| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / सम्मोहविनोदनी-अट्ठकथा • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
निगमनकथा
Nigamanakathā
एत्तावता च –
Ettāvatā ca –
अभिधम्मं देसेन्तो, धम्मगरु धम्मगारवयुत्तानं।
Abhidhammaṃ desento, dhammagaru dhammagāravayuttānaṃ;
देवानं देवपुरे, देवगणसहस्सपरिवारो॥
Devānaṃ devapure, devagaṇasahassaparivāro.
दुतियं अदुतियपुरिसो, यं आह विभङ्गपकरणं नाथो।
Dutiyaṃ adutiyapuriso, yaṃ āha vibhaṅgapakaraṇaṃ nātho;
अट्ठारसहि विभङ्गेहि, मण्डितमण्डपेय्यगुणो॥
Aṭṭhārasahi vibhaṅgehi, maṇḍitamaṇḍapeyyaguṇo.
अत्थप्पकासनत्थं, तस्साहं याचितो ठितगुणेन।
Atthappakāsanatthaṃ, tassāhaṃ yācito ṭhitaguṇena;
यतिना अदन्धगतिना, सुबुद्धिना बुद्धघोसेन॥
Yatinā adandhagatinā, subuddhinā buddhaghosena.
यं आरभिं रचयितुं, अट्ठकथं सुनिपुणेसु अत्थेसु।
Yaṃ ārabhiṃ racayituṃ, aṭṭhakathaṃ sunipuṇesu atthesu;
सम्मोहविनोदनतो, सम्मोहविनोदनिं नाम॥
Sammohavinodanato, sammohavinodaniṃ nāma.
पोराणट्ठकथानं, सारं आदाय सा अयं निट्ठं।
Porāṇaṭṭhakathānaṃ, sāraṃ ādāya sā ayaṃ niṭṭhaṃ;
पत्ता अनन्तरायेन, पाळिया भाणवारेहि॥
Pattā anantarāyena, pāḷiyā bhāṇavārehi.
चत्तालीसाय यथा, एकेन च एवमेव सब्बेपि।
Cattālīsāya yathā, ekena ca evameva sabbepi;
निट्ठं वजन्तु विमला, मनोरथा सब्बसत्तानं॥
Niṭṭhaṃ vajantu vimalā, manorathā sabbasattānaṃ.
सद्धम्मस्स ठितत्थं, यञ्च इमं रचयता मया पुञ्ञं।
Saddhammassa ṭhitatthaṃ, yañca imaṃ racayatā mayā puññaṃ;
पत्तं तेन समत्तं, पापुणतु सदेवको लोको॥
Pattaṃ tena samattaṃ, pāpuṇatu sadevako loko.
सुचिरं तिट्ठतु धम्मो, धम्माभिरतो सदा भवतु लोको।
Suciraṃ tiṭṭhatu dhammo, dhammābhirato sadā bhavatu loko;
निच्चं खेमसुभिक्खादि-सम्पदा जनपदा होन्तूति॥
Niccaṃ khemasubhikkhādi-sampadā janapadā hontūti.
परमविसुद्धसद्धाबुद्धिवीरियपटिमण्डितेन सीलाचारज्जवमद्दवादिगुणसमुदयसमुदितेन सकसमयसमयन्तरगहनज्झोगाहणसमत्थेन पञ्ञावेय्यत्तियसमन्नागतेन तिपिटकपरियत्तिप्पभेदे साट्ठकथे सत्थुसासने अप्पटिहतञाणप्पभावेन महावेय्याकरणेन करणसम्पत्तिजनितसुखविनिग्गतमधुरोदारवचनलावण्णयुत्तेन युत्तमुत्तवादिना वादीवरेन महाकविना पभिन्नपटिसम्भिदापरिवारे छळभिञ्ञापटिसम्भिदादिप्पभेदगुणपटिमण्डिते उत्तरिमनुस्सधम्मे सुप्पतिट्ठितबुद्धीनं थेरवंसप्पदीपानं थेरानं महाविहारवासीनं वंसालङ्कारभूतेन विपुलविसुद्धबुद्धिना बुद्धघोसोति गरूहि गहितनामधेय्येन थेरेन कता अयं सम्मोहविनोदनी नाम विभङ्गट्ठकथा।
Paramavisuddhasaddhābuddhivīriyapaṭimaṇḍitena sīlācārajjavamaddavādiguṇasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogāhaṇasamatthena paññāveyyattiyasamannāgatena tipiṭakapariyattippabhede sāṭṭhakathe satthusāsane appaṭihatañāṇappabhāvena mahāveyyākaraṇena karaṇasampattijanitasukhaviniggatamadhurodāravacanalāvaṇṇayuttena yuttamuttavādinā vādīvarena mahākavinā pabhinnapaṭisambhidāparivāre chaḷabhiññāpaṭisambhidādippabhedaguṇapaṭimaṇḍite uttarimanussadhamme suppatiṭṭhitabuddhīnaṃ theravaṃsappadīpānaṃ therānaṃ mahāvihāravāsīnaṃ vaṃsālaṅkārabhūtena vipulavisuddhabuddhinā buddhaghosoti garūhi gahitanāmadheyyena therena katā ayaṃ sammohavinodanī nāma vibhaṅgaṭṭhakathā.
ताव तिट्ठतु लोकस्मिं, लोकनित्थरणेसिनं।
Tāva tiṭṭhatu lokasmiṃ, lokanittharaṇesinaṃ;
दस्सेन्ती कुलपुत्तानं, नयं पञ्ञाविसुद्धिया॥
Dassentī kulaputtānaṃ, nayaṃ paññāvisuddhiyā.
याव बुद्धोति नामम्पि, सुद्धचित्तस्स तादिनो।
Yāva buddhoti nāmampi, suddhacittassa tādino;
लोकम्हि लोकजेट्ठस्स, पवत्तति महेसिनोति॥
Lokamhi lokajeṭṭhassa, pavattati mahesinoti.
सम्मोहविनोदनी नाम विभङ्ग-अट्ठकथा निट्ठिता।
Sammohavinodanī nāma vibhaṅga-aṭṭhakathā niṭṭhitā.
