Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
निगमनकथा
Nigamanakathā
महावग्गो मज्झिमो च, चूळवग्गो च नामतो।
Mahāvaggo majjhimo ca, cūḷavaggo ca nāmato;
तयो वग्गा इध वुत्ता, पमाणपटिपाटिया॥
Tayo vaggā idha vuttā, pamāṇapaṭipāṭiyā.
वग्गे वग्गे दस दस, कथा या ता उदीरिता।
Vagge vagge dasa dasa, kathā yā tā udīritā;
उद्दानगाथा सब्बासं, इमा तासं यथाक्कमं॥
Uddānagāthā sabbāsaṃ, imā tāsaṃ yathākkamaṃ.
ञाणं दिट्ठि आनापानं, इन्द्रियं विमोक्खपञ्चमं।
Ñāṇaṃ diṭṭhi ānāpānaṃ, indriyaṃ vimokkhapañcamaṃ;
गति कम्मं विपल्लासो, मग्गो मण्डोति ता दस॥
Gati kammaṃ vipallāso, maggo maṇḍoti tā dasa.
युगनद्धसच्चबोज्झङ्गा, मेत्ता विरागपञ्चमा।
Yuganaddhasaccabojjhaṅgā, mettā virāgapañcamā;
पटिसम्भिदा धम्मचक्कं, लोकुत्तरबलसुञ्ञता॥
Paṭisambhidā dhammacakkaṃ, lokuttarabalasuññatā.
पञ्ञा इद्धि अभिसमयो, विवेको चरियपञ्चमो।
Paññā iddhi abhisamayo, viveko cariyapañcamo;
पाटिहीरं समसीस-सति विपस्सनमातिका॥
Pāṭihīraṃ samasīsa-sati vipassanamātikā.
यो सो सुगतसुतानं, अधिपतिभूतेन भूतहितरतिना।
Yo so sugatasutānaṃ, adhipatibhūtena bhūtahitaratinā;
थेरेन थिरगुणवता, वुत्तो पटिसम्भिदामग्गो॥
Therena thiraguṇavatā, vutto paṭisambhidāmaggo.
तस्सत्थवण्णना या, पुब्बट्ठकथानयं तथा युत्तिं।
Tassatthavaṇṇanā yā, pubbaṭṭhakathānayaṃ tathā yuttiṃ;
निस्साय मयारद्धा, निट्ठानमुपागता एसा॥
Nissāya mayāraddhā, niṭṭhānamupāgatā esā.
यं तं उत्तरमन्ती, मन्तिगुणयुतो युतो च सद्धाय।
Yaṃ taṃ uttaramantī, mantiguṇayuto yuto ca saddhāya;
कारयि महाविहारे, परिवेणमनेकसाधुगुणं॥
Kārayi mahāvihāre, pariveṇamanekasādhuguṇaṃ.
थेरेनेत्थ निवसता, समापितायं महाभिधानेन।
Therenettha nivasatā, samāpitāyaṃ mahābhidhānena;
ततिये वस्से चुतितो, मोग्गल्लानस्स भूपतिनो॥
Tatiye vasse cutito, moggallānassa bhūpatino.
समयं अनुलोमेन्ती, थेरानं थेरवाददीपानं।
Samayaṃ anulomentī, therānaṃ theravādadīpānaṃ;
निट्ठं गता यथायं, अट्ठकथा लोकहितजननी॥
Niṭṭhaṃ gatā yathāyaṃ, aṭṭhakathā lokahitajananī.
धम्मं अनुलोमेन्ता, अत्तहितं परहितञ्च साधेन्ता।
Dhammaṃ anulomentā, attahitaṃ parahitañca sādhentā;
निट्ठं गच्छन्तु तथा, मनोरथा सब्बसत्तानं॥
Niṭṭhaṃ gacchantu tathā, manorathā sabbasattānaṃ.
सद्धम्मपकासिनिया, अट्ठकथायेत्थ गणितकुसलेहि।
Saddhammapakāsiniyā, aṭṭhakathāyettha gaṇitakusalehi;
गणिता तु भाणवारा, विञ्ञेय्या अट्ठपञ्ञास॥
Gaṇitā tu bhāṇavārā, viññeyyā aṭṭhapaññāsa.
आनुट्ठुभेन अस्सा, छन्दोबन्धेन गणियमाना तु।
Ānuṭṭhubhena assā, chandobandhena gaṇiyamānā tu;
चुद्दससहस्ससङ्खा, गाथायो पञ्च च सतानि॥
Cuddasasahassasaṅkhā, gāthāyo pañca ca satāni.
सासनचिरट्ठितत्थं, लोकहितत्थञ्च सादरेन मया।
Sāsanaciraṭṭhitatthaṃ, lokahitatthañca sādarena mayā;
पुञ्ञं इमं रचयता, यं पत्तमनप्पकं विपुलं॥
Puññaṃ imaṃ racayatā, yaṃ pattamanappakaṃ vipulaṃ.
पुञ्ञेन तेन लोको, सद्धम्मरसायनं दसबलस्स।
Puññena tena loko, saddhammarasāyanaṃ dasabalassa;
उपभुञ्जित्वा विमलं, पप्पोतु सुखं सुखेनेवाति॥
Upabhuñjitvā vimalaṃ, pappotu sukhaṃ sukhenevāti.
सद्धम्मप्पकासिनी नाम
Saddhammappakāsinī nāma
पटिसम्भिदामग्गप्पकरणस्स अट्ठकथा निट्ठिता।
Paṭisambhidāmaggappakaraṇassa aṭṭhakathā niṭṭhitā.