| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៦. និទ្ទាតន្ទីសុត្តវណ្ណនា
6. Niddātandīsuttavaṇṇanā
១៦. បច្ឆិមេ មាសេ បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតប្បដិក្កន្តោ ចតុគ្គុណំ សង្ឃាដិំ បញ្ញបេត្វា ទក្ខិណេន បស្សេន សតោ សម្បជានោតិ ឯត្តកំ បាឋំ សង្ខិបិត្វា ‘‘និទ្ទំ ឱក្កមិតា’’តិ វុត្តំ។ កិរិយាមយចិត្តេហិ អវោមិស្សោ ភវង្គសោតោ អព្យាកតនិទ្ទា។ សា ហិ ខីណាសវានំ ឧប្បជ្ជនារហា, តស្សា បុព្ពភាគាបរភាគេសុ…បេ.… ឧប្បន្នំ ថិនមិទ្ធំ ឥធាធិប្បេតា និទ្ទា, សា អខីណាសវានំ យេភុយ្យេន អនិយតកាលា, តព្ពិធុរនិយតសព្ភាវំ ទស្សេន្តោ ‘‘អតិច្ឆាត…បេ.… អាគន្តុកំ អាលសិយ’’ន្តិ អាហ។ កាយាលសិយបច្ចយា វីរិយស្ស បដិបក្ខភូតា ចត្តារោ អកុសលក្ខន្ធា តន្ទី នាម។ តន្ទីតិ សភាវនិទ្ទេសោ។ តន្ទិយនាតិ អាការនិំទ្ទេសោ។ តន្ទីមនតាតិ តន្ទីភូតចិត្តតា។ អាលស្យន្តិ អលសភាវាហរណំ។ អាលស្យាយិតត្តន្តិ អលសភាវប្បត្តិ។ កាយវិជម្ភនាតិ កាយស្ស វិនាមនា។ អកុសលបក្ខា ឧក្កណ្ឋិតតាតិ អកុសលបក្ខិយា អនភិរតិ។ ភត្តកិលមថោតិ យថាវុត្តស្ស ភត្តវត្ថុកស្ស អាហារស្ស វសេន សរីរេ ឧប្បជ្ជនកខេទោ។ ឧបក្កិលិដ្ឋោតិ បញ្ញាយ ទុព្ពលីករណេន ឧបក្កិលិដ្ឋចិត្តោ។ ចិត្តស្ស អសមាហិតត្តា និវារិតបាតុភាវោ។ អរិយមគ្គស្ស ជោតនំ នាម ឧប្បជ្ជនមេវាតិ អាហ ‘‘ន ជោតតិ , ន បាតុភវតីតិ អត្ថោ’’តិ។ ន ហិ អរិយមគ្គោ ជោតិអជោតិនាមោ បវត្តតិ។
16. Pacchime māse pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññapetvā dakkhiṇena passena sato sampajānoti ettakaṃ pāṭhaṃ saṅkhipitvā ‘‘niddaṃ okkamitā’’ti vuttaṃ. Kiriyāmayacittehi avomisso bhavaṅgasoto abyākataniddā. Sā hi khīṇāsavānaṃ uppajjanārahā, tassā pubbabhāgāparabhāgesu…pe… uppannaṃ thinamiddhaṃ idhādhippetā niddā, sā akhīṇāsavānaṃ yebhuyyena aniyatakālā, tabbidhuraniyatasabbhāvaṃ dassento ‘‘aticchāta…pe… āgantukaṃ ālasiya’’nti āha. Kāyālasiyapaccayā vīriyassa paṭipakkhabhūtā cattāro akusalakkhandhā tandī nāma. Tandīti sabhāvaniddeso. Tandiyanāti ākāraniṃddeso. Tandīmanatāti tandībhūtacittatā. Ālasyanti alasabhāvāharaṇaṃ. Ālasyāyitattanti alasabhāvappatti. Kāyavijambhanāti kāyassa vināmanā. Akusalapakkhā ukkaṇṭhitatāti akusalapakkhiyā anabhirati. Bhattakilamathoti yathāvuttassa bhattavatthukassa āhārassa vasena sarīre uppajjanakakhedo. Upakkiliṭṭhoti paññāya dubbalīkaraṇena upakkiliṭṭhacitto. Cittassa asamāhitattā nivāritapātubhāvo. Ariyamaggassa jotanaṃ nāma uppajjanamevāti āha ‘‘na jotati, na pātubhavatīti attho’’ti. Na hi ariyamaggo jotiajotināmo pavattati.
មគ្គសហជាតវីរិយេនាតិ លោកិយលោកុត្តរមគ្គសហជាតវីរិយេន។ មិស្សកមគ្គោ ហិ ឥធ អធិប្បេតោ។ នីហរិត្វាតិ នីហរណហេតុ។ ហេតុអត្ថោ ហិ អយំ ត្វា-សទ្ទោ ‘‘បញ្ញាយ ចស្ស ទិស្វា’’តិអាទីសុ (ម. និ. ១.២៧១) វិយ។ តេន ‘‘មគ្គោ វិសុជ្ឈតី’’តិ វចនំ សមត្ថិតំ ហោតិ។ ‘‘អរិយមគ្គំ វិសុជ្ឈតី’’តិ កេចិ បឋន្តិ។
Maggasahajātavīriyenāti lokiyalokuttaramaggasahajātavīriyena. Missakamaggo hi idha adhippeto. Nīharitvāti nīharaṇahetu. Hetuattho hi ayaṃ tvā-saddo ‘‘paññāya cassa disvā’’tiādīsu (ma. ni. 1.271) viya. Tena ‘‘maggo visujjhatī’’ti vacanaṃ samatthitaṃ hoti. ‘‘Ariyamaggaṃ visujjhatī’’ti keci paṭhanti.
និទ្ទាតន្ទីសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Niddātandīsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៦. និទ្ទាតន្ទីសុត្តំ • 6. Niddātandīsuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៦. និទ្ទាតន្ទីសុត្តវណ្ណនា • 6. Niddātandīsuttavaṇṇanā
