Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పటిసమ్భిదామగ్గపాళి • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
౨. నిద్దేసో
2. Niddeso
౪౮. కతమం సుఞ్ఞసుఞ్ఞం? చక్ఖు సుఞ్ఞం అత్తేన వా అత్తనియేన వా నిచ్చేన వా ధువేన వా సస్సతేన వా అవిపరిణామధమ్మేన వా. సోతం సుఞ్ఞం…పే॰… ఘానం సుఞ్ఞం… జివ్హా సుఞ్ఞా… కాయో సుఞ్ఞో… మనో సుఞ్ఞో అత్తేన వా అత్తనియేన వా నిచ్చేన వా ధువేన వా సస్సతేన వా అవిపరిణామధమ్మేన వా. ఇదం సుఞ్ఞసుఞ్ఞం.
48. Katamaṃ suññasuññaṃ? Cakkhu suññaṃ attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vā. Sotaṃ suññaṃ…pe… ghānaṃ suññaṃ… jivhā suññā… kāyo suñño… mano suñño attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vā. Idaṃ suññasuññaṃ.
కతమం సఙ్ఖారసుఞ్ఞం? తయో సఙ్ఖారా – పుఞ్ఞాభిసఙ్ఖారో, అపుఞ్ఞాభిసఙ్ఖారో, ఆనేఞ్జాభిసఙ్ఖారో. పుఞ్ఞాభిసఙ్ఖారో అపుఞ్ఞాభిసఙ్ఖారేన చ ఆనేఞ్జాభిసఙ్ఖారేన చ సుఞ్ఞో. అపుఞ్ఞాభిసఙ్ఖారో పుఞ్ఞాభిసఙ్ఖారేన చ ఆనేఞ్జాభిసఙ్ఖారేన చ సుఞ్ఞో. ఆనేఞ్జాభిసఙ్ఖారో పుఞ్ఞాభిసఙ్ఖారేన చ అపుఞ్ఞాభిసఙ్ఖారేన చ సుఞ్ఞో. ఇమే తయో సఙ్ఖారా.
Katamaṃ saṅkhārasuññaṃ? Tayo saṅkhārā – puññābhisaṅkhāro, apuññābhisaṅkhāro, āneñjābhisaṅkhāro. Puññābhisaṅkhāro apuññābhisaṅkhārena ca āneñjābhisaṅkhārena ca suñño. Apuññābhisaṅkhāro puññābhisaṅkhārena ca āneñjābhisaṅkhārena ca suñño. Āneñjābhisaṅkhāro puññābhisaṅkhārena ca apuññābhisaṅkhārena ca suñño. Ime tayo saṅkhārā.
అపరేపి తయో సఙ్ఖారా – కాయసఙ్ఖారో, వచీసఙ్ఖారో, చిత్తసఙ్ఖారో. కాయసఙ్ఖారో వచీసఙ్ఖారేన చ చిత్తసఙ్ఖారేన చ సుఞ్ఞో. వచీసఙ్ఖారో కాయసఙ్ఖారేన చ చిత్తసఙ్ఖారేన చ సుఞ్ఞో. చిత్తసఙ్ఖారో కాయసఙ్ఖారేన చ వచీసఙ్ఖారేన చ సుఞ్ఞో. ఇమే తయో సఙ్ఖారా.
Aparepi tayo saṅkhārā – kāyasaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, cittasaṅkhāro. Kāyasaṅkhāro vacīsaṅkhārena ca cittasaṅkhārena ca suñño. Vacīsaṅkhāro kāyasaṅkhārena ca cittasaṅkhārena ca suñño. Cittasaṅkhāro kāyasaṅkhārena ca vacīsaṅkhārena ca suñño. Ime tayo saṅkhārā.
అపరేపి తయో సఙ్ఖారా – అతీతా సఙ్ఖారా, అనాగతా సఙ్ఖారా, పచ్చుప్పన్నా సఙ్ఖారా. అతీతా సఙ్ఖారా అనాగతేహి చ పచ్చుప్పన్నేహి చ సఙ్ఖారేహి సుఞ్ఞా. అనాగతా సఙ్ఖారా అతీతేహి చ పచ్చుప్పన్నేహి చ సఙ్ఖారేహి సుఞ్ఞా పచ్చుప్పన్నా సఙ్ఖారా అతీతేహి చ అనాగతేహి చ సఙ్ఖారేహి సుఞ్ఞా. ఇమే తయో సఙ్ఖారా; ఇదం సఙ్ఖారసుఞ్ఞం.
Aparepi tayo saṅkhārā – atītā saṅkhārā, anāgatā saṅkhārā, paccuppannā saṅkhārā. Atītā saṅkhārā anāgatehi ca paccuppannehi ca saṅkhārehi suññā. Anāgatā saṅkhārā atītehi ca paccuppannehi ca saṅkhārehi suññā paccuppannā saṅkhārā atītehi ca anāgatehi ca saṅkhārehi suññā. Ime tayo saṅkhārā; idaṃ saṅkhārasuññaṃ.
కతమం విపరిణామసుఞ్ఞం? జాతం రూపం సభావేన సుఞ్ఞం. విగతం రూపం విపరిణతఞ్చేవ సుఞ్ఞఞ్చ. జాతా వేదనా సభావేన సుఞ్ఞా. విగతా వేదనా విపరిణతా చేవ సుఞ్ఞా చ …పే॰… జాతా సఞ్ఞా… జాతా సఙ్ఖారా… జాతం విఞ్ఞాణం… జాతం చక్ఖు…పే॰… జాతో భవో సభావేన సుఞ్ఞో. విగతో భవో విపరిణతో చేవ సుఞ్ఞో చ. ఇదం విపరిణామసుఞ్ఞం.
Katamaṃ vipariṇāmasuññaṃ? Jātaṃ rūpaṃ sabhāvena suññaṃ. Vigataṃ rūpaṃ vipariṇatañceva suññañca. Jātā vedanā sabhāvena suññā. Vigatā vedanā vipariṇatā ceva suññā ca …pe… jātā saññā… jātā saṅkhārā… jātaṃ viññāṇaṃ… jātaṃ cakkhu…pe… jāto bhavo sabhāvena suñño. Vigato bhavo vipariṇato ceva suñño ca. Idaṃ vipariṇāmasuññaṃ.
కతమం అగ్గసుఞ్ఞం? అగ్గమేతం పదం సేట్ఠమేతం పదం విసిట్ఠమేతం 1 పదం యదిదం సబ్బసఙ్ఖారసమథో సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో తణ్హక్ఖయో విరాగో నిరోధో నిబ్బానం. ఇదం అగ్గసుఞ్ఞం.
Katamaṃ aggasuññaṃ? Aggametaṃ padaṃ seṭṭhametaṃ padaṃ visiṭṭhametaṃ 2 padaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ. Idaṃ aggasuññaṃ.
కతమం లక్ఖణసుఞ్ఞం? ద్వే లక్ఖణాని – బాలలక్ఖణఞ్చ పణ్డితలక్ఖణఞ్చ. బాలలక్ఖణం పణ్డితలక్ఖణేన సుఞ్ఞం. పణ్డితలక్ఖణం బాలలక్ఖణేన సుఞ్ఞం. తీణి లక్ఖణాని – ఉప్పాదలక్ఖణం, వయలక్ఖణం, ఠితఞ్ఞథత్తలక్ఖణం. ఉప్పాదలక్ఖణం వయలక్ఖణేన చ ఠితఞ్ఞథత్తలక్ఖణేన చ సుఞ్ఞం. వయలక్ఖణం ఉప్పాదలక్ఖణేన చ ఠితఞ్ఞథత్తలక్ఖణేన చ సుఞ్ఞం, ఠితఞ్ఞథత్తలక్ఖణం ఉప్పాదలక్ఖణేన చ వయలక్ఖణేన చ సుఞ్ఞం.
Katamaṃ lakkhaṇasuññaṃ? Dve lakkhaṇāni – bālalakkhaṇañca paṇḍitalakkhaṇañca. Bālalakkhaṇaṃ paṇḍitalakkhaṇena suññaṃ. Paṇḍitalakkhaṇaṃ bālalakkhaṇena suññaṃ. Tīṇi lakkhaṇāni – uppādalakkhaṇaṃ, vayalakkhaṇaṃ, ṭhitaññathattalakkhaṇaṃ. Uppādalakkhaṇaṃ vayalakkhaṇena ca ṭhitaññathattalakkhaṇena ca suññaṃ. Vayalakkhaṇaṃ uppādalakkhaṇena ca ṭhitaññathattalakkhaṇena ca suññaṃ, ṭhitaññathattalakkhaṇaṃ uppādalakkhaṇena ca vayalakkhaṇena ca suññaṃ.
రూపస్స ఉప్పాదలక్ఖణం వయలక్ఖణేన చ ఠితఞ్ఞథత్తలక్ఖణేన చ సుఞ్ఞం. రూపస్స వయలక్ఖణం ఉప్పాదలక్ఖణేన చ ఠితఞ్ఞథత్తలక్ఖణేన చ సుఞ్ఞం. రూపస్స ఠితఞ్ఞథత్తలక్ఖణం ఉప్పాదలక్ఖణేన చ వయలక్ఖణేన చ సుఞ్ఞం. వేదనాయ…పే॰… సఞ్ఞాయ… సఙ్ఖారానం… విఞ్ఞాణస్స… చక్ఖుస్స… జరామరణస్స ఉప్పాదలక్ఖణం వయలక్ఖణేన చ ఠితఞ్ఞథత్తలక్ఖణేన చ సుఞ్ఞం. జరామరణస్స వయలక్ఖణం ఉప్పాదలక్ఖణేన చ ఠితఞ్ఞథత్తలక్ఖణేన చ సుఞ్ఞం. జరామరణస్స ఠితఞ్ఞథత్తలక్ఖణం ఉప్పాదలక్ఖణేన చ వయలక్ఖణేన చ సుఞ్ఞం. ఇదం లక్ఖణసుఞ్ఞం.
Rūpassa uppādalakkhaṇaṃ vayalakkhaṇena ca ṭhitaññathattalakkhaṇena ca suññaṃ. Rūpassa vayalakkhaṇaṃ uppādalakkhaṇena ca ṭhitaññathattalakkhaṇena ca suññaṃ. Rūpassa ṭhitaññathattalakkhaṇaṃ uppādalakkhaṇena ca vayalakkhaṇena ca suññaṃ. Vedanāya…pe… saññāya… saṅkhārānaṃ… viññāṇassa… cakkhussa… jarāmaraṇassa uppādalakkhaṇaṃ vayalakkhaṇena ca ṭhitaññathattalakkhaṇena ca suññaṃ. Jarāmaraṇassa vayalakkhaṇaṃ uppādalakkhaṇena ca ṭhitaññathattalakkhaṇena ca suññaṃ. Jarāmaraṇassa ṭhitaññathattalakkhaṇaṃ uppādalakkhaṇena ca vayalakkhaṇena ca suññaṃ. Idaṃ lakkhaṇasuññaṃ.
కతమం విక్ఖమ్భనసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మేన కామచ్ఛన్దో విక్ఖమ్భితో చేవ సుఞ్ఞో చ. అబ్యాపాదేన బ్యాపాదో విక్ఖమ్భితో చేవ సుఞ్ఞో చ. ఆలోకసఞ్ఞాయ థినమిద్ధం విక్ఖమ్భితఞ్చేవ సుఞ్ఞఞ్చ. అవిక్ఖేపేన ఉద్ధచ్చం విక్ఖమ్భితఞ్చేవ సుఞ్ఞఞ్చ. ధమ్మవవత్థానేన విచికిచ్ఛా విక్ఖమ్భితా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఞాణేన అవిజ్జా విక్ఖమ్భితా చేవ సుఞ్ఞా చ. పామోజ్జేన అరతి విక్ఖమ్భితా చేవ సుఞ్ఞా చ. పఠమేన ఝానేన నీవరణా విక్ఖమ్భితా చేవ సుఞ్ఞా చ…పే॰… అరహత్తమగ్గేన సబ్బకిలేసా విక్ఖమ్భితా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఇదం విక్ఖమ్భనసుఞ్ఞం.
Katamaṃ vikkhambhanasuññaṃ? Nekkhammena kāmacchando vikkhambhito ceva suñño ca. Abyāpādena byāpādo vikkhambhito ceva suñño ca. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ vikkhambhitañceva suññañca. Avikkhepena uddhaccaṃ vikkhambhitañceva suññañca. Dhammavavatthānena vicikicchā vikkhambhitā ceva suññā ca. Ñāṇena avijjā vikkhambhitā ceva suññā ca. Pāmojjena arati vikkhambhitā ceva suññā ca. Paṭhamena jhānena nīvaraṇā vikkhambhitā ceva suññā ca…pe… arahattamaggena sabbakilesā vikkhambhitā ceva suññā ca. Idaṃ vikkhambhanasuññaṃ.
కతమం తదఙ్గసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మేన కామచ్ఛన్దో తదఙ్గసుఞ్ఞో. అబ్యాపాదేన బ్యాపాదో తదఙ్గసుఞ్ఞో. ఆలోకసఞ్ఞాయ థినమిద్ధం తదఙ్గసుఞ్ఞం. అవిక్ఖేపేన ఉద్ధచ్చం తదఙ్గసుఞ్ఞం. ధమ్మవవత్థానేన విచికిచ్ఛా తదఙ్గసుఞ్ఞా. ఞాణేన అవిజ్జా తదఙ్గసుఞ్ఞా. పామోజ్జేన అరతి తదఙ్గసుఞ్ఞా. పఠమేన ఝానేన నీవరణా తదఙ్గసుఞ్ఞా…పే॰… వివట్టనానుపస్సనాయ సఞ్ఞోగాభినివేసో తదఙ్గసుఞ్ఞో. ఇదం తదఙ్గసుఞ్ఞం.
Katamaṃ tadaṅgasuññaṃ? Nekkhammena kāmacchando tadaṅgasuñño. Abyāpādena byāpādo tadaṅgasuñño. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ tadaṅgasuññaṃ. Avikkhepena uddhaccaṃ tadaṅgasuññaṃ. Dhammavavatthānena vicikicchā tadaṅgasuññā. Ñāṇena avijjā tadaṅgasuññā. Pāmojjena arati tadaṅgasuññā. Paṭhamena jhānena nīvaraṇā tadaṅgasuññā…pe… vivaṭṭanānupassanāya saññogābhiniveso tadaṅgasuñño. Idaṃ tadaṅgasuññaṃ.
కతమం సముచ్ఛేదసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మేన కామచ్ఛన్దో సముచ్ఛిన్నో చేవ సుఞ్ఞో చ. అబ్యాపాదేన బ్యాపాదో సముచ్ఛిన్నో చేవ సుఞ్ఞో చ. ఆలోకసఞ్ఞాయ థినమిద్ధం సముచ్ఛిన్నఞ్చేవ సుఞ్ఞఞ్చ. అవిక్ఖేపేన ఉద్ధచ్చం సముచ్ఛిన్నఞ్చేవ సుఞ్ఞఞ్చ. ధమ్మవవత్థానేన విచికిచ్ఛా సముచ్ఛిన్నా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఞాణేన అవిజ్జా సముచ్ఛిన్నా చేవ సుఞ్ఞా చ. పామోజ్జేన అరతి సముచ్ఛిన్నా చేవ సుఞ్ఞా చ. పఠమేన ఝానేన నీవరణా సముచ్ఛిన్నా చేవ సుఞ్ఞా చ…పే॰… అరహత్తమగ్గేన సబ్బకిలేసా సముచ్ఛిన్నా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఇదం సముచ్ఛేదసుఞ్ఞం.
Katamaṃ samucchedasuññaṃ? Nekkhammena kāmacchando samucchinno ceva suñño ca. Abyāpādena byāpādo samucchinno ceva suñño ca. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ samucchinnañceva suññañca. Avikkhepena uddhaccaṃ samucchinnañceva suññañca. Dhammavavatthānena vicikicchā samucchinnā ceva suññā ca. Ñāṇena avijjā samucchinnā ceva suññā ca. Pāmojjena arati samucchinnā ceva suññā ca. Paṭhamena jhānena nīvaraṇā samucchinnā ceva suññā ca…pe… arahattamaggena sabbakilesā samucchinnā ceva suññā ca. Idaṃ samucchedasuññaṃ.
కతమం పటిప్పస్సద్ధిసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మేన కామచ్ఛన్దో పటిప్పస్సద్ధో చేవ సుఞ్ఞో చ. అబ్యాపాదేన బ్యాపాదో పటిప్పస్సద్ధో చేవ సుఞ్ఞో చ. ఆలోకసఞ్ఞాయ థినమిద్ధం పటిప్పస్సద్ధఞ్చేవ సుఞ్ఞఞ్చ. అవిక్ఖేపేన ఉద్ధచ్చం పటిప్పస్సద్ధఞ్చేవ సుఞ్ఞఞ్చ . ధమ్మవవత్థానేన విచికిచ్ఛా పటిప్పస్సద్ధా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఞాణేన అవిజ్జా పటిప్పస్సద్ధా చేవ సుఞ్ఞా చ. పామోజ్జేన అరతి పటిప్పస్సద్ధా చేవ సుఞ్ఞా చ. పఠమేన ఝానేన నీవరణా పటిప్పస్సద్ధా చేవ సుఞ్ఞా చ…పే॰… అరహత్తమగ్గేన సబ్బకిలేసా పటిప్పస్సద్ధా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఇదం పటిప్పస్సద్ధిసుఞ్ఞం.
