Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੧੧. ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਰਣਪਞ੍ਹੋ
11. Nibbānasacchikaraṇapañho
੧੧. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਣਥ ‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨ ਅਤੀਤਂ, ਨ ਅਨਾਗਤਂ, ਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦਨੀਯ’ਨ੍ਤਿ। ਇਧ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯੋ ਕੋਚਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਅਪਿ ਚ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਤ੍ਥੇਸਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ, ਯਂ ਸੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤੀ’’ਤਿ।
11. ‘‘Bhante nāgasena, tumhe bhaṇatha ‘nibbānaṃ na atītaṃ, na anāgataṃ, na paccuppannaṃ, na uppannaṃ na anuppannaṃ na uppādanīya’nti. Idha, bhante nāgasena, yo koci sammāpaṭipanno nibbānaṃ sacchikaroti, so uppannaṃ sacchikaroti, udāhu uppādetvā sacchikarotī’’ti? ‘‘Yo koci, mahārāja, sammāpaṭipanno nibbānaṃ sacchikaroti, so na uppannaṃ sacchikaroti, na uppādetvā sacchikaroti, api ca, mahārāja, atthesā nibbānadhātu, yaṃ so sammāpaṭipanno sacchikarotī’’ti.
‘‘ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਕਤ੍વਾ ਦੀਪੇਹਿ, વਿવਟਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍વਾ ਦੀਪੇਹਿ ਛਨ੍ਦਜਾਤੋ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤੋ, ਯਂ ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਿਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਏਤ੍ਥੇવਾਕਿਰਾਹਿ, ਏਤ੍ਥਾਯਂ ਜਨੋ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ વਿਮਤਿਜਾਤੋ ਸਂਸਯਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ, ਭਿਨ੍ਦੇਤਂ ਅਨ੍ਤੋਦੋਸਸਲ੍ਲ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਅਤ੍ਥੇਸਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ ਸਨ੍ਤਾ ਸੁਖਾ ਪਣੀਤਾ, ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਜਿਨਾਨੁਸਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੋ ਆਚਰਿਯਾਨੁਸਿਟ੍ਠਿਯਾ વਿਜ੍ਜਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਜਿਨਾਨੁਸਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ।
‘‘Mā, bhante nāgasena, imaṃ pañhaṃ paṭicchannaṃ katvā dīpehi, vivaṭaṃ pākaṭaṃ katvā dīpehi chandajāto ussāhajāto, yaṃ te sikkhitaṃ, taṃ sabbaṃ etthevākirāhi, etthāyaṃ jano sammūḷho vimatijāto saṃsayapakkhando, bhindetaṃ antodosasalla’’nti. ‘‘Atthesā, mahārāja, nibbānadhātu santā sukhā paṇītā, taṃ sammāpaṭipanno jinānusiṭṭhiyā saṅkhāre sammasanto paññāya sacchikaroti. Yathā, mahārāja, antevāsiko ācariyānusiṭṭhiyā vijjaṃ paññāya sacchikaroti, evameva kho, mahārāja, sammāpaṭipanno jinānusiṭṭhiyā paññāya nibbānaṃ sacchikaroti.
