| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
10. නිද්‌දසවත්‌ථුසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Niddasavatthusuttavaṇṇanā
20. දසමෙ නිද්‌දසවත්‌ථූනීති නිද්‌දසාදිවත්‌ථූනි, ‘‘නිද්‌දසො භික්‌ඛු, නිබ්‌බීසො, නිත්‌තිංසො, නිච්‌චත්‌තාලීසො, නිප්‌පඤ්‌ඤාසො’’ති එවං වචනකාරණානි. අයං කිර පඤ්‌හො තිත්‌ථියසමයෙ උප්‌පන්‌නො. තිත්‌ථියා හි දසවස්‌සකාලෙ මතං නිගණ්‌ඨං නිද්‌දසොති වදන්‌ති. සො කිර පුන දසවස්‌සො න හොති. න කෙවලඤ්‌ච දසවස්‌සො, නවවස්‌සොපි එකවස්‌සොපි න හොති. එතෙනෙව නයෙන වීසතිවස්‌සාදිකාලෙපි මතං නිගණ්‌ඨං ‘‘නිබ්‌බීසො නිත්‌තිංසො නිච්‌චත්‌තාලීසො නිප්‌පඤ්‌ඤාසො’’ති වදන්‌ති. ආයස්‌මා ආනන්‌දො ගාමෙ විචරන්‌තො තං කථං සුත්‌වා විහාරං ගන්‌ත්‌වා භගවතො ආරොචෙසි. භගවා ආහ – ‘‘න ඉදං, ආනන්‌ද, තිත්‌ථියානං අධිවචනං, මම සාසනෙ ඛීණාසවස්‌සෙතං අධිවචනං. ඛීණාසවො හි දසවස්‌සකාලෙ පරිනිබ්‌බුතො පුන දසවස්‌සො න හොති. න කෙවලඤ්‌ච දසවස්‌සොව, නවවස්‌සොපි…පෙ.… එකවස්‌සොපි. න කෙවලඤ්‌ච එකවස්‌සොව, එකාදසමාසිකොපි…පෙ.… එකමාසිකොපි එකමුහුත්‌තිකොපි න හොතියෙව’’. කස්‌මා? පුන පටිසන්‌ධියා අභාවා. නිබ්‌බීසාදීසුපි එසෙව නයො. ඉති භගවා ‘‘මම සාසනෙ ඛීණාසවස්‌සෙතං අධිවචන’’න්‌ති වත්‌වා යෙහි කාරණෙහි නිද්‌දසො හොති, තානි දස්‌සෙතුං ඉමං දෙසනං ආරභි.
20. Dasame niddasavatthūnīti niddasādivatthūni, ‘‘niddaso bhikkhu, nibbīso, nittiṃso, niccattālīso, nippaññāso’’ti evaṃ vacanakāraṇāni. Ayaṃ kira pañho titthiyasamaye uppanno. Titthiyā hi dasavassakāle mataṃ nigaṇṭhaṃ niddasoti vadanti. So kira puna dasavasso na hoti. Na kevalañca dasavasso, navavassopi ekavassopi na hoti. Eteneva nayena vīsativassādikālepi mataṃ nigaṇṭhaṃ ‘‘nibbīso nittiṃso niccattālīso nippaññāso’’ti vadanti. Āyasmā ānando gāme vicaranto taṃ kathaṃ sutvā vihāraṃ gantvā bhagavato ārocesi. Bhagavā āha – ‘‘na idaṃ, ānanda, titthiyānaṃ adhivacanaṃ, mama sāsane khīṇāsavassetaṃ adhivacanaṃ. Khīṇāsavo hi dasavassakāle parinibbuto puna dasavasso na hoti. Na kevalañca dasavassova, navavassopi…pe… ekavassopi. Na kevalañca ekavassova, ekādasamāsikopi…pe… ekamāsikopi ekamuhuttikopi na hotiyeva’’. Kasmā? Puna paṭisandhiyā abhāvā. Nibbīsādīsupi eseva nayo. Iti bhagavā ‘‘mama sāsane khīṇāsavassetaṃ adhivacana’’nti vatvā yehi kāraṇehi niddaso hoti, tāni dassetuṃ imaṃ desanaṃ ārabhi.
තත්‌ථ ඉධාති ඉමස්‌මිං සාසනෙ. සික්‌ඛාසමාදානෙ තිබ්‌බච්‌ඡන්‌දො හොතීති සික්‌ඛාත්‌තයපූරණෙ බලවච්‌ඡන්‌දො හොති. ආයතිඤ්‌ච සික්‌ඛාසමාදානෙ අවිගතපෙමොති අනාගතෙ පුනදිවසාදීසුපි සික්‌ඛාපූරණෙ අවිගතපෙමෙනෙව සමන්‌නාගතො හොති. ධම්‌මනිසන්‌තියාති ධම්‌මනිසාමනාය. විපස්‌සනායෙතං අධිවචනං. ඉච්‌ඡාවිනයෙති තණ්‌හාවිනයෙ. පටිසල්‌ලානෙති එකීභාවෙ. වීරියාරම්‌භෙති කායිකචෙතසිකස්‌ස වීරියස්‌ස පූරණෙ. සතිනෙපක්‌කෙති සතියඤ්‌චෙව නිපකභාවෙ. දිට්‌ඨිපටිවෙධෙති මග්‌ගදස්‌සනෙ. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
Tattha idhāti imasmiṃ sāsane. Sikkhāsamādāne tibbacchando hotīti sikkhāttayapūraṇe balavacchando hoti. Āyatiñca sikkhāsamādāne avigatapemoti anāgate punadivasādīsupi sikkhāpūraṇe avigatapemeneva samannāgato hoti. Dhammanisantiyāti dhammanisāmanāya. Vipassanāyetaṃ adhivacanaṃ. Icchāvinayeti taṇhāvinaye. Paṭisallāneti ekībhāve. Vīriyārambheti kāyikacetasikassa vīriyassa pūraṇe. Satinepakketi satiyañceva nipakabhāve. Diṭṭhipaṭivedheti maggadassane. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
අනුසයවග්‌ගො දුතියො.
Anusayavaggo dutiyo.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 10. නිද්‌දසවත්‌ථුසුත්‌තං • 10. Niddasavatthusuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 10. නිද්‌දසවත්‌ථුසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Niddasavatthusuttavaṇṇanā
