Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
காமாவசரகுஸலங்
Kāmāvacarakusalaṃ
நித்³தே³ஸவாரகதா²வண்ணனா
Niddesavārakathāvaṇṇanā
2. பு²ஸனகவஸேனாதி ஸந்தே அஸந்தேபி விஸயே ஆபாத²க³தே சித்தஸ்ஸ ஸன்னிபதனவஸேன ‘‘சித்தங் மனோ’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 6, 17) விய கிச்சவிஸேஸங், ‘‘மானஸ’’ந்திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 6, 17) விய ஸமானே அத்தே² ஸத்³த³விஸேஸங், ‘‘பண்ட³ர’’ந்திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 6, 17) விய கு³ணவிஸேஸங், ‘‘சேதஸிகங் ஸாத’’ந்திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 2, 18) விய நிஸ்ஸயவிஸேஸங், ‘‘சித்தஸ்ஸ டி²தீ’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 15, 24) விய அஞ்ஞஸ்ஸ அவத்தா²பா⁴வவிஸேஸங், ‘‘அலுப்³ப⁴னா’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 32) விய அஞ்ஞஸ்ஸ கிரியாபா⁴வவிஸேஸங், ‘‘அலுப்³பி⁴தத்த’’ந்திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 32) விய அஞ்ஞஸ்ஸ கிரியாபா⁴வபூ⁴ததாவிஸேஸந்திஆதி³கங் அனபெக்கி²த்வா த⁴ம்மமத்ததீ³பனங் ஸபா⁴வபத³ங். பு²ஸந்தஸ்ஸ ஹி சித்தஸ்ஸ பு²ஸனகிரியா பு²ஸனாகாரோ. ஸம்பு²ஸனாதி ஆரம்மணஸமாக³மபு²ஸனா, ந படிலாப⁴ஸம்பு²ஸனா. ஸம்பு²ஸிதஸ்ஸ ஆரம்மணேன ஸமாக³தஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ பா⁴வோ ஸம்பு²ஸிதத்தங். யஸ்மிங் ஸதி சித்தங் ஸம்பு²ஸிதந்தி வுச்சதி, ஸோ தஸ்ஸ பா⁴வோ. ஏவங் அஞ்ஞேஸுபி பா⁴வனித்³தே³ஸேஸு த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
2. Phusanakavasenāti sante asantepi visaye āpāthagate cittassa sannipatanavasena ‘‘cittaṃ mano’’tiādīsu (dha. sa. 6, 17) viya kiccavisesaṃ, ‘‘mānasa’’ntiādīsu (dha. sa. 6, 17) viya samāne atthe saddavisesaṃ, ‘‘paṇḍara’’ntiādīsu (dha. sa. 6, 17) viya guṇavisesaṃ, ‘‘cetasikaṃ sāta’’ntiādīsu (dha. sa. 2, 18) viya nissayavisesaṃ, ‘‘cittassa ṭhitī’’tiādīsu (dha. sa. 15, 24) viya aññassa avatthābhāvavisesaṃ, ‘‘alubbhanā’’tiādīsu (dha. sa. 32) viya aññassa kiriyābhāvavisesaṃ, ‘‘alubbhitatta’’ntiādīsu (dha. sa. 32) viya aññassa kiriyābhāvabhūtatāvisesantiādikaṃ anapekkhitvā dhammamattadīpanaṃ sabhāvapadaṃ. Phusantassa hi cittassa phusanakiriyā phusanākāro. Samphusanāti ārammaṇasamāgamaphusanā, na paṭilābhasamphusanā. Samphusitassa ārammaṇena samāgatassa cittassa bhāvo samphusitattaṃ. Yasmiṃ sati cittaṃ samphusitanti vuccati, so tassa bhāvo. Evaṃ aññesupi bhāvaniddesesu daṭṭhabbaṃ.
அபரஸ்ஸ வேவசனஸ்ஸ, அபரேன வா புரிமத்த²ஸ்ஸ தீ³பனா அபரதீ³பனா. ‘‘பண்டி³ச்சங் கோஸல்ல’’ந்தி ஏவமாத³யோ பஞ்ஞாவிஸேஸா நானாகாலே லப்³ப⁴மானாபி ஏகஸ்மிங் சித்தே லப்³ப⁴ந்தி. ஏகஸ்மிஞ்ச விஸேஸே இதரேபி அனுக³தா ஹொந்தீதி த³ஸ்ஸேதுங் ததா² விப⁴த்தி அத்த²தோ விப⁴த்தி ஹோதி அத்த²னானத்தேன கதத்தா. அத² வா யதா² ‘‘கோதோ⁴ குஜ்ஜ²னா குஜ்ஜி²தத்த’’ந்தி (த⁴॰ ஸ॰ 1066) ஸபா⁴வாகாரபா⁴வனித்³தே³ஸேஹி கோதோ⁴தி ஏவமாகாரோவ அத்தோ² வுத்தோ, ந ஏவமித⁴, இத⁴ பன பண்டி³தாதி³பா⁴வாகாரபி⁴ன்னோ அத்தோ² வுத்தோதி இத³ங் விப⁴த்திக³மனங் அத்த²வஸேன ஹோதி. ஸம்பு²ஸிதத்தந்தி எத்தா²பி ந ‘‘ப²ஸ்ஸோ’’தி ஏவமாகாரோவ அத்தோ² வுத்தோ. ஸம்ப²ஸ்ஸோதி ஏவமாகாரோ பன வுத்தோதி அத்த²தோ விப⁴த்திக³மனந்தி வுத்தங்.
Aparassa vevacanassa, aparena vā purimatthassa dīpanā aparadīpanā. ‘‘Paṇḍiccaṃ kosalla’’nti evamādayo paññāvisesā nānākāle labbhamānāpi ekasmiṃ citte labbhanti. Ekasmiñca visese itarepi anugatā hontīti dassetuṃ tathā vibhatti atthato vibhatti hoti atthanānattena katattā. Atha vā yathā ‘‘kodho kujjhanā kujjhitatta’’nti (dha. sa. 1066) sabhāvākārabhāvaniddesehi kodhoti evamākārova attho vutto, na evamidha, idha pana paṇḍitādibhāvākārabhinno attho vuttoti idaṃ vibhattigamanaṃ atthavasena hoti. Samphusitattanti etthāpi na ‘‘phasso’’ti evamākārova attho vutto. Samphassoti evamākāro pana vuttoti atthato vibhattigamananti vuttaṃ.
தோ³ஸோ ப்³யாபாதோ³தி உத்³தே³ஸேபி நாமனானத்தேன நானாபூ⁴தோ உத்³தி³ட்டோ². நித்³தே³ஸேபி தேனேவ நானத்தேன நித்³தி³ட்டோ². ஏகோவ க²ந்தோ⁴ ஹோதீதி ஏகேன க²ந்த⁴ஸத்³தே³ன வத்தப்³ப³தங் ஸந்தா⁴யாஹ. சேதனாதி ஸங்கா²ரக்க²ந்த⁴ங் த³ஸ்ஸேதி தப்பமுக²த்தா. அஸத்³த⁴ம்மாதி அஸதங், அஸந்தோ வா த⁴ம்மா, ந வா ஸத்³த⁴ம்மாதி அஸத்³த⁴ம்மாதி அஸத்³த⁴ம்மவசனீயபா⁴வேன ஏகீபூ⁴தோபி அஸத்³த⁴ம்மோ கோத⁴க³ருதாதி³விஸிட்டே²ன ஸத்³த⁴ம்மக³ருதாபடிக்கே²பனானத்தேன நானத்தங் க³தோதி ‘‘சத்தாரோ’’தி வுத்தங். ந ஸத்³த⁴ம்மக³ருதாதி வுச்சமானா வா அஸத்³த⁴ம்மக³ருதா அஸத்³த⁴ம்மக³ருதாபா⁴வேன ஏகீபூ⁴தாபி கோதா⁴தி³விஸிட்ட²படிக்கே²பனானத்தேன நானத்தங் க³தா. படிபக்கோ² வா படிக்கி²பீயதி தேன, ஸயங் வா படிக்கி²பதீதி படிக்கே²போதி வுச்சதீதி ஸத்³த⁴ம்மக³ருதாபடிக்கே²பனானத்தேன அஸத்³த⁴ம்மக³ருதா அஸத்³த⁴ம்மா வா நானத்தங் க³தா. அலோபோ⁴திஆதீ³னங் ப²ஸ்ஸாதீ³ஹி நானத்தங் லோபா⁴தி³விஸிட்டே²ன படிக்கே²பேன லோபா⁴தி³படிபக்கே²ன வா வேதி³தப்³ப³ங். அலோபா⁴தோ³ஸாமோஹானங் அஞ்ஞமஞ்ஞனானத்தங் யதா²வுத்தேன படிக்கே²பனானத்தேன யோஜேதப்³ப³ங். பத³த்த²ஸ்ஸ பத³ந்தரேன விபா⁴வனங் பத³த்து²தி. தேன ஹி தங் பத³ங் மஹத்த²ந்தி தீ³பிதங் ஹோதி அலங்கதஞ்சாதி. அத்த²விஸேஸாபா⁴வேபி ஆப⁴ரணவஸேன ச ஆத³ரவஸேன ச புன வசனங் த³ள்ஹீகம்மங்.
Doso byāpādoti uddesepi nāmanānattena nānābhūto uddiṭṭho. Niddesepi teneva nānattena niddiṭṭho. Ekova khandho hotīti ekena khandhasaddena vattabbataṃ sandhāyāha. Cetanāti saṅkhārakkhandhaṃ dasseti tappamukhattā. Asaddhammāti asataṃ, asanto vā dhammā, na vā saddhammāti asaddhammāti asaddhammavacanīyabhāvena ekībhūtopi asaddhammo kodhagarutādivisiṭṭhena saddhammagarutāpaṭikkhepanānattena nānattaṃ gatoti ‘‘cattāro’’ti vuttaṃ. Na saddhammagarutāti vuccamānā vā asaddhammagarutā asaddhammagarutābhāvena ekībhūtāpi kodhādivisiṭṭhapaṭikkhepanānattena nānattaṃ gatā. Paṭipakkho vā paṭikkhipīyati tena, sayaṃ vā paṭikkhipatīti paṭikkhepoti vuccatīti saddhammagarutāpaṭikkhepanānattena asaddhammagarutā asaddhammā vā nānattaṃ gatā. Alobhotiādīnaṃ phassādīhi nānattaṃ lobhādivisiṭṭhena paṭikkhepena lobhādipaṭipakkhena vā veditabbaṃ. Alobhādosāmohānaṃ aññamaññanānattaṃ yathāvuttena paṭikkhepanānattena yojetabbaṃ. Padatthassa padantarena vibhāvanaṃ padatthuti. Tena hi taṃ padaṃ mahatthanti dīpitaṃ hoti alaṅkatañcāti. Atthavisesābhāvepi ābharaṇavasena ca ādaravasena ca puna vacanaṃ daḷhīkammaṃ.
3. தஜ்ஜந்தி தஸ்ஸ ப²லஸ்ஸ அனுச்ச²விகங். ந கேவலங் நித்³தி³ஸியமானங் ஸாதமேவ அதி⁴கதங் , அத² கோ² யதா²னித்³தி³ட்டா²னி ஆரம்மணானிபீதி ‘‘தேஹி வா’’திஆதி³ வுத்தங். தஸ்ஸ வா ஜாதா காரணபா⁴வேன ப²ஸ்ஸத்த²ங் பவத்தாதி தஜ்ஜா. தங்ஸமங்கீ³புக்³க³லங், ஸம்பயுத்தத⁴ம்மே வா அத்தனி ஸாத³யதீதி ஸாதங் த³-காரஸ்ஸ த-காரங் கத்வா. ஸுட்டு² கா²த³தி, க²ணதி வா து³க்க²ந்தி ஸுக²ங்.
3. Tajjanti tassa phalassa anucchavikaṃ. Na kevalaṃ niddisiyamānaṃ sātameva adhikataṃ , atha kho yathāniddiṭṭhāni ārammaṇānipīti ‘‘tehi vā’’tiādi vuttaṃ. Tassa vā jātā kāraṇabhāvena phassatthaṃ pavattāti tajjā. Taṃsamaṅgīpuggalaṃ, sampayuttadhamme vā attani sādayatīti sātaṃ da-kārassa ta-kāraṃ katvā. Suṭṭhu khādati, khaṇati vā dukkhanti sukhaṃ.
5. பாஸோதி ராக³பாஸோ. ஸோ ஹி நிராவரணத்தா அந்தலிக்க²சரோ. அகுஸலம்பி பண்ட³ரந்தி வுத்தங், கோ பன வாதோ³ குஸலந்தி அதி⁴ப்பாயோ. தஞ்ஹி பண்ட³ரதோ நிக்க²ந்தங் ஸயஞ்ச பண்ட³ரந்தி. அத² வா ஸப்³ப³ம்பி சித்தங் ஸபா⁴வதோ பண்ட³ரமேவ, ஆக³ந்துகோபக்கிலேஸவோதா³னேஹி பன ஸாவஜ்ஜானவஜ்ஜானங் உபக்கிலிட்ட²விஸுத்³த⁴தரதா ஹொந்தீதி. தா³ருப்பமாணேஸு ஸிலாதீ³ஸு க²ந்த⁴பஞ்ஞத்தியா அபா⁴வா கிஞ்சி நிமித்தங் அனபெக்கி²த்வா தா³ரும்ஹி பவத்தா க²ந்த⁴பஞ்ஞத்தீதி ‘‘பண்ணத்திமத்தட்டே²னா’’தி வுத்தங். தங்-ஸத்³தே³ன மனோவிஞ்ஞாணதா⁴துயேவ வுச்செய்ய நித்³தி³ஸிதப்³ப³த்தாதி ந தஸ்ஸா தஜ்ஜதா. தேஹி ஆரம்மணேஹி ஜாதா தஜ்ஜாதி ச வுச்சமானே ஸம்ப²ஸ்ஸஜதா ந வத்தப்³பா³. ந ஹி ஸோ ஆரம்மணங், நாபி விஸேஸபச்சயோ. ‘‘திண்ணங் ஸங்க³தி ப²ஸ்ஸோ’’தி விஞ்ஞாணமேவ ப²ஸ்ஸஸ்ஸ விஸேஸபச்சயோதி வுத்தோதி தஸ்மா ந விஞ்ஞாணங் விஸேஸபச்சயபூ⁴தங் ஸம்ப²ஸ்ஸஜதாய தஜ்ஜாமனோவிஞ்ஞாணதா⁴துஸம்ப²ஸ்ஸஜாபஞ்ஞத்திங் லப⁴தி, ந ச ததே³வ தஸ்ஸ காரணபா⁴வேன ப²லபா⁴வேன ச வுச்சமானங் ஸுவிஞ்ஞெய்யங் ஹோதீதி. கிங் வா ஏதேன, யதா² ப⁴க³வதா வுத்தா தங்ஸபா⁴வாயேவ தே த⁴ம்மாதி ந ஏவங்விதே⁴ஸு காரணங் மக்³கி³தப்³ப³ங்.
5. Pāsoti rāgapāso. So hi nirāvaraṇattā antalikkhacaro. Akusalampi paṇḍaranti vuttaṃ, ko pana vādo kusalanti adhippāyo. Tañhi paṇḍarato nikkhantaṃ sayañca paṇḍaranti. Atha vā sabbampi cittaṃ sabhāvato paṇḍarameva, āgantukopakkilesavodānehi pana sāvajjānavajjānaṃ upakkiliṭṭhavisuddhataratā hontīti. Dāruppamāṇesu silādīsu khandhapaññattiyā abhāvā kiñci nimittaṃ anapekkhitvā dārumhi pavattā khandhapaññattīti ‘‘paṇṇattimattaṭṭhenā’’ti vuttaṃ. Taṃ-saddena manoviññāṇadhātuyeva vucceyya niddisitabbattāti na tassā tajjatā. Tehi ārammaṇehi jātā tajjāti ca vuccamāne samphassajatā na vattabbā. Na hi so ārammaṇaṃ, nāpi visesapaccayo. ‘‘Tiṇṇaṃ saṅgati phasso’’ti viññāṇameva phassassa visesapaccayoti vuttoti tasmā na viññāṇaṃ visesapaccayabhūtaṃ samphassajatāya tajjāmanoviññāṇadhātusamphassajāpaññattiṃ labhati, na ca tadeva tassa kāraṇabhāvena phalabhāvena ca vuccamānaṃ suviññeyyaṃ hotīti. Kiṃ vā etena, yathā bhagavatā vuttā taṃsabhāvāyeva te dhammāti na evaṃvidhesu kāraṇaṃ maggitabbaṃ.
7. ஏவங் தக்கனவஸேன லோகஸித்³தே⁴னாதி அதி⁴ப்பாயோ. ஏவஞ்சேவஞ்ச ப⁴விதப்³ப³ந்தி விவித⁴ங் தக்கனங் கூபே விய உத³கஸ்ஸ ஆரம்மணஸ்ஸ ஆகட்³ட⁴னங் விதக்கனங்.
7. Evaṃtakkanavasena lokasiddhenāti adhippāyo. Evañcevañca bhavitabbanti vividhaṃ takkanaṃ kūpe viya udakassa ārammaṇassa ākaḍḍhanaṃ vitakkanaṃ.
8. ஸமந்ததோ சரணங் விசரணங்.
8. Samantato caraṇaṃ vicaraṇaṃ.
9. அத்தமனதாதி எத்த² அத்த-ஸத்³தே³ன ந சித்தங் வுத்தங். ந ஹி சித்தஸ்ஸ மனோ அத்தீ²தி. அத்தமனஸ்ஸ பன புக்³க³லஸ்ஸ பா⁴வோ அத்தமனதாதி வத்வா புன புக்³க³லதி³ட்டி²னிஸேத⁴னத்த²ங் ‘‘சித்தஸ்ஸா’’தி வுத்தங்.
9. Attamanatāti ettha atta-saddena na cittaṃ vuttaṃ. Na hi cittassa mano atthīti. Attamanassa pana puggalassa bhāvo attamanatāti vatvā puna puggaladiṭṭhinisedhanatthaṃ ‘‘cittassā’’ti vuttaṃ.
11. ந ப³லவதீ, கஸ்மா அவட்டி²தி வுத்தாதி? ஏகக்³க³சித்தேன பாணவதா⁴தி³கரணே ததா² அவட்டா²னமத்தபா⁴வதோ . விரூபங், விவித⁴ங் வா ஸங்ஹரணங் விகிரணங் விஸாஹாரோ, ஸங்ஹரணங் வா ஸம்பிண்ட³னங், தத³பா⁴வோ விஸாஹாரோ.
11. Na balavatī, kasmā avaṭṭhiti vuttāti? Ekaggacittena pāṇavadhādikaraṇe tathā avaṭṭhānamattabhāvato . Virūpaṃ, vividhaṃ vā saṃharaṇaṃ vikiraṇaṃ visāhāro, saṃharaṇaṃ vā sampiṇḍanaṃ, tadabhāvo visāhāro.
12. அஞ்ஞஸ்மிங் பரியாயேதி அஞ்ஞஸ்மிங் காரணே. ஸமானாதி⁴கரணபா⁴வோ த்³வின்னங் ப³ஹூனங் வா பதா³னங் ஏகஸ்மிங் அத்தே² பவத்தி.
12. Aññasmiṃ pariyāyeti aññasmiṃ kāraṇe. Samānādhikaraṇabhāvo dvinnaṃ bahūnaṃ vā padānaṃ ekasmiṃ atthe pavatti.
13. ஆரம்ப⁴தி சாதி ஆபஜ்ஜதி ச. உத்³த⁴ங் யமனங் உய்யாமோ. து⁴ரந்தி நிப்பா²தே³துங் ஆரத்³த⁴ங் குஸலங், படிஞ்ஞங் வா.
13. Ārambhati cāti āpajjati ca. Uddhaṃ yamanaṃ uyyāmo. Dhuranti nipphādetuṃ āraddhaṃ kusalaṃ, paṭiññaṃ vā.
14. திண்ணந்தி பு³த்³தா⁴தீ³னங். சித்தே ஆரம்மணஸ்ஸ உபட்டா²னங் ஜோதனஞ்ச ஸதியேவாதி தஸ்ஸா ஏதங் லக்க²ணங்.
14. Tiṇṇanti buddhādīnaṃ. Citte ārammaṇassa upaṭṭhānaṃ jotanañca satiyevāti tassā etaṃ lakkhaṇaṃ.
16. பாஸாணஸக்க²ரவாலிகாதி³ரஹிதா பூ⁴மி ஸண்ஹாதி ‘‘ஸண்ஹட்டே²னா’’தி வுத்தங்.
16. Pāsāṇasakkharavālikādirahitā bhūmi saṇhāti ‘‘saṇhaṭṭhenā’’ti vuttaṃ.
19. அயந்தீதி ஏககம்மனிப்³ப³த்தமனுஸ்ஸாதி³ஸந்ததிஅவிச்சே²த³வஸேன பவத்தந்தி. குஸலாகுஸலேஸுபி ஹி ஜீவிதங் இந்த்³ரியபச்சயபா⁴வேன ஸம்பயுத்தே பவத்தயமானமேவ தத³விச்சே²த³ஸ்ஸ பச்சயோ ஹோதி.
19. Ayantīti ekakammanibbattamanussādisantatiavicchedavasena pavattanti. Kusalākusalesupi hi jīvitaṃ indriyapaccayabhāvena sampayutte pavattayamānameva tadavicchedassa paccayo hoti.
30. யங் ஹிரீயதீதி ஹிரீயதி-ஸத்³தே³ன வுத்தோ பா⁴வோ யங்-ஸத்³தே³ன வுச்சதீதி யந்தி பா⁴வனபுங்ஸகங் வா ஏதங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஹிரியிதப்³பே³னாதி ச ஹேதுஅத்தே² கரணவசனங் யுஜ்ஜதி.
30. Yaṃ hirīyatīti hirīyati-saddena vutto bhāvo yaṃ-saddena vuccatīti yanti bhāvanapuṃsakaṃ vā etaṃ daṭṭhabbaṃ. Hiriyitabbenāti ca hetuatthe karaṇavacanaṃ yujjati.
32. அலுப்³ப⁴னகவஸேனாதி எத்த² அலுப்³ப⁴னமேவ அலுப்³ப⁴னகந்தி பா⁴வனித்³தே³ஸோ த³ட்ட²ப்³போ³.
32. Alubbhanakavasenāti ettha alubbhanameva alubbhanakanti bhāvaniddeso daṭṭhabbo.
33. அப்³யாபஜ்ஜோதி ப்³யாபாதே³ன து³க்கே²ன தோ³மனஸ்ஸஸங்கா²தேன தோ³ஸேன விய ந ப்³யாபாதே³தப்³போ³திபி அத்தோ² யுஜ்ஜதி.
33. Abyāpajjoti byāpādena dukkhena domanassasaṅkhātena dosena viya na byāpādetabbotipi attho yujjati.
42-43. தி²னமித்³தா⁴தி³படிபக்க²பா⁴வேன குஸலத⁴ம்மே அனிச்சாதி³மனஸிகாரே ச ஸீக⁴ங் ஸீக⁴ங் பரிவத்தனஸமத்த²தா லஹுபரிணாமதா, அவிஜ்ஜானீவரணானஞ்ஹி தண்ஹாஸங்யோஜனானங் ஸத்தானங் அகுஸலப்பவத்தி பகதிபூ⁴தாதி ந தத்த² லஹுபரிணாமதாய அத்தோ². தேஸஞ்ச பா⁴வோ க³ருதாயேவாதி தப்³பி³து⁴ரஸபா⁴வானங் லஹுதா த³ட்ட²ப்³பா³. ஸா ஹி பவத்தமானா ஸீக⁴ங் ப⁴வங்க³வுட்டா²னஸ்ஸ பச்சயோ ஹோதி.
42-43. Thinamiddhādipaṭipakkhabhāvena kusaladhamme aniccādimanasikāre ca sīghaṃ sīghaṃ parivattanasamatthatā lahupariṇāmatā, avijjānīvaraṇānañhi taṇhāsaṃyojanānaṃ sattānaṃ akusalappavatti pakatibhūtāti na tattha lahupariṇāmatāya attho. Tesañca bhāvo garutāyevāti tabbidhurasabhāvānaṃ lahutā daṭṭhabbā. Sā hi pavattamānā sīghaṃ bhavaṅgavuṭṭhānassa paccayo hoti.
44-45. யே ச த⁴ம்மா மோஹஸம்பயுத்தா விய அவிபன்னலஹுதா, தேஸஞ்ச குஸலகரணே அப்படிகா⁴தோ முது³தா. அப்படிகா⁴தேன முது³தாதி³ரூபஸதி³ஸதாய அரூபத⁴ம்மானம்பி முது³தா மத்³த³வதாதிஆதி³ வுத்தங்.
44-45. Ye ca dhammā mohasampayuttā viya avipannalahutā, tesañca kusalakaraṇe appaṭighāto mudutā. Appaṭighātena mudutādirūpasadisatāya arūpadhammānampi mudutā maddavatātiādi vuttaṃ.
46-47. ஸினேஹவஸேன கிலின்னங் அதிமுது³கங் சித்தங் அகம்மஞ்ஞங் ஹோதி விலீனங் விய ஸுவண்ணங், மானாதி³வஸேன அதித²த்³த⁴ஞ்ச அதாபிதங் விய ஸுவண்ணங், யங் பனானுரூபமுது³தாயுத்தங், தங் கம்மஞ்ஞங் ஹோதி யுத்தமத்³த³வங் விய ஸுவண்ணங். தஸ்ஸேவ முது³கஸ்ஸ யோ கம்மஞ்ஞாகாரோ, ஸா கம்மஞ்ஞதாதி முது³தாவிஸிட்டா² கம்மஞ்ஞதா வேதி³தப்³பா³.
46-47. Sinehavasena kilinnaṃ atimudukaṃ cittaṃ akammaññaṃ hoti vilīnaṃ viya suvaṇṇaṃ, mānādivasena atithaddhañca atāpitaṃ viya suvaṇṇaṃ, yaṃ panānurūpamudutāyuttaṃ, taṃ kammaññaṃ hoti yuttamaddavaṃ viya suvaṇṇaṃ. Tasseva mudukassa yo kammaññākāro, sā kammaññatāti mudutāvisiṭṭhā kammaññatā veditabbā.
50-51. பச்சோஸக்கனபா⁴வேன பவத்தங் அகுஸலமேவ பச்சோஸக்கனங். ஏகவீஸதி அனேஸனா நாம வேஜ்ஜகம்மங் கரோதி, தூ³தகம்மங் கரோதி, பஹிணகம்மங் கரோதி, க³ண்ட³ங் பா²லேதி, அருமக்க²னங் தே³தி, உத்³த⁴ங்விரேசனங் தே³தி, அதோ⁴விரேசனங் தே³தி, நத்து²தேலங் பசதி, சக்கு²தேலங் பசதி, வேளுதா³னங் தே³தி, பண்ணதா³னங் தே³தி, புப்ப²தா³னங் தே³தி, ப²லதா³னங் தே³தி, ஸினானதா³னங் தே³தி, த³ந்தகட்ட²தா³னங் தே³தி, முகோ²த³கதா³னங் தே³தி, சுண்ணதா³னங் தே³தி, மத்திகாதா³னங் தே³தி, சாடுககம்மங் கரோதி, முக்³க³ஸூபியங், பாரிப⁴ட்யங், ஜங்க⁴பேஸனியங் த்³வாவீஸதிமங் தூ³தகம்மேன ஸதி³ஸங், தஸ்மா ஏகவீஸதி. ச² அகோ³சரா வேஸியாகோ³சரோ, வித⁴வா, து²ல்லகுமாரீ, பண்ட³க, பானாகா³ர, பி⁴க்கு²னீஅகோ³சரோதி. ஸங்கே²பதோதி ஸரூபேன அனுத்³தி³ட்ட²த்தா ‘‘தத்த² கதமோ ச²ந்தோ³’’திஆதி³ ந ஸக்கா வத்துந்தி ‘‘யோ ச²ந்தோ³ ச²ந்தி³கதா’’திஆதி³னித்³தே³ஸங் ஸங்கி²பித்வா ‘‘யே வா பனா’’தி நித்³தே³ஸோ கதோதி அத்தோ².
50-51. Paccosakkanabhāvena pavattaṃ akusalameva paccosakkanaṃ. Ekavīsati anesanā nāma vejjakammaṃ karoti, dūtakammaṃ karoti, pahiṇakammaṃ karoti, gaṇḍaṃ phāleti, arumakkhanaṃ deti, uddhaṃvirecanaṃ deti, adhovirecanaṃ deti, natthutelaṃ pacati, cakkhutelaṃ pacati, veḷudānaṃ deti, paṇṇadānaṃ deti, pupphadānaṃ deti, phaladānaṃ deti, sinānadānaṃ deti, dantakaṭṭhadānaṃ deti, mukhodakadānaṃ deti, cuṇṇadānaṃ deti, mattikādānaṃ deti, cāṭukakammaṃ karoti, muggasūpiyaṃ, pāribhaṭyaṃ, jaṅghapesaniyaṃ dvāvīsatimaṃ dūtakammena sadisaṃ, tasmā ekavīsati. Cha agocarā vesiyāgocaro, vidhavā, thullakumārī, paṇḍaka, pānāgāra, bhikkhunīagocaroti. Saṅkhepatoti sarūpena anuddiṭṭhattā ‘‘tattha katamo chando’’tiādi na sakkā vattunti ‘‘yo chando chandikatā’’tiādiniddesaṃ saṅkhipitvā ‘‘ye vā panā’’ti niddeso katoti attho.
நித்³தே³ஸவாரகதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Niddesavārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / காமாவசரகுஸலங் • Kāmāvacarakusalaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / காமாவசரகுஸலங் நித்³தே³ஸவாரகதா² • Kāmāvacarakusalaṃ niddesavārakathā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / நித்³தே³ஸவாரகதா²வண்ணனா • Niddesavārakathāvaṇṇanā