‘‘ਕਥਂ ਪਨ ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਅਨੀਤਿਤੋ ਨਿਰੁਪਦ੍ਦવਤੋ ਅਭਯਤੋ ਖੇਮਤੋ ਸਨ੍ਤਤੋ ਸੁਖਤੋ ਸਾਤਤੋ ਪਣੀਤਤੋ ਸੁਚਿਤੋ ਸੀਤਲਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
‘‘Kathaṃ pana taṃ nibbānaṃ daṭṭhabbanti? Anītito nirupaddavato abhayato khemato santato sukhato sātato paṇītato sucito sītalato daṭṭhabbaṃ.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਬਹੁਕਟ੍ਠਪੁਞ੍ਜੇਨ ਜਲਿਤਕਟ੍ਠਿਤੇਨ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਦਯ੍ਹਮਾਨੋ વਾਯਾਮੇਨ ਤਤੋ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਨਿਰਗ੍ਗਿਕੋਕਾਸਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਮਸੁਖਂ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਬ੍ਯਪਗਤਤਿવਿਧਗ੍ਗਿਸਨ੍ਤਾਪਂ ਪਰਮਸੁਖਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਗ੍ਗਿ, ਏવਂ ਤਿવਿਧਗ੍ਗਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ; ਯਥਾ ਅਗ੍ਗਿਗਤੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਏવਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ; ਯਥਾ ਨਿਰਗ੍ਗਿਕੋਕਾਸੋ, ਏવਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
‘‘Yathā, mahārāja, puriso bahukaṭṭhapuñjena jalitakaṭṭhitena agginā dayhamāno vāyāmena tato muñcitvā niraggikokāsaṃ pavisitvā tattha paramasukhaṃ labheyya, evameva kho, mahārāja, yo sammāpaṭipanno, so yoniso manasikārena byapagatatividhaggisantāpaṃ paramasukhaṃ nibbānaṃ sacchikaroti. Yathā, mahārāja, aggi, evaṃ tividhaggi daṭṭhabbo; yathā aggigato puriso, evaṃ sammāpaṭipanno daṭṭhabbo; yathā niraggikokāso, evaṃ nibbānaṃ daṭṭhabbaṃ.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਅਹਿਕੁਕ੍ਕੁਰਮਨੁਸ੍ਸਕੁਣਪਸਰੀਰવਲ਼ਞ੍ਜਕੋਟ੍ਠਾਸਰਾਸਿਗਤੋ ਕੁਣਪਜਟਾਜਟਿਤਨ੍ਤਰਮਨੁਪવਿਟ੍ਠੋ વਾਯਾਮੇਨ ਤਤੋ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਨਿਕ੍ਕੁਣਪੋਕਾਸਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਮਸੁਖਂ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਬ੍ਯਪਗਤਕਿਲੇਸਕੁਣਪਂ ਪਰਮਸੁਖਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕੁਣਪਂ, ਏવਂ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ; ਯਥਾ ਕੁਣਪਗਤੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਏવਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ; ਯਥਾ ਨਿਕ੍ਕੁਣਪੋਕਾਸੋ, ਏવਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, puriso ahikukkuramanussakuṇapasarīravaḷañjakoṭṭhāsarāsigato kuṇapajaṭājaṭitantaramanupaviṭṭho vāyāmena tato muñcitvā nikkuṇapokāsaṃ pavisitvā tattha paramasukhaṃ labheyya, evameva kho, mahārāja, yo sammāpaṭipanno, so yoniso manasikārena byapagatakilesakuṇapaṃ paramasukhaṃ nibbānaṃ sacchikaroti. Yathā, mahārāja, kuṇapaṃ, evaṃ pañca kāmaguṇā daṭṭhabbā; yathā kuṇapagato puriso, evaṃ sammāpaṭipanno daṭṭhabbo; yathā nikkuṇapokāso, evaṃ nibbānaṃ daṭṭhabbaṃ.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਭੀਤੋ ਤਸਿਤੋ ਕਮ੍ਪਿਤੋ વਿਪਰੀਤવਿਬ੍ਭਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વਾਯਾਮੇਨ ਤਤੋ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਦਲ਼੍ਹਂ ਥਿਰਂ ਅਚਲਂ ਅਭਯਟ੍ਠਾਨਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਮਸੁਖਂ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਬ੍ਯਪਗਤਭਯਸਨ੍ਤਾਸਂ ਪਰਮਸੁਖਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਯਂ, ਏવਂ ਜਾਤਿਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪવਤ੍ਤਭਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ; ਯਥਾ ਭੀਤੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਏવਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ; ਯਥਾ ਅਭਯਟ੍ਠਾਨਂ, ਏવਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, puriso bhīto tasito kampito viparītavibbhantacitto vāyāmena tato muñcitvā daḷhaṃ thiraṃ acalaṃ abhayaṭṭhānaṃ pavisitvā tattha paramasukhaṃ labheyya, evameva kho, mahārāja, yo sammāpaṭipanno, so yoniso manasikārena byapagatabhayasantāsaṃ paramasukhaṃ nibbānaṃ sacchikaroti. Yathā, mahārāja, bhayaṃ, evaṃ jātijarābyādhimaraṇaṃ paṭicca aparāparaṃ pavattabhayaṃ daṭṭhabbaṃ; yathā bhīto puriso, evaṃ sammāpaṭipanno daṭṭhabbo; yathā abhayaṭṭhānaṃ, evaṃ nibbānaṃ daṭṭhabbaṃ.