibbānaṃ sacchikaroti. Yathā, mahārāja, kuṇapaṃ, evaṃ pañca kāmaguṇā daṭṭhabbā; yathā kuṇapagato puriso, evaṃ sammāpaṭipanno daṭṭhabbo; yathā nikkuṇapokāso, evaṃ nibbānaṃ daṭṭhabbaṃ.

    ‘‘యథా వా పన, మహారాజ, పురిసో భీతో తసితో కమ్పితో విపరీతవిబ్భన్తచిత్తో వాయామేన తతో ముఞ్చిత్వా దళ్హం థిరం అచలం అభయట్ఠానం పవిసిత్వా తత్థ పరమసుఖం లభేయ్య, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యో సమ్మాపటిపన్నో, సో యోనిసో మనసికారేన బ్యపగతభయసన్తాసం పరమసుఖం నిబ్బానం సచ్ఛికరోతి. యథా, మహారాజ, భయం, ఏవం జాతిజరాబ్యాధిమరణం పటిచ్చ అపరాపరం పవత్తభయం దట్ఠబ్బం; యథా భీతో పురిసో, ఏవం సమ్మాపటిపన్నో దట్ఠబ్బో; యథా అభయట్ఠానం, ఏవం నిబ్బానం దట్ఠబ్బం.

    ‘‘Yathā vā pana, mahārāja, puriso bhīto tasito kampito viparītavibbhantacitto vāyāmena tato muñcitvā daḷhaṃ thiraṃ acalaṃ abhayaṭṭhānaṃ pavisitvā tattha paramasukhaṃ labheyya, evameva kho, mahārāja, yo sammāpaṭipanno, so yoniso manasikārena byapagatabhayasantāsaṃ paramasukhaṃ nibbānaṃ sacchikaroti. Yathā, mahārāja, bhayaṃ, evaṃ jātijarābyādhimaraṇaṃ paṭicca aparāparaṃ pavattabhayaṃ daṭṭhabbaṃ; yathā bhīto puriso, evaṃ sammāpaṭipanno daṭṭhabbo; yathā abhayaṭṭhānaṃ, evaṃ nibbānaṃ daṭṭhabbaṃ.

    ‘‘యథా వా పన, మహారాజ, పురిసో కిలిట్ఠమలినకలలకద్దమదేసే పతితో వాయామేన తం కలలకద్దమం అపవాహేత్వా పరిసుద్ధవిమలదేసముపగన్త్వా తత్థ పరమసుఖం లభేయ్య, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యో సమ్మాపటిపన్నో, సో యోనిసో మనసికారేన బ్యపగతకిలేసమలకద్దమం పరమసుఖం నిబ్బానం సచ్ఛికరోతి. యథా, మహారాజ, కలలం, ఏవం లాభసక్కారసిలోకో దట్ఠబ్బో; యథా కలలగతో పురిసో, ఏవం సమ్మాపటిపన్నో దట్ఠబ్బో; యథా పరిసుద్ధవిమలదేసో, ఏవం నిబ్బానం దట్ఠబ్బం.

    ‘‘Yathā vā pana, mahārāja, puriso kiliṭṭhamalinakalalakaddamadese patito vāyāmena taṃ kalalakaddamaṃ apavāhetvā parisuddhavimaladesamupagantvā tattha paramasukhaṃ labheyya, evameva kho, mahārāja, yo sammāpaṭipanno, so yoniso manasikārena byapagatakilesamalakaddamaṃ paramasukhaṃ nibbānaṃ sacchikaroti. Yathā, mahārāja, kalalaṃ, evaṃ lābhasakkārasiloko daṭṭhabbo; yathā kalalagato puriso, evaṃ sammāpaṭipanno daṭṭhabbo; yathā parisuddhavimaladeso, evaṃ nibbānaṃ daṭṭhabbaṃ.

