| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៩. និព្ពេធិកសុត្តវណ្ណនា
9. Nibbedhikasuttavaṇṇanā
៦៣. នវមេ បរិហាយតិ អត្តនោ ផលំ បរិគ្គហេត្វា វត្តតិ, តស្ស វា ការណភាវំ ឧបគច្ឆតីតិ បរិយាយោតិ ឥធ ការណំ វុត្តន្តិ អាហ ‘‘និព្ពិជ្ឈនការណ’’ន្តិ។
63. Navame parihāyati attano phalaṃ pariggahetvā vattati, tassa vā kāraṇabhāvaṃ upagacchatīti pariyāyoti idha kāraṇaṃ vuttanti āha ‘‘nibbijjhanakāraṇa’’nti.
‘‘អនុជានាមិ , ភិក្ខវេ, អហតានំ វត្ថានំ ទិគុណំ សង្ឃាដិ’’ន្តិ ឯត្ថ ហិ បដលដ្ឋោ គុណដ្ឋោ។ ‘‘អច្ចេន្តិ កាលា តរយន្តិ រត្តិយោ, វយោគុណា អនុបុព្ពំ ជហន្តី’’តិ (សំ. និ. ១.៤) ឯត្ថ រាសដ្ឋោ គុណដ្ឋោ។ ‘‘សតគុណា ទក្ខិណា បាដិកង្ខិតព្ពា’’តិ (ម. និ. ៣.៣៧៩) ឯត្ថ អានិសំសដ្ឋោ។ ‘‘អន្តំ អន្តគុណំ (ទី. និ. ២.៣៧៧; ម. និ. ១.១១០; ខុ. បា. ៣.ទ្វត្តិំសាការោ), កយិរា មាលាគុណេ ពហូ’’តិ (ធ. ប. ៥៣) ឯត្ថ ពន្ធនដ្ឋោ គុណដ្ឋោ។ ឥធាបិ ឯសោវ អធិប្បេតោតិ អាហ ‘‘ពន្ធនដ្ឋេន គុណា’’តិ។ កាមរាគស្ស សំយោជនស្ស បច្ចយភាវេន វត្ថុកាមេសុបិ ពន្ធនដ្ឋោ រាសដ្ឋោ វា គុណដ្ឋោ ទដ្ឋព្ពោ។ ចក្ខុវិញ្ញេយ្យាតិ វា ចក្ខុវិញ្ញាណតំទ្វារិកវិញ្ញាណេហិ ជានិតព្ពា។ សោតវិញ្ញេយ្យាតិអាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។ ឥដ្ឋារម្មណភូតាតិ សភាវេនេវ ឥដ្ឋារម្មណជាតិកា, ឥដ្ឋារម្មណភាវំ វា បត្តា។ កមនីយាតិ កាមេតព្ពា។ មនវឌ្ឍនកាតិ មនោហរា។ ឯតេន បរិកប្បនតោបិ ឥដ្ឋារម្មណភាវំ សង្គណ្ហាតិ។ បិយជាតិកាតិ បិយាយិតព្ពសភាវា។ កាមូបសញ្ហិតាតិ កាមរាគេន ឧបេច្ច សម្ពន្ធនីយា សម្ពន្ធា កាតព្ពា។ តេនាហ ‘‘អារម្មណំ កត្វា’’តិអាទិ។ សង្កប្បរាគោតិ វា សុភាទិវសេន សង្កប្បិតវុត្ថម្ហិ ឧប្បន្នរាគោ។ ឯវមេត្ថ វត្ថុកាមំ បដិក្ខិបិត្វា កិលេសកាមោ វុត្តោ តស្សេវ វសេន តេសម្បិ កាមភាវសិទ្ធិតោ, កិលេសកាមស្សបិ ឥដ្ឋវេទនា ទិដ្ឋាទិសម្បយោគភេទេន បវត្តិអាការភេទេន ច អត្ថិ វិចិត្តកាតិ តតោ វិសេសេតុំ ‘‘ចិត្រវិចិត្រារម្មណានី’’តិ អាហ, នានប្បការានិ រូបាទិអារម្មណានីតិ អត្ថោ។
‘‘Anujānāmi , bhikkhave, ahatānaṃ vatthānaṃ diguṇaṃ saṅghāṭi’’nti ettha hi paṭalaṭṭho guṇaṭṭho. ‘‘Accenti kālā tarayanti rattiyo, vayoguṇā anupubbaṃ jahantī’’ti (saṃ. ni. 1.4) ettha rāsaṭṭho guṇaṭṭho. ‘‘Sataguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā’’ti (ma. ni. 3.379) ettha ānisaṃsaṭṭho. ‘‘Antaṃ antaguṇaṃ (dī. ni. 2.377; ma. ni. 1.110; khu. pā. 3.dvattiṃsākāro), kayirā mālāguṇe bahū’’ti (dha. pa. 53) ettha bandhanaṭṭho guṇaṭṭho. Idhāpi esova adhippetoti āha ‘‘bandhanaṭṭhena guṇā’’ti. Kāmarāgassa