Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya

    ੪. ਨਿਦਾਨਸੁਤ੍ਤਂ

    4. Nidānasuttaṃ

    ੩੪. ‘‘ਤੀਣਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਦਾਨਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ। ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ? ਲੋਭੋ ਨਿਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ, ਦੋਸੋ ਨਿਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ, ਮੋਹੋ ਨਿਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ।

    34. ‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, nidānāni kammānaṃ samudayāya. Katamāni tīṇi? Lobho nidānaṃ kammānaṃ samudayāya, doso nidānaṃ kammānaṃ samudayāya, moho nidānaṃ kammānaṃ samudayāya.

    ‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਲੋਭਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਲੋਭਜਂ ਲੋਭਨਿਦਾਨਂ ਲੋਭਸਮੁਦਯਂ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ। ਯਤ੍ਥ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਦਿਟ੍ਠੇ વਾ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਪਜ੍ਜ વਾ 1 ਅਪਰੇ વਾ 2 ਪਰਿਯਾਯੇ।

    ‘‘Yaṃ, bhikkhave, lobhapakataṃ kammaṃ lobhajaṃ lobhanidānaṃ lobhasamudayaṃ, yatthassa attabhāvo nibbattati tattha taṃ kammaṃ vipaccati. Yattha taṃ kammaṃ vipaccati tattha tassa kammassa vipākaṃ paṭisaṃvedeti, diṭṭhe vā dhamme upapajja vā 3 apare vā 4 pariyāye.

    ‘‘ਯਂ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੋਸਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਦੋਸਜਂ ਦੋਸਨਿਦਾਨਂ ਦੋਸਸਮੁਦਯਂ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ। ਯਤ੍ਥ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਦਿਟ੍ਠੇ વਾ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਪਜ੍ਜ વਾ ਅਪਰੇ વਾ ਪਰਿਯਾਯੇ।

    ‘‘Yaṃ , bhikkhave, dosapakataṃ kammaṃ dosajaṃ dosanidānaṃ dosasamudayaṃ, yatthassa attabhāvo nibbattati tattha taṃ kammaṃ vipaccati. Yattha taṃ kammaṃ vipaccati tattha tassa kammassa vipākaṃ paṭisaṃvedeti, diṭṭhe vā dhamme upapajja vā apare vā pariyāye.

    ‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮੋਹਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਮੋਹਜਂ ਮੋਹਨਿਦਾਨਂ ਮੋਹਸਮੁਦਯਂ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ। ਯਤ੍ਥ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਦਿਟ੍ਠੇ વਾ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਪਜ੍ਜ વਾ ਅਪਰੇ વਾ ਪਰਿਯਾਯੇ।

    ‘‘Yaṃ, bhikkhave, mohapakataṃ kammaṃ mohajaṃ mohanidānaṃ mohasamudayaṃ, yatthassa attabhāvo nibbattati tattha taṃ kammaṃ vipaccati. Yattha taṃ kammaṃ vipaccati tattha tassa kammassa vipākaṃ paṭisaṃvedeti, diṭṭhe vā dhamme upapajja vā apare vā pariyāye.

    ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬੀਜਾਨਿ ਅਖਣ੍ਡਾਨਿ ਅਪੂਤੀਨਿ ਅવਾਤਾਤਪਹਤਾਨਿ ਸਾਰਾਦਾਨਿ ਸੁਖਸਯਿਤਾਨਿ ਸੁਖੇਤ੍ਤੇ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਿ। ਦੇવੋ ਚ ਸਮ੍ਮਾਧਾਰਂ ਅਨੁਪ੍ਪવੇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਏવਸ੍ਸੁ ਤਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬੀਜਾਨਿ વੁਦ੍ਧਿਂ વਿਰੁਲ਼੍ਹਿਂ વੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ। ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਂ ਲੋਭਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਲੋਭਜਂ ਲੋਭਨਿਦਾਨਂ ਲੋਭਸਮੁਦਯਂ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ। ਯਤ੍ਥ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਦਿਟ੍ਠੇ વਾ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਪਜ੍ਜ વਾ ਅਪਰੇ વਾ ਪਰਿਯਾਯੇ।

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, bījāni akhaṇḍāni apūtīni avātātapahatāni sārādāni sukhasayitāni sukhette suparikammakatāya bhūmiyā nikkhittāni. Devo ca sammādhāraṃ anuppaveccheyya. Evassu tāni, bhikkhave, bījāni vuddhiṃ viruḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyyuṃ. Evamevaṃ kho, bhikkhave, yaṃ lobhapakataṃ kammaṃ lobhajaṃ lobhanidānaṃ lobhasamudayaṃ, yatthassa attabhāvo nibbattati tattha taṃ kammaṃ vipaccati. Yattha taṃ kammaṃ vipaccati tattha tassa kammassa vipākaṃ paṭisaṃvedeti, diṭṭhe vā dhamme upapajja vā apare vā pariyāye.