    ‘‘తఞ్చ పన నిబ్బానం సమ్మాపటిపన్నో కిన్తి సచ్ఛికరోతి? యో సో, మహారాజ, సమ్మాపటిపన్నో, సో సఙ్ఖారానం పవత్తం సమ్మసతి. పవత్తం సమ్మసమానో తత్థ జాతిం పస్సతి జరం పస్సతి బ్యాధిం పస్సతి మరణం పస్సతి, న తత్థ కిఞ్చి సుఖం సాతం పస్సతి ఆదితోపి మజ్ఝతోపి పరియోసానతోపి. సో తత్థ కిఞ్చి న గయ్హూపగం పస్సతి. యథా, మహారాజ, పురిసో దివససన్తత్తే అయోగుళే జలితే తత్తే కఠితే ఆదితోపి మజ్ఝతోపి పరియోసానతోపి న కిఞ్చి గయ్హూపగం పదేసం పస్సతి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యో సఙ్ఖారానం పవత్తం సమ్మసతి, సో పవత్తం సమ్మసమానో తత్థ జాతిం పస్సతి జరం పస్సతి బ్యాధిం పస్సతి మరణం పస్సతి, న తత్థ కిఞ్చి సుఖం సాతం పస్సతి ఆదితోపి మజ్ఝతోపి పరియోసానతోపి. సో తత్థ 1 న కిఞ్చి గయ్హూపగం పస్సతి, తస్స గయ్హూపగం అపస్సన్తస్స చిత్తే అరతి సణ్ఠాతి, కాయస్మిం డాహో ఓక్కమతి, సో అతాణో అసరణో అసరణీభూతో భవేసు నిబ్బిన్దతి.

    ‘‘Tañca pana nibbānaṃ sammāpaṭipanno kinti sacchikaroti? Yo so, mahārāja, sammāpaṭipanno, so saṅkhārānaṃ pavattaṃ sammasati. Pavattaṃ sammasamāno tattha jātiṃ passati jaraṃ passati byādhiṃ passati maraṇaṃ passati, na tattha kiñci sukhaṃ sātaṃ passati āditopi majjhatopi pariyosānatopi. So tattha kiñci na gayhūpagaṃ passati. Yathā, mahārāja, puriso divasasantatte ayoguḷe jalite tatte kaṭhite āditopi majjhatopi pariyosānatopi na kiñci gayhūpagaṃ padesaṃ passati, evameva kho, mahārāja, yo saṅkhārānaṃ pavattaṃ sammasati, so pavattaṃ sammasamāno tattha jātiṃ passati jaraṃ passati byādhiṃ passati maraṇaṃ passati, na tattha kiñci sukhaṃ sātaṃ passati āditopi majjhatopi pariyosānatopi. So tattha 2 na kiñci gayhūpagaṃ passati, tassa gayhūpagaṃ apassantassa citte arati saṇṭhāti, kāyasmiṃ ḍāho okkamati, so atāṇo asaraṇo asaraṇībhūto bhavesu nibbindati.

    ‘‘యథా, మహారాజ, పురిసో జలితజాలం మహన్తం అగ్గిక్ఖన్ధం పవిసేయ్య, సో తత్థ అతాణో అసరణో అసరణీభూతో అగ్గిమ్హి నిబ్బిన్దేయ్య, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తస్స గయ్హూపగం అపస్సన్తస్స చిత్తే అరతి సణ్ఠాతి, కాయస్మిం డాహో ఓక్కమతి, సో అతాణో అసరణో అసరణీభూతో భవేసు నిబ్బిన్దతి.

    ‘‘Yathā, mahārāja, puriso jalitajālaṃ mahantaṃ aggikkhandhaṃ paviseyya, so tattha atāṇo asaraṇo asaraṇībhūto aggimhi nibbindeyya, evameva kho, mahārāja, tassa gayhūpagaṃ apassantassa citte arati saṇṭhāti, kāyasmiṃ ḍāho okkamati, so atāṇo asaraṇo asaraṇībhūto bhavesu nibbindati.

    ‘‘తస్స పవత్తే భయదస్సావిస్స ఏవం చిత్తం ఉప్పజ్జతి ‘సన్తత్తం ఖో పనేతం పవత్తం సమ్పజ్జలితం బహుదుక్ఖం బహూపాయాసం, యది కోచి లభేథ అప్పవత్తం ఏతం సన్తం ఏతం పణీతం, యదిదం సబ్బసఙ్ఖారసమథో సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో తణ్హక్ఖయో విరాగో నిరోధో నిబ్బాన’న్తి. ఇతి హేతం 3 తస్స అప్పవత్తే చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి పహంసయతి తుసయతి 4‘పటిలద్ధం ఖో మే నిస్సరణ’న్తి.

    ‘‘Tassa pavatte bhayadassāvissa evaṃ cittaṃ uppajjati ‘santattaṃ kho panetaṃ pavattaṃ sampajjalitaṃ bahudukkhaṃ bahūpāyāsaṃ, yadi koci labhetha appavattaṃ etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ, yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. Iti hetaṃ 5 tassa appavatte cittaṃ pakkhandati pasīdati pahaṃsayati tusayati 6‘paṭiladdhaṃ kho me nissaraṇa’nti.

    ‘‘యథా, మహారాజ, పురిసో విప్పనట్ఠో విదేసపక్ఖన్దో నిబ్బాహనమగ్గం దిస్వా తత్థ పక్ఖన్దతి పసీదతి పహంసయతి తుసయతి 7 ‘పటిలద్ధో మే నిబ్బాహనమగ్గో’తి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, పవత్తే భయదస్సావిస్స అప్పవత్తే చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి పహంసయతి తుసయతి 8 ‘పటిలద్ధం ఖో మే నిస్సరణ’న్తి.

    ‘‘Yathā, mahārāja, puriso vippanaṭṭho videsapakkhando nibbāhanamaggaṃ disvā tattha pakkhandati pasīdati pahaṃsayati tusayati 9 ‘paṭiladdho me nibbāhanamaggo’ti, evameva kho, mahārāja, pavatte bhayadassāvissa appavatte cittaṃ pakkhandati pasīdati pahaṃsayati tusayati 10 ‘paṭiladdhaṃ kho me nissaraṇa’nti.

    ‘‘సో అప్పవత్తత్థాయ మగ్గం ఆయూహతి గవేసతి భావేతి బహులీకరోతి, తస్స తదత్థం సతి సన్తిట్ఠతి, తదత్థం వీరియం సన్తిట్ఠతి, తదత్థం పీతి సన్తిట్ఠతి, తస్స తం చిత్తం అపరాపరం మనసికరోతో పవత్తం సమతిక్కమిత్వా అప్పవత్తం ఓక్కమతి, అప్పవత్తమనుప్పత్తో, మహారాజ, సమ్మాపటిపన్నో ‘నిబ్బానం సచ్ఛికరోతీ’తి వుచ్చతీ’’తి. ‘‘సాధు, భన్తే నాగసేన, ఏవమేతం తథా సమ్పటిచ్ఛామీ’’తి.

    ‘‘So appavattatthāya maggaṃ āyūhati gavesati bhāveti bahulīkaroti, tassa tadatthaṃ sati santiṭṭhati, tadatthaṃ vīriyaṃ santiṭṭhati, tadatthaṃ pīti santiṭṭhati, tassa taṃ cittaṃ aparāparaṃ manasikaroto pavattaṃ samatikkamitvā appavattaṃ okkamati, appavattamanuppatto, mahārāja, sammāpaṭipanno ‘nibbānaṃ sacchikarotī’ti vuccatī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.

    నిబ్బానసచ్ఛికరణపఞ్హో ఏకాదసమో.

    Nibbānasacchikaraṇapañho ekādasamo.







    Footnotes:
    1. ఇదం పదద్వయం సీ॰ పీ॰ పోత్థకేసు నత్థి
    2. idaṃ padadvayaṃ sī. pī. potthakesu natthi
    3. హితం (సీ॰), హి ఇదం (పీ॰)
    4. పహంసీయతి కుహీయతి (సీ॰ పీ॰)
    5. hitaṃ (sī.), hi idaṃ (pī.)
    6. pahaṃsīyati kuhīyati (sī. pī.)
    7. పహంసీయతి కుహీయతి (సీ॰ పీ॰)
    8. పహంసీయతి కుహీయతి (సీ॰ పీ॰)
    9. pahaṃsīyati kuhīyati (sī. pī.)
    10. pahaṃsīyati kuhīyati (sī. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact