| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / නෙත්‌තිප්‌පකරණපාළි • Nettippakaraṇapāḷi |
3. නිද්‌දෙසවාරො
3. Niddesavāro
4. තත්‌ථ සඞ්‌ඛෙපතො නෙත්‌ති කිත්‌තිතා.
4. Tattha saṅkhepato netti kittitā.
හාරසඞ්‌ඛෙපො
Hārasaṅkhepo
1.
1.
අස්‌සාදාදීනවතා , නිස්‌සරණම්‌පි ච ඵලං උපායො ච;
Assādādīnavatā , nissaraṇampi ca phalaṃ upāyo ca;
ආණත්‌තී ච භගවතො, යොගීනං දෙසනාහාරො.
Āṇattī ca bhagavato, yogīnaṃ desanāhāro.
2.
2.
යං පුච්‌ඡිතඤ්‌ච විස්‌සජ්‌ජිතඤ්‌ච, සුත්‌තස්‌ස යා ච අනුගීති;
Yaṃ pucchitañca vissajjitañca, suttassa yā ca anugīti;
සුත්‌තස්‌ස යො පවිචයො, හාරො විචයොති නිද්‌දිට්‌ඨො.
Suttassa yo pavicayo, hāro vicayoti niddiṭṭho.
3.
3.
සබ්‌බෙසං හාරානං, යා භූමී යො ච ගොචරො තෙසං;
Sabbesaṃ hārānaṃ, yā bhūmī yo ca gocaro tesaṃ;
යුත්‌තායුත්‌තපරික්‌ඛා, හාරො යුත්‌තීති නිද්‌දිට්‌ඨො.
Yuttāyuttaparikkhā, hāro yuttīti niddiṭṭho.
4.
4.
ධම්‌මං දෙසෙති ජිනො, තස්‌ස ච ධම්‌මස්‌ස යං පදට්‌ඨානං;
Dhammaṃ deseti jino, tassa ca dhammassa yaṃ padaṭṭhānaṃ;
ඉති යාව සබ්‌බධම්‌මා, එසො හාරො පදට්‌ඨානො.
Iti yāva sabbadhammā, eso hāro padaṭṭhāno.
5.
5.
වුත්‌තම්‌හි එකධම්‌මෙ, යෙ ධම්‌මා එකලක්‌ඛණා කෙචි;
Vuttamhi ekadhamme, ye dhammā ekalakkhaṇā keci;
වුත්‌තා භවන්‌ති සබ්‌බෙ, සො හාරො ලක්‌ඛණො නාම.
Vuttā bhavanti sabbe, so hāro lakkhaṇo nāma.
6.
6.
නෙරුත්‌තමධිප්‌පායො, බ්‍යඤ්‌ජනමථ දෙසනානිදානඤ්‌ච;
Neruttamadhippāyo, byañjanamatha desanānidānañca;
පුබ්‌බාපරානුසන්‌ධී, එසො හාරො චතුබ්‍යූහො.
Pubbāparānusandhī, eso hāro catubyūho.
7.
7.
එකම්‌හි පදට්‌ඨානෙ, පරියෙසති සෙසකං පදට්‌ඨානං;
Ekamhi padaṭṭhāne, pariyesati sesakaṃ padaṭṭhānaṃ;
ආවට්‌ටති පටිපක්‌ඛෙ, ආවට්‌ටො නාම සො හාරො.
Āvaṭṭati paṭipakkhe, āvaṭṭo nāma so hāro.
8.
8.
ධම්‌මඤ්‌ච පදට්‌ඨානං, භූමිඤ්‌ච විභජ්‌ජතෙ අයං හාරො;
Dhammañca padaṭṭhānaṃ, bhūmiñca vibhajjate ayaṃ hāro;
සාධාරණෙ අසාධාරණෙ ච නෙය්‍යො විභත්‌තීති.
Sādhāraṇe asādhāraṇe ca neyyo vibhattīti.
9.
9.
කුසලාකුසලෙ ධම්‌මෙ, නිද්‌දිට්‌ඨෙ භාවිතෙ පහීනෙ ච;
Kusalākusale dhamme, niddiṭṭhe bhāvite pahīne ca;
පරිවත්‌තති පටිපක්‌ඛෙ, හාරො පරිවත්‌තනො නාම.
Parivattati paṭipakkhe, hāro parivattano nāma.
10.
10.
වෙවචනානි බහූනි තු, සුත්‌තෙ වුත්‌තානි එකධම්‌මස්‌ස;
Vevacanāni bahūni tu, sutte vuttāni ekadhammassa;
යො ජානාති සුත්‌තවිදූ, වෙවචනො නාම සො හාරො.
Yo jānāti suttavidū, vevacano nāma so hāro.
11.
11.
එකං භගවා ධම්‌මං, පඤ්‌ඤත්‌තීහි විවිධාහි දෙසෙති;
Ekaṃ bhagavā dhammaṃ, paññattīhi vividhāhi deseti;
සො ආකාරො ඤෙය්‍යො, පඤ්‌ඤත්‌තී නාම හාරොති.
So ākāro ñeyyo, paññattī nāma hāroti.
12.
12.
යො ච පටිච්‌චුප්‌පාදො, ඉන්‌ද්‍රියඛන්‌ධා ච ධාතු ආයතනා;
Yo ca paṭiccuppādo, indriyakhandhā ca dhātu āyatanā;
එතෙහි ඔතරති යො, ඔතරණො නාම සො හාරො.
Etehi otarati yo, otaraṇo nāma so hāro.
13.
13.
විස්‌සජ්‌ජිතම්‌හි පඤ්‌හෙ, ගාථායං පුච්‌ඡිතායමාරබ්‌භ;
Vissajjitamhi pañhe, gāthāyaṃ pucchitāyamārabbha;
සුද්‌ධාසුද්‌ධපරික්‌ඛා, හාරො සො සොධනො නාම.
Suddhāsuddhaparikkhā, hāro so sodhano nāma.
14.
14.
එකත්‌තතාය ධම්‌මා, යෙපි ච වෙමත්‌තතාය නිද්‌දිට්‌ඨා;
Ekattatāya dhammā, yepi ca vemattatāya niddiṭṭhā;
තෙන විකප්‌පයිතබ්‌බා, එසො හාරො අධිට්‌ඨානො.
Tena vikappayitabbā, eso hāro adhiṭṭhāno.
15.
15.
යෙ ධම්‌මා යං ධම්‌මං, ජනයන්‌තිප්‌පච්‌චයා පරම්‌පරතො;
Ye dhammā yaṃ dhammaṃ, janayantippaccayā paramparato;
හෙතුමවකඩ්‌ඪයිත්‌වා, එසො හාරො පරික්‌ඛාරො.
Hetumavakaḍḍhayitvā, eso hāro parikkhāro.
16.
16.
යෙ ධම්‌මා යං මූලා, යෙ චෙකත්‌ථා පකාසිතා මුනිනා;
Ye dhammā yaṃ mūlā, ye cekatthā pakāsitā muninā;
තෙ සමරොපයිතබ්‌බා, එස සමාරොපනො හාරො.
Te samaropayitabbā, esa samāropano hāro.
නයසඞ්‌ඛෙපො
Nayasaṅkhepo
17.
17.
තණ්‌හඤ්‌ච අවිජ්‌ජම්‌පි ච, සමථෙන විපස්‌සනා යො නෙති;
Taṇhañca avijjampi ca, samathena vipassanā yo neti;
සච්‌චෙහි යොජයිත්‌වා, අයං නයො නන්‌දියාවට්‌ටො.
Saccehi yojayitvā, ayaṃ nayo nandiyāvaṭṭo.
18.
18.
යො අකුසලෙ සමූලෙහි, නෙති කුසලෙ ච කුසලමූලෙහි;
Yo akusale samūlehi, neti kusale ca kusalamūlehi;
භූතං තථං අවිතථං, තිපුක්‌ඛලං තං නයං ආහු.
Bhūtaṃ tathaṃ avitathaṃ, tipukkhalaṃ taṃ nayaṃ āhu.
19.
19.
යො නෙති විපල්‌ලාසෙහි, කිලෙසෙ ඉන්‌ද්‍රියෙහි සද්‌ධම්‌මෙ;
Yo neti vipallāsehi, kilese indriyehi saddhamme;
එතං නයං නයවිදූ, සීහවික්‌කීළිතං ආහු.
Etaṃ nayaṃ nayavidū, sīhavikkīḷitaṃ āhu.
20.
20.
වෙය්‍යාකරණෙසු හි යෙ, කුසලාකුසලා තහිං තහිං වුත්‌තා;
Veyyākaraṇesu hi ye, kusalākusalā tahiṃ tahiṃ vuttā;
මනසා වොලොකයතෙ, තං ඛු දිසාලොචනං ආහු.
Manasā volokayate, taṃ khu disālocanaṃ āhu.
21.
21.
ඔලොකෙත්‌වා දිසලොචනෙන, උක්‌ඛිපිය යං සමානෙති;
Oloketvā disalocanena, ukkhipiya yaṃ samāneti;
සබ්‌බෙ කුසලාකුසලෙ, අයං නයො අඞ්‌කුසො නාම.
Sabbe kusalākusale, ayaṃ nayo aṅkuso nāma.
22.
22.
සඞ්‌ඛිපිය අඞ්‌කුසෙන හි, නයෙහි තීහි නිද්‌දිසෙ සුත්‌තං.
Saṅkhipiya aṅkusena hi, nayehi tīhi niddise suttaṃ.
ද්‌වාදසපද
Dvādasapada
23.
23.
අක්‌ඛරං පදං බ්‍යඤ්‌ජනං, නිරුත්‌ති තථෙව නිද්‌දෙසො;
Akkharaṃ padaṃ byañjanaṃ, nirutti tatheva niddeso;
ආකාරඡට්‌ඨවචනං, එත්‌තාව බ්‍යඤ්‌ජනං සබ්‌බං.
Ākārachaṭṭhavacanaṃ, ettāva byañjanaṃ sabbaṃ.
24.
24.
සඞ්‌කාසනා පකාසනා, විවරණා විභජනුත්‌තානීකම්‌මපඤ්‌ඤත්‌ති;
Saṅkāsanā pakāsanā, vivaraṇā vibhajanuttānīkammapaññatti;
එතෙහි ඡහි පදෙහි, අත්‌ථො කම්‌මඤ්‌ච නිද්‌දිට්‌ඨං.
Etehi chahi padehi, attho kammañca niddiṭṭhaṃ.
25.
25.
තීණි ච නයා අනූනා, අත්‌ථස්‌ස ච ඡප්‌පදානි ගණිතානි;
Tīṇi ca nayā anūnā, atthassa ca chappadāni gaṇitāni;
නවහි පදෙහි භගවතො, වචනස්‌සත්‌ථො සමායුත්‌තො.
Navahi padehi bhagavato, vacanassattho samāyutto.
26.
26.
අත්‌ථස්‌ස නවප්‌පදානි, බ්‍යඤ්‌ජනපරියෙට්‌ඨියා චතුබ්‌බීස;
Atthassa navappadāni, byañjanapariyeṭṭhiyā catubbīsa;
උභයං සඞ්‌කලයිත්‌වා 3, තෙත්‌තිංසා එත්‌තිකා නෙත්‌තීති.
Ubhayaṃ saṅkalayitvā 4, tettiṃsā ettikā nettīti.
නිද්‌දෙසවාරො.
Niddesavāro.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / නෙත්‌තිප්‌පකරණ-අට්‌ඨකථා • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / 3. නිද්‌දෙසවාරවණ්‌ණනා • 3. Niddesavāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ඛුද්‌දකනිකාය (ටීකා) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / නෙත්‌තිප්‌පකරණ-ටීකා • Nettippakaraṇa-ṭīkā / 3. නිද්‌දෙසවාරවණ්‌ණනා • 3. Niddesavāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ඛුද්‌දකනිකාය (ටීකා) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / නෙත්‌තිවිභාවිනී • Nettivibhāvinī / 3. නිද්‌දෙසවාරඅත්‌ථවිභාවනා • 3. Niddesavāraatthavibhāvanā