Katamaṃ paṭippassaddhisuññaṃ? Nekkhammena kāmacchando paṭippassaddho ceva suñño ca. Abyāpādena byāpādo paṭippassaddho ceva suñño ca. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ paṭippassaddhañceva suññañca. Avikkhepena uddhaccaṃ paṭippassaddhañceva suññañca . Dhammavavatthānena vicikicchā paṭippassaddhā ceva suññā ca. Ñāṇena avijjā paṭippassaddhā ceva suññā ca. Pāmojjena arati paṭippassaddhā ceva suññā ca. Paṭhamena jhānena nīvaraṇā paṭippassaddhā ceva suññā ca…pe… arahattamaggena sabbakilesā paṭippassaddhā ceva suññā ca. Idaṃ paṭippassaddhisuññaṃ.
కతమం నిస్సరణసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మేన కామచ్ఛన్దో నిస్సటో చేవ సుఞ్ఞో చ. అబ్యాపాదేన బ్యాపాదో నిస్సటో చేవ సుఞ్ఞో చ. ఆలోకసఞ్ఞాయ థినమిద్ధం నిస్సటఞ్చేవ సుఞ్ఞఞ్చ. అవిక్ఖేపేన ఉద్ధచ్చం నిస్సటఞ్చేవ సుఞ్ఞఞ్చ. ధమ్మవవత్థానేన విచికిచ్ఛా నిస్సటా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఞాణేన అవిజ్జా నిస్సటా చేవ సుఞ్ఞా చ. పామోజ్జేన అరతి నిస్సటా చేవ సుఞ్ఞా చ. పఠమేన ఝానేన నీవరణా నిస్సటా చేవ సుఞ్ఞా చ …పే॰… అరహత్తమగ్గేన సబ్బకిలేసా నిస్సటా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఇదం నిస్సరణసుఞ్ఞం.
Katamaṃ nissaraṇasuññaṃ? Nekkhammena kāmacchando nissaṭo ceva suñño ca. Abyāpādena byāpādo nissaṭo ceva suñño ca. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ nissaṭañceva suññañca. Avikkhepena uddhaccaṃ nissaṭañceva suññañca. Dhammavavatthānena vicikicchā nissaṭā ceva suññā ca. Ñāṇena avijjā nissaṭā ceva suññā ca. Pāmojjena arati nissaṭā ceva suññā ca. Paṭhamena jhānena nīvaraṇā nissaṭā ceva suññā ca …pe… arahattamaggena sabbakilesā nissaṭā ceva suññā ca. Idaṃ nissaraṇasuññaṃ.
కతమం అజ్ఝత్తసుఞ్ఞం? అజ్ఝత్తం చక్ఖుం సుఞ్ఞం అత్తేన వా అత్తనియేన వా నిచ్చేన వా ధువేన వా సస్సతేన వా అవిపరిణామధమ్మేన వా. అజ్ఝత్తం సోతం సుఞ్ఞం… అజ్ఝత్తం ఘానం సుఞ్ఞం… అజ్ఝత్తం జివ్హా సుఞ్ఞా… అజ్ఝత్తం కాయో సుఞ్ఞో… అజ్ఝత్తం మనో సుఞ్ఞో అత్తేన వా అత్తనియేన వా నిచ్చేన వా ధువేన వా సస్సతేన వా అవిపరిణామధమ్మేన వా. ఇదం అజ్ఝత్తసుఞ్ఞం.
Katamaṃ ajjhattasuññaṃ? Ajjhattaṃ cakkhuṃ suññaṃ attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vā. Ajjhattaṃ sotaṃ suññaṃ… ajjhattaṃ ghānaṃ suññaṃ… ajjhattaṃ jivhā suññā… ajjhattaṃ kāyo suñño… ajjhattaṃ mano suñño attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vā. Idaṃ ajjhattasuññaṃ.
కతమం బహిద్ధాసుఞ్ఞం? బహిద్ధా రూపా సుఞ్ఞా…పే॰… బహిద్ధా ధమ్మా సుఞ్ఞా అత్తేన వా అత్తనియేన వా నిచ్చేన వా ధువేన వా సస్సతేన వా అవిపరిణామధమ్మేన వా. ఇదం బహిద్ధాసుఞ్ఞం.
Katamaṃ bahiddhāsuññaṃ? Bahiddhā rūpā suññā…pe… bahiddhā dhammā suññā attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vā. Idaṃ bahiddhāsuññaṃ.
కతమం దుభతోసుఞ్ఞం? యఞ్చ అజ్ఝత్తం చక్ఖు యే చ బహిద్ధా రూపా ఉభయమేతం సుఞ్ఞం 3 అత్తేన వా అత్తనియేన వా నిచ్చేన వా ధువేన వా సస్సతేన వా అవిపరిణామధమ్మేన వా. యఞ్చ అజ్ఝత్తం సోతం యే చ బహిద్ధా సద్దా…పే॰… యఞ్చ అజ్ఝత్తం ఘానం యే చ బహిద్ధా గన్ధా… యా చ అజ్ఝత్తం జివ్హా యే చ బహిద్ధా రసా… యో చ అజ్ఝత్తం కాయో యే చ బహిద్ధా ఫోట్ఠబ్బా… యో చ అజ్ఝత్తం మనో యే చ బహిద్ధా ధమ్మా ఉభయమేతం సుఞ్ఞం అత్తేన వా అత్తనియేన వా నిచ్చేన వా ధువేన వా సస్సతేన వా అవిపరిణామధమ్మేన వా. ఇదం దుభతోసుఞ్ఞం.
Katamaṃ dubhatosuññaṃ? Yañca ajjhattaṃ cakkhu ye ca bahiddhā rūpā ubhayametaṃ suññaṃ 4 attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vā. Yañca ajjhattaṃ sotaṃ ye ca bahiddhā saddā…pe… yañca ajjhattaṃ ghānaṃ ye ca bahiddhā gandhā… yā ca ajjhattaṃ jivhā ye ca bahiddhā rasā… yo ca ajjhattaṃ kāyo ye ca bahiddhā phoṭṭhabbā… yo ca ajjhattaṃ mano ye ca bahiddhā dhammā ubhayametaṃ suññaṃ attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vā. Idaṃ dubhatosuññaṃ.
కతమం సభాగసుఞ్ఞం? ఛ అజ్ఝత్తికాని ఆయతనాని సభాగాని చేవ సుఞ్ఞాని చ. ఛ బాహిరాని ఆయతనాని సభాగాని చేవ సుఞ్ఞాని చ. ఛ విఞ్ఞాణకాయా సభాగా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఛ ఫస్సకాయా సభాగా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఛ వేదనాకాయా సభాగా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఛ సఞ్ఞాకాయా సభాగా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఛ చేతనాకాయా సభాగా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఇదం సభాగసుఞ్ఞం.
Katamaṃ sabhāgasuññaṃ? Cha ajjhattikāni āyatanāni sabhāgāni ceva suññāni ca. Cha bāhirāni āyatanāni sabhāgāni ceva suññāni ca. Cha viññāṇakāyā sabhāgā ceva suññā ca. Cha phassakāyā sabhāgā ceva suññā ca. Cha vedanākāyā sabhāgā ceva suññā ca. Cha saññākāyā sabhāgā ceva suññā ca. Cha cetanākāyā sabhāgā ceva suññā ca. Idaṃ sabhāgasuññaṃ.
కతమం విసభాగసుఞ్ఞం? ఛ అజ్ఝత్తికాని ఆయతనాని ఛహి బాహిరేహి ఆయతనేహి విసభాగాని చేవ సుఞ్ఞాని చ. ఛ బాహిరాని ఆయతనాని ఛహి విఞ్ఞాణకాయేహి విసభాగాని చేవ సుఞ్ఞాని చ. ఛ విఞ్ఞాణకాయా ఛహి ఫస్సకాయేహి విసభాగా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఛ ఫస్సకాయా ఛహి వేదనాకాయేహి విసభాగా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఛ వేదనాకాయా ఛహి సఞ్ఞాకాయేహి విసభాగా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఛ సఞ్ఞాకాయా ఛహి చేతనాకాయేహి విసభాగా చేవ సుఞ్ఞా చ. ఇదం విసభాగసుఞ్ఞం.
Katamaṃ visabhāgasuññaṃ? Cha ajjhattikāni āyatanāni chahi bāhirehi āyatanehi visabhāgāni ceva suññāni ca. Cha bāhirāni āyatanāni chahi viññāṇakāyehi visabhāgāni ceva suññāni ca. Cha viññāṇakāyā chahi phassakāyehi visabhāgā ceva suññā ca. Cha phassakāyā chahi vedanākāyehi visabhāgā ceva suññā ca. Cha vedanākāyā chahi saññākāyehi visabhāgā ceva suññā ca. Cha saññākāyā chahi cetanākāyehi visabhāgā ceva suññā ca. Idaṃ visabhāgasuññaṃ.
కతమం ఏసనాసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మేసనా కామచ్ఛన్దేన సుఞ్ఞా. అబ్యాపాదేసనా బ్యాపాదేన సుఞ్ఞా. ఆలోకసఞ్ఞేసనా థినమిద్ధేన సుఞ్ఞా. అవిక్ఖేపేసనా ఉద్ధచ్చేన సుఞ్ఞా. ధమ్మవవత్థానేసనా విచికిచ్ఛాయ సుఞ్ఞా. ఞాణేసనా అవిజ్జాయ సుఞ్ఞా. పామోజ్జేసనా అరతియా సుఞ్ఞా. పఠమజ్ఝానేసనా నీవరణేహి సుఞ్ఞా…పే॰… అరహత్తమగ్గేసనా సబ్బకిలేసేహి సుఞ్ఞా. ఇదం ఏసనాసుఞ్ఞం.
Katamaṃ esanāsuññaṃ? Nekkhammesanā kāmacchandena suññā. Abyāpādesanā byāpādena suññā. Ālokasaññesanā thinamiddhena suññā. Avikkhepesanā uddhaccena suññā. Dhammavavatthānesanā vicikicchāya suññā. Ñāṇesanā avijjāya suññā. Pāmojjesanā aratiyā suññā. Paṭhamajjhānesanā nīvaraṇehi suññā…pe… arahattamaggesanā sabbakilesehi suññā. Idaṃ esanāsuññaṃ.
కతమం పరిగ్గహసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మపరిగ్గహో కామచ్ఛన్దేన సుఞ్ఞో. అబ్యాపాదపరిగ్గహో బ్యాపాదేన సుఞ్ఞో. ఆలోకసఞ్ఞాపరిగ్గహో థినమిద్ధేన సుఞ్ఞో. అవిక్ఖేపపరిగ్గహో ఉద్ధచ్చేన సుఞ్ఞో . ధమ్మవవత్థానపరిగ్గహో విచికిచ్ఛాయ సుఞ్ఞో. ఞాణపరిగ్గహో అవిజ్జాయ సుఞ్ఞో. పామోజ్జపరిగ్గహో అరతియా సుఞ్ఞో. పఠమజ్ఝానపరిగ్గహో నీవరణేహి సుఞ్ఞో…పే॰… అరహత్తమగ్గపరిగ్గహో సబ్బకిలేసేహి సుఞ్ఞో. ఇదం పరిగ్గహసుఞ్ఞం.
Katamaṃ pariggahasuññaṃ? Nekkhammapariggaho kāmacchandena suñño. Abyāpādapariggaho byāpādena suñño. Ālokasaññāpariggaho thinamiddhena suñño. Avikkhepapariggaho uddhaccena suñño . Dhammavavatthānapariggaho vicikicchāya suñño. Ñāṇapariggaho avijjāya suñño. Pāmojjapariggaho aratiyā suñño. Paṭhamajjhānapariggaho nīvaraṇehi suñño…pe… arahattamaggapariggaho sabbakilesehi suñño. Idaṃ pariggahasuññaṃ.
కతమం పటిలాభసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మపటిలాభో కామచ్ఛన్దేన సుఞ్ఞో. అబ్యాపాదపటిలాభో బ్యాపాదేన సుఞ్ఞో. ఆలోకసఞ్ఞాపటిలాభో థినమిద్ధేన సుఞ్ఞో. అవిక్ఖేపపటిలాభో ఉద్ధచ్చేన సుఞ్ఞో. ధమ్మవవత్థానపటిలాభో విచికిచ్ఛాయ సుఞ్ఞో. ఞాణపటిలాభో అవిజ్జాయ సుఞ్ఞో. పామోజ్జపటిలాభో అరతియా సుఞ్ఞో. పఠమజ్ఝానపటిలాభో నీవరణేహి సుఞ్ఞో…పే॰… అరహత్తమగ్గపటిలాభో సబ్బకిలేసేహి సుఞ్ఞో. ఇదం పటిలాభసుఞ్ఞం.
Katamaṃ paṭilābhasuññaṃ? Nekkhammapaṭilābho kāmacchandena suñño. Abyāpādapaṭilābho byāpādena suñño. Ālokasaññāpaṭilābho thinamiddhena suñño. Avikkhepapaṭilābho uddhaccena suñño. Dhammavavatthānapaṭilābho vicikicchāya suñño. Ñāṇapaṭilābho avijjāya suñño. Pāmojjapaṭilābho aratiyā suñño. Paṭhamajjhānapaṭilābho nīvaraṇehi suñño…pe… arahattamaggapaṭilābho sabbakilesehi suñño. Idaṃ paṭilābhasuññaṃ.
కతమం పటివేధసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మప్పటివేధో కామచ్ఛన్దేన సుఞ్ఞో. అబ్యాపాదప్పటివేధో బ్యాపాదేన సుఞ్ఞో. ఆలోకసఞ్ఞాప్పటివేధో థినమిద్ధేన సుఞ్ఞో. అవిక్ఖేపప్పటివేధో ఉద్ధచ్చేన సుఞ్ఞో. ధమ్మవవత్థానప్పటివేధో విచికిచ్ఛాయ సుఞ్ఞో. ఞాణప్పటివేధో అవిజ్జాయ సుఞ్ఞో. పామోజ్జప్పటివేధో అరతియా సుఞ్ఞో. పఠమజ్ఝానప్పటివేధో నీవరణేహి సుఞ్ఞో…పే॰… అరహత్తమగ్గప్పటివేధో సబ్బకిలేసేహి సుఞ్ఞో. ఇదం పటివేధసుఞ్ఞం.
Katamaṃ paṭivedhasuññaṃ? Nekkhammappaṭivedho kāmacchandena suñño. Abyāpādappaṭivedho byāpādena suñño. Ālokasaññāppaṭivedho thinamiddhena suñño. Avikkhepappaṭivedho uddhaccena suñño. Dhammavavatthānappaṭivedho vicikicchāya suñño. Ñāṇappaṭivedho avijjāya suñño. Pāmojjappaṭivedho aratiyā suñño. Paṭhamajjhānappaṭivedho nīvaraṇehi suñño…pe… arahattamaggappaṭivedho sabbakilesehi suñño. Idaṃ paṭivedhasuññaṃ.
కతమం ఏకత్తసుఞ్ఞం, నానత్తసుఞ్ఞం? కామచ్ఛన్దో నానత్తం, నేక్ఖమ్మం ఏకత్తం. నేక్ఖమ్మేకత్తం చేతయతో కామచ్ఛన్దేన సుఞ్ఞం. బ్యాపాదో నానత్తం, అబ్యాపాదో ఏకత్తం. అబ్యాపాదేకత్తం చేతయతో బ్యాపాదేన సుఞ్ఞం. థినమిద్ధం నానత్తం, ఆలోకసఞ్ఞా ఏకత్తం. ఆలోకసఞ్ఞేకత్తం చేతయతో థినమిద్ధేన సుఞ్ఞం. ఉద్ధచ్చం నానత్తం, అవిక్ఖేపో ఏకత్తం. అవిక్ఖేపేకత్తం చేతయతో ఉద్ధచ్చేన సుఞ్ఞం. విచికిచ్ఛా నానత్తం, ధమ్మవవత్థానం ఏకత్తం. ధమ్మవవత్థానేకత్తం చేతయతో విచికిచ్ఛాయ సుఞ్ఞం. అవిజ్జా నానత్తం, ఞాణం ఏకత్తం. ఞాణేకత్తం చేతయతో అవిజ్జాయ సుఞ్ఞం. అరతి నానత్తం, పామోజ్జం ఏకత్తం. పామోజ్జేకత్తం చేతయతో అరతియా సుఞ్ఞం. నీవరణా నానత్తం, పఠమజ్ఝానం ఏకత్తం. పఠమజ్ఝానేకత్తం చేతయతో నీవరణేహి సుఞ్ఞం…పే॰… సబ్బకిలేసా నానత్తం, అరహత్తమగ్గో ఏకత్తం. అరహత్తమగ్గేకత్తం చేతయతో సబ్బకిలేసేహి సుఞ్ఞం. ఇదం ఏకత్తసుఞ్ఞం నానత్తసుఞ్ఞం.
Katamaṃ ekattasuññaṃ, nānattasuññaṃ? Kāmacchando nānattaṃ, nekkhammaṃ ekattaṃ. Nekkhammekattaṃ cetayato kāmacchandena suññaṃ. Byāpādo nānattaṃ, abyāpādo ekattaṃ. Abyāpādekattaṃ cetayato byāpādena suññaṃ. Thinamiddhaṃ nānattaṃ, ālokasaññā ekattaṃ. Ālokasaññekattaṃ cetayato thinamiddhena suññaṃ. Uddhaccaṃ nānattaṃ, avikkhepo ekattaṃ. Avikkhepekattaṃ cetayato uddhaccena suññaṃ. Vicikicchā nānattaṃ, dhammavavatthānaṃ ekattaṃ. Dhammavavatthānekattaṃ cetayato vicikicchāya suññaṃ. Avijjā nānattaṃ, ñāṇaṃ ekattaṃ. Ñāṇekattaṃ cetayato avijjāya suññaṃ. Arati nānattaṃ, pāmojjaṃ ekattaṃ. Pāmojjekattaṃ cetayato aratiyā suññaṃ. Nīvaraṇā nānattaṃ, paṭhamajjhānaṃ ekattaṃ. Paṭhamajjhānekattaṃ cetayato nīvaraṇehi suññaṃ…pe… sabbakilesā nānattaṃ, arahattamaggo ekattaṃ. Arahattamaggekattaṃ cetayato sabbakilesehi suññaṃ. Idaṃ ekattasuññaṃ nānattasuññaṃ.
కతమం ఖన్తిసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మఖన్తి కామచ్ఛన్దేన సుఞ్ఞా. అబ్యాపాదఖన్తి బ్యాపాదేన సుఞ్ఞా. ఆలోకసఞ్ఞాఖన్తి థినమిద్ధేన సుఞ్ఞా. అవిక్ఖేపఖన్తి ఉద్ధచ్చేన సుఞ్ఞా. ధమ్మవవత్థానఖన్తి విచికిచ్ఛాయ సుఞ్ఞా. ఞాణఖన్తి అవిజ్జాయ సుఞ్ఞా. పామోజ్జఖన్తి అరతియా సుఞ్ఞా. పఠమజ్ఝానఖన్తి నీవరణేహి సుఞ్ఞా…పే॰… అరహత్తమగ్గఖన్తి సబ్బకిలేసేహి సుఞ్ఞా. ఇదం ఖన్తిసుఞ్ఞం.
Katamaṃ khantisuññaṃ? Nekkhammakhanti kāmacchandena suññā. Abyāpādakhanti byāpādena suññā. Ālokasaññākhanti thinamiddhena suññā. Avikkhepakhanti uddhaccena suññā. Dhammavavatthānakhanti vicikicchāya suññā. Ñāṇakhanti avijjāya suññā. Pāmojjakhanti aratiyā suññā. Paṭhamajjhānakhanti nīvaraṇehi suññā…pe… arahattamaggakhanti sabbakilesehi suññā. Idaṃ khantisuññaṃ.
కతమం అధిట్ఠానసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మాధిట్ఠానం కామచ్ఛన్దేన సుఞ్ఞం. అబ్యాపాదాధిట్ఠానం బ్యాపాదేన సుఞ్ఞం. ఆలోకసఞ్ఞాధిట్ఠానం థినమిద్ధేన సుఞ్ఞం. అవిక్ఖేపాధిట్ఠానం ఉద్ధచ్చేన సుఞ్ఞం. ధమ్మవవత్థానాధిట్ఠానం విచికిచ్ఛాయ సుఞ్ఞం. ఞాణాధిట్ఠానం అవిజ్జాయ సుఞ్ఞం. పామోజ్జాధిట్ఠానం అరతియా సుఞ్ఞం. పఠమజ్ఝానాధిట్ఠానం నీవరణేహి సుఞ్ఞం…పే॰… అరహత్తమగ్గాధిట్ఠానం సబ్బకిలేసేహి సుఞ్ఞం. ఇదం అధిట్ఠానసుఞ్ఞం.
Katamaṃ adhiṭṭhānasuññaṃ? Nekkhammādhiṭṭhānaṃ kāmacchandena suññaṃ. Abyāpādādhiṭṭhānaṃ byāpādena suññaṃ. Ālokasaññādhiṭṭhānaṃ thinamiddhena suññaṃ. Avikkhepādhiṭṭhānaṃ uddhaccena suññaṃ. Dhammavavatthānādhiṭṭhānaṃ vicikicchāya suññaṃ. Ñāṇādhiṭṭhānaṃ avijjāya suññaṃ. Pāmojjādhiṭṭhānaṃ aratiyā suññaṃ. Paṭhamajjhānādhiṭṭhānaṃ nīvaraṇehi suññaṃ…pe… arahattamaggādhiṭṭhānaṃ sabbakilesehi suññaṃ. Idaṃ adhiṭṭhānasuññaṃ.
కతమం పరియోగాహణసుఞ్ఞం? నేక్ఖమ్మపరియోగాహణం కామచ్ఛన్దేన సుఞ్ఞం. అబ్యాపాదపరియోగాహణం బ్యాపాదేన సుఞ్ఞం. ఆలోకసఞ్ఞాపరియోగాహణం థినమిద్ధేన సుఞ్ఞం. అవిక్ఖేపపరియోగాహణం ఉద్ధచ్చేన సుఞ్ఞం. ధమ్మవవత్థానపరియోగాహణం విచికిచ్ఛాయ సుఞ్ఞం. ఞాణపరియోగాహణం అవిజ్జాయ సుఞ్ఞం. పామోజ్జపరియోగాహణం అరతియా సుఞ్ఞం. పఠమజ్ఝానపరియోగాహణం నీవరణేహి సుఞ్ఞం…పే॰… అరహత్తమగ్గపరియోగాహణం సబ్బకిలేసేహి సుఞ్ఞం. ఇదం పరియోగాహణసుఞ్ఞం.
Katamaṃ pariyogāhaṇasuññaṃ? Nekkhammapariyogāhaṇaṃ kāmacchandena suññaṃ. Abyāpādapariyogāhaṇaṃ byāpādena suññaṃ. Ālokasaññāpariyogāhaṇaṃ thinamiddhena suññaṃ. Avikkhepapariyogāhaṇaṃ uddhaccena suññaṃ. Dhammavavatthānapariyogāhaṇaṃ vicikicchāya suññaṃ. Ñāṇapariyogāhaṇaṃ avijjāya suññaṃ. Pāmojjapariyogāhaṇaṃ aratiyā suññaṃ. Paṭhamajjhānapariyogāhaṇaṃ nīvaraṇehi suññaṃ…pe… arahattamaggapariyogāhaṇaṃ sabbakilesehi suññaṃ. Idaṃ pariyogāhaṇasuññaṃ.
కతమం సమ్పజానస్స పవత్తపరియాదానం సబ్బసుఞ్ఞతానం పరమత్థసుఞ్ఞం? ఇధ సమ్పజానో నేక్ఖమ్మేన కామచ్ఛన్దస్స పవత్తం పరియాదియతి, అబ్యాపాదేన బ్యాపాదస్స పవత్తం పరియాదియతి, ఆలోకసఞ్ఞాయ థినమిద్ధస్స పవత్తం పరియాదియతి, అవిక్ఖేపేన ఉద్ధచ్చస్స పవత్తం పరియాదియతి, ధమ్మవవత్థానేన విచికిచ్ఛాయ పవత్తం పరియాదియతి, ఞాణేన అవిజ్జాయ పవత్తం పరియాదియతి, పామోజ్జేన అరతియా పవత్తం పరియాదియతి, పఠమేన ఝానేన నీవరణానం పవత్తం పరియాదియతి…పే॰… అరహత్తమగ్గేన సబ్బకిలేసానం పవత్తం పరియాదియతి. అథ వా పన సమ్పజానస్స అనుపాదిసేసాయ నిబ్బానధాతుయా పరినిబ్బాయన్తస్స ఇదం చేవ చక్ఖుపవత్తం పరియాదియతి, అఞ్ఞఞ్చ చక్ఖుపవత్తం న ఉప్పజ్జతి. ఇదఞ్చేవ సోతపవత్తం…పే॰… ఘానపవత్తం… జివ్హాపవత్తం… కాయపవత్తం… మనోపవత్తం పరియాదియతి, అఞ్ఞఞ్చ మనోపవత్తం న ఉప్పజ్జతి. ఇదం సమ్పజానస్స పవత్తపరియాదానం సబ్బసుఞ్ఞతానం పరమత్థసుఞ్ఞన్తి.
Katamaṃ sampajānassa pavattapariyādānaṃ sabbasuññatānaṃ paramatthasuññaṃ? Idha sampajāno nekkhammena kāmacchandassa pavattaṃ pariyādiyati, abyāpādena byāpādassa pavattaṃ pariyādiyati, ālokasaññāya thinamiddhassa pavattaṃ pariyādiyati, avikkhepena uddhaccassa pavattaṃ pariyādiyati, dhammavavatthānena vicikicchāya pavattaṃ pariyādiyati, ñāṇena avijjāya pavattaṃ pariyādiyati, pāmojjena aratiyā pavattaṃ pariyādiyati, paṭhamena jhānena nīvaraṇānaṃ pavattaṃ pariyādiyati…pe… arahattamaggena sabbakilesānaṃ pavattaṃ pariyādiyati. Atha vā pana sampajānassa anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyantassa idaṃ ceva cakkhupavattaṃ pariyādiyati, aññañca cakkhupavattaṃ na uppajjati. Idañceva sotapavattaṃ…pe… ghānapavattaṃ… jivhāpavattaṃ… kāyapavattaṃ… manopavattaṃ pariyādiyati, aññañca manopavattaṃ na uppajjati. Idaṃ sampajānassa pavattapariyādānaṃ sabbasuññatānaṃ paramatthasuññanti.
సుఞ్ఞకథా నిట్ఠితా.
Suññakathā niṭṭhitā.
యుగనద్ధవగ్గో దుతియో.
Yuganaddhavaggo dutiyo.
తస్సుద్దానం –
Tassuddānaṃ –
యుగనద్ధా సచ్చబోజ్ఝఙ్గా, మేత్తా విరాగపఞ్చమా;
Yuganaddhā saccabojjhaṅgā, mettā virāgapañcamā;
పటిసమ్భిదా ధమ్మచక్కం, లోకుత్తరబలసుఞ్ఞాతి.
Paṭisambhidā dhammacakkaṃ, lokuttarabalasuññāti.
ఏస నికాయధరేహి ఠపితో, అసమో దుతియో పవరో
Esa nikāyadharehi ṭhapito, asamo dutiyo pavaro
వరవగ్గోతి.
Varavaggoti.
Footnotes: