Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၁၀. နိဒ္ဒသဝတ္ထုသုတ္တဝဏ္ဏနာ
10. Niddasavatthusuttavaṇṇanā
၂၀. ဒသမေ နိဒ္ဒသဝတ္ထူနီတိ အာဒိသဒ္ဒလောပေနာယံ နိဒ္ဒေသောတိ အာဟ ‘‘နိဒ္ဒသာဒိဝတ္ထူနီ’’တိ။ နတ္ထိ ဣဒာနိ ဣမသ္သ ဒသာတိ နိဒ္ဒသော။ ပဉ္ဟောတိ ဉာတုံ ဣစ္ဆိတော အတ္ထော။ ပုန ဒသဝသ္သော န ဟောတီတိ တေသံ မတိမတ္တမေတန္တိ ဒသ္သေတုံ ‘‘သော ကိရာ’’တိ ကိရသဒ္ဒဂ္ဂဟဏံ။ နိဒ္ဒသောတိ စေတံ ဝစနမတ္တံ။ တသ္သ နိဗ္ဗီသာဒိဘာဝသ္သ ဝိယ နိန္နဝာဒိဘာဝသ္သ စ ဣစ္ဆိတတ္တာတိ ဒသ္သေတုံ ‘‘န ကေဝလဉ္စာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဂာမေ ဝိစရန္တောတိ ဂာမေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တော။ န ဣဒံ တိတ္ထိယာနံ အဓိဝစနံ တေသု တန္နိမိတ္တသ္သ အဘာဝာ, သာသနေပိ သေခသ္သပိ န ဣဒံ အဓိဝစနံ, ကိမင္ဂံ ပန ပုထုဇ္ဇနသ္သ။ ယသ္သ ပနေတံ အဓိဝစနံ ယေန စ ကာရဏေန, တံ ဒသ္သေတုံ ‘‘ခီဏာသဝသ္သေတ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ အပ္ပဋိသန္ဓိကဘာဝော ဟိသ္သ ပစ္စက္ခတော ကာရဏံ။ ပရမ္ပရာယ ဣတရာနိ ယာနိ ပာဠိယံ အာဂတာနိံ။
20. Dasame niddasavatthūnīti ādisaddalopenāyaṃ niddesoti āha ‘‘niddasādivatthūnī’’ti. Natthi idāni imassa dasāti niddaso. Pañhoti ñātuṃ icchito attho. Puna dasavasso na hotīti tesaṃ matimattametanti dassetuṃ ‘‘so kirā’’ti kirasaddaggahaṇaṃ. Niddasoti cetaṃ vacanamattaṃ. Tassa nibbīsādibhāvassa viya ninnavādibhāvassa ca icchitattāti dassetuṃ ‘‘na kevalañcā’’tiādi vuttaṃ. Gāme vicarantoti gāme piṇḍāya caranto. Na idaṃ titthiyānaṃ adhivacanaṃ tesu tannimittassa abhāvā, sāsanepi sekhassapi na idaṃ adhivacanaṃ, kimaṅgaṃ pana puthujjanassa. Yassa panetaṃ adhivacanaṃ yena ca kāraṇena, taṃ dassetuṃ ‘‘khīṇāsavasseta’’ntiādi vuttaṃ. Appaṭisandhikabhāvo hissa paccakkhato kāraṇaṃ. Paramparāya itarāni yāni pāḷiyaṃ āgatāniṃ.
သိက္ခာယ သမ္မဒေဝ အာဒာနံ သိက္ခာသမာဒာနံ။ တံ ပနသ္သာ ပာရိပူရိယာ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အာဟ ‘‘သိက္ခာတ္တယပူရဏေ’’တိ။ သိက္ခာယ ဝာ သမ္မဒေဝ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ရက္ခဏံ သိက္ခာသမာဒာနံ။ တဉ္စ အတ္ထတော ပူရဏေန ပရိစ္ဆိန္နံ အရက္ခဏေ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ အဘာဝတော, ရက္ခဏေ စ ပရိပူရဏတော။ ဗလဝစ္ဆန္ဒောတိ ဒဠ္ဟစ္ဆန္ဒော။ အာယတိန္တိ အနန္တရာနာဂတဒိဝသာဒိကာလော အဓိပ္ပေတော, န အနာဂတဘဝောတိ အာဟ ‘‘အနာဂတေ ပုနဒိဝသာဒီသုပီ’’တိ။ သိက္ခံ ပရိပူရေန္တသ္သ တတ္ထ နိဗဒ္ဓဘတ္တိတာ အဝိဂတပေမတာ။ တေဘူမကဓမ္မာနံ အနိစ္စာဒိဝသေန သမ္မဒေဝ နိဇ္ဈာနံ ဓမ္မနိသာမနာတိ အာဟ ‘‘ဝိပသ္သနာယေတံ အဓိဝစန’’န္တိ။ တဏ္ဟာဝိနယေတိ ဘင္ဂာနုပသ္သနာဉာဏာနုဘာဝသိဒ္ဓေ တဏ္ဟာဝိက္ခမ္ဘနေ။ ဧကီဘာဝေတိ ဂဏသင္ဂဏိကာကိလေသသင္ဂဏိကာဝိဂမသိဒ္ဓေ ဝိဝေကဝာသေ။ ဝီရိယာရမ္ဘေတိ သမ္မပ္ပဓာနသ္သ ပဂ္ဂဏ္ဟနေ ။ တံ ပန သဗ္ဗသော ဝီရိယသ္သ ပရိဗ္ရူဟနံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ကာယိကစေတသိကသ္သ ဝီရိယသ္သ ပူရဏေ’’တိ။ သတိယဉ္စေဝ နိပကဘာဝေ စာတိ သတောကာရိတာယ စေဝ သမ္ပဇာနကာရိတာယ စ။ သတိသမ္ပဇညဗလေနေဝ ဟိ ဝီရိယာရမ္ဘော ဣဇ္ဈတိ။ ဒိဋ္ဌိပဋိဝေဓေတိ မဂ္ဂသမ္မာဒိဋ္ဌိယာ ပဋိဝိဇ္ဈနေ။ တေနာဟ ‘‘မဂ္ဂဒသ္သနေ’’တိ။
Sikkhāya sammadeva ādānaṃ sikkhāsamādānaṃ. Taṃ panassā pāripūriyā veditabbanti āha ‘‘sikkhāttayapūraṇe’’ti. Sikkhāya vā sammadeva ādito paṭṭhāya rakkhaṇaṃ sikkhāsamādānaṃ. Tañca atthato pūraṇena paricchinnaṃ arakkhaṇe sabbena sabbaṃ abhāvato, rakkhaṇe ca paripūraṇato. Balavacchandoti daḷhacchando. Āyatinti anantarānāgatadivasādikālo adhippeto, na anāgatabhavoti āha ‘‘anāgate punadivasādīsupī’’ti. Sikkhaṃ paripūrentassa tattha nibaddhabhattitā avigatapematā. Tebhūmakadhammānaṃ aniccādivasena sammadeva nijjhānaṃ dhammanisāmanāti āha ‘‘vipassanāyetaṃ adhivacana’’nti. Taṇhāvinayeti bhaṅgānupassanāñāṇānubhāvasiddhe taṇhāvikkhambhane. Ekībhāveti gaṇasaṅgaṇikākilesasaṅgaṇikāvigamasiddhe vivekavāse. Vīriyārambheti sammappadhānassa paggaṇhane . Taṃ pana sabbaso vīriyassa paribrūhanaṃ hotīti āha ‘‘kāyikacetasikassa vīriyassa pūraṇe’’ti. Satiyañceva nipakabhāve cāti satokāritāya ceva sampajānakāritāya ca. Satisampajaññabaleneva hi vīriyārambho ijjhati. Diṭṭhipaṭivedheti maggasammādiṭṭhiyā paṭivijjhane. Tenāha ‘‘maggadassane’’ti.
နိဒ္ဒသဝတ္ထုသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Niddasavatthusuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
အနုသယဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Anusayavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၁၀. နိဒ္ဒသဝတ္ထုသုတ္တံ • 10. Niddasavatthusuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. နိဒ္ဒသဝတ္ထုသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Niddasavatthusuttavaṇṇanā