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਕਿਲਿਟ੍ਠਮਲਿਨਕਲਲਕਦ੍ਦਮਦੇਸੇ ਪਤਿਤੋ વਾਯਾਮੇਨ ਤਂ ਕਲਲਕਦ੍ਦਮਂ ਅਪવਾਹੇਤ੍વਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧવਿਮਲਦੇਸਮੁਪਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਮਸੁਖਂ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਬ੍ਯਪਗਤਕਿਲੇਸਮਲਕਦ੍ਦਮਂ ਪਰਮਸੁਖਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਲਲਂ, ਏવਂ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ; ਯਥਾ ਕਲਲਗਤੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਏવਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ; ਯਥਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧવਿਮਲਦੇਸੋ, ਏવਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, puriso kiliṭṭhamalinakalalakaddamadese patito vāyāmena taṃ kalalakaddamaṃ apavāhetvā parisuddhavimaladesamupagantvā tattha paramasukhaṃ labheyya, evameva kho, mahārāja, yo sammāpaṭipanno, so yoniso manasikārena byapagatakilesamalakaddamaṃ paramasukhaṃ nibbānaṃ sacchikaroti. Yathā, mahārāja, kalalaṃ, evaṃ lābhasakkārasiloko daṭṭhabbo; yathā kalalagato puriso, evaṃ sammāpaṭipanno daṭṭhabbo; yathā parisuddhavimaladeso, evaṃ nibbānaṃ daṭṭhabbaṃ.
‘‘ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਕਿਨ੍ਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ? ਯੋ ਸੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਸਤਿ। ਪવਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਸਮਾਨੋ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਜਰਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਬ੍ਯਾਧਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਮਰਣਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸੁਖਂ ਸਾਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਦਿਤੋਪਿ ਮਜ੍ਝਤੋਪਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਤੋਪਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਪਸ੍ਸਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਦਿવਸਸਨ੍ਤਤ੍ਤੇ ਅਯੋਗੁਲ਼ੇ ਜਲਿਤੇ ਤਤ੍ਤੇ ਕਠਿਤੇ ਆਦਿਤੋਪਿ ਮਜ੍ਝਤੋਪਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਤੋਪਿ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਪਦੇਸਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਸਤਿ, ਸੋ ਪવਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਸਮਾਨੋ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਜਰਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਬ੍ਯਾਧਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਮਰਣਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸੁਖਂ ਸਾਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਦਿਤੋਪਿ ਮਜ੍ਝਤੋਪਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਤੋਪਿ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ 1 ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੇ ਅਰਤਿ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਡਾਹੋ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਸੋ ਅਤਾਣੋ ਅਸਰਣੋ ਅਸਰਣੀਭੂਤੋ ਭવੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ।
‘‘Tañca pana nibbānaṃ sammāpaṭipanno kinti sacchikaroti? Yo so, mahārāja, sammāpaṭipanno, so saṅkhārānaṃ pavattaṃ sammasati. Pavattaṃ sammasamāno tattha jātiṃ passati jaraṃ passati byādhiṃ passati maraṇaṃ passati, na tattha kiñci sukhaṃ sātaṃ passati āditopi majjhatopi pariyosānatopi. So tattha kiñci na gayhūpagaṃ passati. Yathā, mahārāja, puriso divasasantatte ayoguḷe jalite tatte kaṭhite āditopi majjhatopi pariyosānatopi na kiñci gayhūpagaṃ padesaṃ passati, evameva kho, mahārāja, yo saṅkhārānaṃ pavattaṃ sammasati, so pavattaṃ sammasamāno tattha jātiṃ passati jaraṃ passati byādhiṃ passati maraṇaṃ passati, na tattha kiñci sukhaṃ sātaṃ passati āditopi majjhatopi pariyosānatopi. So tattha 2 na kiñci gayhūpagaṃ passati, tassa gayhūpagaṃ apassantassa citte arati saṇṭhāti, kāyasmiṃ ḍāho okkamati, so atāṇo asaraṇo asaraṇībhūto bhavesu nibbindati.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਜਲਿਤਜਾਲਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪવਿਸੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਤਾਣੋ ਅਸਰਣੋ ਅਸਰਣੀਭੂਤੋ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਸ੍ਸ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੇ ਅਰਤਿ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਡਾਹੋ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਸੋ ਅਤਾਣੋ ਅਸਰਣੋ ਅਸਰਣੀਭੂਤੋ ਭવੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, puriso jalitajālaṃ mahantaṃ aggikkhandhaṃ paviseyya, so tattha atāṇo asaraṇo asaraṇībhūto aggimhi nibbindeyya, evameva kho, mahārāja, tassa gayhūpagaṃ apassantassa citte arati saṇṭhāti, kāyasmiṃ ḍāho okkamati, so atāṇo asaraṇo asaraṇībhūto bhavesu nibbindati.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਪવਤ੍ਤੇ ਭਯਦਸ੍ਸਾવਿਸ੍ਸ ਏવਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ‘ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਪવਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਬਹੁਦੁਕ੍ਖਂ ਬਹੂਪਾਯਾਸਂ, ਯਦਿ ਕੋਚਿ ਲਭੇਥ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਂ ਏਤਂ ਸਨ੍ਤਂ ਏਤਂ ਪਣੀਤਂ, ਯਦਿਦਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ વਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਹੇਤਂ 3 ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ ਪਸੀਦਤਿ ਪਹਂਸਯਤਿ ਤੁਸਯਤਿ 4‘ਪਟਿਲਦ੍ਧਂ ਖੋ ਮੇ ਨਿਸ੍ਸਰਣ’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Tassa pavatte bhayadassāvissa evaṃ cittaṃ uppajjati ‘santattaṃ kho panetaṃ pavattaṃ sampajjalitaṃ bahudukkhaṃ bahūpāyāsaṃ, yadi koci labhetha appavattaṃ etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ, yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. Iti hetaṃ 5 tassa appavatte cittaṃ pakkhandati pasīdati pahaṃsayati tusayati 6‘paṭiladdhaṃ kho me nissaraṇa’nti.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ વਿਪ੍ਪਨਟ੍ਠੋ વਿਦੇਸਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ ਨਿਬ੍ਬਾਹਨਮਗ੍ਗਂ ਦਿਸ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ ਪਸੀਦਤਿ ਪਹਂਸਯਤਿ ਤੁਸਯਤਿ 7 ‘ਪਟਿਲਦ੍ਧੋ ਮੇ ਨਿਬ੍ਬਾਹਨਮਗ੍ਗੋ’ਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪવਤ੍ਤੇ ਭਯਦਸ੍ਸਾવਿਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ ਪਸੀਦਤਿ ਪਹਂਸਯਤਿ ਤੁਸਯਤਿ 8 ‘ਪਟਿਲਦ੍ਧਂ ਖੋ ਮੇ ਨਿਸ੍ਸਰਣ’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, puriso vippanaṭṭho videsapakkhando nibbāhanamaggaṃ disvā tattha pakkhandati pasīdati pahaṃsayati tusayati 9 ‘paṭiladdho me nibbāhanamaggo’ti, evameva kho, mahārāja, pavatte bhayadassāvissa appavatte cittaṃ pakkhandati pasīdati pahaṃsayati tusayati 10 ‘paṭiladdhaṃ kho me nissaraṇa’nti.
‘‘ਸੋ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਮਗ੍ਗਂ ਆਯੂਹਤਿ ਗવੇਸਤਿ ਭਾવੇਤਿ ਬਹੁਲੀਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਦਤ੍ਥਂ ਸਤਿ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਂ વੀਰਿਯਂ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਂ ਪੀਤਿ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪਰਾਪਰਂ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਪવਤ੍ਤਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤੀ’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਏવਮੇਤਂ ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘So appavattatthāya maggaṃ āyūhati gavesati bhāveti bahulīkaroti, tassa tadatthaṃ sati santiṭṭhati, tadatthaṃ vīriyaṃ santiṭṭhati, tadatthaṃ pīti santiṭṭhati, tassa taṃ cittaṃ aparāparaṃ manasikaroto pavattaṃ samatikkamitvā appavattaṃ okkamati, appavattamanuppatto, mahārāja, sammāpaṭipanno ‘nibbānaṃ sacchikarotī’ti vuccatī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਰਣਪਞ੍ਹੋ ਏਕਾਦਸਮੋ।
Nibbānasacchikaraṇapañho ekādasamo.
Footnotes: