Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၉. နိဗ္ဗေဓိကသုတ္တံ
9. Nibbedhikasuttaṃ
၆၃. ‘‘နိဗ္ဗေဓိကပရိယာယံ ဝော, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မပရိယာယံ ဒေသေသ္သာမိ။ တံ သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ; ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
63. ‘‘Nibbedhikapariyāyaṃ vo, bhikkhave, dhammapariyāyaṃ desessāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ဝေဒနာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ, ဝေဒနာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဝေဒနာနံ ဝေမတ္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ, ဝေဒနာနံ ဝိပာကော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဝေဒနာနိရောဓော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဝေဒနာနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
‘‘Vedanā, bhikkhave, veditabbā, vedanānaṃ nidānasambhavo veditabbo, vedanānaṃ vemattatā veditabbā, vedanānaṃ vipāko veditabbo, vedanānirodho veditabbo, vedanānirodhagāminī paṭipadā veditabbā.
‘‘သညာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ, သညာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော ဝေဒိတဗ္ဗော, သညာနံ ဝေမတ္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ , သညာနံ ဝိပာကော ဝေဒိတဗ္ဗော, သညာနိရောဓော ဝေဒိတဗ္ဗော, သညာနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
‘‘Saññā, bhikkhave, veditabbā, saññānaṃ nidānasambhavo veditabbo, saññānaṃ vemattatā veditabbā , saññānaṃ vipāko veditabbo, saññānirodho veditabbo, saññānirodhagāminī paṭipadā veditabbā.
‘‘အာသဝာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ, အာသဝာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော ဝေဒိတဗ္ဗော, အာသဝာနံ ဝေမတ္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ, အာသဝာနံ ဝိပာကော ဝေဒိတဗ္ဗော, အာသဝနိရောဓော ဝေဒိတဗ္ဗော, အာသဝနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
‘‘Āsavā, bhikkhave, veditabbā, āsavānaṃ nidānasambhavo veditabbo, āsavānaṃ vemattatā veditabbā, āsavānaṃ vipāko veditabbo, āsavanirodho veditabbo, āsavanirodhagāminī paṭipadā veditabbā.
‘‘ကမ္မံ , ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗံ, ကမ္မာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော ဝေဒိတဗ္ဗော, ကမ္မာနံ ဝေမတ္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ, ကမ္မာနံ ဝိပာကော ဝေဒိတဗ္ဗော, ကမ္မနိရောဓော ဝေဒိတဗ္ဗော, ကမ္မနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
‘‘Kammaṃ , bhikkhave, veditabbaṃ, kammānaṃ nidānasambhavo veditabbo, kammānaṃ vemattatā veditabbā, kammānaṃ vipāko veditabbo, kammanirodho veditabbo, kammanirodhagāminī paṭipadā veditabbā.
‘‘ဒုက္ခံ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗံ, ဒုက္ခသ္သ နိဒာနသမ္ဘဝော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဒုက္ခသ္သ ဝေမတ္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ, ဒုက္ခသ္သ ဝိပာကော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဒုက္ခနိရောဓော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
‘‘Dukkhaṃ, bhikkhave, veditabbaṃ, dukkhassa nidānasambhavo veditabbo, dukkhassa vemattatā veditabbā, dukkhassa vipāko veditabbo, dukkhanirodho veditabbo, dukkhanirodhagāminī paṭipadā veditabbā.
‘‘‘ကာမာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ, ကာမာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော ဝေဒိတဗ္ဗော, ကာမာနံ ဝေမတ္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ, ကာမာနံ ဝိပာကော ဝေဒိတဗ္ဗော, ကာမနိရောဓော ဝေဒိတဗ္ဗော, ကာမနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာ’တိ, ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ 5? ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, ကာမဂုဏာ – စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ, သောတဝိညေယ္ယာ သဒ္ဒာ။ ဃာနဝိညေယ္ယာ ဂန္ဓာ။ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယာ ရသာ။ ကာယဝိညေယ္ယာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ။ အပိ စ ခော, ဘိက္ခဝေ, နေတေ ကာမာ ကာမဂုဏာ နာမေတေ 6 အရိယသ္သ ဝိနယေ ဝုစ္စန္တိ –
‘‘‘Kāmā, bhikkhave, veditabbā, kāmānaṃ nidānasambhavo veditabbo, kāmānaṃ vemattatā veditabbā, kāmānaṃ vipāko veditabbo, kāmanirodho veditabbo, kāmanirodhagāminī paṭipadā veditabbā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ 7? Pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā – cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Api ca kho, bhikkhave, nete kāmā kāmaguṇā nāmete 8 ariyassa vinaye vuccanti –
သင္ကပ္ပရာဂော ပုရိသသ္သ ကာမော၊
Saṅkapparāgo purisassa kāmo,
တိဋ္ဌန္တိ စိတ္ရာနိ တထေဝ လောကေ။
Tiṭṭhanti citrāni tatheva loke;
အထေတ္ထ ဓီရာ ဝိနယန္တိ ဆန္ဒ’’န္တိ။
Athettha dhīrā vinayanti chanda’’nti.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော? ဖသ္သော, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, kāmānaṃ nidānasambhavo? Phasso, bhikkhave, kāmānaṃ nidānasambhavo.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ ဝေမတ္တတာ? အညော, ဘိက္ခဝေ, ကာမော ရူပေသု, အညော ကာမော သဒ္ဒေသု, အညော ကာမော ဂန္ဓေသု, အညော ကာမော ရသေသု, အညော ကာမော ဖောဋ္ဌဗ္ဗေသု။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ ဝေမတ္တတာ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, kāmānaṃ vemattatā? Añño, bhikkhave, kāmo rūpesu, añño kāmo saddesu, añño kāmo gandhesu, añño kāmo rasesu, añño kāmo phoṭṭhabbesu. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, kāmānaṃ vemattatā.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ ဝိပာကော? ယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ကာမယမာနော တဇ္ဇံ တဇ္ဇံ အတ္တဘာဝံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ ပုညဘာဂိယံ ဝာ အပုညဘာဂိယံ ဝာ, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ ဝိပာကော။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, kāmānaṃ vipāko? Yaṃ kho, bhikkhave, kāmayamāno tajjaṃ tajjaṃ attabhāvaṃ abhinibbatteti puññabhāgiyaṃ vā apuññabhāgiyaṃ vā, ayaṃ vuccati, bhikkhave, kāmānaṃ vipāko.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ကာမနိရောဓော? ဖသ္သနိရောဓော 13, ဘိက္ခဝေ, ကာမနိရောဓော။ အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော ကာမနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ, သေယ္ယထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာသင္ကပ္ပော, သမ္မာဝာစာ, သမ္မာကမ္မန္တော , သမ္မာအာဇီဝော, သမ္မာဝာယာမော, သမ္မာသတိ, သမ္မာသမာဓိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, kāmanirodho? Phassanirodho 14, bhikkhave, kāmanirodho. Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo kāmanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto , sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi.
‘‘ယတော ခော 15, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဧဝံ ကာမေ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကာမာနံ နိဒာနသမ္ဘဝံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကာမာနံ ဝေမတ္တတံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကာမာနံ ဝိပာကံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကာမနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကာမနိရောဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော ဣမံ နိဗ္ဗေဓိကံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပဇာနာတိ ကာမနိရောဓံ။ ကာမာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ။ပေ.။ ကာမနိရောဓဂာမိနီ 16 ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Yato kho 17, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ kāme pajānāti, evaṃ kāmānaṃ nidānasambhavaṃ pajānāti, evaṃ kāmānaṃ vemattataṃ pajānāti, evaṃ kāmānaṃ vipākaṃ pajānāti, evaṃ kāmanirodhaṃ pajānāti, evaṃ kāmanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so imaṃ nibbedhikaṃ brahmacariyaṃ pajānāti kāmanirodhaṃ. Kāmā, bhikkhave, veditabbā…pe… kāmanirodhagāminī 18 paṭipadā veditabbāti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘ဝေဒနာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ။ပေ.။ ဝေဒနာနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ, ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? တိသ္သော ဣမာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာ – သုခာ ဝေဒနာ, ဒုက္ခာ ဝေဒနာ, အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ။
‘‘Vedanā, bhikkhave, veditabbā…pe… vedanānirodhagāminī paṭipadā veditabbāti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Tisso imā, bhikkhave, vedanā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော? ဖသ္သော, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, vedanānaṃ nidānasambhavo? Phasso, bhikkhave, vedanānaṃ nidānasambhavo.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ ဝေမတ္တတာ? အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သာမိသာ သုခာ ဝေဒနာ, အတ္ထိ နိရာမိသာ သုခာ ဝေဒနာ, အတ္ထိ သာမိသာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ, အတ္ထိ နိရာမိသာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ, အတ္ထိ သာမိသာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ, အတ္ထိ နိရာမိသာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ ဝေမတ္တတာ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, vedanānaṃ vemattatā? Atthi, bhikkhave, sāmisā sukhā vedanā, atthi nirāmisā sukhā vedanā, atthi sāmisā dukkhā vedanā, atthi nirāmisā dukkhā vedanā, atthi sāmisā adukkhamasukhā vedanā, atthi nirāmisā adukkhamasukhā vedanā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, vedanānaṃ vemattatā.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ ဝိပာကော ? ယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိယမာနော 19 တဇ္ဇံ တဇ္ဇံ အတ္တဘာဝံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ ပုညဘာဂိယံ ဝာ အပုညဘာဂိယံ ဝာ, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ ဝိပာကော။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, vedanānaṃ vipāko ? Yaṃ kho, bhikkhave, vediyamāno 20 tajjaṃ tajjaṃ attabhāvaṃ abhinibbatteti puññabhāgiyaṃ vā apuññabhāgiyaṃ vā, ayaṃ vuccati, bhikkhave, vedanānaṃ vipāko.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနိရောဓော? ဖသ္သနိရောဓော 21, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနိရောဓော။ အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော ဝေဒနာနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ, သေယ္ယထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, vedanānirodho? Phassanirodho 22, bhikkhave, vedanānirodho. Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo vedanānirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဧဝံ ဝေဒနံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝေဒနာနံ နိဒာနသမ္ဘဝံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝေဒနာနံ ဝေမတ္တတံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝေဒနာနံ ဝိပာကံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝေဒနာနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝေဒနာနိရောဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ။ သော ဣမံ နိဗ္ဗေဓိကံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပဇာနာတိ ဝေဒနာနိရောဓံ။ ဝေဒနာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ။ပေ.။ ဝေဒနာနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ vedanaṃ pajānāti, evaṃ vedanānaṃ nidānasambhavaṃ pajānāti, evaṃ vedanānaṃ vemattataṃ pajānāti, evaṃ vedanānaṃ vipākaṃ pajānāti, evaṃ vedanānirodhaṃ pajānāti, evaṃ vedanānirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti. So imaṃ nibbedhikaṃ brahmacariyaṃ pajānāti vedanānirodhaṃ. Vedanā, bhikkhave, veditabbā…pe… vedanānirodhagāminī paṭipadā veditabbāti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘သညာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ။ပေ.။ သညာနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ, ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ဆယိမာ, ဘိက္ခဝေ, သညာ – ရူပသညာ, သဒ္ဒသညာ, ဂန္ဓသညာ, ရသသညာ, ဖောဋ္ဌဗ္ဗသညာ, ဓမ္မသညာ။
‘‘Saññā, bhikkhave, veditabbā…pe… saññānirodhagāminī paṭipadā veditabbāti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Chayimā, bhikkhave, saññā – rūpasaññā, saddasaññā, gandhasaññā, rasasaññā, phoṭṭhabbasaññā, dhammasaññā.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သညာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော? ဖသ္သော, ဘိက္ခဝေ, သညာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, saññānaṃ nidānasambhavo? Phasso, bhikkhave, saññānaṃ nidānasambhavo.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သညာနံ ဝေမတ္တတာ? အညာ, ဘိက္ခဝေ, သညာ ရူပေသု, အညာ သညာ သဒ္ဒေသု 23, အညာ သညာ ဂန္ဓေသု, အညာ သညာ ရသေသု, အညာ သညာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေသု, အညာ သညာ ဓမ္မေသု ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သညာနံ ဝေမတ္တတာ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, saññānaṃ vemattatā? Aññā, bhikkhave, saññā rūpesu, aññā saññā saddesu 24, aññā saññā gandhesu, aññā saññā rasesu, aññā saññā phoṭṭhabbesu, aññā saññā dhammesu . Ayaṃ vuccati, bhikkhave, saññānaṃ vemattatā.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သညာနိရောဓော? ဖသ္သနိရောဓော, 31 ဘိက္ခဝေ, သညာနိရောဓော။ အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော သညာနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ, သေယ္ယထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, saññānirodho? Phassanirodho, 32 bhikkhave, saññānirodho. Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo saññānirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဧဝံ သညံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ သညာနံ နိဒာနသမ္ဘဝံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ သညာနံ ဝေမတ္တတံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ သညာနံ ဝိပာကံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ သညာနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ သညာနိရောဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော ဣမံ နိဗ္ဗေဓိကံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပဇာနာတိ သညာနိရောဓံ။ သညာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ။ပေ.။ သညာနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။ ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ saññaṃ pajānāti, evaṃ saññānaṃ nidānasambhavaṃ pajānāti, evaṃ saññānaṃ vemattataṃ pajānāti, evaṃ saññānaṃ vipākaṃ pajānāti, evaṃ saññānirodhaṃ pajānāti, evaṃ saññānirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so imaṃ nibbedhikaṃ brahmacariyaṃ pajānāti saññānirodhaṃ. Saññā, bhikkhave, veditabbā…pe… saññānirodhagāminī paṭipadā veditabbāti. Iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘အာသဝာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ။ပေ.။ အာသဝနိရောဓဂာမိနီ 33 ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ, ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? တယောမေ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ – ကာမာသဝော, ဘဝာသဝော, အဝိဇ္ဇာသဝော။
‘‘Āsavā, bhikkhave, veditabbā…pe… āsavanirodhagāminī 34 paṭipadā veditabbāti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Tayome, bhikkhave, āsavā – kāmāsavo, bhavāsavo, avijjāsavo.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော? အဝိဇ္ဇာ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, āsavānaṃ nidānasambhavo? Avijjā, bhikkhave, āsavānaṃ nidānasambhavo.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာနံ ဝေမတ္တတာ? အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ နိရယဂမနီယာ 35, အတ္ထိ အာသဝာ တိရစ္ဆာနယောနိဂမနီယာ, အတ္ထိ အာသဝာ ပေတ္တိဝိသယဂမနီယာ, အတ္ထိ အာသဝာ မနုသ္သလောကဂမနီယာ, အတ္ထိ အာသဝာ ဒေဝလောကဂမနီယာ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာနံ ဝေမတ္တတာ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, āsavānaṃ vemattatā? Atthi, bhikkhave, āsavā nirayagamanīyā 36, atthi āsavā tiracchānayonigamanīyā, atthi āsavā pettivisayagamanīyā, atthi āsavā manussalokagamanīyā, atthi āsavā devalokagamanīyā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, āsavānaṃ vemattatā.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာနံ ဝိပာကော? ယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အဝိဇ္ဇာဂတော တဇ္ဇံ တဇ္ဇံ အတ္တဘာဝံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ ပုညဘာဂိယံ ဝာ အပုညဘာဂိယံ ဝာ, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာနံ ဝိပာကော။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, āsavānaṃ vipāko? Yaṃ kho, bhikkhave, avijjāgato tajjaṃ tajjaṃ attabhāvaṃ abhinibbatteti puññabhāgiyaṃ vā apuññabhāgiyaṃ vā, ayaṃ vuccati, bhikkhave, āsavānaṃ vipāko.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝနိရောဓော? အဝိဇ္ဇာနိရောဓော, ဘိက္ခဝေ, အာသဝနိရောဓော။ အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော အာသဝနိရောဓဂာမိနီ 37 ပဋိပဒာ, သေယ္ယထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, āsavanirodho? Avijjānirodho, bhikkhave, āsavanirodho. Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo āsavanirodhagāminī 38 paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဧဝံ အာသဝေ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာသဝာနံ နိဒာနသမ္ဘဝံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာသဝာနံ ဝေမတ္တတံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာသဝာနံ ဝိပာကံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာသဝာနံ နိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာသဝာနံ နိရောဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော ဣမံ နိဗ္ဗေဓိကံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပဇာနာတိ အာသဝနိရောဓံ။ အာသဝာ , ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗာ။ပေ.။ အာသဝနိရောဓဂာမိနီ 39 ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။ ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ āsave pajānāti, evaṃ āsavānaṃ nidānasambhavaṃ pajānāti, evaṃ āsavānaṃ vemattataṃ pajānāti, evaṃ āsavānaṃ vipākaṃ pajānāti, evaṃ āsavānaṃ nirodhaṃ pajānāti, evaṃ āsavānaṃ nirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so imaṃ nibbedhikaṃ brahmacariyaṃ pajānāti āsavanirodhaṃ. Āsavā , bhikkhave, veditabbā…pe… āsavanirodhagāminī 40 paṭipadā veditabbāti. Iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော? ဖသ္သော, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မာနံ နိဒာနသမ္ဘဝော။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, kammānaṃ nidānasambhavo? Phasso, bhikkhave, kammānaṃ nidānasambhavo.