    ‘‘ਯਂ ਦੋਸਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ…ਪੇ॰… ਯਂ ਮੋਹਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਮੋਹਜਂ ਮੋਹਨਿਦਾਨਂ ਮੋਹਸਮੁਦਯਂ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ। ਯਤ੍ਥ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਦਿਟ੍ਠੇ વਾ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਪਜ੍ਜ વਾ ਅਪਰੇ વਾ ਪਰਿਯਾਯੇ। ਇਮਾਨਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੀਣਿ ਨਿਦਾਨਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ।

    ‘‘Yaṃ dosapakataṃ kammaṃ…pe… yaṃ mohapakataṃ kammaṃ mohajaṃ mohanidānaṃ mohasamudayaṃ, yatthassa attabhāvo nibbattati tattha taṃ kammaṃ vipaccati. Yattha taṃ kammaṃ vipaccati tattha tassa kammassa vipākaṃ paṭisaṃvedeti, diṭṭhe vā dhamme upapajja vā apare vā pariyāye. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi nidānāni kammānaṃ samudayāya.

    ‘‘ਤੀਣਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਿਦਾਨਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ। ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ? ਅਲੋਭੋ ਨਿਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ, ਅਦੋਸੋ ਨਿਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ, ਅਮੋਹੋ ਨਿਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ।

    ‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, nidānāni kammānaṃ samudayāya. Katamāni tīṇi? Alobho nidānaṃ kammānaṃ samudayāya, adoso nidānaṃ kammānaṃ samudayāya, amoho nidānaṃ kammānaṃ samudayāya.

    ‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਲੋਭਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਲੋਭਜਂ ਅਲੋਭਨਿਦਾਨਂ ਅਲੋਭਸਮੁਦਯਂ, ਲੋਭੇ વਿਗਤੇ ਏવਂ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਂ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਂ ਅਨਭਾવਙ੍ਕਤਂ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਂ।

    ‘‘Yaṃ, bhikkhave, alobhapakataṃ kammaṃ alobhajaṃ alobhanidānaṃ alobhasamudayaṃ, lobhe vigate evaṃ taṃ kammaṃ pahīnaṃ hoti ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṅkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ.

    ‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਦੋਸਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਦੋਸਜਂ ਅਦੋਸਨਿਦਾਨਂ ਅਦੋਸਸਮੁਦਯਂ, ਦੋਸੇ વਿਗਤੇ ਏવਂ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਂ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਂ ਅਨਭਾવਙ੍ਕਤਂ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਂ।

    ‘‘Yaṃ, bhikkhave, adosapakataṃ kammaṃ adosajaṃ adosanidānaṃ adosasamudayaṃ, dose vigate evaṃ taṃ kammaṃ pahīnaṃ hoti ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṅkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ.

    ‘‘ਯਂ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਮੋਹਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਮੋਹਜਂ ਅਮੋਹਨਿਦਾਨਂ ਅਮੋਹਸਮੁਦਯਂ, ਮੋਹੇ વਿਗਤੇ ਏવਂ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਂ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਂ ਅਨਭਾવਙ੍ਕਤਂ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਂ।

    ‘‘Yaṃ , bhikkhave, amohapakataṃ kammaṃ amohajaṃ amohanidānaṃ amohasamudayaṃ, mohe vigate evaṃ taṃ kammaṃ pahīnaṃ hoti ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṅkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ.

    ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬੀਜਾਨਿ ਅਖਣ੍ਡਾਨਿ ਅਪੂਤੀਨਿ ਅવਾਤਾਤਪਹਤਾਨਿ ਸਾਰਾਦਾਨਿ ਸੁਖਸਯਿਤਾਨਿ। ਤਾਨਿ ਪੁਰਿਸੋ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਡਹੇਯ੍ਯ। ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਡਹਿਤ੍વਾ ਮਸਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ। ਮਸਿਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਮਹਾવਾਤੇ વਾ ਓਫੁਣੇਯ੍ਯ 5 ਨਦਿਯਾ વਾ ਸੀਘਸੋਤਾਯ ਪવਾਹੇਯ੍ਯ। ਏવਸ੍ਸੁ ਤਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬੀਜਾਨਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾਨਿ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਾਨਿ ਅਨਭਾવਙ੍ਕਤਾਨਿ 6 ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾਨਿ। ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਂ ਅਲੋਭਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਲੋਭਜਂ ਅਲੋਭਨਿਦਾਨਂ ਅਲੋਭਸਮੁਦਯਂ, ਲੋਭੇ વਿਗਤੇ ਏવਂ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਂ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਂ ਅਨਭਾવਙ੍ਕਤਂ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਂ।

    ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, bījāni akhaṇḍāni apūtīni avātātapahatāni sārādāni sukhasayitāni. Tāni puriso agginā ḍaheyya. Agginā ḍahitvā masiṃ kareyya. Masiṃ karitvā mahāvāte vā ophuṇeyya 7 nadiyā vā sīghasotāya pavāheyya. Evassu tāni, bhikkhave, bījāni ucchinnamūlāni tālāvatthukatāni anabhāvaṅkatāni 8 āyatiṃ anuppādadhammāni. Evamevaṃ kho, bhikkhave, yaṃ alobhapakataṃ kammaṃ alobhajaṃ alobhanidānaṃ alobhasamudayaṃ, lobhe vigate evaṃ taṃ kammaṃ pahīnaṃ hoti ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṅkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ.

    ‘‘ਯਂ ਅਦੋਸਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ…ਪੇ॰… ਯਂ ਅਮੋਹਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਮੋਹਜਂ ਅਮੋਹਨਿਦਾਨਂ ਅਮੋਹਸਮੁਦਯਂ, ਮੋਹੇ વਿਗਤੇ ਏવਂ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਂ। ਇਮਾਨਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੀਣਿ ਨਿਦਾਨਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Yaṃ adosapakataṃ kammaṃ…pe… yaṃ amohapakataṃ kammaṃ amohajaṃ amohanidānaṃ amohasamudayaṃ, mohe vigate evaṃ taṃ kammaṃ pahīnaṃ hoti…pe… āyatiṃ anuppādadhammaṃ. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi nidānāni kammānaṃ samudayāyā’’ti.

    ‘‘ਲੋਭਜਂ ਦੋਸਜਞ੍ਚੇવ 9, ਮੋਹਜਞ੍ਚਾਪવਿਦ੍ਦਸੁ।

    ‘‘Lobhajaṃ dosajañceva 10, mohajañcāpaviddasu;

    ਯਂ ਤੇਨ ਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਯਦਿ વਾ ਬਹੁਂ।

    Yaṃ tena pakataṃ kammaṃ, appaṃ vā yadi vā bahuṃ;

    ਇਧੇવ ਤਂ વੇਦਨਿਯਂ, વਤ੍ਥੁ ਅਞ੍ਞਂ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ॥

    Idheva taṃ vedaniyaṃ, vatthu aññaṃ na vijjati.

    ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਭਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ, ਮੋਹਜਞ੍ਚਾਪਿ વਿਦ੍ਦਸੁ।

    ‘‘Tasmā lobhañca dosañca, mohajañcāpi viddasu;

    વਿਜ੍ਜਂ ਉਪ੍ਪਾਦਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸਬ੍ਬਾ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯੋ ਜਹੇ’’ਤਿ॥ ਚਤੁਤ੍ਥਂ।

    Vijjaṃ uppādayaṃ bhikkhu, sabbā duggatiyo jahe’’ti. catutthaṃ;







    Footnotes:
    1. ਉਪਪਜ੍ਜੇ વਾ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰) ਉਪਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾਤਿ ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੦੩ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਂવਣ੍ਣਨਾ
    2. ਅਪਰਾਪਰੇ વਾ (ਕ॰)
    3. upapajje vā (sī. syā. kaṃ.) upapajjitvāti ma. ni. 3.303 pāḷiyā saṃvaṇṇanā
    4. aparāpare vā (ka.)
    5. ਓਪੁਨੇਯ੍ਯ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    6. ਅਨਭਾવਕਤਾਨਿ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    7. opuneyya (sī. pī.)
    8. anabhāvakatāni (sī. pī.)
    9. ਦੋਸਜਂ ਕਮ੍ਮਂ (ਕ॰)
    10. dosajaṃ kammaṃ (ka.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਨਿਦਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Nidānasuttavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੪. ਨਿਦਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Nidānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact