| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೬. ನಿದ್ದಾತನ್ದೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
6. Niddātandīsuttavaṇṇanā
೧೬. ಛಟ್ಠೇ ನಿದ್ದಾತಿ, ‘‘ಅಭಿಜಾನಾಮಹಂ, ಅಗ್ಗಿವೇಸ್ಸನ, ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೇ ಮಾಸೇ ನಿದ್ದಂ ಓಕ್ಕಮಿತಾ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೩೮೭) ಏವರೂಪಾಯ ಅಬ್ಯಾಕತನಿದ್ದಾಯ ಪುಬ್ಬಭಾಗಾಪರಭಾಗೇಸು ಸೇಖಪುಥುಜ್ಜನಾನಂ ಸಸಙ್ಖಾರಿಕಅಕುಸಲೇ ಚಿತ್ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಥಿನಮಿದ್ಧಂ। ತನ್ದೀತಿ ಅತಿಚ್ಛಾತಾತಿಸೀತಾದಿಕಾಲೇಸು ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಆಗನ್ತುಕಂ ಆಲಸಿಯಂ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ – ‘‘ತತ್ಥ ಕತಮಾ ತನ್ದೀ? ಯಾ ತನ್ದೀ ತನ್ದಿಯನಾ ತನ್ದಿಮನತಾ ಆಲಸ್ಯಂ ಆಲಸ್ಯಾಯನಾ ಆಲಸ್ಯಾಯಿತತ್ತಂ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ತನ್ದೀ’’ತಿ (ವಿಭ॰ ೮೫೭)। ವಿಜಮ್ಭಿತಾತಿ ಕಾಯವಿಜಮ್ಭನಾ। ಅರತೀತಿ ಅಕುಸಲಪಕ್ಖಾ ಉಕ್ಕಣ್ಠಿತತಾ। ಭತ್ತಸಮ್ಮದೋತಿ ಭತ್ತಮುಚ್ಛಾ ಭತ್ತಕಿಲಮಥೋ। ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ತೇಸಂ – ‘‘ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಜಮ್ಭಿತಾ? ಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಜಮ್ಭನಾ ವಿಜಮ್ಭನಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅಭಿಧಮ್ಮೇ ಆಗತೋವ। ಏತೇನಾತಿ ಏತೇನ ನಿದ್ದಾದಿನಾ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇನ ಉಪಕ್ಕಿಲಿಟ್ಠೋ ನಿವಾರಿತಪಾತುಭಾವೋ। ನಪ್ಪಕಾಸತೀತಿ ನ ಜೋತತಿ, ನ ಪಾತುಭವತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅರಿಯಮಗ್ಗೋತಿ ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗೋ। ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ। ಪಾಣಿನನ್ತಿ ಸತ್ತಾನಂ। ವೀರಿಯೇನಾತಿ ಮಗ್ಗಸಹಜಾತವೀರಿಯೇನ। ನಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾತಿ ಏತಂ ಕಿಲೇಸಜಾತಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ। ಅರಿಯಮಗ್ಗೋತಿ ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗೋ। ಇತಿ ಮಗ್ಗೇನೇವ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ವಿಸುದ್ಧಿ ವುತ್ತಾತಿ।
16. Chaṭṭhe niddāti, ‘‘abhijānāmahaṃ, aggivessana, gimhānaṃ pacchime māse niddaṃ okkamitā’’ti (ma. ni. 1.387) evarūpāya abyākataniddāya pubbabhāgāparabhāgesu sekhaputhujjanānaṃ sasaṅkhārikaakusale citte uppannaṃ thinamiddhaṃ. Tandīti aticchātātisītādikālesu uppannaṃ āgantukaṃ ālasiyaṃ. Vuttampi cetaṃ – ‘‘tattha katamā tandī? Yā tandī tandiyanā tandimanatā ālasyaṃ ālasyāyanā ālasyāyitattaṃ, ayaṃ vuccati tandī’’ti (vibha. 857). Vijambhitāti kāyavijambhanā. Aratīti akusalapakkhā ukkaṇṭhitatā. Bhattasammadoti bhattamucchā bhattakilamatho. Vitthāro pana tesaṃ – ‘‘tattha katamā vijambhitā? Yā kāyassa jambhanā vijambhanā’’tiādinā nayena abhidhamme āgatova. Etenāti etena niddādinā upakkilesena upakkiliṭṭho nivāritapātubhāvo. Nappakāsatīti na jotati, na pātubhavatīti attho. Ariyamaggoti lokuttaramaggo. Idhāti imasmiṃ loke. Pāṇinanti sattānaṃ. Vīriyenāti maggasahajātavīriyena. Naṃ paṇāmetvāti etaṃ kilesajātaṃ nīharitvā. Ariyamaggoti lokiyalokuttaramaggo. Iti maggeneva upakkilese nīharitvā maggassa visuddhi vuttāti.
ನಿದ್ದಾತನ್ದೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Niddātandīsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೬. ನಿದ್ದಾತನ್ದೀಸುತ್ತಂ • 6. Niddātandīsuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೬. ನಿದ್ದಾತನ್ದೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Niddātandīsuttavaṇṇanā