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မာနံ ဝေမတ္တတာ? အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ နိရယဝေဒနီယံ, အတ္ထိ ကမ္မံ တိရစ္ဆာနယောနိဝေဒနီယံ, အတ္ထိ ကမ္မံ ပေတ္တိဝိသယဝေဒနီယံ, အတ္ထိ ကမ္မံ မနုသ္သလောကဝေဒနီယံ, အတ္ထိ ကမ္မံ ဒေဝလောကဝေဒနီယံ ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မာနံ ဝေမတ္တတာ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, kammānaṃ vemattatā? Atthi, bhikkhave, kammaṃ nirayavedanīyaṃ, atthi kammaṃ tiracchānayonivedanīyaṃ, atthi kammaṃ pettivisayavedanīyaṃ, atthi kammaṃ manussalokavedanīyaṃ, atthi kammaṃ devalokavedanīyaṃ . Ayaṃ vuccati, bhikkhave, kammānaṃ vemattatā.
‘‘ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဧဝံ ကမ္မံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကမ္မာနံ နိဒာနသမ္ဘဝံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကမ္မာနံ ဝေမတ္တတံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကမ္မာနံ ဝိပာကံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကမ္မနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကမ္မနိရောဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော ဣမံ နိဗ္ဗေဓိကံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပဇာနာတိ ကမ္မနိရောဓံ။ ကမ္မံ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ကမ္မနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ kammaṃ pajānāti, evaṃ kammānaṃ nidānasambhavaṃ pajānāti, evaṃ kammānaṃ vemattataṃ pajānāti, evaṃ kammānaṃ vipākaṃ pajānāti, evaṃ kammanirodhaṃ pajānāti, evaṃ kammanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so imaṃ nibbedhikaṃ brahmacariyaṃ pajānāti kammanirodhaṃ. Kammaṃ, bhikkhave, veditabbaṃ…pe… kammanirodhagāminī paṭipadā veditabbāti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘ဒုက္ခံ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗံ, ဒုက္ခသ္သ နိဒာနသမ္ဘဝော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဒုက္ခသ္သ ဝေမတ္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ, ဒုက္ခသ္သ ဝိပာကော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဒုက္ခနိရောဓော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။ ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ , ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ဇာတိပိ ဒုက္ခာ, ဇရာပိ ဒုက္ခာ, ဗ္ယာဓိပိ ဒုက္ခော 55, မရဏမ္ပိ ဒုက္ခံ, သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသာပိ ဒုက္ခာ, ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ တမ္ပိ ဒုက္ခံ, သံခိတ္တေန ပဉ္စုပာဒာနက္ခန္ဓာ 56 ဒုက္ခာ။
‘‘Dukkhaṃ, bhikkhave, veditabbaṃ, dukkhassa nidānasambhavo veditabbo, dukkhassa vemattatā veditabbā, dukkhassa vipāko veditabbo, dukkhanirodho veditabbo, dukkhanirodhagāminī paṭipadā veditabbāti. Iti kho panetaṃ vuttaṃ , kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Jātipi dukkhā, jarāpi dukkhā, byādhipi dukkho 57, maraṇampi dukkhaṃ, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsāpi dukkhā, yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ, saṃkhittena pañcupādānakkhandhā 58 dukkhā.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခသ္သ နိဒာနသမ္ဘဝော? တဏ္ဟာ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခသ္သ နိဒာနသမ္ဘဝော ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, dukkhassa nidānasambhavo? Taṇhā, bhikkhave, dukkhassa nidānasambhavo .
‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခသ္သ ဝေမတ္တတာ? အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခံ အဓိမတ္တံ, အတ္ထိ ပရိတ္တံ, အတ္ထိ ဒန္ဓဝိရာဂိ, အတ္ထိ ခိပ္ပဝိရာဂိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခသ္သ ဝေမတ္တတာ။
‘‘Katamā ca, bhikkhave, dukkhassa vemattatā? Atthi, bhikkhave, dukkhaṃ adhimattaṃ, atthi parittaṃ, atthi dandhavirāgi, atthi khippavirāgi. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, dukkhassa vemattatā.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခသ္သ ဝိပာကော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ယေန ဒုက္ခေန အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော 59 သောစတိ ကိလမတိ ပရိဒေဝတိ, ဥရတ္တာဠိံ ကန္ဒတိ, သမ္မောဟံ အာပဇ္ဇတိ , ယေန ဝာ ပန ဒုက္ခေန အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဗဟိဒ္ဓာ ပရိယေဋ္ဌိံ အာပဇ္ဇတိ – ‘ကော 60 ဧကပဒံ ဒ္ဝိပဒံ ဇာနာတိ 61 ဣမသ္သ ဒုက္ခသ္သ နိရောဓာယာ’တိ? သမ္မောဟဝေပက္ကံ ဝာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခံ ဝဒာမိ ပရိယေဋ္ဌိဝေပက္ကံ ဝာ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခသ္သ ဝိပာကော။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, dukkhassa vipāko? Idha, bhikkhave, ekacco yena dukkhena abhibhūto pariyādinnacitto 62 socati kilamati paridevati, urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati , yena vā pana dukkhena abhibhūto pariyādinnacitto bahiddhā pariyeṭṭhiṃ āpajjati – ‘ko 63 ekapadaṃ dvipadaṃ jānāti 64 imassa dukkhassa nirodhāyā’ti? Sammohavepakkaṃ vāhaṃ, bhikkhave, dukkhaṃ vadāmi pariyeṭṭhivepakkaṃ vā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, dukkhassa vipāko.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခနိရောဓော? တဏ္ဟာနိရောဓော, 65 ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခနိရောဓော။ အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော ဒုက္ခသ္သ နိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ, သေယ္ယထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, dukkhanirodho? Taṇhānirodho, 66 bhikkhave, dukkhanirodho. Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo dukkhassa nirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဧဝံ ဒုက္ခံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဒုက္ခသ္သ နိဒာနသမ္ဘဝံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဒုက္ခသ္သ ဝေမတ္တတံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဒုက္ခသ္သ ဝိပာကံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဒုက္ခနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော ဣမံ နိဗ္ဗေဓိကံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပဇာနာတိ ဒုက္ခနိရောဓံ။ ဒုက္ခံ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒိတဗ္ဗံ, ဒုက္ခသ္သ နိဒာနသမ္ဘဝော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဒုက္ခသ္သ ဝေမတ္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ, ဒုက္ခသ္သ ဝိပာကော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဒုက္ခနိရောဓော ဝေဒိတဗ္ဗော, ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။ ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ dukkhaṃ pajānāti, evaṃ dukkhassa nidānasambhavaṃ pajānāti, evaṃ dukkhassa vemattataṃ pajānāti, evaṃ dukkhassa vipākaṃ pajānāti, evaṃ dukkhanirodhaṃ pajānāti, evaṃ dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so imaṃ nibbedhikaṃ brahmacariyaṃ pajānāti dukkhanirodhaṃ. Dukkhaṃ, bhikkhave, veditabbaṃ, dukkhassa nidānasambhavo veditabbo, dukkhassa vemattatā veditabbā, dukkhassa vipāko veditabbo, dukkhanirodho veditabbo, dukkhanirodhagāminī paṭipadā veditabbāti. Iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘အယံ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, နိဗ္ဗေဓိကပရိယာယော ဓမ္မပရိယာယော’’တိ။ နဝမံ။
‘‘Ayaṃ kho so, bhikkhave, nibbedhikapariyāyo dhammapariyāyo’’ti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၉. နိဗ္ဗေဓိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Nibbedhikasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၉. နိဗ္ဗေဓိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Nibbedhikasuttavaṇṇanā