saṃyojanassa paccayabhāvena vatthukāmesupi bandhanaṭṭho rāsaṭṭho vā guṇaṭṭho daṭṭhabbo. Cakkhuviññeyyāti vā cakkhuviññāṇataṃdvārikaviññāṇehi jānitabbā. Sotaviññeyyātiādīsupi eseva nayo. Iṭṭhārammaṇabhūtāti sabhāveneva iṭṭhārammaṇajātikā, iṭṭhārammaṇabhāvaṃ vā pattā. Kamanīyāti kāmetabbā. Manavaḍḍhanakāti manoharā. Etena parikappanatopi iṭṭhārammaṇabhāvaṃ saṅgaṇhāti. Piyajātikāti piyāyitabbasabhāvā. Kāmūpasañhitāti kāmarāgena upecca sambandhanīyā sambandhā kātabbā. Tenāha ‘‘ārammaṇaṃ katvā’’tiādi. Saṅkapparāgoti vā subhādivasena saṅkappitavutthamhi uppannarāgo. Evamettha vatthukāmaṃ paṭikkhipitvā kilesakāmo vutto tasseva vasena tesampi kāmabhāvasiddhito, kilesakāmassapi iṭṭhavedanā diṭṭhādisampayogabhedena pavattiākārabhedena ca atthi vicittakāti tato visesetuṃ ‘‘citravicitrārammaṇānī’’ti āha, nānappakārāni rūpādiārammaṇānīti attho.
អថេត្ថ ធីរា វិនយន្តិ ឆន្ទន្តិ អថ ឯតេសុ អារម្មណេសុ ធិតិសម្បន្នា បណ្ឌិតា ឆន្ទរាគំ វិនយន្តិ។
Athettha dhīrā vinayanti chandanti atha etesu ārammaṇesu dhitisampannā paṇḍitā chandarāgaṃ vinayanti.
តជ្ជាតិកន្តិ តំសភាវំ, អត្ថតោ បន តស្ស កាមស្ស អនុរូបន្តិ វុត្តំ ហោតិ។ បុញ្ញស្ស ភាគោ បុញ្ញភាគោ, បុញ្ញកោដ្ឋាសោ។ តេន និព្ពត្តោ, តត្ថ វា ភវោតិ បុញ្ញភាគិយោ។ អបុញ្ញភាគិយោតិ ឯត្ថាបិ ឯសេវ នយោ។ វិបាកោយេវ វេបក្កន្តិ អាហ ‘‘វោហារវិបាក’’ន្តិ។
Tajjātikanti taṃsabhāvaṃ, atthato pana tassa kāmassa anurūpanti vuttaṃ hoti. Puññassa bhāgo puññabhāgo, puññakoṭṭhāso. Tena nibbatto, tattha vā bhavoti puññabhāgiyo. Apuññabhāgiyoti etthāpi eseva nayo. Vipākoyeva vepakkanti āha ‘‘vohāravipāka’’nti.
សព្ពសង្គាហិកាតិ កុសលាកុសលសាធារណា។ សំវិទហនចេតនាតិ សម្បយុត្តធម្មេសុ សំវិទហនលក្ខណា ចេតនា។ ឧរត្តាឡិន្តិ ឧរំ តាឡេត្វា ។ ឯកបទន្តិ ឯកបទចិតំ មន្តំ។ តេនាហ ‘‘ឯកបទមន្តំ វា’’តិអាទិ។
Sabbasaṅgāhikāti kusalākusalasādhāraṇā. Saṃvidahanacetanāti sampayuttadhammesu saṃvidahanalakkhaṇā cetanā. Urattāḷinti uraṃ tāḷetvā . Ekapadanti ekapadacitaṃ mantaṃ. Tenāha ‘‘ekapadamantaṃ vā’’tiādi.
និព្ពេធិកសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Nibbedhikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៩. និព្ពេធិកសុត្តំ • 9. Nibbedhikasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៩. និព្ពេធិកសុត្តវណ្ណនា • 9. Nibbedhikasuttavaṇṇanā
